දරුවෙක් වචන උච්චාරනයේ ආරම්භය එක් එක් දරුවාට සාපේක්ෂව වෙනස් වෙන්න පුළුවනි.සෑම දරුවෙක්ම එකම වයසකදී වචන උච්චාරණය කිරීමට පටන ගන්නේ නැහැ. සමහර අවස්ථාවලදී ඔබේ වයසේ දරුවෙක් ඉතා හොදින් වචන උච්චාරණය කරද්දී ඔබේ දරුවා වචන උච්චාරනයේ ප්රමාදයක් තිබෙනවා නම් ඔබ ඒ ගැන කලබල වෙනවා ඇති.
දරුවන්ට වචන උච්චාරණය කරන වයසක් තිබෙනවාද…?
සාමාන්යයෙන් දරුවෙකුට මාස 12 ක් 15 ක් පමණ වෙන විට බබා, මමා, පපා වගේ අකුරු දෙකේ වචන කියන්න උත්සාහ ගන්නවා. එතැනින් පසුව අවුරුදු දෙකක් ගතවෙද්දී වචන දෙකක් ගලපලා වාක්යක් ගොතා ගෙන කියන්න පුළුවන් වෙන්න ඕන. ඒවගේම දරුවාගේ වයස අවුරුදු 4-5 වගේ සම්පූර්ණ වෙද්දී වචන කිහිපයක් කතා කරමින් කතාවක් කියන්න උත්සහ ගන්න තත්ත්වයට එනවා මේ වයස පරාසයේදී දරුවාගේ වචන උච්චාරනයේ ප්රමාදයක් තිබෙනවා නම් දෙමව්පියන් විදිහට ඔබ සැලකිලිමත් වීම වැදගත්
දරුවාගේ කථන හැකියාව වර්ධනය වෙන්නේ කොහොම…?
දරුවෙක් කතා කරන්න වඩාත් පොළඹවන හේතු තිබෙනවා. පවුලක දරුවන් කීප දෛනක් සිටින විට වැඩිමහල් දරුවන් සමග හැදෙන වැඩෙන විට දරුවාගේ කථන හැකියාව ඇති වෙනවා. කථන හැකියාව ඇති වෙන්නත් යම් උත්තේජනයක් අවශ්යයි.
අද දවසේ බොහෝ දෙමව්පියන් කාර්ය බහුලයි කියමින් දරුවා සමග කථා කිරීමට වේලාවක් නැහැ. ගෙදර සියලු වැඩ කරගෙන ළමයත් බලාගෙන ඉන්නවා නම්, එයාට ළමයා එක්ක කතා කරන්න වෙලාවක් නැහැ. එතකොට ඒ අම්මලා කරන්නේ රූපවාහිනියක් හරි ටැබ් එකක් තියෙනවා නම් ඒකේ නර්සරි රයිම් එකක් දාලා දීලා තමාගේ වැඩ කරගෙන යනවා. හැබැයි ඒකෙන් ළමයෙකුගේ කථන හැකියාවක් බලාපොරොත්තු වෙන්න බැහැ.දරුවෙකුගේ කථන හැකියාව උත්තේජනය වීමට නම් දෙපැත්තෙන්ම සන්නිවේදනය අවශ්ය වෙනවා.
සමහර විට දරුවා කථා කළත් මව්පියන්ගේ පැත්තෙන් ප්රතිචාර නැති වෙනවා. එහෙම වුනාම දරුවා ඇහුම්කන් දුන්නත් අදහස් ප්රකාශ කිරීමට උත්සාහ කරන්නේ නැහැ.
මොළයේ වර්ධනය…
උපතේ පටන්ම දරුවෙකුගේ වර්ධනයේ විවිධ අවස්ථාවන් තිබෙනවා. දණගානවා..ඇවිදිනවා..ඒ වගේම කතා කිරීමට පටන් ගනන්වා. මේ සිදුවීම් සමග මොළයේ වර්ධනය සම්බන්ධතාවයක් දක්වනවා. ඒ විතරක් නොවෙයි, දරුවා උපත ලබන විට මොළයට ඔක්සිජන් සැපයුම ප්රමාණවත් නොවුනොත් යම් යම් ආබාධ ඇති වෙනවා. කථනයේ ඇති වෙන ප්රමාදයටත් මොලයේ වර්ධනය බලපෑමට ඉඩ තිබෙනවා.
ශ්රවණ ආබාධ..
දරුවෙකුට ශ්රවණය පිළිබඳ ගැටලු ඇති විට කථනයේ ගැටලු ඇති වීමට පුලුවනි. සමහර විට ජානමය හේතු නිසා දරුවන් බිහිරි වෙන අවස්ථාවන් තිබෙනවා. මව්පියන් දෙදෙනාම බිහිරි වුනොත් දරුවා බිහිරි වීමේ අවදානමක් තිබෙනවා. ඒත් බොහොම අවමයි. මේ හැරුන විට බාල කාලයේදී මොළයේ උන රෝග ඇති වීමෙන් ශ්රවණ ස්නායුවට සිදු වෙන ආබාධ නිසා කථන ආබාධ ඇති වීමට පුලුවන්.
තිර සහිත උපකරණ
මුලින් සඳහන් කළ අන්දමට දරුවෙකුට කථන හැකියාවන් දියුනු වීමට නම් අන්තර් සන්නිවේදනයක් අවශ්යයි. ඒත් අද දවසේ ටැබ්, ජංගම දුරකථන වැනි විද්යුත් උපාංඟ භාවිතයට පෙළඹීම නිසා දරුවා පවුලේ සාමාජිකයන් සමග හෝ කථා බහ කිරීම අඩුයි. ඔවුන් නිතරම ගනු දෙනු කරන්නේ මුලින් සඳහන් කළ විද්යුත් උපාංඟ සමගයි.අද විද්යාත්මක අධ්යනයන් මගින් පෙන්වා දෙන අන්දමට මේ විදිහට විද්යුත් උපාංග සමග ගණුදෙණු කරන දරුවාගේ කථනය වෙනුවෙන් දිව හුරු වෙන්නේ නැහැඅමෙරිකාව සහ බ්රිතාන්යයේ ළමා රෝග විශේෂඥවරුන්ගේ සංගමය මගින් අවුරුදු දෙකට වඩා අඩු දරුවන්ගේ තිර කාලය (Screen Time) පැය බින්දුවක් විදිහට සදහන් කරනවා. පවුලේ අය එක්ක කරන වීඩියෝ කෝල් එකක් හෝ දෙමව්පියන්ගේ අධීක්ෂණය සහිතව ලබාදෙන සුළු වෙලාවකට පමණක් සීමා කිරීම වැදගත්.
ඔටිසම් රෝගී තත්ත්වය
දරුවෙක් කථා කිරීමේ ප්රමාදයක් ඇති විට එය ‘‘ ඔටිසම් ““ රෝග තත්වය නිසාද කියන සැකය මව්පියන්ට ඇති වෙනවා. නමුත් කථන ප්රමාදය ඔටිසම් රෝගී තත්වයේ එක් රෝග ලක්ෂණයක් පමණයි.ඔටිසම් දරුවන්ගේ තවත් රෝග ලක්ෂණ තිබෙනවා.
- ඇසට ඇස බලන්නේ නැහැ,
- තවත් අය සමග ගැවසෙන්න කැමති නැහැ,
- තනියෙන් ඉන්න කැමතියි.
- ඇස්වලින්වත් සම්බන්ධයක් තියා ගන්න කැමති නැහැ.
- එකම දේ නැවත නැවත කිරීම
නමුත් දරුවා කතා කිරීමේ පමාවක් තියෙනවා නම්, සම වයසේ දරුවන් සමග බලන විට ළමයි එක්ක බලනකොට ලොකු පමාවක් තියෙනවා කියලා සුදුසුකම් ලත් ළමා රෝග විශේෂඥවරයෙකුට පෙන්වන්න. වෛද්ය පරීක්ෂන මගින් දරුවාගේ සැබෑ රෝගී තත්ත්වය ගැන විනිශ්චයකට පැමිණීමට පුලුවන්..
ද්විභාෂා ප්රගුණ කිරීමට උත්සාහ දැරීම
දරුවෙකු එක් භාෂාවක් ප්රගුණ කිරීමට පෙර ඒ දරුවාට තවත් භාෂාවක් හුරු කිරීමට යාම ද කථන හැකියාව අවම වීමට බලපාන ප්රධාන ගැටලුවක් .තමන්ගේ ළමයට ඉක්මනින් ඉංග්රීසියෙන් කතා කරන්න උගන්වන්න. නිවසේ ඉන්න වෙලාවට මව්පියන් ඉංග්රීසියෙන් කතා කරනවා. දවසේ පැය හත අටක් දරුවා ඉංග්රීසි කතා කරන්න බැරි මිත්තණිය එක්ක හරි, නිවසේ වැඩට සිටින සේවිකාව එක්ක ඉන්නකොට ඒ ළමයා කතා කරන්නේ සිංහලෙන්.
අම්මලා සිංහලෙන් කතා කරන්නේ නැති හින්දා ළමයි දෙමළ භාෂාවෙන් කතා කරනවා. මොකද ඒ ළමයි බලාගන්න ඉන්න පුද්ගලයෝ හොඳට ගනුදෙනු කරන්නේ දෙමළ භාෂාවෙන් නිසා ඔවුන් ළමයට ඒවා කියලා දෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට ගත් විට, දවසේ වැඩි කාලයක් පුටුවට, ළමයා ‘පුටුව’ කියලා, අම්මා හවස ගෙදර ඇවිල්ල කියනවා ‘චෙයාර්’ කියලා. ඒ ළමයා කල්පනා කරනවා මේකට මම පුටුව ද නැත්නම් චෙයාර් ද කියන්න ඕන කියලා. ඔය දෙකටම වඩා හොදයි මම කතා නොකර ඉන්න එක ඒ වගේ ළමයි තුළ දකින්න ලැබෙන ලක්ෂණයක්.
“අපි ඒකට කියනවා ‘බයිලින්ගුවල් කන්ෆියුෂන්’ හෙවත් භාෂා දෙකක් අතර ඝට්ටනයක් ළමයගේ මොළයේ ඇති වෙනවා, ගෙදර හැමෝම හැම වෙලාවෙම ඉංග්රීසි කතා කරන්න ඕන. එක භාෂාවක් ප්රගුණ කර ගත්තට පස්සේ තමයි දෙවන භාෂාව උගන්වන්න ඕන. නැත්නම් ඒ ළමයා එක භාෂාවක් හෝ කතා නොකර සිටින්න ඉඩ තියෙනවා
මේ අන්දමින් බලන විට දරුවෙකුගේ කථන ප්රමාදයක් තිබෙනවා නම් ඒ සදහා බලපාන විවිධ හේතු තිබෙනවා. ඒ නිසා දරුවෙකුගේ කථනය පිලිබ ප්රමාදයක් තිබෙනවා නම් ඒ සදහා සුදුසුකම් ලත් වෛද්යවරයෙකු වෙත යොමු විමත් වැදගත්.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
මහාචාර්ය මනෝරි ගමගේ
ළමා රෝග පිලිබඳ විශේෂඥ වෛද්ය
දකුණු කොළඔ ශික්ෂණ රෝහල
