දරුවන් විවාහ කර දීම බොහෝ දෙමව්පියන්ගේ වදන් වලින්ම පැවසුවහොත් බරින් නිදහස් වීමක්. තම දරුවා දියණියක් නම් මේ ප්‍රකාශය තවත් බරසාර එකක්. එසේ කටවහරට පැවසුවත් තම සෙවනේ ජීවත් වූ දියණිය එසේ විවාහ කර දුන් පමණින් දෙමව්පියන් විශේෂයෙන් මවක් ඇයගේ සියලු වගකීම්වලින් නිදහස් වූවායැයි සිතිය නොහැකියි. විශේෂයෙන්ම ආසියාතික රටවල පරම්පරා දෙක තුනක් එකට ජීවත් වීම එහි සංස්කෘතියේ ලක්ෂණයක්. එහෙත් සමහර මව්වරු දියණිය විවාහ වූ දින සිට ඉදිරි ජීවිතයේ සියලුම වගකීම් ඇය විසින් දැරිය යුතුය යන පදනමේ සිට ක්‍රියා කරති.
සැබවින්ම මවක් විසින් කළ යුත්තේ එයද? දරුවන්ට ස්වාධීන වීමට, තම තමන්ගේ කටයුතු ඉටුකර ගැනිමට මෙන්ම නව වගකිම් දැරීමට ඉඩ හැරිය යුතු බව අවිවාදයෙන් පැවසිය හැකි කරුණකි. එහෙත් මෙතක් දිවියේ සැපයු අත්වැල හදිසියේම අතහැරිය යුතුද?
අලුත විවාපත් වුනු තරුණියක් ඇගේ ජීවන අත්දැකීමක් එක්තරා මනෝ විද්‍යාත්මක සායනයක දී මෙසේ පවසා තිබුණා.
“මම විවාහ වුණේ මගේ ඥාතියෙක් සමග. නමුත් ඒක දෙමාපියන් ගෙනා යෝජනාවක්. මගේ අම්මා කිව්ව දේ තමා විවාහ වුණාම සියලුම වගකීම් අපි දෙන්නා බෙදාගෙන කරලා දෙම්පියන්ට නිදහස දෙන්න කියලා. නමුත් මම ගෙදර ඉන්න කාලේ මගේ අම්මා මට ස්වාධීනව තීරණ ගන්න දුන්න කෙනෙක් නෙවේ. විවාහ වෙලා අපි අලුත් ගෙදරට ආවා. මට අමාරු වුණා අලුත් වගකීම් දරන්න. අපි කොහොම හරි අම්මලාට බරක් නොවී කටයුතු කරගෙන ගියා. මම මගේ පළවෙනි දරුවා ලැබෙන්න ඉද්දි මගේ අම්මාට කිව්වා මට තියන අපහසුකම් නිසා ඇවිත් ටික කාලෙකට මාත් එක්ක නවතින්න කියලා. අම්මා කිව්ව දේ තමා “අපිව ඒ වගකිම් වලට බැඳලා තියන්න එපා” කියන එක. මම දරුවා ලැබුණාට පස්සේ සේවිකාවක් අරගෙන ඉතාම අපහසුකම් මැද ඒ කටයුතු කරගෙන රැකියාවට ගියා. හැමදාම දරුවාගේ ප්‍රශ්න, සේවිකාවගේ ප්‍රශ්න නිසා මම මගේ මහත්තයා එක්කත්, පවුල් ජීවිතේ එක්කත් කළකිරුණා. ඒත් එක්කම මම දැක්කා මගේ අනික් යාළුවන්ට එයාගේ අම්මලා උදව් කරන විදිහ. ඒ නිසා මම මානසික ගොඩක් ඇදගෙන වැටුණා. මගේ මහත්තයාගේ අම්මා හිටියේ ලෙඩින්. ඒ නිසා ඒ පැත්තෙනුත් උදව්වක් නැහැ. අන්තිමට මම දරුවා හදා ගත්තේ දිවා සුරැකුම් මධ්‍යස්ථානයක තියලා. මට ඒ නිසා ආපහු දරුවො හදන එක හරිම අප්‍රසන්න අත්දැකීමක් වුණා. නමුත් මට හිතෙනවා මගේ මහත්තයා තව දරුවෙක් බලන්න කැමැත්තෙන් ඉන්න බව. මට මේ පවුල් ජීවිතේට ඇති වෙලා තියන අකමැත්ත නිසා ගොඩාක් ප්‍රශ්න වලට මම මුහුණ දෙනවා……….”
මෙවැනි අවස්ථාවන්ට අපට එදිනෙදා ජීවිතයේ දී නොයෙක් විට මුහුණ පෑමට සිදුවනවා. දියණියක් තමාට අසීරු සෑම අවස්ථාවකම මවගේ පිහිට පැතීම ඉතා සාමාන්‍ය සිද්ධියක්. ඒ ඇයට වඩාත්ම සමීප, වඩාත්ම හිතවත් තැනැත්තිය මව වීම නිසායි. දරු උපතක් යනු කාන්තාවකගේ ජීවිතයේ මෙතෙක් ගලාගෙන ගිය රිද්මය වෙනස් කරන අවස්ථාව. එය මානසික හා කායික විපර්යාසයක් ඇති කරන අවස්ථාවක්. ඇය ජීවිතයේ වඩාත්ම පිළිසරණ පතන, රැකවරණය පතන සහ අත්දැකීමෙන් පරිණත මවගෙන් උපදෙස් ලැබිය යුතු අවස්ථාව එයයි. දාරක උපතක දී මෙන්ම ඉන් පසුව ටික කලක් ගතවන තෙක් ඇයට මනා රැකවරණයක් සහ පිටුවහලක් පවුලේ අය විසින් ලබා දීම කළ යුතුම දෙයක්.
ප්‍රසූතියෙන් පසුව ඇති වන ශාරීරික සංකූලතා මෙන්ම මානසික සංකූලතා ද සුළුවෙන් සැලකිය නොහැකියි. මානසික පීඩන තත්ත්වයන් හේතුවෙන් ළදරුවා සමගම මව දිවි නසා ගන්නා තත්ත්වයන් ඇති වන බව අප අත්දැක තිබෙනවා. නිසි රැකවරණයක් නොලැබීම හේතුවෙන් ඇතිවන එවැනි අවස්ථාවන් වලක්වාගෙන තම මැදිහත් වීමෙන් දියණිය සහ ඇගේ අලුත උපන් ළදරුවා ලබන සහනය සෑම මවක් විසින්ම අත්විඳිය යුත්තකි.
මවකගෙන් විමසා සිටියහොත් තමන්ට දරු ප්‍රසූතියේ දී වඩාත්ම සිහිවුයේ කවුරුන්දැයි නිසැකයෙන්ම කියනු ඇත්තේ ඇයගේ මව බවයි. ඒ තමා වෙනුවෙන් ඒ උතුම් කාන්තාව කර ඇති කැපවීම හරියාකාරව හඳුනාගන්නේ ඒ අවස්ථාවේ වීමයි. බොහෝ විට එම අවස්ථාවට මුහුණ දීමට මානසික ශක්තිය ලබා දෙන්නේ ද මවයි. දියණියක් යටි සිතින් හෝ බලාපොරොත්තු වන්නේ ද එයයි. එවැනි අවස්ථාවක තමාගේ භූමිකාව හඳුනා ගන්නේ සැබවින්ම බුද්ධිමත් මව්වරුන් පමණකි. දරුවන් හැදීමේ න්‍යායන් පිළිබඳ දැනුම් සහගත කාන්තාවන් තම දියණියට සහාය දෙන්නේ එම න්‍යායන්ට ගැලපෙන කොන්දේසි සහිතවයි. ඒ කොන්දේසි තම දියණියගේ අපහසුතා සමග කෙසේ සැස‍දෙන්නේ කෙසේදැයි කල්පනා කිරීමට ඉහත සඳහන් කල තරුණ දියණියගේ මව දෙවරක් සිතා බැලුවේ නම් ඇයට මෙවැනි ගැටලු සහගත තත්ත්වයකට මුහුණ දීමට සිදු නොවනු ඇත. මෙය කිසිසේත්ම දියණියගේ දරුවාගේ වගකීම තමා පිට පටවා ගැනීමක් නොවන බව අවබෝධ කර ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය කටයුත්තකි.
ජීවිතයේ අත්දැකීම් ලැබිය යුත්තේ වගකීම් දැරීමෙන් බව කෙනෙකුට තර්ක කළ හැකි කරුණක්. ඒ අනුව විවාපත් යුවළකට තම දරුවන්ගේ කටයුතු යනු අත්දැකීමක් මෙන්ම, වගකීමක් දැරීමකි. ඒ වෙනුවෙන් තම දෙමව්පියන්ගේ සහාය පැතීමට කටයුතු කිරිම දෙමව්පියන්ගේ නිදහස අහිමි කිරීමක් ලෙස ඇතැම් අයට නිගමනය කළ හැක. එහෙත් මනුෂ්‍ය සබඳතාවයන්හි සීමාව මෙයයැයි ළකුණු කොට ඒ සීමාවන් මත සිට කටයුතු නොකර දියණියට ඔබගේ සහාය වඩාත්ම අත්‍යවශය මොහොත තේරුම් ගෙන කටයුතු කරන මවක ලබන නිරාමිස ප්‍රීතිය ලැබිය හැකි අයෙක් තවත් වේද?
ශ්‍රී ලංකා පදනම් ආයතනයේ කථිකාචාරිනී රේණුකා තෙන්නකෝන් මහත්මිය සකසන ලද ලිපියකි.
