මීට දින කිහිපයකට ඉහතදී මම සුපිරු වෙළඳ සැලක මවක් හා ඇයගේ පුතණුවකු ගේ හැසිරීම දෙස බලා සිටියෙමි. මා එහි දුටුවේ අයිස්ක්‍රීම් එකක් ඉල්ලා කෑමොර දෙන දරුවකුයි. නමුත් පුතාට හෙම්බිරිස්සාව ඇති නිසා අයිස්ක්‍රීම් මිලදී ගැනීම මව ප්‍රතික්ෂේප කල අතර කුඩා දරුවාගේ හඬා වැලපීම සුපිරි වෙලඳ සැලේ කාගෙත් අවධානයට ලක්වූ සිදුවීමක් විය.
දෙමාපියන් ලෙස ඔබත් මෙම සිදුවීම අත්විඳින්නට ඇත. සුපිරි වෙලඳ සැලේ පමණක් නොව නිවසේදි කාර්යාලයේදි හා මිතුරෙකුගේ නිවසේදි දරුවන් මෙසේ කලහකාරි ලෙස හැසිරීම ඔබව අපහසුතාවයටත් ලැජ්ජාවටත් පත් කරනු ඇත.
මෙහි ඊලඟ වැදගත් ප්‍රශ්නය නම් ඔබ මෙවැනි තත්ත්වයන්හිදි ප්‍රතිකියා කරන්නේ කෙසේද යන්නයි? ඔබ දරුවාගේ ඉල්ලීමට කෙසේ හෝ එකඟ වන්නේ නම් එයින් සිදුවන්නේ මින් ඉදිරියටත් ඔහු/ඇය යමක් ඉල්ලා මෙසේ පිරිසක් ඉදිරියේ කෑ කෝ ගැසීමයි. වැඩිහිටියන් හා දරුවන් පමණක් නොව සතුන්ද ඔවුන්ට දීමනාවක් ලැබෙන්නේ නම් එකම ක්‍රියාකාරකම නැවත නැවතත් සිදු කරයි.
එම නිසා ඊලඟ වතාවේදි දරුවා කිසියම් දෙයක් ඉල්ලා කෑ මොර දෙන විට, දරුවන් අපේක්ෂා කරන අවධානය ඊට යොමු නොකරන්න. ඔහුට/ඇයට අවශ්‍ය දේ ලබා දීමට එකඟ වීමෙන් වලකින්න.
දෙමාපියකු ලෙස ඔබ මෙවැනි අවස්ථා වල අසරණ වූ විට, ඔබ සමහර විට දරුවාට දඬුවම් කරන්නටත්, පිටට පහරක් දෙන්නටත්, කණ ඇදීමටත්, කොනිත්තන්නටත්, තදින් අතින් දරුවාව අල්ලා ඔහුව/ඇයව පැත්තකින් සිටීමට සැලැස්වීම හෝ කිසිදු අවධානයක් යොමු නොකර තම වැඩ කටට්යුතු වල නිරත වීම සිදු කරන්නට පුලුවන. (සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන ප්‍රතික්‍රියා) ඔබට කල හැකි තවත් දෙයක් වන්නේ දරුවාගේ ඇස් දෙක දෙස බලා, “කරුණාකරල, නරක ළමයෙක් වගේ හැසිරෙන්න එපා, ගෙදර යනකං හොඳ බබා වගේ ඉන්න. ගෙදරදී මං ඔයාට මොනා හරි හදල දෙන්නම්” යනුවෙන් අවවාද කල හැකිය. එසේත් නැත්නම් දරුවා තමාව පාලනය කර ගතහොත්, හෙම්බිරිස්සාවෙන් සුවය ලැබූ පසු ඇයට/ඔහුට අයිස්ක්‍රීම් එකක් වෙනුවට දෙකක් ලබා දෙන බව මවට පොරොන්දු විය හැකිය. නමුත් මෙහිදී දෙමාපියන් ඔවුන් භාර වූ පොරොන්දුව ඉටු කල යුතුය. එම මොහොතින් ගැලවීම සඳහා ඔබ බොරු පොරොන්දුවක් දරුවාට ලබා දුන්නේ නම් දරුවා හා මව/පියා අතර ඇති විශ්වාසය කඩ විය හැක.
දෙවන විසඳුමේදි මව/පියා දරුවාට ලබා දෙන පොරොන්දුව සාර්ථක වීමට ඉඩ ඇත. මන්ද උසස් දීමනාවක් ලබා ගැනීමට තමාගේ කෙටි ආශාවන් පාලනය කර ගැනීමයි. මෙය දිගු කාලීනව යහපත් වන්නේ ඇයි?
ඩැනියෙක් ගෝල්මන් ගේ ප්‍රසිද්ධ පොතක් වන Emotional Intelligence ට අනුව 1960 ස්ටැන්ෆඩ් විශ්ව විද්‍යාලයේ මනෝ වෛද්‍යවරයෙකු වන වෝල්ටර් මිශෙල් විසින් පෙරපාසලක පරීක්ෂණයක් සිදු කරන ලදී. මෙහි ස්ටැන්ෆඩ් පීඨයේ උපාධිදාරීන් හා අනෙකුත් සේවකයින්ගේ දර්වන් ව අධ්‍යයනය කරන ලදී. අවුරුදු හතරේ සිට පාසලේ උසස් පෙල සමත් වන තෙක් ඉගෙන ගත් මෙම දරුවන්ව සමීක්ෂණයට භාජනය වූ අතර මෙහිදී එම දරුවන් කාමරයක රඳවා ඔවුන් ඉදිරියේ මාශ්මැලෝවක් තබන ලදී. එය නොකා විනාඩි කිහිපයක් සිටියහොත් දීමනාවක් ලෙස දෙවන මාශ්මැලෝවක් ලබා දෙන බව දරුවන්ට පොරොන්දුවක් ලබා දී ඇත. මෙම පරීක්ෂණයෙන් තම දීමනාව ලැබෙන තෙක් ඉවසීමෙන් බලා සිටි දරුවන් ගේ මානසික ඒකාග්‍රතාව මෙන්ම ඉගෙන ගැනීමට ඇති ආසාව ඉහල බව ඔප්පු වී ඇත. ඔවුන්ගේ උසස් පෙල SAT ලකුණු ද ඉහල අගයක තිබුණි. දරුවන්ගෙන් තුනෙන් එකක් ඒ විගසම තමා ඉදිරියේ තිබූ මාශ්මැලෝව කෑ අතර ඔවුන්ගේ සාමාන්‍ය ලකුණු 524-528 අතර තිබිණි. දෙවන මාශ්මැලෝව ලැබෙන තෙක් මද වේලාවක් බලා සිටි දරුවන්ගේ සාමාන්‍ය ලකුණු 610-652ත් අතර තිබිණි. මෙහිදි දෙපිරිස අතර සාමාන්‍ය ලකුණු වල 210 වෙනසක් දක්නට ලැබිණි. අවසාන වශෙයන් අපට මෙම පරීක්ෂණයෙක් නිගමනය කල හැක්කේ පසු කාලීන දීමනා සඳහා වර්තමානයේ තම හැඟීම් පාලනය කිරීම මිනිසාගේ බුද්ධිය වර්ධනය කරන බවයි. දරුවාට කුඩා කාලයේදි තම හැඟීම් පාලනය කරගැනීමේ අපහසුතා ඇත්නම් එය අනාගතයේදි අහිතකර ලෙස බලපෑ හැකි බව සලකන්න.
දරුවාගේ ළමා අවධියේද ඔහු/ඇය තුල දක්නට ලැබෙන කුඩා දේවල් පසු කාලයේදි ජීවිතයට අත්‍යවශ්‍ය සමාජ හා මානසික ගුණාංග ලෙස ප්‍රගුණ වේ. පසුකාලීන දීමනා හා ප්‍රතිලාභ වෙනුවන් වර්තමානයේ වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කල යුතුයි යන කුඩා කාලයේදි ඔබ උගත් පාඩම අනාගතයේදි ඔබට නිසි ආහාර පාලනයක් අනුගමනය කිරීමටත් , උපාධිය ලබා ගැනීමටත් පොළඹවයි.
දෙමාපියන් ලෙස ඔබේ දරුවා කුමන කාණ්ඩයේ සිටිය යුතු දැයි තීරණය කල යුතුය. සමහර ගුණාංග උපතින්ම දරුවන්ට නොපිහිටන තර ඒවා ඔවුන් තුල ප්‍රගුණ කිරීම සඳහා අපි දරුවන්ව පුහුණු කල යුතුයි. මෙය සෙල්ලම් බඩු හෝ අයිස්ක්‍රීම් ඉල්ලා කෑ මොරෙ දෙන දරුවන්ට පමණක් නොව තම ප්‍රියතම කාටුන් සමඟ හෝ කෑම සමඟ සුන්දර ළමා කාලයක් ගෙවන සියලුම දරුවන් සඳහා අදාල වේ. අප දරුවන්ව කුඩා කාලයේ සිට යම් කර්තව්‍යයක් සාර්ථක ලෙස නිමා කිරීමට පුහුණු කල යුතුයි.
ඔබත් මෙවැනි අත්දැකීමකට මුහුණ දුන් අවස්ථාවක ඉහත ක්‍රමය අත් හදා බලන්න. දරුවාගේ ඉල්ලීම් වලට එකඟ වනවා වෙනුවට මෙවැනි බුද්ධිමත් ක්‍රම අනුගමනය කිරීමෙන් දරුවා තුල යහපත් ගුණාංග ප්‍රගුණ වන අතර එය ඔහුගේ අනාගත ජීවිතය සාර්ථක කර ගැනීම සඳහාද උපකාරි වේ.
