යහපත් ගතිගුණ දරුවන් තුල ප්‍රගුණ කරවීම කාලය හා ශ්‍රමය වැය වන කර්තව්‍යයකි. නමුත් දරුවන් වැඩෙත්ම ඔවුන් ඉතා උපක්‍රමශීලිව කරදර වලින් ගැලවෙන්නට නිදහසට කාරණා සපයයි. මෙම හැකියාව සමහර දරුවන් ඉතා දක්ෂ ලෙස හසුරුවති.
පහත දැක්වෙන්නේ දරුවන් විසින් නිතර ලබා දෙන නිදහසට කාරණා 5ක් හා ඊට දෙමාපියන් ප්‍රතිචාර ලබා දිය යුතු ආකාර වේ. ප්‍රවීණයන්ට අනුව දරුවන් නිදහසට කාරණා ලබා දීම දෙමාපියන් වැලැක්විය යුතු අතර එවිට දෙමාපියන් ලබා දෙන නිදහසට කාරණය “එහෙම නවත්තන එකත් කල් යන වැඩක්” යන්නයි.
එයයි පටන් ගත්තේ !
මෙය දරුවන් විසින් සාමාන්‍යයෙන් ලබා දෙන නිදහසට කාරණයකි. ඔබඩ දරුවන් දෙදෙනෙකු හෝ ඊට වැඩි ගණනක් සිටී නම් බොහෝ විට කරදර වලින් ගැලවීම සඳහා දරුවා සහෝදරයා/සහෝදරිය මත වැරැද්ද පටවයි. මව හෝ පියා තමාට පමණක් බැණ වැදීම අසාධාරණ බවත් සහෝදරයාත් ඊට වගකිව යුතුයි යන්න දරුවා තම දෙමාපියන්ට පහදන්නට උත්සාහ ගනියි. දෙමාපියකු වන ඔව මීට “අයියව ඇද ගන්න එපා මේකට” යනුවෙන් පැවසුවොත් දරුවා සාමාන්‍යයෙන් “ඒ උනාට එයයි ඒක පටන් ගත්තේ” යනුවෙන් තම වැරැද්ද සාධාරණීකරණය කරයි. බොහෝ දෙමාපියන් මෙම වාද විවාදය අවසන් කරන්නේ “හරි, එහෙනම් ඔයාම ඕක ඉවර කරන්න” යනුවෙනි.
“ඒකට තව වෙලා යයි “
ඔබ දරුවාට ඔහුගේ කාමරය හෝ සෙල්ලම් බඩු ටික අස් පස් කරන්න යැයි පැවසූ විට බොහෝ අය මෙසේ නිදහසට කාරණා සපයයි. “ඒක කරන්න ගොඩක් වෙලා යයි අම්මේ”, ඊට බොහෝ මව්වරුන් පිලිතුරු දෙන්නේ මේ ආකාරයෙනි. “ඔයාට බඩු ටික අදින්නනම් වෙලා තියෙනවා. ඉතින් දැන් ඔයාට වෙලා ගියත් ඔය ටික අස් කරන්නම වෙනවා” යනුවෙනි. ඔබට දරුවා එසේ තම බඩු අස්කරන තෙක් බලා සිටිය හැකි අතර හැකි නම් දරුවා සමඟ එක්ව එය හවුලේ සිදු කල හැක.
“ආහ්, මට ඒක අමතක උනානේ”
දිනපතා සිදුකල යුත් කර්තව්‍යයන් සමහරක් දරුවන්ට පෙනෙන්නේ කිසිම විනෝදයක් නැති කම්මැලි ක්‍රියාකාරකම් ලෙසටය. දෙමාපියන්ට දහ වතාවක් පමණ එම කාර්යය කරන ලෙස අවාවාද කිරීමට සිදුවන අවස්ථාද නැත්තේ නොවේ. මීට දරුවන්ගෙන් ලැබෙන සාමාන්‍ය පිලිතුර වන්නේ ” ආහ්, මට ඒක අමතක උනානේ” යන්නයි. උදෑසන අවදි වූ දරුවාට ඉක්මණින් ලැහැස්ති වී ඉස්කෝල ඇඳුම අඳින ලෙස ඔබ පැවසූවත් විනාඩි කිහිපයකට පසු ඔබ මුළුතැන්ගේ වැඩ අවසන් කොට කාමරයට පැමිණි විට දරුවා තමත් සෙල්ලම් බඩු සමඟ හෝ වෙන යම් දෙයක් කරමින් සිටින්නට පුලුවන. කෝපයන් කෑ ගසන මවට පියාට දරුවා ප්‍රතිචාර දක්වන්නේ “ආහ්, මට අමතක උනානේ” යනුවෙනි.
“ඒ උනාට,මම…”
මෙය ඔබ දරුවාට යම් දෙයක් නොකරන ලෙසට අවවාද කල විට බොහෝ දරුවන් දෙන නිදහසට කාරණයකි. මෙහි ඊලඟ කොටස, ඔබ දරුවාට නොකරන ලෙස පැවසූ දේ මත් තීරණය වේ. උදාහරණයක් හැටියට ඔබේ දරුවා ඔබට නොරිසි දෙයක් කර අසු වූ විටෙක, මෙසේ නිදහසට කාරණා ගෙතිය හැක. “ඒ උනාට මං ඒක පොඩ්ඩ වෙලාවකටයි කලේ” හෝ “ඒ උනාට මං ඒක නවත්තන්නයි හිටියේ” යනාදි ලෙස උපක්‍රමශීලීව කරදරයෙන් නිදහස් වීමට දරුවා තැත් කරයි. නමුත් මෙය සැමවිටම සාර්ථක වන්නේ නැත.
“මගේ බඩ පිරිලා”
යහපත් ආහාර පුරුදු දරුවා තුල ප්‍රගුණ කරවීම ඉතා අසීරු කාර්යයකි. ඔබ යම් දෙයක් කැවීමට යන විට බොහෝ දරුවන් “අම්මේ, මගේ බඩ පිරිලා” යනුවෙන් පවසයි. මෙලෙස දරුවන් නිදහසට කාරණා පවසන්නේ කෑම පිඟානේ ඇති එලවලු ටික දැකීමෙනි. සමහර දරුවන් තම කැමති නැති මාලු මඟ හරින්නේ.
මට බඩගිනි නෑ හෝ මගේ බඩ පිරිලා යැයි පවසා හෙමින් සිරුවේ සෙල්ලම් කිරීමට දිව යාමේනි. තවත් දරුවන් කාණ්ඩයක් ඔබට නොදැනීම එලවලු බිමට දමයි. කෙසේ නමුත් බුද්ධිමත් දෙමාපියන් දරුවන්ගේ මෙම උප්පරවැට්ටි පිළිබඳ දන්නා අතර ඒ අනුව උපායශීලිව ඔවුන්ව හසුරුවන්නට උත්සාහ ගනියි.
ඔබේ දරුවනුත් මෙසේ උපක්‍රමශීලීව සපයන වෙනත් නිදහසට කාරණා තිබේද?
