අපි කවුරුත් කතා කරන්නේ පිට කරන හුස්මෙන්. හුස්ම පිටවීමත් සමගම අපේ ස්වර තන්ත‍්‍ර චලනය වෙන අතරම ඒ මගින් ඇති වන තරංගය දිව, තොල්, තල්ල මගින් කථන ශබ්ද බවට පරිවර්තනය වීම සිදුවේ. මේ ක‍්‍රියාදාමය යම් අයෙකුට සමබරව සිදු කරගත නොහැකි නම් ඒ තත්ත්වය ගොතය ලෙස හැ`දින්වේ.
ගොතය කුඩා අවධියේ පටන්ද ඇතැම්විට එක් වයස් සීමාවකදී එක්වරම හට ගන්නා අවස්ථාද දැකිය හැකිවේ. කෙසේ වුවද යමකට බියවූ අවස්ථාවකදී හෝ කතා කරන දේ පිළිබ`දව නිසි අවබෝධයක් නොමැති විට හෝ බොරු කියන විට මෙන්ම ගොතය සහිත පුද්ගලයකු නිතර දැකීමෙන් සහ ඔහු සමග නිතර කතා කිරීමෙන් ඔහුගේ විලාසය ආරෝපණය කරගන්නා අවස්ථා ඇති වන බවද සමහරෙකු පවසයි.
කුඩා දරුවන් අකුරු එක් කරමින් වචන ගලපමින් කතා කිරීමට උත්සාහ දරන කාලය එනම් අවුරුදු එකහමාරත් දෙකත් අතර කාලයේදී ඔවුන් වෙතින් වරින් වර මතුවන ගොතය සාමාන්‍ය තත්ත්වයකි. එය ඇති වන්නේ ඔවුන් කතා කිරීමට දරන උත්සාහයද සමගිනි. නමුත් මේ තත්ත්වය දිනෙන් දින වැඩි දියුණු වෙමින් දරුවා කතාබහ කිරීමට වැඩි වෙහෙසක් දරන්නේ නම් ඒ පිළිබ`දව අවාදනය යොමු කරමින් සැලකිලිමත් වීම වඩා වැදගත් වේ. එසේම වැඩිහිටි ඔබ සැලකිලිමත් විය යුතු වන අනෙක් කරුණු වන්නේ කතා කිරීමේදී දරුවා ඉක්මණින් විඩාවට පත්වේද මුහුණේ චලනයන්හි විශාල වෙනසක් පවතීද යන කරුණු පිළිබ`දවයි. ඒවා යම්තාක් දුරට ආසාමාන්‍ය තත්ත්වයන් විය හැකිය. මෙවැනි අවස්ථාවකදී තත්ත්වය පිළිබ`දව සැකහැර දැනගැනීම ස`දහා දරුවා සුදුසුකම් සහිත වාග් ව්‍යාධවේදීවරයකු වෙත ගෙන යාම ඉතාම වැදගත් වේ. එහිදී අවශ්‍ය උපදෙස්, ක‍්‍රියාකාරකම් මෙන්න ප‍්‍රතිකාර පිළිබ`දවද නිවැරදි මගපෙන්වීමක් ඔබට හිමි වනු ඇත.
දිනෙන් දින වැඩෙන දරුවාට මෙවැනි තත්ත්වයක් හමුවේ සිය වටපිටාවට මුහුණ දීම ගැටලූවක් විය හැකිය. පෙර පාසැල හෝ පාසැල වෙත දරුවා ඇතුළත් කිරීමට ප‍්‍රථම මෙම තත්ත්වය පාලනය කර ගැනීමෙන් දරුවාගේ කතාව සම්බන්ධව පාසල් පරිසරයේ ඇතිවිය හැකි ගැටලූකාරී තත්ත්වයන් රැුසක්ම මගහරවා ගත හැකිය. දරුවා සිය අපහසුතාවය පිළිබ`දව බියට පත්වීම හේතුවෙන් කතා කිරීමට බියක් මෙන්ම අකමැත්තක් දැක්වීමටද ඉඩ ඇත. එය අධ්‍යාපන කටයුතුවල පසුබෑමක් ඇති කිරීමට හේතු වේ. මව්වරුන් ලෙස දරුවන්ගේ මෙවැනි තත්ත්වයන් පිළිබ`දව වැඩි සැළකිල්ලක් දැක්විය යුතු වන්නේ ඔවුන්ගේ අදහස්, ආකල්ප, පෞරුෂත්වය හා හැසිරීම් රටාවල ආසාමාන්‍ය වෙනස් වීම් ඇතිවීමටද මේ තත්ත්වය බලපෑම් කළ හැකි බැවිනි.
ගොතය සම්බන්ධව සිදු කරන ලද සමීක්ෂණවලට අනුව ගොතය සහිත පුද්ගලයකු පවුලේ සිටීමෙන් එම පවුලේ තවත් සාමාජිකයකුට ගොතය ඇතිවීමේ අවධානම වෙනත් අයෙකුට ඇතිවීමේ අවධානමට වඩා තුන් ගුණයකින් වැඩි බව හෙලිවී තිබේ. ජානමය බලපෑම් මත ගොතය ඇතිවීමේ ප‍්‍රවණතාවය ඉතා අවම මට්ටමක පවතින අතර වඩාත් පිළිගත් නවතම මතය වන්නේ මොළය සහ ස්වසන පද්ධතිය ආශ‍්‍රිත ගැටලූකාරී තත්ත්වයන් මත ගොතය ඇති වී වැඩි දියුණු වන බවයි. කතා කිරීමේදී කැඩුණු හෝ ඇදෙන ආකාරයේ කතා විලාසයන් ඇති වීමට මොළයෙන් නිකුත් කරන ස්නායු ආවේග නිවැරදිව සමායෝජනය නොවීම හේතු වේ. මොළයේ ඇතිවන ආවේග සමග ස්වසන පද්ධතිය හා මුඛයේ දිව, තොල්, තල්ල සමග ඇති වන ක‍්‍රියාවලිය හා ස්වර තන්ත‍්‍ර චලනය වීමේ ක‍්‍රියාවලිය හරි හැටි පාලනය කිරීමට නොහැකි වීම ගොතය ඇති වීමට හේතුවයි. මෙහිදී සිදුවන්නේ ස්වසනය සහ ශබ්ද නිෂ්පාදනය නිවැරදි ලෙස පාලනය නොවීමයි. එනිසාම කතා කරගෙන යාමේදී හුස්ම මදිකම, බෙල්ල හා පපුව ආශ‍්‍රිත වේදනාවක් ඇතිවීම, මුහුණේ සහ ශරීරාංගවල වෙනස්වීමක් සහ කතාවේ දැඩි අපහසුතාවයක් ඇතිවීම දක්නට ලැබෙනවා. නමුත් තාලයට කතාකරන විට හෝ ගීත ගායනා කරන විට මේ අපහසුතාවයන් දක්නට නොලැබීම ගොතය සම්බන්ධ සුවිශේෂි සාමාන්‍ය ලක්ෂණයකි.
මෙවැනි දරුවෙකු නිවසේ සිටින විට නිවැසියන් සැමවිටම ඔවුන්ගේ සහයෝගය දරුවාට ලබාදීම අනිවාර්ය වේ. කිසිවිටකත් දරුවාගේ ගොතය පිළිබඳ ඔහු හෝ ඇය ඉදිරියේ සුවිශේ්ෂීව කතා නොකරන්න. තමා සතු ගැටලූව උදව් නොමැතිව නිවැරදි කරගන්නට අපහසු බැවින් ගොතය සහිතව කතා කරන විට එය නිවැරදි කරවන්නට හෝ නිවැරදිව කියන්නට බලකරන්නටද, තාලයට කියන්න, හුස්ම අරගෙන කියන්න යැයි උපදෙස් ලබාදීමද නුසුදුසුය. එය මෙම ගැටලූව වඩාත් උග‍්‍ර වීමට හේතු විය හැකිය.
ගොතය පාලනය කරගැනීමට නම් පෙර ස`දහන් කළ පරිදි සුදුසුකම් සහිත වාග් ව්‍යාධිවේදීවරයකු විසින් අනුමත කරන ලද වාග් චිකිත්සන ප‍්‍රතිකාරවලට යොමුවීම වඩා වැදගත්වේ. එහිදි නිවැරදි ස්වසන අභ්‍යාස හා කතාවේ වේගය පාලනය කිරීමේ ක‍්‍රම ඉගෙනීමෙන් පැහැදිලිව කතාකිරීම ස`දහා අවශ්‍ය මොළය විසින් නිකුත් කරනු ලබන ස්නායු ආවේග සමායෝජනය කිරීමට හැකියාව ලැබෙනු ඇත. මෙවන් අවස්ථාවකදී තත්ත්වය දුරදිග නොයවා නිවැරදි පියවර ගැනීමේ වගකීම මව්පියවරුන් සතුය.
කථන හා භාෂා ව්‍යාධිවේදී නිමීර චතුරංග වීරරත්න සමග සිදුකළ සාකච්චාවක් ඇසුරෙනි
