ඉස්සර කාලයේ අම්මලා දරුවන් බත් ඇටක් බිම දමනවා දුටුවොත් කතා බහ කරන්නේ එය පාපයක් විදිහටයි. ඔවුන් ඒ වෙනුවෙන් පසුබිම් සාධකත් පෙන්වා දුන්නා. වී වපුරපු තැන පටන් අපේ පිගානට බත් ටික එන තෙක් වූ කාර්යන් වෙනුවෙන් තමන්ගේ දහඩිය මහන්සිය කැප කරන පිරිස බොහොමයි. ඒ නිසා අපි ඔවුන්ගේ දහඩිය ගැන නොතකා ආහාර ඉවත දැමීම පාපයක් විදිහට සාධාරණීය කරනු ලැබුවා.
හයක් හතරක් නොතේරෙන පොඩි එකෙකුට වඩා විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යාපනය ලබන යෞවනයන් අතරත් ආහාර නාස්ති කිරීමේ පුරුද්ද නොඅඩුවම දකින්න ලැබෙන බැව් දැන් අලුත්ම අධ්‍යනයක් මගින් පෙන්වා දෙනවා. ඉලිනොයිස් විශ්ව විද්‍යාලයේ මානව පෝෂණ අංශයේ පර්යේෂකයින් පිරිසක් විසින් මේ අධ්‍යනය සිදු කරනු ලැබුවා. එහිදී ඔවුන් තෝරා ගත්තේ වයස අවුරුදු 18 සිට 24 අතර වයස් කාණ්ඩයේ සරසවි සිසුන් පිරිසක්. ඉතින් මේ තරම් බුද්ධිමත් පිරිසක් දුන්න පිලිතුරු නම් ඉතාම ලාමකයි.
ඉලිනොයිස් විහ්ව විද්‍යාලයේ කසල බඳුන් ඉවත දමන ආහාර වලින් පිරී ඉතිරෙන නිසා මේ විදිහට ආහාර අපතේ හරින්නේ ඇයිද යන ප්‍රශ්නය ශිෂ්‍යින් වෙතට ඉදිරිපත් කරනු ලැබුවා. ඔවුන්ගෙන් ලද පිළිතුර ඇහුවොත් ඔබ විමතියට පත් වේවි…
- ආහාර අපතේ දැමීම නුසුදුසු බව අපි දන්නේ නැහැ…
- ඇයි ඉතින් හැම දෙනෙක්ම අපතේ දාන නිසා අපිත් ඒ විදිහට ඉවත දමනවා…
මේ කතාවේ සුල මුල කොහොම වුනත් තමන්ට අවශ්‍ය පමණට වඩා ආහාර බෙදා ගැනීමේ නරක පුරුදු ගැන අපිටත් ඇසින් දුටු සාක්ෂි තිබෙනවා. උත්සව අවස්ථාවකදී බොහෝ දෙනෙක් ආහාර බෙදා ගන්නේ වේල් හත් අටකට සෑහෙන විදිහට වුනත් ඔවුන්ට මේ ප්‍රමාණය ආහාරයට ගන්න අපහසුයි. ඒ නිසාම ඔවුන් බොහෝ සේ අපතේ දමනවා. ඔබට අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට බෙදා ගෙන තවත් උවමනා නම් නැවත බෙදා ගන්න පුලුවනි. ඒත් බොහෝ දෙනෙක් කියන්නේ ‘‘ අනේ ආයේ වතාවක් යන්න බැහැ…මං එකවරම බෙදා ගත්තා…ඒත් එකවර බෙදා ගත් ප්‍රමානය ආහාරයට ගැනීමට නොහැකිව ඉවත දැමීම ගැන නම් අපිත් ඔවුන්ට චෝදනා කළ යුතුමයි. ඒ ඇයි කිව්වොත් නිදහසේ තමන්ගේ අවශ්‍ය පමණට බෙදා ගැනීමට නිදහස තිබියදී මේ විදිහට අපතේ යැවීම ගැන නම් නිදහසට කරුණු නැහැ.
මුලින් කී මාතෘකාවට නැවත ගියොත් මේ අධ්‍යනය සිදු කරනු ලැබුවේ ඉලිනොයිස් විශ්ව විද්‍යාලයේ උක්ත අධ්‍යනයේ ප්‍රධාණී Cassandra Nikolaus සඳහන් කරන්නේ වැඩිහිටි දරුවන්ගේ මෙම පුරුද්ද ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ අනවශ්‍ය ලෙසින් ආහාර නාස්තියට බලපෑ ඇති ප්‍රධාන ගැටලුවක් බවට පත්ව ඇති බවයි. මෙම අධ්‍යන වාර්තාවට සම්බන්ධව සම කර්තෘත්වය දරණ Ellison says. පෙන්වා දෙන්නේ මේ වැඩිහිටි ශිෂ්‍යයින් තමන්ට අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට ආහාර පිසගැනීමට තරම් දැනුවත්වීමක් ලබා නැති බවයි. තමන්ගේ වේලට අවශ්‍ය එළවලු, පළතුරු පංගුව ගැනවත් වැටහීමක් ඔවුන්ට නැති බැව් පර්යේෂකයින් විසින් හඳුනා ගත් තොරතුරු ලෙසින් ඉදිරිපත් කර තිබේ.
ඒ වගේම මේ පුරුදු කුඩා කාලයේ පටන්ම දරුවන්ට පුරුදු කිරීම ඉතාම වැදගත්. ඒ වෙනුවෙන් දරුවන්ගෙන් වගේම දෙමව්පියන්ගේත් දායකත්වය අවශ්‍ය වෙනවා. අම්මලා වුනත් දරුවන්ගේ කෑම පෙට්ටියට වැඩියෙන් ආහාර තැන්පත් කරන්නේ ‘‘ අනේ මදි වුනොත්…කියන අනුකම්පාවෙන්. ඒත් ඔබ දරුවා ගැන වගේම දරුවාගේ කුස ගැනත් අවබෝදයෙන් සිටින මවක් විය යුතුයි. සමහර අවස්ථාවලදී නම් ආහාර නැති කෙනෙුට බෙදා ගෙන කන්නත් යම් අතිරේක පංගුවක් එවන්නත් පුලවනි. ඒ නිසා ආහාර අපතේ නොයන විදිහට මේ සිදුවීම් ගලපා ගැනීමත් ඉතාම වැදගත්.
ඇතැම් පාසල්වල ගුරුවරුන් ආහාර නාස්තියට වගේම දරුවා පාසට ගෙනෙන ආහාර පංගුව ඉවත දැමීමට දෙන්නේ නැහැ. ආහාර ගෙන කෑම පෙට්ටිය ගුරුතුමාට පෙන්වීමට උපදෙස් ලබා දී තිබෙනවා. ඒ නිසා ආහාර ඉවත දැමීමට අවසරයක් නැහැ. පුංචි පංතිවල පටන් මේ සිරිත වගා කෙරුනොත් ඔවුන් උස් මහත් වෙද්දී මේ පුරුදුත් ඔවුන් සමග වර්ධනය වෙනවා. ඒ නිසා පුංචි කාලයේ පටන්ම ආහාර නාස්තිය නොකල යුතුය යන්න ගැන දරුවන්ට පැහැදිලි කර දීම ඉතාම වැදගත්.
ඒ විතරක් නොවෙයි, සාමාන්‍ය ආපනශාලාවකින් ආහාර මිලට ගනින්දී වුනත් තමාට අවශ්‍ය වන්නේ එකක්ද එසේ නැත්නම් දෙකක්ද යන්නවත් හඳුනා ගැනීමට තරම් හැකියාවක් මේ පිරිසට නොමැති බැව් පෙනී ගොස් තිබේ. ඒ නිසාම ඉලිනොයිස් විශ්ව විද්‍යාලයේ කසල බැහැර කිරීමත් පාලනය කිරීමට අපහසු තරම් ගැටලුවක් බවට පත්ව තිබෙන බැව් ඔවුන් අධ්‍යනයෙන් හඳුනා ගත් තොරතුරු ලෙසින් දක්වා තිබෙනවා. ඔවුන්ගේ මෙම වාර්තාව Appetite [DOI: 10.1016/j.appet.2018.07.026] මගින් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබෙනවා
ACES NEWS.වෙබ් අඩවියේ Why are young adults wasting so much food? Study looks at perceptions and food behaviors
