පවුල් සැලසුම් ක්‍රම පිළිබඳව දැනුවත් කරමින් ලිපි කිහිපයක්ම අප වෙබ් අඩවියේ පල වූවා ඔබට මතක ඇති. මේ ලිපිය තුළින් සාකච්ඡා කිරීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ ක්‍රමානුකූල පවුල් සැලසුම් ක්‍රමයක් ලෙස භාවිතා කළ හැකි ක්‍රමයක් නොවන නමුත් හදිසියේ ඇති වන ගැබ් ගැනීම් වළක්වා ගැනීම භාවිත කළ හැකි ක්‍රමයක් වන පොස්ටිනෝර් ගැනයි.
දරු පිළිසිඳ ගැනීමක් බලාපොරොත්තු නොවන යුවළක් අනාරක්ෂිත ලිංගික සංසර්ගයකින් පැය 72 ක් ඇතුළදී පොස්ටිනෝර් (Postinor) ලබා ගැනීමෙන් පසු හදිසි ගැබ් ගැනීම් වළක්වා ගත හැකි බව ඔබ අසා ඇති. මෙය වඩාත් ඵලදායී ප්‍රතිඵල සඳහා නම් සංසර්ගය සිදු වූ වහාම ගත යුතුයි.
පොස්ටිනෝර් ගැනීමට වෛද්‍ය උපදෙස් පැතිය යුතු අවස්ථා
- දියවැඩියාව – මෙහිදී වකුගඩු, ඇස් හෝ ස්නායු වලට හානි සිදු වීම, රුධිරවාහිනී වලට හානි සිදුවීම
- හෘද රෝග – උදාහරණ ලෙස IHD හෘද පේශියට සැපයෙන රුධිර ප‍්‍රමාණය අඩුවීම.
- ආඝාතය (Stroke -)
- පියයුරු පිලිකා
- දැනටමත් ගැබ් ගෙන තිබීම
පොස්ටිනෝර් නොගත යුතු අවස්ථා
- ආහාර මාර්ගය ආශ‍්‍රිත රෝග
උදා: මහාබඩවැල් ව ඇති වන රෝග තත්ත්e
- අක්මාවේ රෝග තත්ත්ව
- ගර්භාෂයෙන් පිටත ගැබ් ගැනීම් (Ectopic pregnancy)
- පැලෝපීය නාල වල ආසදන (Salphingitis)
- පෙර ගර්භාෂයෙන් පිටත ගැබ් ගැනීමක් හෝ පැලෝපීය නාල වලආසාදනයක් ඇතිවී ඇත්නම් අලුතින් ගර්භාෂයෙන් පිටත ගැබ් ගැනීමක් ඇතිවීමේ අවදානමක් වැඩිය.
- වමනය හෝ පාචනය ඇත්නම්
- පියයුරු පිලිකා ඇත්නම්
- යෝනි රුධිර ගැලීම් පවතීනම්
- ආසාත්මිකතා ඇත්නම්
පොස්ටිනෝර් සමග අන්තර් ක්‍රියා කළ හැකි ඖෂධ
- අපස්මාරය (වලිප්පුව) සඳහා ගන්නා ඖෂධ
Barbiturates, phenytion Na, Carbamazepine
- ක්‍ෂය රෝගය සඳහා ගන්නා ඖෂධ
Rifampian, Rifambutin
- ඒඞ්ස් රෝගය සඳහා ගන්නා ඖෂධ
Ritonavir, Efarirenz
- දිලීර ආසාධන සඳහා ගන්නා ඖෂධ
උදා: Grisefulvin
ඉහත ඖෂධ සමග ගැනීමේදී පොස්ටිනෝර් ඖෂධයේ ක‍්‍රියාව යටපත් කරන අතර එහි ප්රතිඵලයක් නොලැබේ. එනම් ගැබ් ගැනීම් ඇති විය හැක. එසේම ඔබ කිරි දෙන මවක් නම් මෙම ඖෂධ ලබා ගත හොත් දරුවාට ගමන් කළ හැකි බැවින් දින තුනක්වත් මව්කිරි නොදීමට වග බලාගත යුතුය.
පොස්ටිනෝර් ලබා ගත් පසු ඇති විය හැකි අතුරු ආබාධ
- වෙහෙසකර බව
- ඔක්කාරය හා වමනය
- උදර වේදනාව
- පාචනය
- කරකැවිල්ල
- පියයුරු අල්ලන විට වේදනාව
- රුධිර ගැලීම් වැඩිවීම
- සමේ ප‍්‍රතික‍්‍රියාව
- යෝනිය මගින් බිංදු ලෙස රුධිර වහනය සමහර විට ඔසප් චක‍්‍ර 2 ක් අතර රුධිරවහනය වීම ඇතිවිය හැක.
පවුල් සැලසුම් ක්‍රමයක් අවශ්‍ය වන්නේ පවුලකට අවශ්‍ය දරුවන් සංඛ්‍යාව නිසි පරතරය ඇතිව සාදා ගැනීම වෙනුවෙනි. අනාරක්ෂිත සංසර්ගයක් හේතුවෙන් යම් පිළිසඳ ගැනීමක් ඇති වුවහොත් එය ඔබේ ජීවිතයේ සැලසුම වෙනත් මානයකට රැගෙන යනු නිසැකය. පොස්ටිනෝර් වැදගත් වන්නේ එවැනි අවස්ථාවකදීය.
නමුත් අපේ ඇතැම් කාන්තාවන් දිගින් දිගටම පොස්ටිනෝර් ලබාගන්නේ එය දීර්ඝ කාලීන පවුල් සංවිධාන ක්‍රමයක් නොවන බවට දැනුවත් වීමක් ඔවුන් තුළ නොමැති නිසා විය හැකියි.
පොස්ටිනෝර් 1 සහ 2 වශයෙන් මිලදී ගත හැකි වන අතරම පොස්ටිනෝර් 1හි අඩංගු වන්නේ එක් පෙත්තක් පමණි. පොස්ටිනෝර් 2 පෙති දෙකක් ඇති අතරම මෙහි ස්ත්‍රී හෝමෝනයක් වන ප්‍රොජෙස්ටරෝන් අන්තර්ගත වේ. පෙති දෙක ලබා ගන්නා විට එක් පෙත්තක් ගෙන නැවත පැය 12කින් අනෙක් පෙත්ත ලබාගත යුතු වේ.
කෙසේ වුවද සිහි තබා ගත යුතු වැදගත්ම කරුණක් වන්නේ දීර්ඝ කාලීන පවුල් සැලසුම් ක්‍රමයක් ලෙස මෙය භාවිතය සුදුසු නොවන බවත් ඒ සඳහා වෛද්‍ය උපදෙස් මත එසේත් නොමැති නම් ඔබේ ප්‍රදේශයේ පවුල් සෞඛ්‍ය නිළධාරිනිය මුණ ගැසී හෝ උපදෙස් ලබා ගත යුතු බවයි.
කුරුණෑගල, පළාත් මහ රෝහලේ නවජ සූති දැඩි සත්කාර ඒකකයේ සූතිකා පුහුණු හෙද නිළධාරිනි (I ශ්‍රේණිය) ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය සමග සකසන ලද ලිපියකි.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය
නවජ සූති දැඩි සත්කාර ඒකකයේ සූතිකා පුහුණු හෙද නිලධාරිනි (1 ශ්‍රේණිය)
පළාත් මහා රෝහල, කුරුණෑගල
