“අවධානය” (Attention) කියන වචනය ලොකු පොඩි අප කාගේත් යහපත පිණිස අවශ්‍ය වන්නා වූ සාධකයකි. අවධානය කුඩා දරුවකු විසින් ප්‍රගුණ කළ යුතු එක්තරා කුසලතාවයක් බව ඔබ මොහොතකටවත් සිතුවාද?
වර්තමානයේ බොහෝ දෙමව්පියන් ගේ මැසිවිලි අතර,
- දරුවා වැඩ වලට අවධානය දෙන්නෙ නෑ
- දරුවා කරන කිසි දෙයක් අවධානයෙන් කරන්නේ නෑ
- වැඩ කරන්න උනන්දුවක් උත්සහයක් නෑ
- එක වැඩක් එක තැනකට සිට සිත යොමුකරමින් කරන්නේ නෑ
- කිසි වැඩක් ඉවර වෙනකල් කරන්නේ නෑ ආදිය සුලභ වේ. අද අපි කතා කරන්නට යන්නේ මෙම ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරු කීපයකි.
- අවධානය නැත්නම් Attention කියන්නේ මොකද්ද?
දරුවෙකු කිසියම් කටයුත්තක්, ක්‍රියාකාරකමක් සදහා ලබා දෙන හා එම ක්‍රියාකාරකම් පවත්වාගෙන යාමට පැවතිය යුතු විශේෂ සැලකිල්ල/උනන්දුව “අවධානය” ලෙස සරල ම හඳුන්වා දීමට හැකි ය. තවද දරුවකු තුළ පවතින අවධානය අඩු වැඩි වීමට විවිධ සාධක බලපානු ලබයි.
- දරුවාගේ අවධානය වැදගත් වන්නේ ඇයි?
දෙමව්පියෝ වශයෙන් ඔබටත් ඔබගේ අවධානය හි වටිනාකම වැටහෙනවා ඇති. එමෙන් ම කුඩා දරුවෙකු තුළ වර්ධනය විය යුතු කුසලතා අතර අවධානය ට හිමි වන්නේ ද ප්‍රබල ස්ථානය කි. මන්ද,
- යම් ක්‍රියාකාරකමක් නිවැරදිව ග්‍රහණය කර ගැනීමට
- එම ක්‍රියාකාරකම අඛණ්ඩව පවත්වාගෙන යාමට
- ක්‍රියාකාරකම කරන විට අවට පරිසරයේ ඇතිවන බාධාකාරී ක්‍රියා (Environmental disturbances) වලින් තම ක්‍රියාකාරකම් කිරීමට ලබාදෙන අවධානය බිඳ ගැනීම වලක්වා ගැනීමට
- දරුවා වැඩෙත් ම ක්‍රියාකාරකම් කරන විට ඒ අතරතුර තවත් ක්‍රියාකාරකම් කිරීමට (multitasking) අවධානය යොමු කර ගැනීමට
- උදා: ගුරුවරයා පන්තියේ යමක් පවසන විට එයට සවන් දෙමින් තම පොතෙහි ක්‍රියාකාරකමක් සිදුකිරීම
- ක්‍රියාකාරකම ට හෝ යම් පණිවිඩයක අන්තර්ගත විශේෂ කරුණු ග්‍රහණය කර ගැනීමට හෝ සංඥාවක් මතක තබා ගනිමින් එය තවත් කෙනෙකුට සම්ප්‍රේෂණය කිරීමට
- යම් ක්‍රියාකාරකමක් කිරීමට අවශ්‍ය තම අවධානය හා සංයමයක් පවත්වා ගනිමින් එහි දිගු වේලාවක් රැඳී සිට ප්‍රගුණ කිරීමට
- උදා: විභාගයක දී පැය දෙකක් හෝ තුනක් එක ම ක්‍රියාකාරකමක දිගු වෙලාවක් රැඳී සිටීමට අවශ්‍ය වීම ආදී බොහෝ වටිනාකම් අවධානය දියුණු කිරීමෙන් ලබා ගත හැකිය.
තවද ඔබේ දරුවාගේ අවධානය වර්ධනය කිරීම සඳහා ඔබ දරුවා කුඩා කාලයේ දී සිදු කරනු ලබන ක්‍රියාකාරකම් බොහෝ වැදගත් බව වර්තමානයේ පරීක්ෂණවලින් පරීක්ෂණ වලින් සොයාගෙන ඇත.
- අවධානය වර්ධනය වීමට දරුවා තුළ තිබිය යුතු වෙනත් කුසලතා මොනවාද?
අවධානය බොහෝ විට තවත් කුසලතා බොහෝමයක් සමග බැඳී පවතී. අවධානය වර්ධනය වීමට ඒ හා බැඳී පවතින කුසලතා වල බලපෑමක් ද සිදුකරනු ලබයි. ඒ අතර, දරුවා තුළ පවතින
- සංවේදන කළමනාකරණය
- භාෂා අවබෝධය හා භාවිතය
- ශ්‍රවණය හා ඇහුම්කන් දීම
- ආත්ම විශ්වාසය, උනන්දුව හා උත්සාහය
- ශ්‍රවණ සැකසුම් හැකියාව මෙන්ම දරුවාගේ පරිසර ද බලපෑමක් සිදු කරනු ලබයි.
එමනිසා මෙම බලපෑම් කරනු ලබන සාධක වල ගැටළු පවතින දරුවන්ගේ අවධානයේ ගැටලු ඇති වීම සුලබ තත්වයකි. එම නිසා මෙවන් ගැටළුකාරි තත්ව පවතින දරුවන්ගේ අවධානය රඳවා ගැනීම සඳහා විශේෂ වූ ක්‍රියාකාරකම් සිදු කිරීම ඉතාමත් වැදගත් වේ.
එම නිසා ඔබේ දරුවාගේ අවධානය හා අවධානය පවත්වා ගැනීම පිළිබඳ කුඩා කාලයේ සිට සැලකිලිමත් වීම ඉතාමත් වැදගත් වන අතර එහි ගැටලු පවතී නම් ඒ සඳහා අවශ්‍ය ක්‍රියාකාරකම් හා වෘත්තීයවේදීන් වෙත යොමු වීම ඉතාමත් වැදගත් කොට පෙන්වා දිය හැකි ය.
කථන හා භාෂා චිකිත්සක සජිනි පෙරේරා මහත්මිය විසිනි.
