H. Mole (Hydatidiform mole) ප්‍රෙග්නන්සි, කියන්නේ කුමක්ද කියා බොහෝ කාන්තාවන් අප වෙත ගැටලු යොමු කොට තිබුණා. ඒ නිසාම ඒ පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීම ඉතාම වැදගත් කරුණක් බව සිතුණු නිසාම ඔවුන් වෙනුවෙන් මේ ලිපිය සකසන්නට අප සිතුවා.
සිංහල බසින් බිබිලි අර්බුදය ලෙස හඳුන්වන H.Mole ප්‍රෙග්නන්සි තත්ත්වය අසාමාන්‍ය ගර්භනී අවස්ථාවකි. ඩිම්බය හා ශුක‍්‍රාණු අසාමාන්‍ය ලෙස සංසේචනය වී අසාමාන්‍ය කලල කොටස් කිහිපයක් ගර්භාෂය තුල වේගයෙන් වර්ධනය වී ඒ කලල කොටස් සුදු පැහැ මිදි ගෙඩි හෝ තරල හෝ රුධිරය මිශ‍්‍රිත ගෙඩි ලෙස ගර්භාෂය තුල වර්ධනය වීම මෙහිදී දැකිය හැකිය. මෙහිදී ගර්භාෂය සාමාන්‍ය ප‍්‍රමාණයට වඩා වැඩි වශයෙන් විශාල වන අතර ගර්භනී බවේ ලක්‍ෂණද වැඩිපුර ප‍්‍රකට වේ. වයස අවුරුදු 20 ට අඩු හා 45 ට වැඩි කාන්තාවන් අතරත් දරුවන් වැඩි සංඛ්‍යාවක් ප්‍රසුත කළ මන්ද පෝෂණය ඇති කාන්තාවන් අතරත් මෙම රෝගය බහුල වශයෙන් දැකිය හැක.
මෙය සාමාන්‍යයෙන් පිළිකා නොවන රෝග තත්ත්වයක් වන අතර අවට පටක වලට ආක‍්‍රමණකාරී ලෙස පැතිර යයි. සමහර විට මෙය පිළිකා තත්ත්වයක් බවට පැතිර යයි. එය Choriocarcinoma ලෙස හඳුන්වයි.
බිබිලි අර්බුදය ප‍්‍රධාන කොටස් 02 කි.
- Complete H. mole – මෙහිදී අපරාවේ පටක අසාමාන්‍යව ඉදිමී පවතින අතර තරල පිරුණු ගෙඩි ලෙස පවතී. මේ තත්ත්වයේදී කලල කොටස් සෑදී නැත. පිළිකාවක් බවට පත්වීමේ හැකියාව ඉහළය.
- Partial H. mole – මෙහිදී අපරාවේ පටක සාමාන්‍ය ලෙස පවතී. අසාමාන්‍ය ලෙස සැකසෙමින් පවතින පටකද පවතී. මෙහිදී කලලයක් සෑදී ඇති අතර එය පැවතිය නොහැක. ගබ්සාවක් ලෙස ඉවත් වේ.
H.Mole ප්‍රෙග්නන්සි එහෙමත් නැත්නම් බිබිලි අර්බුද‍යේදී පෙන්නුම් කරන ලක්‍ෂණ
ගැබිනි සමයේ සති 14 වන විට රෝග ලක්‍ෂණ පහළ වන අතර යෝනි මාර්ගයෙන් රුධිර වහනය සෑම විටම දක්නට ලැබේ.
- අධික වමනය
- සුදු මැලිවීම හා හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතා
- අධික රුධිර පීඩනය හා මුත‍්‍රා වල ප්‍රෝටීන බහුලව තිබීම.
- සති 20 ට පෙර ගර්භ වලිප්පුව ඇති වීම.
- මිදි ගෙඩි වල පෙනුම ඇති කොටස් යෝනි මාර්ගයෙන් පිටවීම.
- බියට පත් වූ ස්වභාවය හා ඇඟිලි වෙව්ලීම
- ගර්භාෂය කලලයේ සති ගණනට වඩා වීශාල වීම.
H.Mole ප්‍රෙග්නන්සි එහෙමත් නැත්නම් බිබිලි අර්බුදයට අවධානම් සාධක
- මවගේ වයස අවුරුදු 35 ට වැඩි වීම හෝ 20 ට අඩු වීම.
- පෙර මෙවැනි ගර්භනීතාවයක් ඇති වී තිබීම
- පෙර ගබ්සා වීම් ඇති වී තිබීම
- මුඛ උපත් පාලන පෙති භාවිතය හෝ මළ දරු උපත් ඇතිවී තිබීම.
- විකිරණ
- දරුවන් නොමැති වීම
- කෘත‍්‍රිම ආකාරයට දරුවන් ඇති කරවීම. IUI, IVF
- Mole හෙවත් බිබිලි අර්බුදය තත්ත්වය විනිශ්චය සඳහා සිදුකරන පරීක්ෂණ
- ස්කෑනින් පරීක්ෂණ
- රුධිර පරීක්ෂණ (BHCG)
- Mole හෙවත් බිබිලි අර්බුදයට ප‍්‍රතිකාර
- D & C (dilation & curettage) – ගැබ්ගෙල විස්තරණය කර ගර්භාෂය තුළ ඇති කොටස් ඉවත් කිරීම. මෙහිදී ලබාදෙන ප‍්‍රතිකාරය වන්නේ අසාමාන්‍ය කලල කොටස් ගර්භාෂයෙන් සම්පූර්ණයෙන් ඉවත් කළ යුතු වීමයි. එසේ නොවුනහොත් කලාතුරකින් පිළිකාවක් බවට පත්වීමට ඉඩ ඇත. මෙම පිළිකා පෙනහළු දක්වා වුවද පැතිර යා හැක. පිළිකා නාශක ඖෂධ ලබාදේ.
- ගර්භාෂය ඉවත් කිරීම. – කලාතුරකින් ඇති විය හැක. මෙම තත්ත්වය නැවත ඇති වීමේ අවදානම වැඩි සහ නැවත දරුවන් බලාපොරොත්තු නොවන මවකට සිදු කල හැක.
- පිළිකා සඳහා ලබාදෙන ඖෂධ ප‍්‍රතිකාර – Chemotherapy
- HCG Monitoring – කොටස් ඉවත් කිරීමෙන් පසු HCG මට්ටම සාමාන්‍ය වන තුරු HCG පරීක්ෂණ කිරීම අනිවාර්‍ය වේ.
මෙම රෝගී තත්ත්වයෙන් වසරක් යනතුරුත් HCG මට්ටම සාමාන්‍ය වනතුරු නැවත ගැබ් ගැනීම වළක්වා ගත යුතුයි. වඩාත් සුදුසු උපත් පාලන ක‍්‍රමයක් භාවිත කළ යුතුය.
රෝග තත්ත්වය පිළිබඳ පසු විපරම
- සියලුම රෝගීන් සෑම සති දෙකකට වරක් රුධිරය හා මුත‍්‍රා වල HCG මට්ටම පරීක්‍ෂා කළ යුතුය. මෙම ප‍්‍රතිඵල එක දිගට සති තුනක්වත් සාමාන්‍ය වනතුරු කරගෙන යා යුතුය.
- සායන වලට සහභාගි වීම අනිවාර්යය වේ.
- සම්පූර්ණයෙන් සුව වන තුරු ගැබ් ගැනීම වළක්වා ගැනීම සඳහා උපත් පාලන ක‍්‍රමයක් භාවිත කළ යුතුය.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
ප්‍රසව හා නාරි‍වේද විශේෂඥ වෛද්‍ය ක්‍රිෂාන් ද සිල්වා මහතා
මහමෝදර ශික්ෂණ රෝහල
