ඇතැම් කාන්තාවන්ට ගර්භාෂය සේදීමට, සමාජයේ හුරු පුරුදු විදියට කිව්වොත් බඩ සේදීමට වෛද්‍ය උපදෙස් ලැබුණු බව අපි ඕනෑ තරම් අසා තිබෙනවා. D & C (Dilation & Curettage) නමින් වෛද්‍ය විද්‍යාවේදී හැඳින්වෙන මේ පිළිවෙත නිර්දේශ කරන්නේ කුමන තත්ත්ව වලදීද යන්න පිළිබඳව අපි අද සාකච්ඡා කරමු.
සාමාන්‍යයෙන් මේ තත්ත්වයේදී ගර්භාෂය තුල පටක ඉවත් කිරීමක් සිදු නොවන අතරම බොහෝ විට ගර්භාෂය පිරිසිදු කිරීම සිදුවන්නේ රුධිර වහනයකින් පසුවයි.
ගර්භාෂය පිරිසිදු කිරීමට(Dilation & Curettage) කිරීමට හේතූ
මෙම පිළිවෙත ප‍්‍රතිකාරයක් ලෙස මෙන්ම රෝග විනිශ්චය ක‍්‍රමයක් ලෙසද භාවිත කරන අතරම පහත තත්ත්ව යටතේ රෝගියාට මෙය නිර්දේශ කෙරේ.
- ගර්භාෂයේ ඇති වන අධික/අසාමාන්‍ය රුධිර වහනය සඳහා හේතු සෙවීමට
- පිළිකා තත්ත්ව හඳුනා ගැනීමට.
- වඳ භාවය/මද සරුභාවයට (Infertility/ Subfertility) හේතූ හඳුනා ගැනීමට.
- ගබ්සා වීමෙන් පසු
- පිළිකා නොවන අර්බුද, අධි ෆයිබ්‍රොයිඩ හඳුනා ගැනීමට.
- Pelvic Inflammatory රෝග තත්ත්වය ආසාධිත පටක ඉවත් කිරීමට
- සැලසුම් කරන ලද ගබ්සාවක් සිදු කිරීම
- උපත් පාලන සඳහා යෙදු Intra Uterine device (අන්තර් ගර්භාෂක උපකරණ) ඉවත් කිරීමට
මෙම පරික්‍ෂණයේදී ගර්භාෂය තුල පටක ගෙන අන්වීක්‍ෂය ආධාරයෙන් පරීක්‍ෂා කරයි. පිළිවෙත සිදු කිරීමට පෙර, වෛද්‍යවරයා විසින් පිළිවෙත පැහැදිලි කර රෝගියාගෙන් ලිඛිත කැමැත්ත ලබාගනී. වෛද්‍යවරයා විසින් රෝගියාගේ වෛද්‍යමය හා ශල්‍ය ඉතිහාසය පිළිබඳ ඉතිහාසය ලබාගැනීමත් සමගම සම්පූර්ණ ශාරීරික පරීක්‍ෂණ සිදු කොට රෝගියා මෙම පිළිවෙත සඳහා සූදානම් කරයි.
මෙම පිළිවෙත
- සර්ව නිර්වින්දය – General Anastasia
- සුෂුම්නා නිර්වින්දනය – Spinal Anastasia
- අවිවාරාශිනි නිර්වින්දනය – Epidural Anastasia
යටතේ එක් ක‍්‍රමයකට නිර්වින්දනය ලබාදිය හැක. එසේම බොහෝ විට ස්ථානික නිර්වින්දනය(Local Anastasia) මගින්ද සිදු කල හැක.
ස්ථානික නිර්වින්දනය ලබාදී තිබුණේ නම් පැය 2 කින් පමණ නිවසට යා හැක. මෙහිදී උදර වේදනාව, රුධිරය පිටවීම සිදු වේ.
නිවසට යාමෙන් පසුව පහත ලක්‍ෂණ පවතී නම් නැවත වෛද්‍ය උපදෙස් ගත යුතුය
- අධික ලෙස රුධිර වහනය වීම
- යෝනි ශ‍්‍රාව තුල දුර්ගන්ධයක් දැනීම
- වෙව්ලීම, උණ ඇතිවීම
- අධික උදර වේදනාව
ගර්භාෂය පිරිසිදු කිරීමේදි ඇති විය හැකි අවදානම
ඕනෑම ශල්‍ය පිළිවෙතකින් පසු සංකූලතා ඇති විය හැකි අතරම මෙහිදී පහත තත්ත්ව ඇතිවීමේ අවදානමක් පවතී.
- අධික රුධිර වහනය
- ආසාධන
- ගර්භාෂ බිත්තිය හෝ අන්තක සිදුරු වීම
- ගර්භාෂය තුල කැලැල් පටක ඇති වීම – ගර්භාෂය පිරිසිදු කිරීම (Dilation & Curettage) තුලින් කලාතුරකින් ගර්භාෂය තුල කැලැල් පටක වර්ධනය විය හැක. මෙම තත්ත්වය Asherman’s syndrome ලෙස හඳුන්වයි. මෙය බොහෝ විට ඇතිවන්නේ ගබ්සා වීමකින් හෝ දරු ප‍්‍රසූතියකින් පසුව ගර්භාෂය පිරිසිදු කිරීමක් (Dilation & Curettage) සිදු කිරීමෙන්ය.
- ගැබ් ගෙලට හානි වීම – මෙම පිළිවෙත අතරතුරදී කලාතුරකින් ගැබ්ගෙල ඉරීමක් සිදු විය හැක. මෙම තත්ත්වය වළක්වා ගැනීම සඳහා පිළිවෙතට පෙර ගැබ් ගෙල ශක්තිමත් කිරීමට ඖෂධ ලබාදේ.
ගර්භාෂය පිරිසිදු කිරීම (Dilation & Curettage) Dilation of Cervix සහ Curette යන ආකාර දෙකකට සිදු කෙරෙන අතරම Dilation of Cervix හිදී Dilator නම් උපකරණයක් මගින් ගැබ් ගෙල විවෘත කිරීම/ විස්තාරණය කිරීම සිදු කරයි. දෙවන ආකාරය වන Curette හිදී සිදු වන්නේ එසේ විස්තාරණය වූ ගැබ් ගෙල හරහා සිහින් උපකරණයක් ගර්භාෂයට ඇතුල් කර ගර්භාෂ බිත්තිය සූරා පටක ඉවත් කිරීමයි. ගර්භාෂය පිරිසිදු කිරීමෙන් ඔබට ඇති ගැටලු වෛද්‍යවරයාගෙන් විමසා දැනගන්න. ඒ උපදෙස් අනුව ක්‍රියාත්මක වෙන්න.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය
සූතිකා පුහුණු හෙද නිළධාරිනි (I ශ්‍රේණිය)
නවජ සූති දැඩි සත්කාර ඒකකය
පළාත් මහ රෝහල, කුරුණෑගල
