නව යොවුන් විය කියන්නේ සිරුරේ හෝමෝන වෙනස්කම් සිදු වෙමින් දරුවන් ඉතා සීග්‍රව වර්ධනය වන කාල සීමාවක් බව අප හොඳින් දන්නා කරුණක්. ඒ කෙසේ වෙතත් මේ කාල සීමාව තුළ දරුවන් ආහාර ගැනීමට වැඩි කැමැත්තක් දක්වන්නේ නැති බවට මව්වරුන් බොහෝ දෙනෙක් පවසනවා. වයස් සීමාව කොහොම වුණත් බහුතරයක් දරුවන්ට කඩෙන් කෑම එකක් ගෙනත් දුන්නොත් නම් ප්‍රතික්ෂේප කිරීමකින් තොරව බඩ පිරෙන් තුරුම ඒ කෑම එක කන්න හැකියාව තිබෙනවා. අන්න ඒ නිසාම මව්පියන් දරුවන් ආහාර ගන්න මැලි වෙද්දී කඩෙන් හෝ ගෙනැත් ඔවුන්ගේ කුස පුරවන්න උනන්දු වෙනවා. එය එතරම්ම සුදුසු ක්‍රමයක් නොවන බව ඔබ මම අප හැමදෙනාම දන්නා කරුණක්.
මේ කරුණු මෙසේ සිදු වද්දී යොවුන් දරුවෙකුගේ පෝෂණ අවශ්‍යතා පිළිබඳව මව්පියන් ලෙස අප දැනුවත් විය යුතු වන්නේ මේ වයස වර්ධනයට පමණක් නොව ඉගෙනීමට ක්‍රීඩාවට අවශ්‍ය පෝෂණ අවශ්‍යතා සැපිරිය යුතු වයස් සීමාවක් නිසාමය. නව යොවුන් වියේ දරුවන්ට ඔවුන්ගේ වර්ධනය ඉතා වේගයෙන් සිදුවන නිසා දරුවන්ට හෝ වැඩිහිටියන්ට වඩා වැඩි කැලරි ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වේ. ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, ක්‍රියාකාරකම් මට්ටම සහ පුද්ගල පරිවෘත්තීය වැනි සාධක මත පදනම්ව නිශ්චිත කැලරි අවශ්‍යතා වෙනස් වේ.
නව යොවුන් දරුවෙකුගේ ආහාරවේලක අනිවාර්යෙන්ම අන්තර්ගත විය යුතු පෝෂක මොනවාද?
- සර්ව පෝෂක
නව යොවුන් දරුවෙකුගේ ආහාර වේලට අනිවාර්යෙන්ම කාබෝහයිඩ්‍රේට්, ප්‍රෝටීන් සහ මේද ඇතුළත් විය යුතුය. කාබෝහයිඩ්රේට ශක්තිය සපයයි, සම්පූර්ණ ධාන්‍ය, පළතුරු සහ එළවළු මේ සදහා හොඳ මූලාශ්‍ර වේ. වර්ධනයට සහ අලුත්වැඩියාවට ප්‍රෝටීන අත්‍යවශ්‍ය වන අතර මස් වර්ග, මාළු, රනිල කුලයට අයත් බෝග සහ කිරි නිෂ්පාදන දරුවාට ලබා දිය යුතුමය. එසේම ඇට වර්ග, අලිගැටපේර සහ ඔලිව් තෙල් වැනි සෞඛ්‍ය සම්පන්න මේද මොළයේ වර්ධනයට වැදගත් වේ.
- කැල්සියම් සහ විටමින් D
මෙම පෝෂ්‍ය පදාර්ථ යොවුන් වියේදී අස්ථි සෞඛ්‍යයට ඉතා වැදගත් වේ. කැල්සියම් හොඳ ප්‍රභවයන් වන්නේ කිරි නිෂ්පාදන, කොළ පැහැ ආහාර වර්ගයි. විටමින් D හිරු එළියට නිරාවරණය වීමෙන් සහ මේද මාළු සහ කිරි නිෂ්පාදන වැනි ආහාර ප්‍රභවයන්ගෙන් ලබා ගත හැකිය.
- යකඩ
රතු රුධිර සෛල නිෂ්පාදනය සඳහා යකඩ අවශ්‍ය වේ. නව යොවුන් වියේ, විශේෂයෙන් ගැහැනු දරුවන් අතර ඔසප් වීම ආරම්භ වීමත් සමග යකඩ ඌනතාවයේ වැඩි අවදානමක් ඇත. යකඩ බහුල ආහාරවලට මස් වර්ග, මාළු, රනිල කුලයට අයත් බෝග, ධාන්‍ය වර්ග සහ නිවිති වැනි පලා වර්ග අයත් වේ.
- විටමින් B12
විටමින් B12 මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වයට සහ රතු රුධිර සෛල සෑදීමට වැදගත් වේ. එය මස්, මාළු, බිත්තර, කිරි වැනි සත්ව නිෂ්පාදන වල දක්නට ලැබේ. නිර්මාංශිකයින්ට සහ සත්ත්ව ආහාර වලින් තොර අයට ප්‍රමාණවත් ලෙස මේවා ලබාගැනීමට නම් ඇතැම් විට ආහාර අතිරේක කිරීමට හෝ පරිභෝජනය කිරීමට අවශ්‍ය විය හැකිය.
- අත්‍යවශ්‍ය විටමින්/ඛනිජ ලවණ/ප්‍රතිඔක්සිකාරක
පලතුරු සහ එළවළු මේ සදහා ප්‍රයෝජනවත් වනු ඇත.ඒ නිසාම විවිධ වර්ණවත් පලතුරු සහ එළවළු පරිභෝජනය කිරීමට යෞවනයන් දිරිමත් කළ යුතුය.
- ජලය
සමස්ත සෞඛ්‍ය සහ නිසි කායික ක්‍රියාකාරකම් සඳහා ප්‍රමාණවත් ලෙස ජලය පානය කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. දවස පුරා ජලය පානය කිරීමට සහ සීනි සහිත බීම සීමා කිරීමට යෞවනයන් දිරිමත් කළ යුතුය.
යොවුන් දරුවන්ගේ පෝෂණය හා සම්බන්ධව මෙසේ සාකච්ඡා කිරීමේදී අප වැඩි වශයෙන් සහ විශේෂයෙන්ම අවධානය යොමු කළ යුතු කරුණක් වන්නේ යොවුන් ගැහැනු දරුවන්ගේ ඔසප් සමයේ පෝෂණය සම්බන්ධවයි. එය එසේ විය යුත්තේ ඔසප් වීමේදී ගැහැනු දරුවන්ගේ පෝෂණ අවශ්‍යතා කෙරෙහි බලපෑම් කළ හැකි විවිධ ශාරීරික හා හෝමෝන වෙනස්කම් ඇති විය හැකි නිසාය.
ඔසප් සමයේ ඔබේ දියණියගේ පෝෂණ අවශ්‍යතා සපුරාලිය යුත්තේ කෙසේද?
- යකඩ
ඔසප් වීමේදී රුධිරය පිටවීම නිසා සිරුරේ යකඩ ඌනතාවය ඇති වීමේ අවදානම වැඩි බව අප මින් පෙරත් සදහන් කළා. මේ නිසා ආහාර වේලට යකඩ බහුල ආහාර ඇතුළත් කිරීම ඉතා වැදගත් වේ. හොඳ යකඩ ප්‍රභවයන් අතර රත් පැහැ මස් වර්ග/මාළ් වර්ග, රනිල කුලයට අයත් බෝග, ධාන්‍ය වර්ග සහ කොළ පැහැති එළවළු ඇතුළත් වීම ඉතාම වැදගත් වනු ඇත.
- කැල්සියම්
සමහර ගැහැනු දරුවන්ට ඔසප් චක්‍රය තුළ කැල්සියම් අඩු වීම දක්නට ලැබිය හැකි අතර එය දරුවාගේ අස්ථි සෞඛ්‍යයට බලපායි. කිරි නිෂ්පාදන (නිර්මාංෂ ගැහැනු දරුවන් සඳහා ශාක පදනම් වූ සෝයා කිරි වැනි වර්ග) කොළ පැහැති එළවළ/පලා වර්ග මෙන්ම කුඩා කටු සහිත මාළු වර්ග වැනි කැල්සියම් බහුල ආහාර පරිභෝජනය ප්‍රමාණවත් කැල්සියම් මට්ටමක් පවත්වා ගැනීමට උපකාරී වේ.
- මැග්නීසියම්
මැග්නීසියම්, මාංශ පේශි කැක්කුම සමනය කිරීමට සහ ඔසප් වීම හා සම්බන්ධ අසාමාන්‍ය මනෝභාවයන් අඩු කිරීමට වැදගත් වනු ඇත. රනිල කුලයට අයත් බෝග සහ කොළ පැහැති එළවළු සහ පලතුරු මගින් මැග්නීසියම් අවශ්‍යතාවය ඉටු කරගත හැක.
- විටමින් B12
විටමින් B12 මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වයට සහ රතු රුධිර සෛල සෑදීමට වැදගත් වේ. එය මස්, මාළු, බිත්තර, කිරි වැනි සත්ව නිෂ්පාදන වල දක්නට ලැබේ. නිර්මාංශිකයින්ට සහ සත්ත්ව ආහාර වලින් තොර අයට ප්‍රමාණවත් ලෙස මේවා ලබාගැනීමට නම් ඇතැම් විට ආහාර අතිරේක කිරීමට හෝ පරිභෝජනය කිරීමට අවශ්‍ය විය හැකිය.
- ඔමේගා-3 මේද අම්ල
ඔමේගා-3 මේද අම්ල ඔසප් සමයේ ඇති වන රෝග ලක්ෂණ අවම කිරීමට උපකාරී වේ. මේද මාළු (සැමන් සහ සාඩින් වැනි), හණ ඇට, චියා බීජ සහ walnuts ඔමේගා-3 මේද අම්ල ලබා ගත හැකි මූලාශ්‍ර වේ.
- ජලය
ඔසප් වීමේදී සජලනය වීම වැදගත් වේ. ඕනෑ තරම් ජලය පානය කිරීම සහ පලතුරු සහ එළවළු වැනි සජලනය කරන ආහාර පරිභෝජනය කිරීම ප්‍රශස්ත සජලනය මට්ටම් පවත්වා ගැනීමට උපකාරී වේ. එසේම පෙර කී පරිදිම සමස්ත සෞඛ්‍ය සහ නිසි කායික ක්‍රියාකාරකම් සඳහා ප්‍රමාණවත් ලෙස ජලය පානය කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. දවස පුරා ජලය පානය කිරීම මෙන්ම සීනි සහිත බීම පානය අවම කළ යුතුමය.
- සමබර ආහාර වේලක්
නව යොවුන් දරුවෙකුගේ ආහාර වේලට අනිවාර්යෙන්ම කාබෝහයිඩ්‍රේට්, ප්‍රෝටීන් සහ මේද ඇතුළත් විය යුතු බව ඉහත කරුණකදීත් අප සඳහන් කළා. ඒ සඳහා කාබෝහයිඩ්රේට, ප්‍රෝටීන,යකඩ ඇතුළු සියලු පෝෂක මෙන්ම විටමින හා ඛනිජ ලවණ, ජලය ඇතුළු සෞඛ්‍ය සම්පන්න මේද ඇතුළත් සමබර ආහාර වේලක් ගැනීම සමස්ත සෞඛ්‍යයට සහ ඔසප් කාලය තුළ ශරීරයේ අවශ්‍යතා සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ.
නව යොවුන් වියේ දරුවන්ට පෝෂ්‍ය පදාර්ථ සහිත ආහාර ඇතුළත් මනා සමබර සහ විවිධත්වයෙන් යුතු ආහාර වේලක් තිබීම වැදගත් වේ. යෞවනයෙකුගේ පෝෂණ අවශ්‍යතා පිළිබඳව මව්පියන් වන ඔබට නිසි දැනුවත් බවක් අවශ්‍ය නම් ඒ හා සම්බන්ධ සෞඛ්‍ය සේවා වෘත්තිකයෙකු හෝ ලියාපදිංචි පෝෂණවේදියෙකුගෙන් උපදෙස් ලබා ගැනීමට පසුබට නොවන්න.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය
හෙද විද්‍යාවෙිදි(ගෞරව)
සූතිකා පුහුණු හෙද නිළධාරිනි (තෘතියික හා වෘත්තිය අධ්‍යාපන කොමිෂන් සභාව, වෘත්තිය පුහුණු අධිකාරිය, ජාතික ආධුනිකත්ව මණ්ඩලය)
බාහිරදේශක සහ ලේඛිකා
