දරුවන් දෙමාපියන්ගේ සීමාව ඉක්මවා කටයුතු කරන්නේ ඔවුන් තුල නිසඟයෙන්ම පවතින මුරණ්ඩු භාවය හා නොසැලකිලිමත් හැසිරීම් රටා හේතුවෙනි. ඔවුන් කුමන අයුරකින් හැසිරුනත්, දෙමාපියන්ගේ පිළිවෙත් කෙරෙහි සැලකිලිමත් වෙයි. මීට කදිම උදාහරණයක් ලෙස, දෙමාපියකු තම දරුවාට තමාගේ ක්‍රියාවන්හි වගකීම භාර ගැනීමට පෙලඹවීම හා එහි ප්‍රතිවිපාක වලට මුහුණ දීමට සූදානම් වන ලෙස පැවසීම හෝ දරුවා දැනුවත්වම දෙමාපිය අවවාද නොසලකා හරින අවස්ථා දැක්විය හැක.
දරුවාට ඉගැන්වීමේදි, ඔබගේ උපාය මාර්ග හා ක්‍රමවේද අසාර්ථක වේ නම්, පාරම්පරික ක්‍රමවේද වෙත පිවිසිය යුතු වේ. සමහර විට දරුවාට දඬුවම් ලබා දෙනුයේ ප්‍රතිවිපාක වෙනුවට ඔහු\ඇයව හික්මවීම සඳහා දැඩි බවින් පසුවීම සඳහා විය හැකිය.
උදාහරණයක් ලෙස, දොලොස් වියැති දරුවකු ඔහු ප්‍රමාද වී නිවසට පැමිණෙන බව දැන්වීමට අසමත් වුවහොත්, වසර කිහිපයකට පමණ ඉහතදී, දෙමාපියන් ඔහුට දඬුවම් කලේ ඔහු සතු දුරකතනය ඉවත් කිරීමෙනි. දරුවා මෙසේ දුරකතනය තමාගෙන් ලබා ගැනීම සම්බධයෙන් තැකීමක් නොකරන මොහොත දක්වා මෙම ක්‍රමය අසාර්ථක වන තෙක් දෙමාපියෝ දිගින් දිගටම මෙසේ දඬුවම් ලබා දුන්නෝය. දරුවා නොසැලකිලිමත්ව හැසිරුනොත් පමණක් මෙසේ ඔහුට දුරකතනය නොලැබ යන බව පමණක් මෙම දඬුවම් ක්‍රමයෙන් දරුවාට ඉගැන්වෙන අතර, එමඟින් ඔහුට වගකීමකින් කටයුතු කිරීමට කිසිදු පෙලඹවීමක් නොලැබේ. දෙමාපියන්ගේ පරම අරමුණ විය යුත්තේ දරුවාට දැනුම් තේරුමක් සහිතව වගකීමකින් කටයුතු කරන ලෙස ඉගැන්වීමයි.
ඉහත සඳහන් සිද්ධියට අපි ප්‍රතිවිපාක ක්‍රමය යොදා ගමු. තම දරුවා නිවසට පැමිණීම ප්‍රමාද වෙන සෑම අවස්ථාවකම ඔහු තම දෙමාපියන්ට ඒ බව දැනුම් දිය යුතු වන්නේ නම්, දෙමාපියකු ලෙස ඔබට ඔහුට එය යම් හෙයකින් අමතක වූයේ නම් මිතුරන් සමඟ ඔහුට රැඳි සිටිය හැක්කේ පැයක කාලයක් පමණක් බව පැවසිය හැකිය. එම කාලය අතරතුර ඔහු තම දෙමාපියන්ට දුරකතන ඇමතුමක් ලබා දිය යුතු වේ. මෙම ක්‍රමය තුලින් දරුවා තමා තනිව මිතුරන් සමඟ නිවසින් පිටතට යාම වගකිමක් දැරිය යුතු කාර්යයක් (එනම් ප්‍රමාද වන බව දෙමාපියන්ට දැනුම් දීම) බව අවබෝධ කර ගනී. ඔහු/ඇය සාර්ථකව වගකීම ඉටු කලේ නම්, දෙමාපියන් වශයෙන් ඔබ දරුවාට තව වැඩි කාලයක් මිතුරන් සමඟ ගත කිරීමට ඉඩ සැලැස්විය යුතුය. දරුවා සම්බන්ධ සියලුම දේ ඔබට පාලනය කල නොහැකි බව මතක තබා ගත යුතු කරුණකි. අවසානයේදි, කෙනෙකුගේ හැසිරීම ඔවුන්ගේ තීරණය මත පදනම් වේ.
පහත දැක්වෙන්නේ මනා ප්‍රතිවිපාක ක්‍රමයක් සඳහා අනුගමනය කල හැකි උපදෙස් කිහිපයකි.
ප්‍රතිවිපාක ක්‍රමය විධිමත් ලෙස ක්‍රියාත්මක කිරීමට යම් කාලයක් ලබා දෙන්න.
දරුවා නොමනා ලෙස හැසිරුනේ නම් දෙමාපියකු ලෙස ඔබ කලබලයෙන් ප්‍රතිචාර නොදැක්විය යුතුය. දරුවාට මින් ඉදිරියට වගකීමකින් කටයුතු කල යුතු බව ඉගැන්වෙන ප්‍රතිවිපාකය පිලිබඳ මැනවින් සොයා බලා, යෝග්‍ය ක්‍රමයක් ක්‍රියාත්මක කල හැක.
ස්ථාවර වන්න.
ඔබ ප්‍රතිවිපාක ක්‍රමය ක්‍රියාත්මක කල පසු දරුවාගේ හැසිරීම එසැණින් වෙනස් නොවන බව මතක තබා ගත යුතුය. මෙය සාමාන්‍ය සිදුවීමකි. අවස්ථාවට අනුකූලව දෙමාපියන් මෙම ප්‍රතිවිපාක ක්‍රමය විධිමත් ලෙස අනුගමය කල යුතු වේ.
ප්‍රායෝගික වන්න.
ප්‍රතිවිපාක ප්‍රායෝගික දැයි සොයා බැලීම මනාය. එනම් එය සාර්ථකව සිදු කල හැකිද යන්න සලකා බැලිය යුතු වේ. දරුවා මෙම ප්‍රතිවිපාක වලට එක් එක් අයුරින් ප්‍රතිචාර දැක්විය හැකි අතර දෙමාපියන් ඊට සූදානම් ව සිටිය යුතු වේ.
දරුවකු ඉගෙන ගන්නා දේ කුමක්ද යන්න හෝ ඔහු/ඇය හැසිරෙන ආකාරය සම්බන්ධ සියලුම දේ තමන්ට පාලනය කල නොහැකි බව දෙමාපියන් තේරුම් ගත යුතු වේ. ඔවුන්ට කල හැක්කේ, තම දරුවන්ට නිසි ආදර්ශයක් වන ලෙස හා මාර්ගෝපදේශ ලබා දෙන වැඩිහිටියන් ලෙස කටයුතු කිරීමයි.
