යම් යම් සංකූලතා මත සාමාන්ය ප්රසූතිය මගින් දරුවා බිහි කළ නොහැකි මව්වරුන් සැලසුම් සහගතව හෝ හදිසි සිසේරියන් සැත්කමට යොමු කෙරේ. එනම්,
- වැදැමහ යටින් සවි වී තිබීම
- ළදරුවා ඉතා කුඩා වීම
- සාමාන්ය ප්රසූතියේදී දරුවා හිර වීම/හද ගැස්ම අඩුවීම
- සාමාන්ය ප්රසූතියේදී මවගේ රුධිර පීඩනය ඉහළ යාම
- මවට/දරුවාට හානිදායක හදිසි අවස්ථා
- පෙර ප්රසූති සීසර් සැත්කමකින් සිදුකළ මවව්රුන්
- උපත් මාර්ගය අවහිර වන අයුරින් වැදැමහ පිහිටා ඇති මව්වරුන්
- උපත් මාර්ගය ප්රමාණවත් නොවන මව්වරුන්
- දරුවා නිවැරදි ආකාරයට උපත් මාර්ගයට යොමු වී නැති මව්වරුන්
ශල්යකර්මයෙන් අනතුරුව
- රුධිර වහනයක් ඇත්දැයි පරීකෂා කිරීම
- වේදනා නාශක ඖෂධ ලබාදෙනවා.
- පැය 12 කට පමණ පසු මුත්රා පිටවීමට ඇති බටය ඉවත් කිරීම (දෙපාවල හිරි ගතිය පැය 4 ක් පමණ ගත වන විට පහව යන අතර) සිදු කරනවා.
- සිසේරියන් සැත්කම සිදු කළ මව්වරුන් හැකි ඉක්මණින් ඇදෙන් බැස තනිව ඇවිදීම ඇරඹිය යුතුය.
- සංකූලතාවයක් ඇති නොවුනහොත් දින 3 – 5 ත් අතර කාලයේදී නිවසට යා හැකිය.
කැපුම යෙදූ ස්ථානයේ
- සම ඈත් වී ඇත්නම්
- රුධිර වහනය/සැරව ගැලීමක් දිගින් දිගටම ඇත්නම්
- පපුවේ වේදනාවක් ඇත්නම්
- තුවාලය කැපුම වටා රත් පැහැව ඉදිමී ඇත්නම්
- වේදනාකාරී නම්
- උණ
- නොනවත්වා රුධිරය වහනය (යෝනි මාර්ගයෙන්) ඇතිනම් වහාම වෛද්ය උපදෙස් පතන්න.
සිසේරියන් සැත්කමේ වාසි හා අවාසි
සිසේරියන් සැත්කම ළදරුවාට වාසි සහගතය. නමුත් මවට යම්තාක් දුරට අවාසි සහගතයි.
- ප්රමාණයෙන් විශාල ළදරුවෙකු වුවත් කිසිදු ගැටලුවකින් තොරව බිහි කළ හැකිය.
- සිසේරියන් සැත්කමට යොමු වුණු කාන්තාවකට ඊළඟ ප්රසූතියේදී සාමාන්ය ප්රසූතියකට යොමු වීම අවදානම් (ගර්භාෂයේ කැලලක් ඇති නිසා සංකෝචනය වන පිට පිපිරී යාමේ අවදානමක් ඇත)
- සැත්කමේදී බඩ වැල්, මුත්රාශය වැනි ස්ථානවලට හානි විමේ අවදානම්ක් පවතිනවා
- පසු ප්රසව රුධිර වහනය වැඩියි.
- සාමාන්ය දිවිපෙවෙතට හුරු වීමට වැඩි කාලයක් ගතවේ
- කැපුම් තුවාල සුව වෙන තුරු වේදනාව පවතී
- නැවත ගැබ්ගැනීමකදී ප්ලැසෙන්ටා ප්රීවියා, ප්ලැසෙන්ට ඇකී්රටා තත්ත්වවලටගොදුරු වීමේ අවදානම
සිසේරියන් සැත්කමට භාජනය වූ ඔබ
- සාමාන්ය පරිදි ඇවිදින්න
- සති 2 ක් පමණ යන තුරු බර එසවීම නොකරන්න
- අනවශ්ය ලෙස පඩිපෙල භාවිත නොකරන්න
- තුවාලය පිරිසිදුව තබාගන්න (පිරිසිදු කළ පසු වියළි පිරිසිදු රෙදි කැබැල්ලකින් තුවාලය තෙත මාත්තු කරන්න)
- සැත්කමෙන් සති හයකට පසුව මවගේ කැමැත්ත මත සුදුසු උපත් පාලන ක්රමයක් යොදාගන්න (දරුවන් දෙදෙනෙකු අතර පරතරය අවම අවුරුදු දෙකක්වත් විය යුතු අතර ඔබේවෛද්යවරයාගෙන් හෝ පවුල් සෞඛ්ය සේවා නිලධාරිනියගෙන් අවශ්ය උපදෙස් ලබාගන්න)
- කොන්දට ලබා දෙන එන්නත නිසා කොන්දේ වේදනාවක් ඇති වන බවට ඇත්තේ දුර්මතයකි. එසේ සිදුවන්නේ ඔබ නිවැරදි ඉරියව් භාවිත නොකිරීම නිසා බව සිහිතබාගන්න.
කෙසේ වුවද අද වන විට සිසේරියන් සැත්කම බොහෝ සෙයින් ප්රචලිතව ඇති අතරම මව්වරුන් ප්රසූතිය සඳහා තමාව සිසේරියන් සැත්කමට යොමුකරන මෙන් ඉල්ලා සිටින අවස්ථාද වේ. ඔබ සාමාන්ය ප්රසූතිය මගින් දරුවා බිහිකළ හැකි තත්ත්වයක සිටී නම් නිකරුණේ සිසේරියන් සැත්කමට යොමු වීමෙන් වළකින්න.
බලපිටිය මූලික රෝහලේ ප්රසව හා නාරිවේද විශේෂඥ වෛද්ය ක්රිෂාන් ද සිල්වා මහතා සමග සකසන ලද ලිපියකි.