පිළිකාව කියන්නේ මරණ වරෙන්තුවක් වග හැම දෙනාම දන්නවා. හැම පිළිකා රෝගියෙක්ම මරණයට පත් නොවුනත් මෙම ඖෂධීය ප්‍රතිකාර වලදී පවා ඇති වෙන වේදනාවන්, අපහසුතාවයන් සහ අතුරු සංකුලතාවයන් සීමාවක් නැහැ. ඒ නිසා අපි පිළිකාවෙන් ආරක්ෂා වීමට නම් දෙමව්පියන් විදිහට පවුල තුලින්ම එය පටන් ගත හැකියි. බොහෝ දෙනා පිලිකා කාරක ආහාර ගැන බොහෝ සේ දැණුවත්ව සිටියත් පිළිකාවෙන් ආරක්ෂාව ලබා දෙන ප්‍රති පිළිකා ආහාර ගැනත් දැනසිටීම ඉතාම වැදගත්.එහෙමනම් පිලිකාවකින් කල් තබා ආරක්ෂා වීමට නම් අපේ එදිනෙදා ආහාර රටාවට එක් විය යුතු ආහාර වර්ග මොනවාද…?
ශාඛමය ආහර
එලවළු, පළතුරු සහ කුළුබඩු පිළිකා මර්ධන ශක්තිය ඇති ආහාර විදිහට දැන් හඳුනා ගෙන තිබෙනවා. මෙතැනදී වැඩි වැදගත්කමක් ලැබෙන්නේ එළවළු සහ පළතුරු වැනි ආහාර වලටයි.
අපේ සිරුරේ Reactive Oxygen Species (ROS) නම් වූ සංයෝග නිතරම නිෂ්පාදනය වෙනවා. මේවා සිරුරට ඉතාම හානිකරයි. මෙම ROS මගින් සෛලවල තිබෙන කාබොහයිඩ්ඩ්‍රේට, ප්‍රෝටීන්, විටමින් ,DNA සහ RNA වලට හානි කිරීම වගේම විකෘති කිරීම සිදු වෙනවා. මෙම DNA” සහ RNA වල ඇති වෙන ඇතැම විකෘති තත්වයන් පිළිකා දක්වා වර්ධනය විය හැකිය. පිළිකා ඇති වීමේ හේතු කාරක ROS අඩපණ කිරීමේ හැකියාව ශරීරයේ ස්වභාවිකව පවතින ඇතැම් එන්සයිමයන්ට තිබෙනවා. විවිධ හේතු මත මෙම ආරක්ෂක යාන්ත්‍රණය ඇතැම් අවස්ථාවලදී ප්‍රශස්තව ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා ආහාර මගින් ROS මර්දනයට සමත් ප්‍රතිඔක්සිකාරක ^ Antioxidants & ලබා ගත යුතුයි. ප්‍රතිඔක්සිකාරක ශක්තියෙන් ඉතා ඉහළ විටමින් සී, විටමින් ඒ, විටමින් බී වැඩිපුර අඩංගු ආහාර ගැනීම වැදගත්.
බී කාණ්ඩයේ විටමින් අතුරින් ෆෝලික් අම්ලය පිළිකා මර්දනයෙහි ලා සුවිශේෂී කාර්යක් කරන විටමිනයකි. ෆෝලික් අම්ලය බහුල එලවළු වර්ග අතර බ්‍රෝකෝලි වැදගත්. නමුත් ලංකාවේ බහුලව වගා නොකෙරේ. මල්ගෝවා වලද ෆෝලික් අම්ලය අඩංගු වේ.
තේ
catechin කැටිචින් යනු ප්‍රධාන වශයෙන් තේ තුළ අඩංගු ඉතා හොඳ ප්‍රතිඔක්සිකාරකයකි. වැඩි මාත්‍රාවක් තේ වලින් ලබා ගැනීමට පුලුවන්. තේ කෝප්පයක් පානය කිරීමෙන් විනාඩි 30 ක් වැනි කාලයකදී රුධිරගත ප්‍රතිඔක්සිකාරක මට්ටම ඉහළ යනවා. කහට තේ වගේම කිරි තේ වලින් මේ වාසිය ලැබෙනවා. නිරෝගී වැඩිහිටියන් දිනකට තේ කෝප්ප 3 සිට 5 ක් අතර ප්‍රමාණයක් රස විඳීම සෞඛ්‍යට තර්ජනයක් නොවේ. අඩුවෙන් හෝ සීනි නැතිව තේ පානය ගුණයි.
පළතුරු
පළතුරුවල ප්‍රතිඔක්සිකාරක බහුලයි. දෙළුම්, දම්, ගස්ලබු, රතු මිදි, නෙල්ලි, කහ පළතුරු වල විශාල වශයෙන් ප්‍රතිඔක්සිකාරක අන්තර්ගතයි. ඒ නිසා මෙම පළතුරු වලින් ROS පිළිකා ජනකයන් ශරීරයට වන හානිය වලක්වා ගැනීමට පුලුවන්.
එලවළු
පිළිකා ජනකයන් මර්ධනය කිරීමට එලවළු විශේෂ ශක්තියක් ලබා දෙනවා.
තක්කාලිවල අඩංගු ලයිකොපින්( Lycopene ) රසායනය කැරට් වැනි කහ පැහැති එලවළුවල බහුලව අඩංගු විටමින් ”ඒ ” කැරටොයිඩ වැඩි ප්‍රමාණයක් ආහාරයට ගැනීම මගින් පිලිකා වැළඳීමේ හැකියාව අඩු කර ගත හැක. මීට අමතරව එළවළුවල අන්තර්ගත phenolic සංයෝග බොහොමයක් එළවලුවල මෙන්ම පළතුරුවලත් phenolic සංයෝග රැසක් අඩංගු වන අතර බොහෝ phenolic සංයෝග ප්‍රතිඔක්සිකාරක ගුණ පෙන්වයි. කැටචින් , දම්, රතු සහ නිල් වර්ණ පළතුරුවල ඇති ”ඇන්තොසයනින්(Anthocyanin&, phenolic අම්ල උදාහරණ වේ.
මීට අමතරව ධාන්‍ය වර්ගවල පිට පොත්තේ (bran) පවතින phenolic අම්ල, විටමින් සහ මැන්ගනස් වැනි ඛණිජ ලවණ පිළිකා නිශේධනයෙහි ලා උපකාරී වේ.
පිලිකා සෛල නාශනය කිරීමේ ජෛව රසායනයන් අඩංගු ආහාර
- කරවිල බීජවල ඉලියොස්ටරික් අම්ලය Eleosteric acid අඩංගුයි.මෙයින් පිළිකා සෛල නාශනය කරන බව තහවුරුවී තිබෙනවා.
- දෙළුම් බීජ වල ඇති punicic acid වලින් පිලිකා සෛල විනාශ කරව බවට තහවුරුව තිබෙනවා.
- මඤ්ඤොක්කාවල අඩංගු සයිනයිඞ් මේ ශක්තියෙන් යුක්තයි.
- කිරි සහ කිරි ආහරවල අඩංගු CLA (Conjugated Linoleic Acid )
- කිරි සහ කිරි ආහාරවල, CLA 2% ක ප්‍රමාණයක් තිබෙනවා. මෙම සංයෝගය පිලිකා ජනනයන්ට එරෙහිව සටන් කිරීමේ හැකියාවෙන් යුක්තයි.
- සැමන්, ලින්නා, මැකරල්, සාඩිං ඔමේගා 3 මේද අම්ල බහුල මත්ස්‍ය වර්ග ප්‍රති පිළිකා ආහාර කාණ්ඩයට ඇතුලත්.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලයේ ආහාර විද්‍යා හා තාක්ෂණ අංශයේ මහාචාර්ය ටෙරන්ස් මදුජිත් මහතා
