දරුවෙකු කතාව, භාෂාව හා සන්නිවේදනය ආරම්භ කිරීම ට පාර කියන පෙර කුසලතා පූර්ව භාෂා කුසලතා බව ඔබ දැනටමත් දන්නවා ඇති. නමුත් මෙම එක් එක් කුසතා හා ඒවා පිළිබඳ හරි අවබෝධයක් ලබා දීම හා ගැටළු පවතී නම් ඒ සදහා කළ හැකි දේ සාකච්ඡා කිරීම මෙම ලිපියේ අරමුණයි.
පූර්ව භාෂා කුසලතා යටතට ගැනෙන කුසලතා බොහෝමයක් පවතී. ඒ අතර,
- සවන්දීම හා බැලීම
දරුවෙකු මෙලොව එළිය දුටු විගස පෙනෙනුයේ තම මවගේ මුහුණයි. කල්යත් ම මිනිස් මුහුණු අනිත් මුහුණු එනම් සත්ත්ව මුහුණු වෙන් කර හඳුනා ගැනීම එම මුහුණෙන් සිටින පුද්ගලයා කවුරුන්දැයි හඳුනා ගැනීම දක්වා මෙම කුසලතාව වර්ධනය වේ.
එමෙන්ම සවන්දීම ද භාෂා වර්ධනය මූලික සාධකයකි. විවිධ හඬ වලට සවන් දීම, එම හඬවල් වෙන් කර හඳුනා ගැනීම දක්වා මෙම කුසලතා වර්ධනය වීම සිදුවේ.
- ඇසට ඇස බැලීම
දරුවා ඉදිරි පිට සිටින පුද්ගලයාගේ ඇස් දෙස බැලීම තුළින් දරුවා භාෂා වර්ධනය ට අවශ්‍ය වාචික අවාචික තොරතුරු ග්‍රහණය කරගැනීම සිදුවේ. තවද දරුවා වර්ධනය වීමත් සමඟ ම සමාජානුයෝජනය වීම, සමාජ සම්බන්ධතා ගොඩ නගා ගැනීම හා පෞරුෂ වර්ධනයට ඇසට ඇස බැලීම ඉතා වැදගත් වේ.
- තමන්ගේ වාරය ගැනීම (turn taking)
වාර ගැනීම ආරම්භ වන්නේ දරුවා මෙලොව ඉපදී පළමු සතියේ පටන්ය. උදාහරණයක් ලෙස දරුවා හඬන විට, සිනාසෙන විට දෙමව්පියන් එය අනුකරණය කිරීම, විවිධ ශබ්ද නැගීම වාර ගැනීමේ ආරම්භයයි. කල් යත් ම දරුවා ශබ්දයක්, වචනයක් පවසන විට දෙමාපියන් ද ඊට පසුව ඊට අනුරූප දේවල් පිළිබඳ තොරතුරු ඉදිරිපත් කිරීම, දරුවා පවසන වචන වලට තවත් වචන එකතු කිරීම තුළින් නිවැරදි සන්නිවේදනයට අවශ්‍ය වාර ගැනීම පුහුණු වේ.
- සිනා සීම
දරුවා සති හයක් පමණ වන විට සිනාසීම ආරම්භ කරනු ලබයි. පසුකාලීනව සමාජානුයෝජනය වීම සමඟ අන්තර් පුද්ගල සබඳතා ගොඩනගා ගැනීම ද වාචික සන්නිවේදනය දියුණු වීමට ප්‍රථම අවාචික සන්නිවේදන මාධ්‍යයක් ලෙස ( සතුට ප්‍රකාශ කරන ) ද සිනා සීම හඳුන්වා දිය හැකිය.
- අනුකරණය
දරුවාට මාස 9 පමණ වන විට අනුකරණය ආරම්භ කරනු ලබයි. උදාහරණ ලෙස දෙමව්පියන් අත්පුඩි ගසන විට දරුවා ද අනුකරණය කිරීම, දෙමව්පියන් නගන ශබ්ද දරුවා ද අනුකරණය කිරීම හඳුන්වා දිය හැකිය. අනුකරණය භාෂාව වර්ධනය ට අත්‍යවශ්‍ය ම සාධකයක් ලෙස හඳුන්වා දිය හැකිය. මන්ද දරුවන් අනුකරණය තුළින් බොහෝ ශබ්ද, වචන , වාක්‍ය ප්‍රගුණ කරනු ලබයි.
- අවධානය
දරුවා යම් දෙයක් සඳහා තම පූර්ණ අවධානය ලබා දීම භාෂාව ඉගෙනීම ට ඉතාමත් වැදගත් වේ. මන්ද අවධානය ලබා දීම තුළින් නිවැරදි ලෙස තොරතුරු ලබාගත හැකි අතර එය භාෂාව වර්ධනයට හා ඉගෙනීමට රුකුලක් වේ.
පූර්ව භාෂා කුසලතා වල ගැටළු ඇති දරුවන් හට ඇති විය හැකි වෙනත් ගැටළු මොනවාද?
දරුවන් තුළ තුල විවිධ වූ හැසිරීම් ගැටළු ඇති විය හැකිය. මන්ද නිවැරදි ලෙස භාෂාව වර්ධනය වී නොමැති විට දරුවා ක්ෂණික ව්‍යාකූල තත්ත්වයකට පත්විය හැකි බැවිනි.
තවද සෙල්ලම් කිරීම, භාෂාව අවබෝධය හා භාවිතය, වාචික සන්නිවේදනය හා කතා කරන විට වාර ගැනීම, අවධානය දීම, අවධානය පවත්වා ගැනීම හා සමාජානුයෝජනයේදී ද ගැටළු ඇති හැකි ය.
දරුවන් තුළ ඇතිවන මෙම ගැටළු වලට කළ හැක්කේ කුමක්ද?
දෙමව්පියන් වශයෙන් ඔබේ දරුවාත් මෙවන් ගැටළු පෙන්නුම් කරනවා නම් ඒ පිළිබඳ සැලකිලිමත් වීම ඉතා වැදගත් වේ. තවද දරුවා සමඟ වැඩි කාලයක් ගත කිරීම, දරුවා සමඟ සෙල්ලම් කිරීම, දරුවා සමඟ නිතර වාචික සන්නිවේදනයේ යෙදීම, දරුවාගේ අවධානය බිඳෙන දේවල් අවම කිරීම, නිතර මුහුණ දෙස බලමින් කතා කිරීම, දරුවා සමඟ සරල භාෂාවෙන් කථා කිරීම හා දරුවා ට ලයාන්විත ස්වරයෙන් කතා කිරීම ඉතා වැදගත් වේ.
තවද දරුවන් එකිනෙකාට වෙනස් බැවින් පූර්ව භාෂා කුසලතා වල ගැටළු වෙන යම් සුවිශේෂී තත්ව (උදා ඔටිසම්) සමඟ බැඳී පැවැතීම ට හැකි බැවින් මේ පිළිබඳ සැලකිලිමත් වීම ඉතා වැදගත් වේ. තවදුරටත් ගැටළු පවතී නම් කථන හා භාෂා චිකිත්සකවරයෙකු වෙත යොමු වී තොරතුරු විමසීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.
කථන හා භාෂා චිකිත්සක සජිනි පෙරේරා මහත්මිය විසිනි.
