බොහෝ විට අපේ සිරුරේ බර ගැන සිතද්දී අපිට ඇති මූලික ගැටලුවක් වන්නේ අධික බර හා තරබාරු බව සෞඛ්‍ය ගැටලු ඇති කිරීමට ඇති අවදානම වැඩි කරන බව පමණි. නමුත් අපි නොදන්නා කරුණක් වන්නේ අධික බර හා තරබාරු බව දරුවෙකු ලබාගැනීම ප‍්‍රමාද කරන බවයි. එසේම නිරෝගී දරුවෙකු ලැබීමේ අවස්ථාව ද අවම කරන බවයි. අන්න ඒ නිසාම දරු පිළිසිඳ ගැනීමක් බලාපොරොත්තු වන කාන්තාවක් පළමුව කළ යුත්තේ නිරෝගී සෞඛ්‍ය සම්පන්න බරක් පවත්වා ගැනීම බව අමතක නොකළ යුතුයි.
දරු පිළිසිඳ ගැනීමක් සඳහා වඩාත් සුදුසු වන්නේ BMI (Basic Metabolic Index) අගය නිසි මට්ටමේ පවත්වා ගැනීමයි. මෙම අගය පුද්ගලයාගේ උස හා බර මත රඳා පවතියි. යම් පුද්ගලයෙකුගේ උස බරින් බෙදූ විට (උස/බර) මෙම අගය ලැබේ. වඩාත් සුදුසු BMI අගයෙහි පරාසය වන්නේ 18.5 – 24.9 දක්වා වේ. BMI අගය 25 – 29 අතර ඇත්නම් එය අධික බර ලෙස සලකන අතර BMI අගය 30 ට වැඩිවීම තරබාරු බව ලෙස සලකයි.
කාන්තාවන්ගේ අධික බර, සරුභාවයට බලපානවාද?
නිරෝගී සෞඛ්‍ය සම්පන්න බරක් පවත්වා නොගැනීම නිසා කාන්තාවන්ගේ දරුවන් ලැබීමේ හැකියාවට බලපෑම් ඇති කරන්නේ පහත ආකාරයට වේ.
- හෝමෝන අසමතුලිතතාවයක් ඇති කිරීම.
- ඩිම්බ මෝචනයේ ගැටලු (ඩිම්බ කෝෂ වලින් ඩිම්බ මුදා හැරීම)
- ආර්තව චක‍්‍රයේ අසාමාන්‍යතා
අධික තරබාරු බව PCOS තත්ත්වය සමග ද බැඳී පැවතිය හැකි අතර එහිදී ද දරුවන් ඇති වීමේ හැකියාව අඩුවීම හෝ දරුවන් නොමැති වීම සිදුවිය හැක(Polycystic Ovary Syndrome)
පුරුෂයන්ගේ අධික බර සරුභාවයට බලපානවාද?
පිරිමින්ගේ අධික බර හා තරබාරු බව ඔවුන්ගේ දරුවන් ලැබීමේ හැකියාවට පහත ලෙස බලපෑම් ඇති කරයි.
- හෝමෝන අසමතුලිතතාවයන්
- ශිෂ්ණය සෘජුවීම සම්බන්ධ ගැටලු
- තරබාරු බව හා බැඳුණු අධික රුධිර පීඩනය, දියවැඩියාව, හෘද රෝග වැනි රෝග තත්ත්ව
අධික බර හෝ තරබාරු පිරිමියෙකු තමාගේ බර අඩු කරගත්තේ නම් එය විශේෂයෙන් ශුක‍්‍රානු වල පරිමාව හා එහි ගුණාත්මකභාවය වැඩි කිරීමට බලපායි. දරුවෙකු බලාපොරොත්තු වන පිරිමියෙකු ඔහුගේ බර ඊට මාස 3 කට කලින් අඩු කරගත යුතුය. ඊට හේතුව වන්නේ ශුක‍්‍රානු වල වර්ධනය, ගුණාත්මකභාවය හා සෞඛ්‍ය සම්පන්න බව ඇති වීමට මාස 3 ක් පමණ ගත වන නිසයි.
අධික බර හා ගර්භනීභාවය
නිරෝගීමත් බරක් පවත්වා ගැනීම දරුවෙකු පිළිසිඳ ගැනීමට මෙන්ම දරුවා නිරෝගීමත් වීමටද බලපායි.
තරබාරු බව හා අධික බර ගර්භණී කාලයේ ඇති කළ හැකි සංකූලතා
- ගබ්සා වීම
- අධික රුධිර පීඩනය ඇති වීම
- ගර්භණී දියවැඩියාව
- දරුවා බිහි කිරීමට සිසේරියන් ශල්‍යකර්මයක් කළ යුතු වීම
- මළ දරු උපත්
- නැවත නැවත ගබ්සා වීම
- රුධිර පීඩනය වැඩි වීම තුල අක්මාව, වකුගඩු ආදී ඉන්ද්‍රියන්ට හානි වීම (Pre-eclampsia)
- හෘදයේ අකර්මණ්‍යතාවය
- නින්දේදී ස්වසනය කෙටි වේලාවකට නැවතීම (Sleep apnoea)
- ශල්‍ය ස්ථානය ආසාධනයට ලක්වීම
දරු පිළිසිඳ ගැනීම අපේක්‍ෂා කරන පවුලේ ස්ත‍්‍රිය මෙන්ම පුරුෂයාද තරබාරු හෝ අධික බර නම් පළමුව තම බර පාලනය සහා අවශ්‍ය පියවර ගත යුතු වේ. ඒ සඳහා පළමුව සමබල ආහාර වේලක් ගැනීම ආරම්භ කළ යුතුය. එසේම ව්‍යායාම ද ඒ සඳහා වැදගත් වේ. එමගින් දරුවෙකු පිළිසිඳ ගැනීමේ හැකියාව වැඩි කරගත හැක.
දරුවන් ලබාගැනීම සඳහා භාවිත වන IUI, IVF වැනි ක‍්‍රමයන්ද අසාර්ථක වීමට මෙම තරබාරු බව, අධික බර හේතු වේ. දරුවෙකු එවැනි ක‍්‍රම මගින් පිළිසිඳ ගත්තද ඒවා ගබ්සා වීම අවදානමක් ඇති බව අධ්‍යයනයන් මගින් පෙන්වා දී ඇත.
නිරෝගී සෞඛ්‍ය සම්පන්න බරක් පවත්වා ගැනීමට
- එළවළු, පළතුරු, ධාන්‍ය, කිරි, යෝගට්, මස්, මාළු, බිත්තර, කුකුල් මස් ආදිය ආහාරයට එක් කිරීම.
- බිස්කට්, මේදය සහිත මස් වර්ග, පේස්ට්‍රි, පිටි ආහාර, කෘතිම ආහාර, ක්‍ෂණික බීම අවම කර ගැනීම.
- ආහාර වේල් අතර snack භාවිතය අවම කිරීම.
- සීනි සහිත බීම, ඇල්කොහොල් නොගත යුතු අතර ඒ සඳහා ජලය පානය කරන්න. දිවා රාත‍්‍රී ආහාර වලදී එළවළු වැඩි ප්රමාණයක් ආහාරයට ගන්න.
- කුඩා පිඟානක් භාවිත කරමින් ආහාර ගන්නා ප‍්‍රමාණය ක‍්‍රමයෙන් අඩු කර ගැනීම.
- කඩයට අවිද යාම, පඩි නැඟීම ආදියද යහළුවෙකු සමග ඇවිද යාම ආදිය ශාරීරික ක‍්‍රියාකාරකම් වල යෙදීම.
- පරිගණක, ජංගම දුරකථන ආදී නවීන මෙවලම් සමග වාඩි වී ගත කරන කාලය අඩු කරගැනීම.
- සතියකට 500g – 1000g අතර ප්රමාණයක් අඩු කරගැනීමට උනන්දු වීම.
- සහකරු හා සහකාරිය සමග සාකච්ඡා කොට ව්‍යායාම සැලසුම් කිරීම.
ගැබ් ගැනීමට පෙර බර BMI අගය
අඩු බර 18.5 වඩා අඩු වීම
සාමාන්‍ය බර 18.5 – 24.9
අධික බර 25.9 – 29.9
තරබාරු බව 30 වැඩි වේ
ඉක්මණින් දරුවෙකු පිළිසිඳ ගැනීමට නම්
- සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවන රටාවක් පවත්වා ගන්න
- දරු පිළිසිඳ ගැනීමට පෙර වෛද්‍ය උපදෙස් ලබාගන්න
- දත් පරීක්‍ෂා කරවා ගැනීම. විදුරුමස් රෝග ම`ගින් අඩු බර, නොමේරු දරු උපත් ඇති විය හැක
- ව්‍යායාම වල යෙදීම
- නිරෝගීමත් බරක් පවත්වා ගැනීමේ අරමුණක් තිබීම.
- ගර්භනී වීමට පෙර ෆෝලික් අම්ලය වැනි විටමින් ගැනීම. එම`ගින් සංසේචනය උන්නදු කරවයි. කලලය ආරක්‍ෂා කරයි.
- ඍජුව හෝ වක්‍රව දුම්පානය නතර කළ යුතුය. දුම්බීම මගින් ගබ්සා වීම, පැලෝපීය නාලයේ ගැබ් ගැනීම, ඊස්ට‍්‍රජන් හෝමෝන අඩු වීමෙන් ඩිම්බ මෝචනය අඩු වීම සිදු විය හැක.
- කැෆේන් අඩංගු ආහාර නතර කරන්න
- ඇල්කොහොල් භාවිතය නතර කරන්න
- සමබල ආහාර වේලක් ගැනීම – පළතුරු, එළවළු ආහාරයට ගැනීමෙන් ශරීරයේ ප්‍රොජෙස්ටෙරෝන් මට්ටම වැඩි කරන අතර එමගින් ගර්භනීභාවය පවත්වාගෙන යයි.
- මානසික ආතතිය නිසරු භාවයට හේතුවක් විය හැකි නිසා සැමවිටම මානසික නිරෝගී බව ගැන සැලකිලිමත් වෙන්න.
- පුරුෂ පාර්ශ්වය ඇඟට තද යට ඇඳුම් ඇදීමෙන් වැළකිය යුත්තේ එමගින් ශුක‍්‍රානු වල ගුණාත්මකභාවය හා ප‍්‍රමාණය අඩු විය හැකි නිසයි. එසේම නිතර නිතර උණු වතුර භාවිතයෙන් ද ශුක‍්‍රානු ප‍්‍රමාණය අඩු විය හැකි බව කියවේ.
- ඩිම්බ මෝචනයේ ලක්‍ෂණ පිළිබඳ අවබෝධයක් කාන්තාව තුළ තිබීම වැදගත් වේ. (ආර්තවයේ දින 11 – 21 දක්වා සරු කාලය වන අතර ඉන් වඩාත් සුදුසු වන්නේ දින 12 – 19 දක්වා වේ)
ඩිම්බ මෝචනයක ලක්‍ෂණ
- රුධිර බිංදු කිහිපයක් යෝනි මාර්ගයෙන් පිටවීම
- පැහැදිලි ඇලෙන සුළු ගැබ් ගෙල ශ්ලේෂ්මලය පැවතීම
- ලිංගික සංසර්ගයට උනන්දුව ඇති වීම
- පියයුරු වල සංවේදී බව හා අල්ලන විට වේදනාව
- ශරීර උෂ්ණත්වය මද වශයෙන් (2.50C ක් පමණ ) ඉහළ යාම
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය
සූතිකා පුහුණු හෙද නිළධාරිනි (I ශ්‍රේණිය)
නවජ සූති දැඩි සත්කාර ඒකකය
පළාත් මහ රෝහල, කුරුණෑගල
