දරුවන්ගේ ප‍්‍රශස්ත වූ වර්ධනයට සේම සංවර්ධන ක‍්‍රියාවලිය යහපත් වූ ලෙස සිදු වීම සඳහා ආහාර මෙන්ම ආදරය, රැකවරණය මෙන්ම යහපත් වූ සෞඛ්‍ය බලපානු ලබයි. බොහොමයක් හුරු පුරුදු වල අඩු පාඩු සකස් කරමින් රැකවරණය සලසමින් දරුවන්ගේ සමස්ත වර්ධනය ප‍්‍රශස්ත මට්ටමකට ගෙන ඒම අප සැමගේම වගකීමයි. දරුවන්ගේ අවශ්‍යතා වලට සංවේදී වෙමින් හා ඊට අනුගත වෙමින් දරුවන්ට ආහාර ගැනීමට උදව් කිරීම, උනන්දු කිරීම මෙන්ම අවශ්‍යතා හඳුනා ගනිමින් කටයුතු කිරීම අප විසින් කළ යුතුයි.
මේ අනුව සලකා බලමින් දරුවන්ගේ කටයුතු සිදු කලද වර්තමානයේ දරුවන්ගේ ළමා වියේ ස්ථූලතාවය ඉහළ යාමක් දැකිය හැකිය. මේ පිළිබඳ විමසා බැලීම මෙන්ම අවබෝධ කරගැනීම තුලින් ඒ සඳහා යහපත් මග පෙන්වීමක් නොකළ හොත් දරුවන්ගේ අනාගතය අවාසනාවන්ත අවධියක් වනු නොඅනුමානයි.
ස්ථූලතාවය යනු සිරුර තුල අධික ලෙස මේදය හෙවත් තෙල් තැන්පත් වීමයි. මෙය වෙනත් ලෙසකින් පවසහොත් අප විසින් ගන්නා ශක්ති ප‍්‍රමාණය හා වැය කරන ශක්ති ප‍්‍රමාණය අතර වෙනසයි. දරුවන්ගේ ස්ථූලතාවය හඳුනා ගැනීමට අප බොහෝ විට පාවිච්චි කරන්නේ දරුවාගේ වර්ධන සටහන් පතේ වයසට බර සටහන හා උසට/දිගට බර සටහනයි. උපත් බර ගත් විට ඊට අදාලව බර වැඩිවන අයුරු කලාප ලෙස සටහන් කර ඇත. සෑම දරුවෙකුගේම උපත් බරට අදාල කලාපයේ සිට කලාප දෙකක් ඉහළට නැගීමෙන් ස්ථූලතාවය හඳුනා ගැනීමට හැකියි.
සෑම දරුවකුම උපත් බරට අදාල කලාපය තුල බර වැඩිවීම/වර්ධන වේගය පෙන්වන්නේ නම් එය නිරෝගී බව පෙන්වයි. එහෙත් උපත් බරට අදාල කලාපය ඉක්මවා යාමේදී ස්ථූලතාවය ඇති වන බවට ඉඟියක් පවසයි. මේ නිසා සෑම මවකම පියෙකුම දරුවාගේ වර්ධන සටහන හොඳින් අධ්‍යයනය කර බර වැඩි වීම නොව වර්ධන වේගය හඳුනාගනීම වැදගත් වේ. ලංකාවේ දරුවන් අතර 9% කට පමණ ප‍්‍රමාණයක් දැනට ස්ථූලතාවය බවට හඳුනාගෙන ඇති අතර එය ක‍්‍රමයෙන් ඉහළ යන බවක් දැකියි හැකියි.
ස්ථූලතාවය ගැන කතා කිරීමේදී මෙතරම් සැලකිල්ලක් දැක්විය යුත්තේ මක්නිසාද යන්න ඉතා වැදගත් වේ. බොහෝ ස්ථූලභාවයට පත්වන දරුවන් අනාගතයේදී එනම් වැඩිහිටි වියේදී පහත දැක්වෙන රෝග තත්ත්වවලට අවදානමක් ඇත.
- හෘද රෝග
- ඇදුම
- දියවැඩියාව
- වකුගඩු අකර්මණ්‍ය වීම
- අස්ථි දුර්වල වීම
- ලිංගික ගැටලු/ මදසරු බව
- සීරෝසීස්
වර්ධන සටහන් පතේ දිගට/උසට සරිලන බර ප‍්‍රස්ථාරයේ +26D හා -25D අතර කලාපය (කොළ හා සුදු) සාමාන්‍ය දරුවන්ගේ වන අතර -25D ට සහ -35D අතර තැඹිලි කලාපයේ තීව‍්‍ර මන්ද පෝෂණය වන අතර -35D ට පහළ රතු කලාපය උග‍්‍ර තීව‍්‍ර මන්ද පෝෂණය වේ. මෙම ප‍්‍රස්ථාරයේ +25D ට ඉහළ දම් කලාපය තුල බර පිහිටීම අධි බර/ස්ථූල බව ලෙසින් හඳුනා ගත හැකියි. මේ
ස්ථූලතාවයට දරුවන් ගොදුරු වීමට ප‍්‍රධානතම හේතු
- කුඩා කල සිට කිරි පිටි ලබාදීම (සත්ව කිරිවල තිබෙන ප්‍රෝටීන ප‍්‍රමාණය අධික වීම නිසා)
- සීනි මිශ‍්‍ර අධික ශක්තිජනක ආහාර වැඩි වශයෙන් දරුවන්ට ලබාදීම
- මව්කුස තුළ දී ඇති වෙන බලපෑම්
- ජානමය බලපෑම්
- ළමාවියේ ඇති ආහාර රටාව
අලුත උපන් දරුවාට අවශ්‍ය ප‍්‍රමාණයට අනවශ්‍ය ලෙසට සියලු අංගයන්ගෙන් සපිරි ආහාර මව් කිරි වේ. සෑම අවයවයකටම වර්ධනය හා සංවර්ධනය සඳහාම සුවිශේෂී ලෙස නිර්මිත නිසා එයින් වර්ධනය ප‍්‍රශස්ත මට්ටමට ඇති වේ.
- මව්කිරි පමණක් මුල් මාස 6 ගන්නා දරුවන් තුල ස්ථූලතාවය 1% ක් පමණ අඩු අගයක් ගනී.
- මව්කිරි හා පිටිකිරි දෙකම දෙන සිට ස්ථූලතාවය ඊට වඩා වැඩිවේ.
- පිටිකිරි පමණක් දෙන දරුවන් තුල ස්ථූලතාවය ඊටත් වැඩි වේ.
- මව්කිරි බෝතලයෙන් දෙන දරුවන් තුල ස්ථූලතාවය ඊටත් වැඩි වේ.
මුල් මාස 18 තුළ වේගවත් වර්ධන වේගයක් ඇති දරුවන් අවුරුදු 3 – 4 දී ස්ථූලතාවයට ළඟා විය හැක.
දරුවන් ස්ථූලතාවයට පත්වන්නේ ඇයි?
- දරුවාගේ ආහාර ගැනීමේ රටාව මත ඇති මව්පිය බලපෑම් (අහිතකර ලෙස)
- දරුවාගේ කුසගිනි පිළිබඳව මව හඳුනා නොගැනීම
- දරුවන් නැලවීම සඳහා/රැවටීම සඳහා අධික සීනි/තෙල් සහිත ආහාර (හිස් කැලරි සහිත ආහාර) ලබාදීම. මෙහිදී වැඩි ශක්ති ප‍්‍රමාණයක් දරුවාට ලැබීම.
- අධික ලෙස පාලනයක් සහිත ලෙස ආහාර ලබාදීම.
- නිතර රූපවාහිනයට යොමු වීම නිසා සිදුවන පාරිසරික බලපෑම
- අවශ්‍ය ප‍්‍රමාණයට, වයසට සරිලන සේ ව්‍යායාම නොමැතිකම
- රාත‍්‍රී සුව නින්දක් නොලැබීම.
මේ තත්ත්ව හැඳින මැදිහත් වීම තුලින් දරුවන්ට ළඟා කර දිය හැකි වාසි ලෙස අනාගතයේ බෝ නොවන රෝග සඳහා ලක්වීම අවම වීම, ළමා වියට අවශ්‍ය පරිදි ප‍්‍රශස්ත මට්ටමින් ප්‍රෝටීන ආහාර ලබාදීම, වැඩිහිටි වියේදී ස්ථූලතාවය වළකාලයි. මේ මගින් ශරීර වර්ධනය නිසි පරිදි සිදුවන අතර ප‍්‍රතිශක්තීකරණ පද්ධතියද ශක්තිමත් වේ.
පූර්ව ප‍්‍රසව සමයේ මවගේ මන්ද පෝෂණතාවයන්ද දරුවන්ට සිදු කරන බලපෑම් නිසා දරුවන්ගේ සෞඛ්‍ය පිරිහේ. මේ නිසා සෑම කාන්තාවක්ම ගර්භනී වීමට පෙර තමන්ගේ සෞඛ්‍ය තත්ත්වය පිළිබඳ සැලකිලිමත්වීම වැදගත්. එනම්,
- නියමිත උසට සරිලන බර පවත්වා ගැනීම
- ෆෝලික් අම්ලය ලබාගැනීම
- විටමින් අඩංගු ආහාර හිඟයකින් තොරව ලබාගැනීම
- යකඩ ඌනතාවය වළක්වා ගැනීම
මීට අමතරව දෙමව්පියන්ගේ ජාන ගත බලපෑම්ද දරුවාගේ ස්ථූලතාවයට බලපෑමක් ඇති කරයි.
- මව ස්ථූල – දරුවා ස්ථූල – වැඩිහිටියා ස්ථූල A%
- පියා ස්ථූල – දරුවා ස්ථූල – වැඩිහිටියා ස්ථූල Ax10%
මේ නිසා දරුවන් ස්ථූලතාවයට පවත්වන දෙමාපිය බලපෑම් හඳුනා ගැනීමද වැදගත් වේ. මේ නිසා සෑම අයෙකුම උසට සරිලන බරක් පවත්වා ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ. එසේම අධික කැලරි සහිත තෙල්/සීනි/පිටි අධිත ආහාර පරිභෝජනය අඩු කිරීමත් කැලරි අගය අඩු එළවළු/පළතුරු/ඇට වර්ග ආහාරයට ගැනීම වැඩි කිරීමත් වැදගත් වේ. අලුත් එළවළු/පළතුරු වැඩි ප‍්‍රමාණයක් ආහාරයට එක්කර ගැනීමත් කෙටි ආහාර වේල් ලෙස එළවළු/පළතුරු/සලාද වැනි දේට යොමු වීමද ඉතා වැදගත් වේ.
මේ සියලු කරුණු සමගින් කුඩා කල සිට දරුවාගේ වර්ධන තත්ත්වය පිළිබඳ අවබෝධයක් ලබා වර්ධන වේගය අවශ්‍ය පරිදි පවත්වා ගැනීමට සියළුම දෙමාපියන් කටයුතු කිරීම මීට වඩාත්ම කළ හැකි යුතුකම වේ.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
අයිරාංගනී ගගලගමුව
පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිළධාරීනි
සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී කාර්යාලය
බුලත්සිංහල
