දරුවාගේ භාෂා කුසලතා වලම ඉදිරි පියවරක් ලෙස කියවීමේ කුසලතා හඳුන්වා දිය හැකිය. දරුවකු මවු කුස පිළිසිඳ ගත් දා පටන් දරුවාගේ භාෂා කුසලතා දියුණු වීම ආරම්භ වන අතර මෙලොව එලිය දුටු දා පටන් දරුවාගේ කතාව, භාෂාව, සන්නිවේදනය ගොඩ නැගෙන ආකාරය හා එම එක් එක් කුසලතා පිළිබඳ ඔබ බොහෝ දැනුවත්. නමුත් දරුවාගේ වැඩෙත්ම අධ්‍යාපනයට යොමු වීමත් සමඟ දරුවන් ප්‍රගුණ කළ යුතු කියවීමේ කුසලතා පිළිබඳ ඔබ දැනුවත්ද? දරුවාගේ කියවීම කුසලතා එම දරුවාගේ භාෂා භාවිතය, අවබෝධය, සන්නිවේදනය හා අධ්‍යාපන කුසලතා වල ප්‍රගතියටත් හේතුවනවා ඇත. අද අප සාකච්චා කිරීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ එය පිළිබඳවයි.
- දරුවන් කියවීම ආරම්භ කරන්නේ කෙසේද?
පළමුව දරුවන් ශබ්ද එකතු කර වචන කියවීමට පෙර සිදු කරන්නේ පොතපත පෙරළීමයි. හොඳින් නිරීක්ෂණය කළහොත් ඔබේ දරුවා ද පළමුව සිදු කරන්නේ එයයි. දරුවා මුලින්ම පොත්ගෙන පෙරලමින් රූප කියවීම, තමා දන්නා දේ පෙන්වා ප්‍රකාශ කිරීම ආරම්භ කරනු ලබයි. එමගින් දරුවා ලිඛිත භාෂාව පිළිබඳ පළමු අවබෝධය ලබා ගනියි. එපමණක් නොව තේරුමක් ඇති දේ ප්‍රකාශ කිරීමද ආරම්භ කරනු ලබයි.
දරුවා පෙර පාසල් යාමත් සමග බොහෝ අකුරු හා එහි ශබ්ද අතර ඇති සම්බන්ධය හඳුනා ගැනීම ආරම්භ කිරීමත් සමග දරුවා ශබ්ද හා අකුරු අතර ඇති සම්බන්ධතාවය අවබෝධ කරගනියි (phonological awareness).
- ශබ්ද අතර ඇති සම්බන්ධතාවය පිලිබඳ අවබෝදය (phonological awareness) යනු කුමක්ද?
දරුවෙකුගේ කියවීම හා ලිවීමේ කුසලතා දියුණු වීමට අත්‍යවශ්‍යයෙන් ම දියුණු විය යුතු පළමු කුසලතාවය මෙයයි. phonological awareness යනු විවිධ ශබ්ද හඳුනා ගැනීම හා ඒවා එකතු කරමින් වචන සෑදෙන අයුරු හඳුනා ගැනීමයි. දරුවන්ට විවිධ ක්‍රියාකාරකම් තුළින් මෙම කුසලතා දියුණු කරගෙන ගත හැකිය. පොදු කියවීම් කාලයක් වෙන් කිරීම හෝ වෙනම කාලයක් වෙන් කර විවිධ ශබ්ද වචන ආදිය හඳුන්වා දීම ඔබට සිදුකළ හැකිය.
- කියවීම දියුණුවීමට අවශ්‍ය වෙනත් කුසලතා මොනවාද?
මේ සඳහා අවශ්‍ය වන කුසලතා බොහෝමයක් පවතී. ඒ අතර Print awareness දරුවන් ප්‍රථමයෙන් ම ප්‍රගුණ කරනු ලබයි. එනම් පොතක නිවැරදි දිශාව, පැත්ත හඳුනාගැනීම, නිසිලෙස පොත දිග හැරීම ආදිය යි. මෙහිදී දරුවන් පොත්වල පවතින ලාංඡන, රූප ආදිය නිවැරදි දිශාවට හරවා පෙන්වමින් නම් කරයි නම් දරුවා මෙම කුසලතාවය ළඟා වී ඇති බව ඔබට තහවුරු කරගත හැකිය.
ඇතැම් දරුවන් පොත් නිවැරදි නොවන පැත්තට හරවාගෙන සිටිනවා ඔබ දැක තිබෙන්නට ඇත. පින්තූර උඩ යටට සිටින සේ පෙරලීම, පොත අග සිට මුලට සිටින සේ පෙරලනවා නම් දරුවාගේ මෙම Print awareness තවම දියුණු වී නොමැති බව පවසන සංඥාවේ. මේ සඳහා දරුවා පොත් වල ඇති වචන වාක්‍ය කියවීමට පෙර ඔබ දරුවා සමඟ පොත නිවැරදිව පෙරළෙන අයුරු, නිවැරැදි පැත්තට දිශාවට තබා ගන්නා අයුරු ආදිය පුහුණු වන්න.
ඉන් පසුව දරුවාගේ දියුණු විය යුතු කුසලතාවය වන්නේ වමේ සිට දකුණට ඇස ගෙනයාම යි. මෙය ඔබට ඔබේ දරුවාට කියා දිය හැකි සරල කුසලතාවයකි. මන්ද අප කියවන්නේ වමේ සිට දකුණට බව ඔබ දන්නා කරුණකි. ඒ සඳහා ඔබ පොත පෙරලා දරුවාගේ ඇඟිල්ල වචන මත තබා වමේ සිට දකුණට පෙන්වමින් ඇඟිල්ල ගෙන යමින් පොත කියවීම තුලින් දරුවට මුල්කාලයේ කියවීම පහසු වනු ඇත.
පසුව දරුවාගේ අක්ෂර දැනුම, අක්ෂරයට අදාල ශබ්දය තහවුරු කර ගැනීම යන කුසලතා දියුණු විය යුතුය. එහිදී දරුවාගේ අකුරු හැඳිනිම, එම අක්ෂරයට අදාල ශබ්දය උච්චාරණය කිරීමත් එම අක්ෂර වලට අදාල ශබ්ද එකතු කර අදාල වචනය කියවීමත් යන කුසලතා වෙත ළඟා වනු ඇත. මේ ආකාරයට පළමුව ශබ්ද එකතු කර වචනත්, වචන එකතු කරමින් වාක්‍යයත්, වාක්‍ය එකතු කරමින් පරිච්ඡේදත් දරුවා ක්‍රමයෙන් කියවීම ට හුරු වනු ඇත. තවද දරුවා කාලයත් සමඟ අක්ෂර වින්‍යාසය, පිල්ලම්, ව්‍යාකරණ ආදිය ද ඉගෙන ගනු ලබයි.
අවසානයේදී කියවීමේ අවබෝධය (reading comprehension) යන කුසලතා ද දියුණු වීම අවශ්‍ය වේ. මන්ද දරුවා කොතරම් හොඳට කියවීම සිදුකළ ද කියවීමෙන් පසුව තමා කියවූ දේ පිළිබඳ අවබෝධය මනා අවබෝධයක් තිබිය යුතුමය. උදාහරණ ලෙස දරුවා කතන්දරයක් කියෙව්වොත් එම කතන්දරය ආශ්‍රයෙන් යම් ප්‍රශ්නයක් ඇසුවහොත් ඒ සඳහා නිවැරදි පිළිතුර ලබා දීමට දරුවාට හැකියාව තිබිය යුතුය. මෙම කුසලතාවය දියුණු කිරීම සඳහා ඔබට දරුවා සමග නිතරම කියවීම් එය පරීක්ෂා කිරීමට ද හැකිය.
- දරුවකුගේ කියවීමේ කුසලතා වල ඇති වටිනාකම කෙබඳුද?
කියවීම යනු දරුවකුගේ ජීවිත කාලයටම බලපාන කුසලතාවයකි. මෙමගින් දරුවන් අධ්‍යාපන කුසලතා, සමාජීය කුසලතා, බුද්ධිමය කුසලතා මෙන්ම නිර්මාණශීලීත්වය කෙරෙහි ද භාෂා භාවිතය කෙරෙහි ද බලපෑම් සිදු කරනු ඇත. තවද කියවීම තුළින් දරුවා අලුත් වචන, දැනුම ද සොයා ගනු ලබයි. එපමණක් නොව කියවීම දරුවන්ගේ ලිවීමේ කුසලතා කෙරෙහිද බලපාන සිදුකරනු ලබයි.
කථන හා භාෂා චිකිත්සක සජිනි පෙරේරා මහත්මිය විසිනි.
