දරුවෙකු උපන් පසු බොහෝ මව්වරු මුහුණ දෙන ප‍්‍රධාන ගැටලුවක් ලෙස මව්කිරි ලබාදීම දැක්විය හැක. මව්කිරි නොමැතිවීම, අඩුවීම හෝ නිවැරදි ක‍්‍රමයට කිරි ලබා නොදීම යන ගැටලු මේ අතර ප‍්‍රධාන වේ.
මව්කිරි ලබාදීමේ වැදගත්කම
- දරුවාගේ ශරීරයට යෝග්‍යතම ආහාරය මව්කිරි වන අතර එය සියලු පෝෂක ගුණයන්ගෙන් පරිපූර්ණය.
- පහසුවෙන් ජීර්ණය වේ.
- දරුවා ආසාධනවලින් (විෂබීජ වලින්) ආරක්‍ෂා කරයි.
- දරුවාගේ වර්ධනයටත් මව හා දරුවා අතර බැඳිමටත් උපකාරී වේ.
- නැවත ගැබ් ගැනීම ප‍්‍රමාද කරයි.
- මවගේ සෞඛ්‍ය තත්ත්වය ආරක්‍ෂාවීම.
- ඩිම්බ කෝෂ, පියයුරු පිළිකා ඇති වීමේ අවදානම අවම කරයි
- දරුවාට ඇතිවන සෙම් රෝග හා ආසාත්මිකතා වළක්වා ගැනීමට උපකාරී වේ.
- පසු කාලයක දරුවාට දියවැඩියාව ඇතිවීමේ අවදානම අඩු කරයි.
- ඕනෑම ස්ථානයකදී ඕනෑම වේලාවකදී ලබාදීමට හැකිය.
- මවගේ පියයුරු පිළිකා අවධානම අඩු කරයි.
- මවගේ සිරුරේ ඇති අනවශ්‍ය තෙල් හා මේද දහනය වීම මගින් මවගේ බර පාලනය වේ.
- මුදල් වියදම් නොවේ. උණුසුම් කිරීම අවශ්‍ය නොවේ.
- ආසාධනවලින් ආරක්‍ෂා වීම – ආසාධනයෙන් පෙළෙන මවගේ ශරීරයේ ඇති ශ්වේතාණු (සුදු රුධිරාණු) මගින් ආසාධනවලින් මව ආරක්‍ෂා කිරීම පිණිස ප‍්‍රතිදේහ නිපදවයි. සමහර ශ්වේතාණු (සුදු රුධිරාණු) පියයුරු කරා ගොස් එහිදී ප‍්‍රතිදේහ නිපදවයි. මවගේ ආසාධනයට එරෙහිව නිපදවනු ප‍්‍රතිදේහ මව්කිරි සමග ශ‍්‍රාවය වී දරුවා ආරක්‍ෂා කරයි.
මව්කිරිවල සංයුතියේ විවිධත්වය
ප‍්‍රසූතියෙන් පසු පළමු දින කිහිපය තුළ ස‍්‍රාවය වන මව්කිරි කොලෙස්ට‍්‍රම් ලෙස හැඳින්වේ. මේවා සාමාන්‍ය කිරිවලට වඩා ඝනය. පැහැයෙන් කහ පහැයට හුරුය නැතහොත් පැහැදිලිය. දින කිහිපයකට පසු ස‍්‍රාවය වන කිරි මේරූ කිරි ලෙස හැඳින්වේ. මේ කාලයේදී කිරි ප‍්‍රමාණය වැඩිවේ. පියයුරු පිරුණු ස්වභාවයක් ගනී. එසේම තද හා බර ගතියක් දැනේ. කිරි දෙන අවස්ථාවේ පළමුව ස‍්‍රාවය වන කිරි, පෙර කිරි (For Milk) වේ. පසුව ස‍්‍රාවය වන කිරි පසු කිරි (Hind Milk) ය. පසු කිරිවල මේදය වැඩි ප‍්‍රමාණයක් අඩංගු වන අතර පෙර කිරිවලට වඩා සුදු පැහැතිය. මව්කිරිවලින් ලැබෙන ශක්ති ප‍්‍රමාණයෙන් වැඩි කොටසක් ලැබෙන්නේ මේදය මගිනි. මේ නිසා දරුවා අවශ්‍ය ප‍්‍රමාණයට බීමට පෙර පියයුරෙන් කිරි ඉවත් කළහොත් කිරෙහි අඩංගු මේදය කොටස් දරුවාට නොලැබී යයි.
කොලෙස්ට‍්‍රම්වල වැදගත්කම :
- ප‍්‍රතිදේහවලින් සාරවත් බැවින් ආසාධනවලින් හා ආසාත්මිකතාවලින් ආරක්‍ෂා කරයි.
- ශ්වේතාණු සුලබ බැවින් ආසාධනවලින් ආරක්‍ෂා වේ.
- විරේකයක් (මලපහ පිටවීම පහසු කරවන) ලෙස ක‍්‍රියා කරන බැවින් දරුවාගේ මුල් මලපහ (ඔක්කසය – Meconium) ඉවත් කරයි. මේ නිසා දරුවා කහ පැහැවීම වැළකේ.
- ශරීර වර්ධකකාරක තිබීම නිසා බඩවැල් මේරීමට උපකාරී වේ. ආසාත්මිකතා හා ජීර්ණ අපහසුතා වළක්වයි.
- විටමින් A සුලබය. ආසාධනයකදී එහි උග‍්‍රභාවය අඩු කරන අතර අක්‍ෂි රෝග වළක්වයි.
මව්කිරි දීමේ විද්‍යාත්මක වාසි
මව්කිරි දීමෙන් මව හා දරුවා අතර ඉතා සමීප ආදර සබඳතාවයක් ගොඩනැගේ. මවගේ සිතෙහි ගැඹුරු තෘප්තිමත් භාවයක් ඇති කිරීමට ඉවහල් වේ. දරුවා උපන් විගස මවට ලබාදීම මගින් මව හා දරුවා අතර කිට්ටු ස්පර්ශයක් ඇති වීම මෙම සබඳතාවය වර්ධනයට රුකුලකි. මෙම ක‍්‍රියාවලිය උද්වේගකාරී බැඳිම (Bounding) ලෙස නම් කරයි. ප‍්‍රසූතිය අවසන් වූ විගසම ළදරුවා මවට ලබාදීම මගින් දරුවාගේ හැඬිම අඩුවේ. වර්ධනය ඉක්මන් වේ. මව්කිරි නිපදවීම ඉක්මණින් ආරම්භ වේ.
කරාපිටිය, ශික්‍ෂණ රෝහලේ වෛද්‍ය ආර්. එම්. එන්. කේ. රණතුංග මහතා සහ හෙද නිලධාරිනී ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය සමග සකසන ලද ලිපියකි.
