ගැබිනි සමය කියන්නේ කාන්තාවකට බොහොමයක් ගැටලු ඇති කාලවකවානුවක්. පළමු දරු පිළිසිඳ ගැනීම නම් අත්දැකීම් නොමැතිකම නිසාම බොහෝවිට ගැටලුකාරී නොවන තත්ත්ව ගැන පවා කණස්සල්ලෙන් පසුවනවා විය හැකියි. ගැබිනි කාන්තාවන් බොහොමයක් මැසිවිලි නගන තත්ත්වයක් ලෙස තමන්ගේ බර දැක්විය හැකියි. ඇතැම් කාන්තාවෝ තමාගේ බර අඩුද ඇතැම් කාන්තාවෝ තමා බරින් වැඩි ද යැයි සිතා මනසින් පීඩා විඳයි. ඔබ නිවැරදි ලෙස වෛද්‍යවරයා හමුවනවා නම් සායනවලට සහභාගී වෙනවා නම් මේ පිළිබඳව ඒ හා සම්බන්ධ විශේෂඥයින් විසින් දැනුවත් කරන බව අමතක නොකරන්න. කෙසේ වුවත් ඔබට යම් දැනුවත් බවක් ලබාදීමේ අරමුණෙන් මේ ලිපිය තුළින් ගැබිනි මවගේ බර අඩු/වැඩි වීම ගැන කතා කරමු.
ගැබිනි මවක් තම ගර්භනී කාලය තුල සාමාන්‍යයේ 11.5 kg – 16kg දක්වා බර වැඩිවීමක් පවත්වා ගෙන යා යුතුයි. බොහෝවිට මුල් ත්‍රෛමාසිකයේ (පළමු මාස තුන) 1kg – 2kg දක්වා ප්‍රමාණයක බර වැඩි වීමක්වත් පවත්වා ගත යුතුයි. ඉන්පසු ගර්භණීභාවය අවසන් වන තුරු සතියකට 500g බැගින් වැඩි වීම ප්‍රමාණවත් වේ. බර වැඩි වීම, මවගේ තත්ත්වය, BMI අගය මත රදයි. ගර්භණීභාවයේ මුල් මාස තුන තුලදී යම් යම් ශාරීරික අපහසුතා, වමනය, කෑම අරුචිය වැනි හේතු මත එක් වරම බර වැඩි වීමක් අපේක්ෂා කළ නොහැක. නිරෝගිමත් ගර්භනී සමයක් වෙනුවෙන් සමබර පෝෂණ ගුණයෙන් අධික ආහාර වේලක් ලබාගන්නා අතරේම නිසි ව්‍යායාම රටාවක් පවත්වා ගැනීම ද ඉතා වැදගත් වේ. බොහෝ ගර්භනී කාන්තාවන්ගේ කැලරි අවශ්‍යතාවය වැඩි වීම පහත ආකාරයට වේ.
- මුල් ත්‍රෛමාසිකය තුළ දිනකට කැලරි 1500 ක් අවශ්‍ය වේ
- දෙවන ත්‍රෛමාසිකය තුල දිනකට කැලරි 2200ක් අවශ්‍ය වෙයි
- තෙවන ත්‍රෛමාසිකය තුල දිනකට කැලරි 2400 ක් අවශ්‍ය වේ
ගර්භනී කාලය තුලදී බර වැඩි වීම මහත් වීමක් නොවෙයි. එය දරුවා හා සම්බන්ධ වේ.
පහතින් දක්වා ඇත්තේ වැඩි වෙන බර 16kg (රාත්තල් 35) වැඩි වෙන ආකාරය වේ.
- වැඩෙන දරුවා – 3.5 kg
- විශාල වන පියයුරු පටක 0.5 – 1.4kg
- විශාල වන ගර්භාෂය 0.9kg
- අපරාව (placenta) – 0.7kg
- උල්බ තරලයේ 0.9 kg
- වැඩි වෙන රුධිරය 1.4 – 1.8kg
- තරලය වැඩි වෙන ප්‍රමාණය 0.9 – 1.4kg
- මේදය ගබඩා වීම 2.7 – 3.6kg
ගර්භනී කාලය තුල බර වැඩි වීම් මගින් විවිධ වූ සංකූලතා
- ගර්භනී දියවැඩියාව
- පූර්ව එක්ලැම්ප්සියාව
- අධික රුධිර පීඩනය
- මුත්‍රාවල ඇල්බියුමින් වැඩි වීමත් සිදුවේ.
- දරුවා විශාල වීම
- ප්‍රසවය සිදුවන කාලය දිගු වීම
- දරුවන් නියමිත කාලය සම්පූර්ණ වීමට පෙර බිහි කිරීමට සිදුවීම
- සිසේරියන් ශල්‍යකර්මය කිරීමට සිදුවීම
- ප්‍රසවයෙන් පසුව ද අධික බර තත්ත්වය පැවතීම
- පසු ප්‍රසව කාලයේ දී රුධිර කැටි සෑදීමේ අවදානම වැඩි වීම
- පසු කාලයේදී බර අඩු කිරීමට නොහැකිවීම
- පසුකාලීනව හෘද රෝග විවිධ පිළිකා ඇති වීමේඅවදානම
ගර්භනී කාලය තුල නිවැරදි බරක් පවත්වා ගැනීම සඳහා
- දිනපතා කුඩා ආහාර වේල් පහක් හයක් ගැනීම
- ඇට වර්ග යෝගට් අයිස් ක්‍රීම් ආදී ඉක්මනින් දිරවන ආහාර ගැනීම
- ගර්භනී මුල් සති 12 තුළ සාමාන්‍ය ප්‍රමාණය ආහාර ගැනීම
- මේදය අඩු කැලරි අධික ආහාර ගැනීම
ගර්භනී කාලය තුළ බර පවත්වා ගැනීම
සමහර මව්වරු ගර්භනී වන විට අධික බරකින් යුක්ත වේ. තවත් මව්වරු ගර්භනී කාලයේදී ඉතා ඉක්මනින් බර වැඩි වේ. මේ නිසා ගර්භනී කාලය තුලදී මව ආහාර පාලනය නොකළ යුතු අතර බර අඩු කිරීමට උත්සාහ නොකළ යුතුය. වඩා සුදුසු වන්නේ නිවැරදි ආහාර වේලක් ගැනීම සහ සක්‍රීයව කටයුතු කිරීමයි. බර ගර්භණී කාලය තුළදී නිවැරදි මට්ටමේ පවත්වා නොගතහොත් මවට හා දරුවාට ගැටළු ඇති විය හැක. මේ නිසාම ඔබේ ආහාර වේලට පෝෂක එක් කර ගත යුතු අතර එවිට බර අධික ලෙස වැඩි වීමකින් තොරව බර පවත්වාගෙන යා හැක.
ගැබිනි මව සැමවිටම අලුත් එළවළු පලතුරු තෝරාගෙන සම්පූර්ණ විටමින් හා කැලරි හා මේදය අඩු ආහාර වේලක් ලබා ගත යුතුය. ධාන්‍ය වර්ග ආහාරයට ගැනීම මෙන්ම මේදය අඩු හෝ රහිත කිරි/ චීස් හෝ යෝගට් ආහාරයට ගැනීම සුදුසුය. තවද කෘතිම සීනි අඩංගු ආහාරවලට වඩා ස්වාභාවික සීනි අඩංගු ආහාර සුදුසු වේ. මේ නිසා කෘතිම සීනි අධික ලෙස ආහාරයට ගැනීම කොකළ යුතුය. සූකිරි, කිරි, කුකීස්, අයිස් ක්‍රීම් වැනි දේ භාවිතය අඩු කළ යුත් අතරම නිතර නිතර බදින ලද ආහාර ගැනීමෙන් වැළකීම සුදුසුය.
ගැබිනි සමයේ දී වෛද්‍යවරයා විසින් නිර්දේශ කරන මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ ව්‍යායාමවල යෙදීම මගින් අමතර කැලරි ප්‍රමාණයක් දහනය වේ. ඇවිදීම හා පිහිනීම සාමාන්‍යයෙන් ආරක්ෂිතය. ව්‍යායාම ආරම්භ කිරීමට පෙර වෛද්‍ය උපදෙස් ගැනීම අනිවාර්ය බව සිහි තබා ගන්න.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය
සූතිකා පුහුණු හෙද නිළධාරිනි (I ශ්‍රේණිය)
නවජ සූති දැඩි සත්කාර ඒකකය
පළාත් මහ රෝහල, කුරුණෑගල
