පවුලක ලොකු කුඩා භේදයක් නැතුව දත් වගේම විදුරුමස ආශ්‍රිත රෝග දැන් බොහොම බහුලයි.විදුරුමස් (පරිදන්ත රෝග ) ලෙසින් සලකන්නේ මොනවාද කිව්වොත්…
- දත් මුල් දියවීම
- දත් මුල් ඉදිමීම
- දත් මුල් ආශ්‍රිතව ඇති වෙන ආසාදන
- දත් සෙලවීම
පරිදන්ත රෝග තත්වයක් රෝගියා විසින් හඳුනා ගන්නේ කොහොමද…?
ඔබ කණ්නාඩියක් ඉදිරියට ගොස් දත් මදින විට විදුරුමසෙන් ලේ ගලනවා නම් දත් මුල් ආශ්‍රිත රෝග තත්වයක් විය හැකියි. නමුත් මෙහිදී දත් බුරුසුව වැදීමෙන් රුධිරය ගැලීමක් වෙනවා නම් එය පරිදන්ත රෝග තත්වයක් ලෙසින් සලකන්න බැහැ.
- මුඛයෙන් දුර්ගන්ධයක් හැමීම
- විදුරුමස ඇඟිල්ලෙන් තෙරපන විට රුධිරය, සැරව වහනය වීම
- විදුරුමසේ ආවේණික පැහැය ඉදිමීම නිසා වෙනස් වීම
පරිදන්ත රෝග සඳහා බලපාන හේතු මොනවාද…?
- නොදැණුවත් බව
විදුරුමස් ආශ්‍රිත රෝග මුල් අවස්ථාවේදී හඳාුනා ගතහොත් සුව කිරීම ඉතාම පහසුයි. එය ඔබේ සෞඛ්‍යට වගේම ආර්ථික තත්වයටත් වාසියක්. දන්ත ප්‍රතිකාර වෙනුවෙන් වැය වෙන මුදලත් දරා ගැනීමට ටිකක් අපහසුයි. බොහෝ රෝගීන් තමන්ගේ විදුරුමස් ආශ්‍රිත රෝග තත්වයන් ගැන මුලදී හඳාුනා ගැනීමට තරම් දැණුවත් වී නැහැ.
- දත් මැදීමේ නිවරැදි තාක්ෂණය නොදැනීම
බොහෝ රෝගින් නිතරම කියන්නේ මම දවසට තුන් වතාවක් දත් මදිනවා… සැබැවින්ම ඔවුන් මුඛ සෞඛ්‍ය ගැන දැනුවත් බවක් ඇති තරුණ වගේම උගත් පිරිසක්. නමුත් දත් බුරුසුවට දන්නාලේපදත් මැදීමේදී නිවරැදි තාක්ෂණයක් තිබෙනවා. ඒ නිසා පරිදන්ත රෝගවලින් ආරක්ෂා වීමට නම් නිවරැදි අන්දමින් දත් මැදීමත් ඉතාම වැදගත්.
- වේගයෙන් දත් මැදීම
ඒ වගේම ඔබ දත් මදින විට වේගයෙන් දත් මැදීම නිසා දත මතුපිට එනමලය කැපී යෑමක් සිදු වෙනවා. ඒ වගේම බුරුසුව ගමන් කරන මාර්ගයේ කානුවක් ලෙසින් වූ මාර්ගයක් දකින්න පුළුවනි. එවැනි තත්වයක් නිසාත් විදුරුමස් තුවාල වීම සිදු වෙනවා.
- විවිධ රෝග සඳහා දිගුකාලීනව භාවිතා කරන ඖෂධ
අපස්මාරය, සෙම ඇදුම වැනි රෝගාබාධ වෙනුවෙන් ලබා ගන්නා ඖෂධ නිසාත් පරිදන්ත රෝග තත්වයන් ඇති වෙන්න පුළුවනි.
- මද්‍යසාර සහ දුම්වැටි භාවිතය-
දුම්වැටිවල අන්තර්ගත නිකොටින් නිසා රුධිර වාහිණීියේ තැන්පත් වීම නිසා රුධිර සංසරනයේ ඇති වෙන ගැටලු නිසා දත් මුල් දිය වී දත සෙලවීමට පටන් ගන්නවා.
මන්ද පෝෂණය නිසා දතක වර්ධනයට අවශ්‍ය පෝෂණ පදාර්ථ නැති වීම
විටමින් “C ” අඩංගු පළතුරු සහ එළවළු ආහාර මගින් ් ප්‍රමාණවත් පරිදි නොලැබීම
- විවිධ පද්ධති ආශ්‍රිත රෝග
සිරෝසිස්, සන්ධි සහ වකුගඩු රෝග පරිදන්ත රෝග තත්වයන් ඇති වීමට බලපානවා. හදවත් රෝග තත්වයන්හිදීත් විදුරුමස ආශ්‍රිත බැක්ටීරියා හදවතේ කපාට අඩපණ වීමට පුළුවනි. ඒ නිසා හදවත ප්‍රවේසම් කර ගැනීමට නම් ඔබ කට පරිස්සම් කර ගැනීම වැදගත්. මෙැනදී අපි හිතන්නේ ආහාර ගැන වුනත් තැලසීමියා වැනි රෝග තත්වයන් නිසාත් පරිදන්ත රෝග තත්වයන් ඇති වෙන්න පුළුවනි.
- දියවැඩියා රෝග තත්වය
විදුරුමස් ආශ්‍රිිත රෝග තත්වය තමන්ට දියවැඩියා රෝගය නිසා ඇති වෙන උරුමයක් ලෙස රෝගීන් සිතනවා. නමුත් එය වැරදි ආකල්පයක්. නිදන්ගත දියවැඩියා තත්වයකින් පසු වෙන රෝගීන් තමන්ගේ මුඛ සෞඛයය ගැන වඩාත් සැලකිලිමත් විය යුතුයි.දත් මුල් දියවීම නිසා දන්ත අස්ථිියෙන් දත ගැලවී ගියොත් නැවත කෘතිම දතකින් හෝ ඒ හිදැස පුරවන්න අපහසුයි. ඒ නිසා දියවැඩියා රෝගීන් මුඛ සෞඛ්‍ය ගැන වැඩි අවධානයක් දැක්වීම ඉතාම වැදගත්.
පරිදන්ත රෝග තත්වයන් වලක්වා ගැනීමට නම්…
නිතරම මුඛ සෞඛ්‍යය සහ දන්තාබාධ ගැන අවධානයෙන් සිටින්න. ඒ වෙනුවෙන් දැන් බොහෝ පොත් පත්, සෞඛ්‍ය ලිපි වගේම සමාජ මාධ්‍ය ජාලා ඔස්සේ තොරතුරු ලබා ගැනීමට පුළුවනි. ඔබ ලබන දැණුවත් වීම අනුව වැඩිදුරටත් දන්ත ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීමට අවශ්‍යතාවයක් ඇත්නම් ඒ වෙනුවෙන් සුදුසුකම් ලත් දන්ත ශල්‍ය වෛද්‍යවරයෙකු වෙත යන්න. වෛද්‍යවරයා විසින් ඔබට මුලින්ම දන්ත සෞඛ්‍යය ගැන උපදෙස් ලබා දෙනවා. ඒ අනුව රෝග නිශ්චයකට පැමිණ ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීමට හැකියාව තිබෙනවා.
- නිවරැදිව දත් මදින්න.
වසරකට දෙවතාවක් හෝ එසේත් නොහැකි නම් අනිවාර්යෙන්ම වසරකට වරක් හෝ දන්ත ශල්‍ය වෛද්‍යවරයෙකු ලවා ඔබේ දත් පරීක්ෂා කර ගෙන අදාල වෛද්‍ය උපදෙස් සහ ප්‍රතිකාර ලබා ගන්න. ඔබ කොතරම් නිවරැදි ආකාරයට දත් මැද්දත් සමහර ස්ථානවල මැලියම් බැඳි විදුරු මස් රෝග ඇති වීමට පුළුවනි.
- මුඛ සෝදන දියර පාවිච්චි කරන විට..
බොහෝ විට අපි මුඛ සෝදන දියර ලෙසින් ලුණු භාවිතා කරනවා.නිවසේදී පාවිච්චි කළ හැකි හොඳම ප්‍රතිකාරය ලුණු බව ඇත්ත. නමුත් දත් සෙලවීම, විදුරුමස දියවීම , ඉදිමීම වැනි පරිදන්ත රෝග තත්වයන් පවතින විට ලුණු වතුර ප්‍රමාණවත් නොවන්න පුළුවනි. එවැනි අවස්ථාවලදී දන්ත ශල්‍ය වෛද්‍යවරුන් විසින් රෝගියාට මුඛ සෝදන දියර ලබා ගැනීමට නිර්දේශ කරනවා. බොහෝ රෝගීන් තමන්ගේ හිතුමතයට ඔසුසලකින් මුඛ සෝදන දියර මිළට ගන්නවා. නමුත්නිතරම වෛද්‍ය නිර්දේශය මත පමණක් මුඛ සෝදන දියර ලබා ගැනීම වගේම එය පාවිච්චි කිරීමට යම් කාලයක් වෛද්‍යවරයා විසින් නියම කරනවා. එතැනින් පසුව ඔබේ හිතුමතයට එය දිගින් දිගට පාවිච්චි කිරීම සුදුසු නැහැ.මේවායේ අන්තර්ගත මද්‍යසාර නිසාත් යම් හානියක් සිදු වෙන්න පුළුවනි.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
නියෝජ්‍ය අධ්‍යක්ෂ සහ දන්ත ශල්‍ය වෛද්‍ය නිළධාරී සමන්ත කුමාර කිතලවආරච්චි
මුඛ පිළිකා පර්යේෂණ ආයතනය
පේරාදෙනිය විශ්ව විද්‍යාලය පේරාදෙණිය
