හාහාපුරා දරුවෙකු බිහි වීම ඕනෑම කාන්තාවකට නවමු අත්දැකීමක් බව නොරහසකි. අත්දැකීම් නොමැතිකම මත හෝ නොදැනුවත්කම මත ඕනෑම කාන්තාවකට මව්කිරි දීම සම්බන්ධයෙන් ගැටලු ඇති විය හැකිය. අලුත උපන් දරු පැටියාට නිවැරදිව කිරි ලබා දීම සම්බන්ධව ඇති දැනුම අල්ප වීම නිසා මවකට මුහුණ දීමට සිදුවිය හැකි අපහසුතා, වේදනාකාරී අත්දැකීම් කිහිපයක් පිළිබඳවත් ඒ වෙනුවෙන් ගත යුතු ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳවත් මේ ලිපිය හරහා සාකච්ජා කෙරෙනු ඇති.
තන පුඩුව කෙළවර තුවාල වීම
වැරදි ආකාරයට දරුවා අල්වා ගැනීම හා තන පුඩුව නිසි ආකාරයට දරුවාගේ මුඛයට ඇතුළු නොකිරීම නිසා මේ තත්ත්වය ඇති වේ. මේ සඳහා නිවැරදි ප‍්‍රතිකාරය වන්නේ දරුවා අල්ලා ගන්නා ක‍්‍රමය හා කිරි පොවන ක‍්‍රමය සකසා ගැනීමයි.
- තුවාල වී ඇති ස්ථානය විවෘත කර සුළඟ මගින් වියළීමට ඉඩ හරින්න. නැතිනම් සූර්යා ලෝකයට විවෘත කර වියළීමට ඉඩ දෙන්න.
- කිරි ටිකක් දොවා තන පුඩුව හා තුවාලය මත අතුල්ලන්න. ඉන් පසු වියළීමට ඉඩ හරින්න.
- කිරි පෙවීමට පෙර අයිස් කැටයක් ඒ මත තබා වේදනාව අඩු කරගන්න.
- අදාල පියයුරට දිනක පමණ විවේකයක් ලබා දෙන්න. එම දින තුළ එහි ඇති කිරි දොවා ඉවත් කරන්න.
- තද ඇඳුම් හා තද බ්‍රෙසියර් ඇඳිමෙන් වළකින්න.
- අනෙක් පියයුරෙන් නියමිත ආකරයට කිරි ලබාදෙන්න.
කිරි නාල සිරවීම හා ගැටිති ඇති වීම
මෙහිදී පියයුර ස්පර්ශ කළ විට කුඩා ගැටිති ලෙස අතට දැනේ.
- උණුසුම් තෙත රෙදි කඩකින් විනාඩි 5 ක් පමණ සම්භාහනය කරන්න.
- ඉන්පසු සම්භාහනයකර කිරි ඉවතට ගන්න.
- ඉන්පසු එම පැත්තේ කිරි ගලාගෙන එන ලෙස දරුවාට කිරි පෙවීම කරන්න
- එක දිගට කිහිප වාරයක් එම පැත්තෙන් කිරි පොවන්න. ඉතිරි කිරි දොවා ඉවත් කරන්න.
පියයුර ඇතුළත සැරව සහිත වීම
මෙය අහිතකර තත්ත්වයකි. වහාම ප‍්‍රතිකාර ඇරඹිය යුතුය. මවට උණ ඇතිවන අතර පියයුර ඇතුළත තද ගෙඩියක් මෙන් අතට දැනේ. රතු පැහැවී ඉතා වේදනාකාරී විය හැක.
ප‍්‍රතිකාර :
- වැඩිපුර දියර වර්ග පානය කරන්න.
- උණුසුම් තෙත රෙදි කඩකින් තෙමන්න.
- වැඩිපුර කිරි දොවා ඉවත් කරන්න.
- දරුවාට කිරි පෙවීම.
- සුදුසුකම්ලත් වෛද්‍යවරයෙකු හමුවී වෛද්‍ය නිර්දේශයට අනුව ප‍්‍රතිජීවක ඖෂධ ගැනීම ආරම්භ කළ යුතුය.මෙම තත්ත්වය අසතුටුදායක වුවහොත් සැරව ගෙඩි නිසා සැත්කමකට පවා බඳුන් විය හැක.
එක් පියයුරකින් වැඩිපුර කිරි උරා බීම
සමහර විට දරුවන් එක් පියයුරකින් කිරි උරාබීමට වැඩි කැමැත්තක් දක්වයි. මෙය දරුවා අල්ලන ක‍්‍රමය, කිරි බොන ප‍්‍රමාණය සහ දරුවාට පහසුවීම වැනි හේතු නිසා සිදු වේ. මෙය නිවැරදි කිරීමට දරුවා අල්ලන ක‍්‍රමය වෙනස් කර බලන්න. සෑම විටම අඩු කැමැත්තක් ඇති පියයුරෙන් කිරි පෙවීම අරඹන්න
කිරි උරා බිම ප‍්‍රතික්ෂේප කිරීම
මාස 3 පසු වූ විට මවගේ අවශ්‍යතාවයට වඩා දරුවා තමන්ට අවශ්‍ය නම් හෝ බඩගිනි නම් පමණක් කිරි උරා බොයි. මව්වරු මෙය දකින්නේ කිරි උරා බීම ප‍්‍රතික්ෂේප කිරීමක් ලෙසය. අම්මා කන කෑම වල ඇති රසය කිරිවලින් දැනීම හා එම රසයට දරුවා අකමැති වීම නිසා ද මෙම තත්ත්වය ඇති විය හැක. සමහර දරුවන් පැය 4-5 ක් පමණ කිරි නොබී සෙල්ලම් කරමින් සිටී. මෙය ස්වභාවිකය. පියයුරුවලින් කිරි ගලා ඒම අධික වීම නිසා කිරි ගිලීමට අපහසු වීමද හේතුවක් විය හැක. එවිට වැඩිපුර කිරි දොවා ඉවත් කර නැවන පොවන්න. සෙම්ප‍්‍රතිශ්‍යාව, නාසය හිරවීම, කනේ කැක්කුම හෝ දත් ඒම වැනි කරුණු නිසාද මෙම තත්ත්වය ඇති වේ. අවට පරිසරය හා මවගේ ශරීරය ඉතා උණුසුම් වීම නිසා දරුවාට අපහසු තත්ත්වයක් ඇති වීමද දරුවාගේ වර්ධනය නිසා අවට පරිසරයේ සිදුවන සිදුවීම්වලට වැඩිපුර අවධානය යොමු කිරීම නිසා ද ඇතැම් විට මේ තත්ත්වය ඇති වීමට ඉඩ ඇත.
තන පුඩුව සැපීම
දත් එන කාල වලදී මෙය සිදු විය හැක. එවිට එපා කියා පැහැදිලිව හා සංසුන්ව කියන්න. තන පුඩුව මුඛයෙන් ඉවත් කරන්න. සුළු වේලාවක් කිරි නොදී සිටින්න. නැවත කිරි පෙවීම අරඹන්න. දින කිහිප දිනකින් මෙය නවතී.
කිරි මැලියම් ඇති වීම
දිව මත පමණක් ඇති වන කිරි මැලියම් ඉවත් කිරීම අවශ්‍ය නැත. තොල්, විදුරු මස් හා කම්මුල්වල ඇතුළු පැත්තේ කිරි මැලියම් ඇති වේ නම් ඒ සඳහා ප‍්‍රතිකාර ලබාදීමට අවශ්‍ය වේ. වෛද්‍යවරයෙකු හමු වී ප‍්‍රතිකාර ලබාගන්න.
පැතලි තන පුඩු පිහිටා තිබීම
මෙය දරුවා ඉපදීමට පෙර පරික්‍ෂා කර බලන්න. එම තත්ත්වය පවති නම් තන පුඩුව වටා ඇති කළු කොටස (ඇරියෝලාව) පපුව තුළට තද කරන්න. එවිට තන පුඩුව ඉදිරියට නෙරයි. එසේ නොවේ නම් ඒවා පැතලි හෝ ඇතුළට නෙරා ගිය තන පුඩු වේ. ඇඟිලි තුඩු මගින් තන පුඩුව දිනකට කිහිප වතාවක් රෝල් කිරීම කරන්න.
කරාපිටිය, ශික්‍ෂණ රෝහලේ වෛද්‍ය ආර්. එම්. එන්. කේ. රණතුංග මහතා සහ හෙද නිලධාරිනී ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය සමග සකසන ලද ලිපියකි.
