අද වන විට ලංකාවේ පමණක් නොව ලෝකයේ දියුණු, නොදියුණු සෑම රටකම පාහේ ශාරීරික, මානසික, චර්යාත්මක හා අවබෝධාත්මක ලෙසින් ආබාධ සහිත වූ දරුවන්ගේ ප‍්‍රතිශතය ඉහළ යමින් පවතී. එසේම එවැනි ආබාධ ස`දහා ප‍්‍රතිකාරවලට යොමු වෙන ප‍්‍රමාණයත් අද වන විට ඉතා ඉහළය. සාමාන්‍ය රෝග තත්ත්ව පිළිබ`දව දෙමාපියන් දැනුවත් වුවද මෙවැනි ආබාධ තත්ත්වයන් පිළිබ`දව ඔවුනට ඇති දැනුම සහ අවබෝධය අල්පය. ඕනෑම රෝගයක්, ආබාධයක් හෝ ගැටලූවක් පිළිබඳ දැනුවත් වීම, එය වළක්වා ගනිමින් ඇති වන සංකුලතා අවම කරගැනීමට උදව්වකි. දරුවන්හට මුහුණ දීමට සිදු විය හැකි ශාරීරික, මානසික, චර්යාත්මක හා අවබෝධාත්මක ආබාධ, ඒවා ඇති වන ආකාරය, පාලනය කරගන්නේ කෙසේද, ප‍්‍රතිකාර මොනවාද සහ එවැන්නන් රැුක බලාගන්නා ආකාරය ගැන අපි දැනුවත් වෙමු.
දරුවකු හට ඇතිවිය හැකි ආබාධ කායික, මානසික හා අවබෝධාත්මක අංශ තුනම යටතේ වර්ග කොට දැක්විය හැකියි. කායික ආබාධ ලෙස මස්තිෂ්ක ආඝාතය, කොඳු ඇට පෙළෙහි දුබලතා නිසා ස්නායු පද්ධතියට වන ආබාධ, අත හා සම්බන්ධ ස්නායු ඇදීම නිසා අදාල බාහුවට වන ආබාධ, මස් පිඬුවල ඇති වන දුබලතා ආදියයි. මානසික ආබාධ ලෙස මන්ද මානසිකත්වය, ඩවුන්ස් සහ ලක්ෂණ, අධික‍්‍රියාකාරිත්වය දැක්විය හැකිය. අවබෝධතා සහ චර්යා සම්බන්ධ ආබාධ ප‍්‍රධාන වශයෙන් ඕටිසම්/ඇස්පරගස් සින්ඩ්‍රෝමය වැනි ආබාධ
මේ දරුවන් අතර සුලබව දැකිය හැකි තත්ත්වයන් කිහිපයකි. බොහොමයක් හේතූන් අපහට වළක්වා ගත හැකි නිසාම මේ තත්ත්වයන් පිළිබ`දව මනා දැනුමක් ලබාගැනීම වඩා වැදගත් වේ. තවද දීර්ඝ කාලින හා කෙටි කාලින ආබාධ රැුසක්ද ඇති අතරම මෙවැනි රෝගාබාධ දරුවන්ට ඇතිවන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබ`දවත් හොඳින් දැනුවත් විය යුතුය.
ආබාධ සහිත දරුවෙකු ඇති වීමට බලපෑ හැකි හේතු
කළල අවධියේදී ඇති විය හැකි හේතු
x මව වැටීම්, තැලීම්වලට ලක් වීම.
x මව ජර්මන් සරම්ප, මොලේ උණ වැනි තත්ත්වයන්ට මුහුණ දීමට සිදු වීම.
x මවගේ මානසික අසමබරතාවය
x අධික දුම්පානය හා මත්පැන් පානය කිරීම
දරු උපතේදී ඇති විය හේතු
x උපතේදී දරුවාගේ මොළයට ඔක්සිජන් හරියාකාරව නොලැබීම.
x පෙකණි වැල සිරවී මොළයට හානි සිදු වීම.
x දරුවාගේ හිස වෙනුවට පසුපස කොටස මුලින් ප‍්‍රසුතය වීම.
x උපතේදී විෂබීජ ඇතුළු වීම.
උපතින් පසු
x මුල් අවුරුදු කීපය තුළ දරුවා වැටීම්.
x තැලීම් මෙන්ම අධික උණ නිසා ඇති විය හැකි වලිප්පුව.
x මොළේ උණ වැනි තත්ත්වයන් ඇති වීම.
දරුවන් ශාරීරික, මානසික හා චර්යාත්මක මෙන්ම අවබෝධතා අංශවල ආබාධයන්ට ලක්වීමට මේ හේතු බලපායි.
මෙවැනි දරුවන්ට ගැටලූ රැුසකට මුහුණපෑමට සිදු වේ.
චාලක ක‍්‍රියාකාරීත්වයේ ගැටලූ
x හිස කෙලින් කිරීම
x පෙරලීම
x දණ ගෑම
x ඉඳ ගැනීම
x හිටගැනීම
x ඇවිදීම
දැනීම සම්බන්ධ ගැටලූ
x පෙනීම
x ඇසීම
x ස්පර්ශය
x සමබරතාවය
x ගඳ සුවඳ දැනීම
x රස දැනීම
අවබෝධාත්මක ගැටලූ
x ගණිතමය සංකල්ප
x තර්කාණුකූල ක‍්‍රියාකාරිත්ව
x ඉගැනුම් අවශ්‍යතා
සමාජගත වීමේ ගැටලූ
x අධික කේන්තියාම
x කලබල කිරීම
x අසාමාන්‍ය චර්යා රටා
දෛනික කටයුතුවල ස්වාධින වීමේ ගැටලූ
x මුණ සේදීම
x ආහාර ගැනීම
x ඇඳුම් ඇඳගැනීම
වලිප්පුව, සමේ රෝගාබාධ, සන්ධි විකෘතිතා මීට අමතරව දරුවන් මුහුණ දෙන සංකූලතාවයන්ය. නිවැරදි කාල සීමාව තුළ පුහුණුව ලත් සුදුසු වෛද්‍ය කාර්ය මණ්ඩලයක සේවය ලබාගැනීම මේ ගැටලූවලට හඳුනා ගත් විගසම සිදුකළයුතුය. 100% ක්ම සුවපත් කළ නොහැකි වුවද සංකුලතා අවම කරමින් ක‍්‍රමානුකූල පාලනයකට ලක්කරමින් දරුවාගේ කටයුතු ඉටුකරගැනීම ස`දහා දරුවාට මෙන්ම දෙමාපියන්ටද යම් පහසුවක් සැලසීම ප‍්‍රතිකාර ලබා දීම හරහා බලාපොරොත්තු විය හැකිය.
විශේෂ අවශ්‍යතා ඇති දරුවන් ස`දහා වූ විශේෂිත ප‍්‍රතිකාර ක‍්‍රම ලෙස වෘත්තීය චිකිත්සාව, භෞත චිකිත්සාව, කථන හා භාෂා චිකිත්සාව, ශ‍්‍රවණ ප‍්‍රතිකාර, චර්යා ප‍්‍රතිකාර, විශේෂිත අධ්‍යාපන ප‍්‍රතිකාර දැක්විය හැකිය.
බටහිර වෛද්‍ය ක‍්‍රමයේ එක් පැතිකඩක් වන වෘත්තීය චිකිත්සාව ශාරීරික, මානසික හා අවබෝධාත්මක මෙන්ම චර්යා ගැටලූ ඇති වයස් සීමාවකින් හෝ ස්ත‍්‍රී පුරුෂ භේදයකින් තොරව ඕනෑම අයෙකුට සුදුසු ප‍්‍රතිකාර ක‍්‍රමයකි. අද වන විට රජයේ මෙන්ම පුද්ගලික රෝහල්වලද ළමා රෝග සම්බන්ධ විශේෂඥ වෛද්‍යවරයෙකු හෝ රක්තවාත රෝග, ස්නායු රෝග පිළිබඳ වෛද්‍යවරයෙකු හරහා මෙවන් දරුවකු වෘත්තීය චිකිත්සාව වෙත යොමු කෙරේ. ඒ තුළින් විශාල සහයක් විශේෂා අවශ්‍යතා ඇති දරුවන් ස`දහා සැලසේ. එනම් දරුවන්ගේ චාලක ගැටලූ සඳහා ප‍්‍රතිකාරාත්මක ක‍්‍රියාකාරකම්, ස්පර්ශය, පෙනීම ආදී සංවේදන සඳහා ක‍්‍රියාකාරකම් ආශ‍්‍රිත ප‍්‍රතිකාර, එදිනෙදා කටයුතු, වයසට ගැලපෙන අන්දමට ස්වාධින කරවීම, විශේෂිත ඉගැනුම් ක‍්‍රියාකාරකම්, චර්යාත්මක ගැටලූ සඳහා ප‍්‍රතිකාර, සෙල්ලම් කිරීමේ හැකියාවන් වැඩි දියුණු කරවීම, අත් සම්බන්ධ ක‍්‍රියාකාරකම් වැඩි දියුණු කරවීම, විශේෂ රෝද පුටු ආසන හා දරුවාට ගැලපෙන උපාංග සකසා දීම, නිවාස ආශ‍්‍රිත වෙනස්කම් මගින් දරුවාට ගැලපෙන පරිසරයක් නිර්මාණය කරදීම වැනි පියවර තුළින් ආබාධ සහිත වූ දරුවකුගේ ජිවන තත්ත්වය වෙනස් කරමින් එවන් දරුවන් නගා සිටුවිය හැකිය.
මෙවන් දරුවන් වෘත්තීය චිකිත්සාව සඳහා යොමුවීමේදී එක් එක් දරුවාට වෙන් වෙන් ලෙස ඇගයීම් කළ යුතුය. ඒ එකම අබාධය සහිත වූ දරුවන් දෙදෙනෙකු පවා මුහුණ දෙන ගැටලූ එකිනෙකට වෙනස් විය හැකි බැවිනි. ඔවුන්ගේ ගැටලූ විශ්ලේෂණය කර ඒ ආශ‍්‍රිත ප‍්‍රතිකාර සිදුකරයි. ඒ සඳහා භාවිත කරන විශේෂිත මෙවලම් හා ක‍්‍රියාකාරකම් පිළිබ`දව දෙමාපියන්ද දැනුවත් කරයි.
වෘත්තීය චිකිත්සාව තුළින් විශේෂිත සෙල්ලම් බඩු, ප‍්‍රතිකාරාත්මක පරිසරයන් හා ක‍්‍රියාකාරී උපකරණ නිර්මාණය කරයි. දරුවාට අවශ්‍ය ඉගැනුම් පරිසරයන්ට දරුවා යොමු කර අන්තර් පුද්ගල සම්බන්ධතා සහ ගැලපෙන පරිදි සමාජගත කිරීම්වලටද මේ හරහා යොමු කෙරේ. වයසින් වැඩුණු පසු දරුවකු නිසි වෘත්තීය අධ්‍යාපන අවශ්‍යතා වෙත් නම් ඒ සඳහාද යොමු කරන්නේද මේ හරහා යි. ආබාධ සහිත දරුවකු සිටින ඕනෑම අයෙකුහට ළ`ගම ඇති රජයේ ළමා රෝහලකින්, මහා රෝහලකින් හෝ දිස්ත‍්‍රික් හා මුලික රෝහල් හරහාද නොමිලේ මෙම සේවාව ලබාගත හැකිය.
”සීමාවන්ට පෙර හැකියාවන් දකින්න”, ඒ වෘත්තීය චිකිත්සාව ඔබ වෙත ගෙනෙන හරහා අප දෙන පණිවුඩයයි.
මෙම ලිපිය සකස් කලේ කොළඹ ජාතික රෝහලේ භෞත චිකිත්සක සහ වෘත්තිය චිකිත්සක විද්‍යාලයේ වෘත්තීය
චිකිත්සක ආචාර්ය, කිත්මා වාසනා දහනායක B.Sc (OT) මහත්මිය සමග කරන ලද සාකාච්චාවක් පදනම් කර ගෙනය.
