පහුගිය කාලේ තිබුණු දරාගන්න බැරි රස්නය ඉවර වෙලා තදින්ම වහින්න පටන් අරගෙන. ඇ`ගට වගේම හිතට දැනෙන්නේ පුදුම සනීපයක්. චූටි දුව ජනේලයෙන් වැස්ස වහින දිහා බලාගෙන ඉඳල මම දිහා බැලූවා. ඒ ඇස් මට කිව්වේ ”අම්මා, මටත් මේ වැස්සෙ තෙමෙන්න ආසයි” කියලා. මටත් මගේ අතීතය මතක් වුණා. අපි වැස්සට කොයිතරම් නම් තෙමෙන්න ඇතිද? කොයිතරම් නම් සතුටින් වැස්සේ සෙල්ලම් කරන්න, නටන්න ඇතිද? හරි හෝ වැරදි වේවා, මම දුවට දොර ඇරලා දුන්නේ ඇගේ පුංචි ඇස්වලින් කරපු ඉල්ලීම අහක දාන්න හිත දුන්නේ නැති නිසා.
ඇත්තටම අපි මේ විදියට දරුවන්ගේ ආසාවන්ට ඉඩ නොදෙන්නේ එයාලාව නොතේරෙන නිසා නම් නෙවෙයි. අම්මලා විදියට නිරෝගීව දරුවන් ඇති දැඩි කිරීමේ පූර්ණ වගකීමට පැවරෙන්නේ අපිට නිසයි. සමහර විද්යාඥයින්ගේ මතය වැස්ස නිසා ආර්ද්රතාවය එහෙමත් නැත්නම් තෙත් බව වැඩිවීම අපේ ප්රතිශක්තිකරණ හැකියාව අඩු කරන බවයි. ඒ වගේම තෙත් බව වෛරස බෝවීම වැඩිකරන බවයි. වැස්ස කාලෙට වැඩිපුර දරුවන්ව පරිස්සම් කරන්න ඕනේ. මොකද බොහොමයක් ලෙඩ රෝග ව්යාප්ත වෙන්නේ මේ වැස්සත් එක්ක.
මිදුලේ පොඞ්ඩක් තෙමෙන්න ඉඩ ඇරියට වැසි වතුර රැඳුණු තැන්වලට නම් මම දුවට යන්න දෙන්නේ නෑ. මොකද දන්නවද?
කෘමීන් වගේ පුංචි පුංචි සත්තු වැසි කාලයේදී සීඝ්රයෙන් බෝ වෙනවා. ඒ වගේම ඒ තැන්වල විෂබීජ වර්ධනය වීම වැඩි වශයෙන් සිදු විය හැකියි. ඒ දේවල් දරුවන්ගේ ශරීර සෞඛ්ය කෙරේ බලපෑමක් ඇති කළ හැකියි. විශේෂයෙන්ම වැසි කාලයේදී ගේ දොර වටපිටාව පිරිසිදුව තබා ගන්න මම ගොඩක් උනන්දු වෙනවා. ඒකෙන් කියන්නේ පායන කාලයේදී ඒ ගැන සැළකිල්ලක් නෑ කියන එක නම් නෙවෙයි. වැහි කාලයේදී ඊට වඩා සැළකිලිමත් වෙනවා කියන එකයි. මොකද පුංචි දරුවන් ඉන්න ගෙදරක වටපිටාව උපරිම පිරිසිදු තත්ත්වයේ නොතිබුණහොත් දරුවන් ලෙඩ රෝගවලට ගොදුරු වීමේ ප්රවණතාවය වැඩියි.
වතුර රැඳෙන තැන් ඩෙංගු මදුරුවට රජදහනක් බව දන්නවා නේද?
ඉතිං මේ ගැන නම් අපි කවුරුත් විශේෂ අවදානයක් යොමු කරනවා කියලා මම දන්නවා. මොකද ඩෙංගු ටිකක් භයානක රෝගයක් වුණත් පිරිසිදු වටපිටාවක් හරහා අපිට වළක්වාගන්න පුළුවන්. ඉවතදාන ප්ලාස්ටික්, මැටි හා ලෝහ භාජන, මල් බ`දුන්, බැරල්, කුරුළු නාන තටාක, වතුර ටැංකි, ශීතකරණ තැටි, ඉවතලන ටයර්, වියලි පොල් කෝම්බ, පොල් කටු හා වැහි පිහිලි වගේ ජලය රැුදෙන ස්ථානවල ඩෙංගු මදුරුවෝ බිත්තර දාන බව මාධ්ය හරාහා හැම නිතරම ජනතාව දැනුවත් කරනවා. ඒ වගේමයි, අන්නාසි පත්ර අතර ගස් බෙන වැනි ස්වභාවිකව ජලය රැුදෙන ස්ථානවලත් ඩෙංගු මදුරුවන් බෝ වෙනවලූ. අන්න ඒ නිසයි අපි අවට පරිසරය පිරිසිදු කරගන්න ඕනේ.
උණු කරලා නිවපු වතුර තමයි මම නම් දුවට දෙන්නේ, ඒ ඇයි දන්නවාද?
පාචනය සහ කොළරාව වගේ රෝග වැඩිපිර ව්යාප්ත වෙන්නේ වැසි කාලෙට. ඉතිං අපි බොන වතුර අපිරිසිදු වුණොත් දරුවන්ට රෝග බෝ විය හැකියි. ඒ නිසා මම හැම නිතරම දුවට උණුු කරලා නිවපු වතුර තමයි බොන්න දෙන්නේ.
වැස්ස කාලෙදි දුවට වැඩිපුර දෙන්නේ හොඳින් පිසින ලද කෑම වර්ග. ඒ මොකද දන්නවද?
වැහි කාලයට විෂබීජ ගැවසෙන ප්රමාණය වැඩියි කියලා අපි කව්රුත් දන්නවා. ඉතිං පලා වර්ග එහෙම අපි දන්න කියන තැනකින් තමයි ගන්න ඕනේ. එහෙම ගත්තත් හොඳට සෝදන්න අමතක කරන්න එපා. මම නම් විනාඩි කිහිපයක් ලූණු වතුරේ දාලා තියනවා. එතකොට විෂබීජ තියෙනවා නම් ඒවා විනාෂ වෙලා යනවා. වෙනදා වගේ අමුවෙන් ආහාරයට ගන්න ප්රමාණයත් මම අඩු කරනවා. ඒ වගේම සෑම ආහාර වේලක්ම පෝෂණීයව සැකසුණොත් දරුවන්ට ලෙඩ රෝගවලට එරෙහිව සටන් කරන්න අවශ්ය ප්රතිශක්තිය ගොඩ නැගෙනවා.
මව්වරුන් විදියට අපි වැසි කාලයේ පැතිර යන රෝග පිලිබඳ අවදානය යොමු කළ යුතුමයි. දරුවෙක් රෝගී වී නම් අවශ්ය වෛද්ය උපදෙස් ඉක්මණින් ලබාගන්නට අමතක කරන්නත් එපා.