දරුවා වැඩෙත්ම දරුවාගේ ආත්ම විශ්වාසය ගොඩනැගීම එම දරුවා මනා පෞරුෂකින් යුතු දරුවෙකු බවට අනාගතයේදී පත් කරනු ලබයි. දරුවන් මහා වෘක්ෂයක් සේ වැඩීමට අවශ්‍ය වන්නා වූ මූලිකම සාධක ගොඩනැගීම දරුවාගේ කුඩා කාලයේදීම සිදු කිරීම සෑම දෙමාව්පියෙකුගේ ම වගකීමකි.
කුඩා කල සිට දරුවා සිදු කරනු ලබන ක්‍රියාකාරකම් හා එම ක්‍රියාකාරකම් සමඟ ඔබ දක්වන ප්‍රතිචාර වගේම ඔබ විසින් දරුවාට දෙනු ලබන අවස්ථාවන් දරුවාගේ ආත්ම විශ්වාසය ගොඩනැගීමට ඉවහල් වනු ඇත. එමෙන්ම ඔබ විසින් නොදැනුවත්ව සිදු කරන ඇතැම් දේවල් හේතුවෙන් දරුවාගේ ආත්ම විශ්වාසය බිඳ වැටීමට හේතු විය හැකිය. එමනිසා කුඩා කල සිට දරුවාගේ ආත්ම විශ්වාසය ගොඩනැගීමට ඔබට කළ හැකි දේ අතර ,
- ඔබ පියවරක් පසුපසින් සිටින්න. (Step back)
දරුවා සිදු කරනු ලබන සෑම දෙයකටම අනවශ්‍ය ලෙස උදව් දීම දෙමව්පියන් විසින් සිදුකරනු ලබන අනවශ්‍ය ක්‍රියාවකි. නිතරම දරුවාට තනිව දෙයක් කිරීමට උත්සාහ කිරීමට ඔබ ඉඩ දෙන්න. උදව් අවශ්‍ය වූ විට පමණක් උදව් කිරීමට පසුබට නොවන්න.
- අනවශ්‍ය ලෙස අගය කිරීමෙන් වලකින්න. (Over praising)
දරුවා යම්කිසි ක්‍රියාකාරකමක් සිදු කළ පසු දරුවා අගය කිරීම ඉතාමත් යහපත් දෙයකි. නමුත් ඇතැම් විට සුදුසු නොවන ලෙස අගය කිරීම හේතුවෙන් දරුවාගේ ආත්ම විශ්වාසය ද බාධා ඇති කරන බව මනෝවිද්‍යාවේ සඳහන් වේ. තවද ඔබේ ඇගයීම ලබා ගැනීමට දරුවා පෙළඹවීම තුළින් දරුවාගේ ආත්ම විශ්වාසය දියුණු වේ.
- ආරක්ෂිත ලෙස අවදානම් ලබා ගැනීමට ඉඩකඩ ලබා දෙන්න.
බොහෝ දෙමාපියන් දරුවන් හට අවදානම් ගැනීමට කිසිදු ඉඩක් ලබා දෙන්නේ නැත. නමුත් ඔබගේ අධීක්ෂණය යටතේ දරුවාට වයසට සුදුසු ලෙස අවදානම් ගැනීමට උදව් දෙන්න. උදාහරණ ලෙස දරුවගෙන් වීදුරු බඳුන් ඔබ ඈත් කරනුයේ දරුවා එය බිඳ තුවාල කරගනු ඇතැයි යන බිය නිසාවෙනි. නමුත් ඔබගේ අධීක්ෂණය යටතේ විදුරු බඳුනක් දරුවාට ඇල්ලීමට, එසවීමට දීම තුළින් දරුවා වීදුරු පිළිබඳ ඉගෙනීමත්, ප්‍රායෝගික අත්දැකීම් ලබා ගැනීමත් කරනු ලබයි. ‘එපා’ කීමට වඩා ප්‍රායෝගික ක්‍රියාවන් වඩාත් සුදුසු වන ඇත.
- දරුවාට තම කැමැත්ත ප්‍රකාශ කිරීමට දෙන්න.
දරුවා සිදුකරන ක්‍රියාවලට දරුවාගේ කැමැත්ත විමසා තෝරා ගැනීම සිදු කිරීමට අවස්ථා දෙන්න. උදාහරණ ලෙස ඔබ දරුවා සමඟ park යන විට සුදු පැහැති ඇඳුම් තෝරා නොගන්නවා ඇත. නමුත් දරුවාට ඇඳුමක් තෝරා ගැනීමට අවස්ථාව ලබා දුනහොත් දරුවා සුදු පැහැති ඇඳුමක් තෝරා ගත්තා යැයි සිතන්න. නමුත් එය එපා කීමට වඩා දරුවා ගේ කැමැත්තට එම ඇඳුම අද එය කිලුටු වූ විට දරුවා හට එය පෙන්වා දරුවාට ම එය සේදීමට ඔබේ (අධීක්ෂණය මත) දීම තුළින් දරුවා එය සුදුසු තෝරා ගැනීමක් බව තේරුම් ගනු ඇත. මෙවන් කියා දරුවන්ගේ ආත්ම විශ්වාසය දියුණු වීමට මහඟු රුකුලක් වේ.
- නිතර අන් අයට උදව් කිරීමට දරුවාට අවස්ථාව ලබා දෙන්න.
දරුවන්ට තමන්ගේ ආත්ම අභිමානය දියුණු වීමට අවස්ථා තිබිය යුතුය. එමනිසා ඔවුන් සමාජයත් සමඟ ගැටීම හා සමාජයට ඔවුන්ගේ ඇති වටිනාකම ඒ තුළින් තුළින් ඉගෙන ගනු ඇත.
- දරුවාට සරල මිලදී ගැනීම් සිදු කිරීමට අවස්ථාව ලබා දෙන්න.
ඔබ වෙළඳසැල් වලට යන විට දරුවාට ද රැගෙන යන්න ඔහුට ඇයට වෙනම බඩු තම කූඩයට දමා ගෙන බිල් ලබා ගැනීමට මුදල් ගෙවීම ට අවස්ථාව ලබා දෙන්න. මෙමගින් දරුවා වැඩෙත්ම සමාජය සමඟ ගනුදෙනු කිරීම, මුදල් භාවිතය ආදී බොහෝ දේ ඉගෙන ගනු ලබයි.
- දරුවාගේ කඩා කඩාවැටීම්, අපහසුතා වලදී ධනාත්මකව මුහුණදීමට පුහුණු කරවන්න.
දරුවාට අපහසු අවස්ථා පැමිණිය හැකිය. දෙමාපියන් වශයෙන් ඔබ ඒ අවස්ථාවල දී දරුවාට ධනාත්මකව ඒවාට මුහුණ දීමට අවශ්‍ය ශක්තිය ලබා දෙන්. ඔබ ඔවුන්ගේ සෙවනැල්ල මෙන් සිටින බව නිතර පෙන්වන්න.
- දරුවාගේ අරමුණ ඉලක්ක දරුවාගේ කුසලතා සමඟ ගැලපෙනවාද යන්න නිතර සිතන්න.
මෙවන් දේ කිරීම තුළින් කුඩා කල සිට ගැටළුවකින් තොරව දරුවාගේ ආත්ම විශ්වාසය ගොඩනැගීමට ඔබට උදව් විය හැකිය.
කථන හා භාෂා චිකිත්සක සජිනි පෙරේරා මහත්මිය විසිනි.
