දරු ප‍්‍රසූතිය ඉතාමත්මත් ප‍්‍රීතිජනක අවස්ථාවකි. එසේම ස්වභාවික වූ සංසිද්ධියකි. මේ සඳහා සෑම මවක්ම සූදානම් වීම වැදගත් වන අතරම එය මවගේත් දරුවාගේත් මෙන්ම පවුලේම යහපැවැත්මට ද හේතූ වේ.
දරු ප‍්‍රසූතියෙන් පසු ගෙවෙන මුල්ම සති හයක කාලය පසු ප‍්‍රසව කාලය ලෙස හැඳින්වේ. එසේ හැඳින්වීමට හේතූ වී ඇත්තේ දරුවා ලැබීමෙන් පසු මවගේ වෙනස් වීමට ලක් වූ කායික අවයවයන් මෙන්ම මානසිකවද ආපසු යථා තත්ත්වයට පත්වීමටත් දරුවාගේ ශීඝ‍්‍ර වර්ධනයත් සමග සංකූලතා ඇති විය හැකි අවස්ථාවන් තිබීමත් යන කරුණු මූලික කරගෙනයි. එසේම දරුවාගේ හා මවගේ ජීවිතවලට එක්වූ පවුලේම ජීවන රටාව වෙනසකට ලක්ව තිබීමත් මේ සමය වැදගත් වීමට හේතු වේ.
සාමාන්‍ය දරු ප‍්‍රසූතිය සමග යෝනි මාර්ගය ඉහිල් වීමක් සිදුවන අතරම දරුවාට කරදරයකින් තොරව බිහි වීමට උදව්වක් ලෙසින් යෝනි මුඛය අවට සිදු කරන එසියිපෝටම් නම් කැපුමක් කරනු ලබයි. මේ මගින් දරුවා බිහිවීමේදී පහසුවක් සලසනු ලබන අතරම දරුවා බිහිවූ වහා එම කැපුම මැහුම් යොදා සකස් කරනු ලබයි. මේ මැහුම සාමාන්‍ය ලෙස සුව වීමට සතියක් දෙකක් පමණ කාලයක් ගතවෙයි. දරුවා ලැබුණු මුල් දින වල මෙම මැහුම් නිසා මවට අපහසුතාවයක් දැනෙන මුත් එම මැහුම් වියළී යාමත් සමග එම අපහසුතා පහව යයි.
සීසර් ශල්‍යකර්මය මගින් දරුවා බිහිකළේ නම් මවගේ උදරයේ තුවාලයක් පවතී. මෙහිදී ද මැහුම් යොදා ඇති අතරම එයද සාමාන්‍ය ලෙස සතියක් පමණ කාලයකදී සුව වීම සිදු වේ. මෙම තුවාල අපහසුතා හැරුණු විට මවට ඇති කාර්යභාරය වැඩිවීම අලුත් ජීවීතයකට හුරුවීමට සිදු වීම ආදී කරුණුද හේතුවෙන් මානසික සුවය/විවේකය මවට ඉතා වැදගත් වේ. මේ සමග මවට සැපයෙන උදව් සංග‍්‍රහ සත්කාර මානසික සුවයට ද සෘජුව බලපෑම් ඒල්ල කරයි.
පසු ප‍්‍රසව සමය තුලදී මවගේ සියලු කාර්යයන් හිදී පවුලේ අයගේ මෙන්ම සෞඛ්‍ය කාර්ය මණ්ඩලයේ සහය මගපෙන්වීම ඉතා වැදගත් වේ. මේ අවශ්‍යතා සපුරන අතරම මවට ලිංගික ජීවිතයට එකතු වීමේ හැකියාවද පවතී. දිනයක් නොමැති වුවද මවගේ අවශ්‍යතා අපහසුතා අනුව ඒ සඳහා කාලය තීරණය වේ.
ප‍්‍රසූතියෙන් සති හයක් වූ පසු ප‍්‍රසව කාලය තුල නැවත දරු පිළිසිඳීමක් සිදු නොවේ. මවගේ එපිස් තුවාලය/සීසර් තුවාලය වියලීම සිදු වූ පසුව ලිංගික සබඳතා පැවැත්වීම හානිදායක නොවේ. එහෙත් එම තුවාල නිසා ඇති වේදනාව, යෝනි ශ‍්‍රාවයන් නිසා ඇති අපහසුව මවට නොමැති වූ විට මවට පහසුවක් ඇති කරයි. එසේ වුවද දෙදෙනාගේ අන්‍යෝන්‍ය අවබෝධය මත මවට වේදනා සහගත නොවන ලෙසින් ලිංගික කාර්යයන් වල නිරත විය හැකියි.
තුවාල වලට අමතරව එම කාලය තුල ඇති වූ පේශී වල හැකිලීම්/මාර්ගය පටු බවක් පෙන්නුම් කරන නිසා මවට අපහසුතා ගෙන දිය හැකියි. මෙම කායික අපහසුතා තේරුම් ගෙන ලිංගික උත්තේජනයක් ඇති කර ගැනීමෙන් මෙන්ම අවශ්‍ය නම් වෛද්‍ය උපදෙස් මත ලිහිසි ක‍්‍රීම් වර්ගයක් භාවිතා කිරීමටත් හැකියාව පවතී.
නැවත දරු පිළිසිඳීමක් සති 6 කින් පසුව සිදුවන නිසා සති 6 ට පෙර සිදුවන ලිංගික එක්වීම ආරක්‍ෂිත වේ. සති 6 ට පසු පිළිසිඳ ගැනීමක් ඇති විය හැකි හෙයින් සුදුසු පවුල් සංවිධාන ක‍්‍රමයකට යොමු වීම අත්‍යාවශ්‍ය වේ.
සීසර් ශල්‍යකර්මය සිදු වුවද ප‍්‍රසූතියෙන් පසු ලිංගික ක‍්‍රියාවන් සඳහා නියමිත වූ කාලයක් නොමැත. සීසර් තුවාලයේ වේදනාව/යෝනි ස‍්‍රාවයන්ගේ අපහසුතා පහව ගිය පසු ලිංගික සම්බන්ධතා පැවැත්විය හැකියි. ඒ අයටද සති 6 න් පසුව දරු පිළිසිඳ ගැනීමක් ඇති විය හැකි හෙයින් සති 6 න් පවුල් සංවිධාන ක‍්‍රමයක් ආරම්භ කළ යුතු වෙනවා.
සෑම විටම ප‍්‍රමුඛතාවය ලබාදිය යුත්තේ මව ගර්භනී සමය තුලදී විඳි අපහසුතා/වේදනා හා පසු ප‍්‍රසව සමය තුල මවගේ සෞඛ්‍යමය කරුණු පමණක්ම වන අතර මවගේ මානසික සෞඛ්‍ය යහපත් මට්ටමක පවත්වා ගැනීම පිළිබ`ද අවධානය යොමු කර ක‍්‍රියාත්මක වීම සියළු දෙනාගේ වගකීමයි.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
අයිරාංගනී ගගලගමුව
පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිළධාරීනි
සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී කාර්යාලය
බුලත්සිංහල
