දරුවෙකුගේ මනසේ ක‍්‍රියාකාරීත්වය මනා ලෙස සිදු වීමට අවශ්‍ය වූ හැකියාවන් වර්ධනය කරවීම ප‍්‍රජානන සංවර්ධනයයි. මෙම හැකියාවන් වර්ධනය වීමේදී
- පරිසරය හා තම ශරීරය පිළිබඳ සංවේද නිසි ලෙස දැනීම
- යම් යම් රටා නිරීක්‍ෂණය මගින් තේරුම් බේරුම් කරගැනීම
- එම අත්දැකීම් මතකය තුල ගබඩා කර ගැනීම
- මතකයේ ඇති සිද්ධිය හා වර්තමාන සිද්ධි සංසන්දනය කර බැලීම
- එම විමර්ශන විශ්ලේෂන මගින් නිවැරදි විසඳුම
- තීරණ සඳහා එළඹීම වැනි කරුණු වරධනය වීම සිදුවේ.
ඉපදී මුල් දින වල දරුවන්හට පරිසරය පිළිබඳ අවබෝධයක් නොමැත්තේ වැඩි කාලයක් නින්දට වැටෙන නිසාය. එහෙත් කාලයත් සමග අවදිව සිටින කාලය වැඩිවන විට මව සමග අන්තර් ක‍්‍රියා සහිතව ගත කරන කාල සීමාවද වැඩි වේ. මේ සමගම පරිසරය කෙරෙහි දැඩි ලෙස අවධානය යොමු වන අතරම ස්වභාවයෙන්ම සෑම දෙයක්ම පිළිබඳව දැන ගැනීමට ඇති උවමනාව කුතුහලය නිසා මානසික ක‍්‍රියාකාරීත්වය වැඩි දියුණු වීම සිදුවේ. මේ නිසා ඉපදී මුල් මාස දෙකේදීම පවා දරුවන් ඉගෙනීමට පෙළඹේ. මේ කාලය තුල ලැබෙන සංවේදන අනුව දරුවාගේ ඉගෙනුම් ක‍්‍රියාවලිය ඇති වේ.
මුහුණ ඉදිරිපිට චලනය වන වස්තූන් දෙස බලා සිටීමටත් ඒවා චලනය වන ලෙසින් දෙඇස් හරවමින් බලා සිටීමටත් මාස දෙක වන දරුවන්ට හැකි වේ. මෙවිට නිතරම වාගේ ලැබෙන මේ සංවේදන/උත්තේජනයන් වලට දරුවා හුරු පුරුදු වේ. එසේම මේ ක‍්‍රියාවලින් හරහා මොළයෙහි ක‍්‍රියාවලීන් සෑහෙන පමණ වර්ධනය වේ.
එසේම ලැබෙන දැනීම්, හැඟීම්, ශබ්ද හා සංඥා මගින් තම මව හඳුනාගන්නේ යම් සේද, එලෙසම තම පියාවද හඳුනාගැනීම තෙක් වූ සංවර්ධන ක‍්‍රියාවලි වර්ධනය වන්නා සේම අමුත්තකු හඳුනා ගැනීමටද මේ ක්‍රමෝපායට අනුව එනම් මනසේ තැන්පත් කරගන්නා මනෝ රූපයට අනුව සිදුවේ.
මෙසේ යම් යම් වස්තූ හඳුනා ගැනීම් මත දරුවාගේ මොළයේ සංවර්ධනය සිදුවේ.
එසේම වයසින් වැඩෙත්ම පරිසරය හා වටපිටාව තේරුම් ගැනීම ක‍්‍රමයෙන් වැඩි වේ. දකින සෑම දෙයක්ම හරහා මොළය තුල සිදුවන ක‍්‍රියාවලීන් හරහා ඒවා හඳුනා ගැනීමටත් ඒවා භාවිතය පිළිබඳව ඉගෙනීමටත් පෙළඹේ. මේ අනුව හැඩතල යනු යම් යම් හැඩයන් පිළිබඳ ඉඟි පෙන්වන උපකරණ වේ. මෙම උපකරණ හා එදිනෙදා දකින දේ අනුව මොළය තුල තැන්පත් වන හඳුනා ගැනීම් නැවත නැවත දකින විට අවදි වන අතරම එය භාවිත කිරීම පිළිබඳ හැඟීම් ඇති වේ. මෙසේ හෙයින් එය භාවිත කළ යුතු අන්දම පිළිබඳව සිතීමට පෙළඹේ.
එසේම භාෂාමය හැකියාවද මේ සමග වර්ධනය වන නිසා ඒවා හඳුනා ගැනීමට තවත් පහසු වේ. එසේම අතපත ගෑම මගින් අතට දැනෙන සංවේදන හරහා සියුම්, ගොරෝසු, රළු/සුසිනිදු මෙන්ම හැඩය අනුව වක‍්‍රය, ත‍්‍රිකෝණ බව, හතරැස් බව හෝ උස මහත ආදී ලෙසින් වස්තූන් හඳුනා ගැනීමට පෙළඹීම අනාගත ඉගෙනුම් සඳහා මහත් ප‍්‍රයෝජනවත් වේ. එය පැහැදිලි ලෙස උචිත කොතැනටද යන්න පිළිබඳ දැනෙන හැගීම් හරහා රටා ඉගෙනීමටද අවස්ථාව උදා වේ. එසේම භෞතිකමය වූ වස්තුවේ හැඩය පිළිබඳව ඉගෙනීමට පරිසරය තුල දකින විවිධ හැඩතල හේතු වේ.
එසේම ගෙදරදී මව හා සමග කරනු ලබන ක‍්‍රියාකාරකම් වලදීද හැඩතල ඉගෙනීමට අවස්ථාව ලැබේ. මෙසේ හෙයින් දරුවාගේ මොළයට එකකින් තව එකක් වෙන් කර හඳුනා ගැනීමටත් එය පැහැදිලි ලෙසට ගැලපෙන තැන පිළිබඳව අවබෝධයක් ලබාගැනීමටත් හැකියාව ලබයි.
මෙලෙස පැහැදිලි ලෙසම කුස්සිය තුලදී මව සමග ඉගෙනීමට අවස්ථාව බොහෝමයකි. එනම් ආහාර ද්‍රව්‍ය වෙන් කිරීම, ගබඩා කිරීම, ක‍්‍රමානුකූලව රටාවකට යොමු කිරීම ආදී අවස්ථාවන් ලබාදීම හරහා මොළයට ද්‍රව්‍ය වල හැඩ පිළිබඳව එහි ස්වභාවය පිළිබඳව ගඳ සුවඳ, රස, ලොකු පොඩි ආදී ලෙසින් වූ සංවේදන ඉගෙනීමට අවස්ථාව උදා වේ. මේ අවස්ථාවන් දරුවාට ලැබීම දරුවාගේ ගණිතමය හැකියාව වර්ධනයට ලැබෙන හොඳම අවස්ථාවන් වේ.
- පැහැදිලි ලෙස හැඩයන් හඳුනා ගැනීම
- ඒවා පැහැදිලි ලෙස නම් කළ හැකි නම් දැන ගැනීම
- ඒවා භාවිත කරන අවස්ථාවන් දැන ගැනීම
- ඒවා ලබාගත හැකි ස්ථාන හෝ අවකාශ පිළිබඳ ඉගෙනීම
- ඒවා එකිනෙක යෙදීම තුලින් ගොඩනැඟිය හැකි දේ පිළිබඳ අවබෝධයක් ලබාගනීම.
- එකට එකතු කර යම් යම් දේ ගොඩනැගීමට මෙන්ම කොටස් කිරීම තුලින් නව නිපැයුමක් සඳහා භාවිත කිරීමට හැකි වීම ලෙසින් මොලයේ වර්ධනය සඳහා හැඩතල යොදා ගත හැකියි.
අනාගත නව නිර්මාණකරුවකු බිහිකර ගැනීමේ මූලික අඩිතාලම ලෙස මේ හැඩතල හඳුන්වාදීම හැඳින්විය හැකියි. ලෝකයේ මේ දක්වා පැමිණි ගමනේදී රෝදය සොයා ගැනීම යම් සේද ඒ හා බැඳී මේ මහා යන්ත‍්‍ර සූත‍්‍ර ගොඩනැඟීමේ මහා විස්කම් ගොඩ නැගීමට ආධාර අනුබල ලැබී ඇත්තේ කුඩා කල මොලය තුල වර්ධනය වීමට ඉඩ හසර ලැබූ මේ හැඩතල වල උත්තේජනයයි.
ඇඟිලි වලට දැනුනු හැඩතල වල ස්වභාවය, ඒවායේ මෘදු මොලොක් හෝ තද බව මෙන්ම ඒවා චලනයන්ට ලක් කිරීම තුලින් මොලයේ ස්නායු සෛල හරහා සංසරණය වන පණිවුඩය මගින් දියුණු වන මොළයේ ක‍්‍රියාකාරීත්ව, නූතන සංවර්ධනයේ අඩිතාලම හෙයින් මේ පිළිබඳ අවබෝධය ලබාගැනීම වැඩිහිටි අප සැමගේම යුතුකමයි.
එසේම අකුරු ඉගෙනීම සඳහාද මේ හැඩතල වල ස්වභාවය වැදගත් වන්නේ ඇඟිලි මෙන්ම අත මෙම හැඩතල වල හැඩ ස්වභාවයන් අනුව හැරවීමට නැවීමට ආදී ලෙසින් ක‍්‍රියාත්මක කිරීමට ලබන හැකියාව සංවර්ධනය වීම තුලින් අකුරු ලිවීමේ හැකියාවද සංවර්ධනය වේ. මොලයේ සංවර්ධන ක‍්‍රියාවලිය තීව‍්‍ර කිරීම සඳහා ඇසට දකින චලනය වන හැඩතල ක‍්‍රියාකාරීත්වයන්ම හේතු කාරක වේ.
උපතේ පටන් හැඩතල සුදුසු පරිදි යොදා ගැනීම හඳුන්වා දීම තුලින් මොලයට ලැබෙන සංවේදන හරහා ක‍්‍රම ක‍්‍රමයෙන් ඒවා පිටපත් කිරීම, අතපත ගෑම තුලින් දැනෙන සංවේදනය මොළයේ ක‍්‍රියාකාරීත්වය වැඩි දියුණු වීම තුලින් දරුවාගේ ඉගෙනුම් ක‍්‍රියාවලි සඳහා එය අත්වැලක් සපයයි.
සෑම මවකගේම සෑම පියෙකුගේම මතු බලාපොරොත්තුව දරුවා හොඳ ඉගෙනුම් ක‍්‍රියාවලියක නිරත වනු දැකීම වන හෙයින් එහි මුල් අඩිතාලම වන හැඩතල හඳුන්වාදීම කුඩා අවධියේ සිටම සිදු කිරීම ඉතා වැදගත් වේ. මේ සඳහා අවස්ථාවන් ලෙස,
- උපතේ සිට කුරුළු කොට්ටය සඳහා හැඩ භාවිත කිරීම
- මාස 2 සිට ලබාදෙන ක‍්‍රීඩා උපකරණ සඳහා හැඩතල යොදා ගැනීම.
- ආහාර සැකසීමේදී කපන කොටන අවස්ථා වලදී හැඩතල ස්වභාව යොදා ගැනීම.
උදා: කැරට් පෙති ලෙස, හතරැස් ලෙස, ත‍්‍රිකෝණ ලෙස
- ක‍්‍රීඩා උපකරණ සැකසීමේදී,
- වාහන ලෙස
- සෙල්ලම් කිරීමේදී (කෝම් පිට්ටු)
- ගණිත උපකරණ ලෙස
- රෝස අටල්ල (හැඩ තල වලින් සෑදූ විශාල එකේ සිට කුඩා එක දක්වා එක පිට එක රැඳවීමට හැකි ලෙස සෑදූ උපකරණ යකි)
- බෝඩ් එකක හැඩතල කපා ඉවත් කර නැවත සැකසීමට හැකි ලෙස සෑදූ උපකරණය ( ත්‍රිකෝණය, චතුරස්‍රය, පන්චාස්‍රය, වෘත්තය)
- ගණිත රටා සඳහා
- අවරෝහණ හෝ ආරෝහණ ලෙස සැකසූ හැඩතල යොදා ගැනීම
- සංඛ්‍යා අවබෝධය සඳහා
සංඛ්‍පුවරු මගින් සංඛ්‍යා පිළිබඳ අවබෝධය ලබා දිය හැකි වේ. මෙසේ විවිධ ලෙසින් නිර්මාණශීලී ලෙස සකස් කරගන්නා හැඩතල යෙදු උපකරණ සැකසීම, සැකසීමට උදව් කරගැනීම, සකස් කිරීම සඳහා උදව් කිරීම, යොමු කිරීම, කරවීම, ආදිය මගින් දරුවාගේ මොලය සංවර්ධනයට ගුණදායී ලෙස දායකත්වය ලබාදිය හැකි හෙයිනි.
ප‍්‍රජානන කුසලතා මනින දර්ශකය වන්නේ බුද්ධි මට්ටමයි. බුද්ධියේ මුහුණුවර හා බැඳී ඇති ප‍්‍රජානන කුසලතා වන්නේ ගණිතමය, භාෂාමය, තාර්කික හා ත‍්‍රිමාණ අවකාශය පිළිබඳ බුද්ධියයි. මෙවන් වූ බුද්ධියේ වර්ධනය සඳහා මූලික අඩිතාලම වන්නේ හැඩතල හා බැඳුණු රටා අධ්‍යයනය තුලින් ලබන පන්නරයයි.
මේවා භාවිතය පිළිබඳව හොඳින් අවබෝධ කරගෙන සුදුසු පරිදි ඒ සඳහා අවස්ථා උදා කරදීම දරුවන්ගේ උපතේ සිට ක‍්‍රියාත්මක වීම තුලින් දරුවාගේ මොළයේ සංවර්ධනය සාර්ථක කරගත හැකිවා මෙන්ම අවබෝධයෙන් නිවැරදි ලෙස ක‍්‍රියාත්මක වීමට දරුවාට ලැබෙන අවස්ථාවන්ද බහුල වේ. මෙහි ප‍්‍රතිඵලය වනුයේ හොඳ මනෝ සමාජීය සංවර්ධනයක් සහිත දරුවකු ලොවට බිහි වීම මෙන්ම ඔහු අනාගත නිර්මාණශීලී බුද්ධිමත් දරුවකු වීම වළක්වා ලීමට නොහැකි වීමයි.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
අයිරාංගනී ගගලගමුව
පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිළධාරීනි
සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී කාර්යාලය
බුලත්සිංහල
