පුද්ගලයකු තවත් පුද්ගලයකුගෙන් වෙනස් වීම කෙරෙහි බලපාන්නේ ඒ ඒ පුද්ගලයාට ආවේනික පෞරුෂ ගති ලක්ෂණයි. කෙනෙක් සිතන පතන හැසිරෙන ආකාරය එකී පුද්ගලයා දරා සිටින ආකල්ප හා විශ්වාස රාටාව මත පදනම් වන අතර මෙම සමස්තය පුදගලයකුගේ පෞරුෂයයි. වයස අවුරදු 30 න් පසු පුද්ගලයකුගේ පෞරුෂය ඝන අත්තිවාරමක් බවට පත්වන වී ඇති නිසා ඔහු වෙනස් කිරීම පහසු කාර්යයක් නොවන බව මනෝවිද්‍යාඥ පිළිගැනීම වන අතර එයින් ගම්‍ය වන්නේ පුද්ගලයකු සිතන පතන හැසිරෙන ආකාරය වෙනස් කිරීම අති දුෂකර කාර්යයක් බවයි.
මනෝවිද්‍යා විෂය ක්ෂෙත්‍රය තුල සුවිශේෂ පෞරුෂ අක්‍රමතා වර්ග 10 ක් පමණ හඳුන්වා දී ඇති අතර මේ සඳහා වඩාත් ඵලදායී ප්‍රතිකාර ක්‍රම ලෙස මනෝචිකිත්සන ක්‍රම ශිල්ප හඳුනාගෙන ඇත.
පෞරුෂ ස්වභාවය හඳුනා ගැනීමේ ස්වයං ගවේෂණය
පෞරුෂ ලක්ෂණ හා ස්වභාවය පිළිබඳව ඔබට යම් අවබෝධයක් ලබා ගැනීම පිණිස මනෝවිද්‍යාඥයින් විසින් හඳුනාගෙන ඇති මූලික පෞරුෂ වර්ග කීපයක් මෙහිදී ඉදිරි පත් කරනු ලැබේ. මෙම පෞරුෂ ලක්ෂණවලින් කීපයක් හෝ යම් සම්මිශ්‍රනයක් හෝ මෙම වර්ගීකරණයන්ට හසු නොවන ගති ලක්ෂණ හෝ ඔබගේ පෞරුෂ ස්වභාවය තුළ තිබිය හැක. එනයින් මෙම ඉදිරිපත් කිරීම ඔබ පිළිබඳව යම් ස්වයං ගවේශණයක් කිරීම සඳහා යම් මඟ පෙන්වීමක් වනු පිණිස පමණි. මූලික පෞරුෂ ගති ලක්ෂණ පහක් OCEAN යන සංකේත නාමය ඔස්සේ වඩාත් ජනපියව ඇත. එනම්ල,
- විවෘත භාවය (Openness)
- සතිමත්ස්වභාවය (Conscientiousness)
- බහිර්වර්තනය(Extraversion)
- මනාපතා ගතිස්වභාවය (Agreeableness)
- නියුරෝසීය ගති ස්වභාවය (Neuroticism) යන පහයි.
ඒ ඒ පෞරුෂ ගතියට අදාල ගති ලක්ෂණ පහත පරිදි සංක්ෂිප්ත කොට දක්වා ඇත.
විවෘත භාවය (Openness)
විවෘතභාව පෞරුෂ ගති ලක්ෂණ, නව අදහස් ආකල්ප නව නිර්මාණ වටිනාකම් සඳහා නැමියාවක් ඇත. නව සම්ප්‍රධායන් අගය කරීමට මෙන්ම සම්මත රාමුවට ඔබ්බෙන් කටයුතු කිරීමේ නැමියාව ඇති මෙම පෞරුෂ ගති ලක්ෂණ ඇත්තාවුන් විවිධත්වය ප්‍රිය කරයි. මනංතෘෂ්ටිය (මනෝලොව) තුල සිටීමට ප්‍රිය කරන අතර නව මෝස්තර වැලද ගැනීයෙම් නැමියාව ඇත.
සතිමත් ස්වභාවය (Conscientiousness)
මනා සංවිධානාත්මක බවින් යුතු මෙම පෞරුෂ ගතිස්වභාවය ඇති අය කලට වේලාවට වැඩ කිරීමේ පුරුද්දෙන් යුතු වූවෝ වෙති. පිළිවෙළ හා ස්වයං විනයෙන් යුතු අතර අරමුණු දිශානතියක් ඔස්සේ වැඩ කිරීමේ නැමියාවෙන් යුතු වේ. භෘද සාක්ෂියට අනුව කටයුතු කිරීමේ නැමියාව කැපී පෙනෙන ලක්ෂණයකි. කාර්යක්ෂම බව රාජකරිය මැනවින් ඉටු කිරීමට ඇති කැමැත්ත මෙන්ම සතිය හා විචාරශිලී බවින් යුතු ගති ස්වභාවයත් ප්‍රබල ලෙස ස්වෝත්සාහයෙන් යුතු වීමත් කැපී පෙනෙන පෞැරුෂ ගති ලක්ෂණ වේ .
බහිර්වර්තනය(Extraversion)
බහුවර්තීය පෞරුෂ ගති ලක්ෂණ එනම් සාමාජශීලී හා කණඩායම් සමඟ සුහඳශීලී බවින් යුතුව වැඩ කිරීමේ නැමියාවෙන් යුතු මෙම ගති ස්වභවය ඇති අය සුභවාදී දැක්මකින් යුතු වූවෝ මෙන්ම හිතෛෂී ගති ස්වභාවයෙන් යුතු අයයි. සැහැල්ලු ගති ස්වභාවයයන්ගෙන් යුතු අතරම ආදරනීය බවින් යුතුය.
මනාපතා ගතිස්වභාවය (Agreeableness)
අන් අයගේ මත අදහස් ආකල්ප තර්ක කිරීමකින් තොරව පිලිගැනීමේ ගති ස්වභාවය ඇති මොවුන් සමාව දීමේ මානසික ස්වභාවයෙන් යුතු වූවෝ වෙති. පරහිතකාමී ගුණය විශ්වාසවන්තව තටයුතු කිරීම මෙන්ම සෘජු පිළිවෙත් අනුගමනය කිරීමේ ගුනයෙන් ද යුතු සේම නිරන්තරයෙන් අන් අයට උපකාර කිරීමට පෙළඹේ.
නියුරෝසීය ගති ස්වභාවය (Neuroticism)
සුළු දෙයටත් කනස්සලු වීමේ ගතියෙන් යුතු සේම ඉක්මනින් කලබලයට පත් වීමේ ගතිය මෙන්ම කාංසාවෙන් පෙළීමේ ස්වභාවයෙන් යුතු අයයි. සෑහීමට පත් නොවන ස්වභාවය මෙන්ම හැඟීම්බර බව, කේන්තිය හා මානසික බිඳ වැටීමේ අවදානම් සහගත බව ද මෙම පෞරුෂ ගතියේ ලක්ෂණයි.
ඉහත සඳහන් පෞරුෂ ගති අඩු වැඩි වශයෙන් පුද්ගලයන් තුල පිහිටා ඇති අතර බොහෝ පර්යේෂණ තුලින් පෙන්වා දෙන පරිදි නියුරෝෂීය පෞරුෂ ගති ලක්ෂණ වැඩි අය විශාදය, කාංසාව මෙන්ම ඇබ්බැහිවීම් සඳඟා ගොදුරු වීමේ වැඩි අවධානමකින් යුතුයි.
මෙහිලා අවධාරණය කළ යුතු වැදගත් කරුනු දෙකකි. එනම්, තමන් පිළිබඳව ස්වයං අවලෝකනයක් ඇති කර ගැනීම හා තමන් සමඟ ජීවත් වන අය පිළිබඳව අවබෝධයෙන් කටයුතු කිරීම සඳහා පෞරුෂ ගතිලක්ෂණ පිළිබඳව දැනුවත් භාවය වැදගත් වන බවයි. තමන් පිළිබඳවම ස්වයං ගවේෂණයක් කරගනිමින් තමන්ව දැකිම සඳහා මෙම වර්ගීකරණය ඔස්සේ කෙනෙකුට මඟ විවර කරගත හැකිය. තමන්ගේ පෞරුෂ ස්වභාවය අවබෝධ කර ගනිමින් එම ගති ස්වභාවයන් එදිනෙදා පුද්ගල සබඳතා ශක්තිමත් කිරීමට තුඩු දෙන්නේද දුබල කිරීමට තුඩු දෙන්නේද තම සෞඛ්‍යමය යහපැවැත්ම (මානසික කායික අධ්‍යාත්මික හා සමාජීය) සඳහා රුකුල් දෙන්නේ ද යන්න අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා මෙම පෞරුෂ ස්වහාවය පිළිබඳව අවබෝධ ලබා ගැනීම වැදගත් වේ.
පෞරුෂ ගති වෙනස් කළ හැකි ද?
වයස අවුරුදු 30 න් පමණ පසුව කෙනෙකුගේ පෞරුෂය වඩාත් ස්ථිතික බවින් යුත් ඝණ අත්තිවාරමක් බවට පත් වන අතරම වෙනස් කිරීම පහසු කාර්යයක් නොවේ. තමන් සතු යම් පෞරුෂ ගති ලක්ෂණයක් වෙනස් කර ගත යුතුයැයි කෙනෙක් ස්ථීර හා පැහැදිලි තීරණයකට එළඹේ නම් පමණක් මුලික ප්‍රවේෂයන් තුනක් ඔස්සේ යම් සාධනීය වෙනසක් සිදු කිරිමේ හැකියාව ඇත. එනම්,
- සම්ප්‍රජානනය
- සතතාභ්‍යාසකරණය
- පරිසර නව්‍යකරණ යන ප්‍රවේෂයන්ය. මෙම ප්‍රවේෂයන් බොහෝ විට සමගාමීව සිදු කළ යුතු වේ.
මේ පිළිබඳව සවිස්තර සටහන් මෙන්ම පෞරුෂ අක්‍රමතා පිළිබඳවත් වැඩි දුරටත් ඉදිරි ලිපි තුල සාකච්ඡා කිරීමට නියමිතය.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
මනෝවිද්‍යා උපදේශිකා, නිර්මාණාත්මක මනේචිකිත්සක ආචාර්යය කුමුදු ඒකනායක
Dr. Kumudu Ekanayaka
Creative Psychotherapist and Psychological Counselor
