දහසකුත් එකක් වැඩ රාජකාරී ඔස්සේ දරුවා විසින් තොරතෝංචියක් නැතුව කියන කතා බහ අසා සිටීම දෙමව්පියන් විදිහට ඔබට කරදරයක් විදිහට හිතෙනවා ඇති. ජීවිතයේ බොහෝ වගකීම් යුතුකම් වෙනුවෙන් යොමුව සිටින ඔබට මේ කතාන්දර අසා සිටීමට තරම් මානසික නිදහසක්ද නැතුවා විය හැකියි. එහෙත් දරුවා ඔබ සමග කියන දේ වෙනුවෙන් සවන්දීම ඔබට අපහසු වුනත් ඒ වෙනුවෙන් කිසියම් කාලවේලාවක් ලබා දීම ඉතාම වැදගත් වෙනවා.

දරුවන්ට එදිනෙදා භාවිතා කරන වචන ගැන කියා දෙන්න

දරුවා බොහෝ දේ වෙනුවෙන් ඔවුන්ටම ආවේනික ශබ්ද කෝෂයක් ගොඩ නගා ගෙන ඇත. තමාට ඇහෙන දේ තුලින් ඔහු මේ ශබ්ද කෝෂය ගොඩ නගා ගත්තද  ඇතැම් දේ වෙනුවෙන් නමක් තබන්නනට දරුවාට ඒ ගැන වැටහීමක් නොවන්නනට පුලුවනි. මේ නිසා ආගන්තුක වස්තුන් වෙනුවෙන් දරුවාට හදුන්වාදී ඒවායේ නම් පිලිබඳව යම් වැටහීමක් ලබා දීමට නම් දරුවාගේ සංවාද වෙනුවෙන් සවන්දීම ඉතාම වැදගත් කටයුත්තක්.

දරුවා සමග සාකච්ඡාවේ යෙදෙන්න

නිවසට පැමිණෙන ඔබ දරුවා සමග කතා බහ කිරීම ඉතාම වැදගත් වෙනවා. අතීතයේදී තොටිල්ලේ සිටින දරුවාට වුනත් “උක්කුං” ,යනුවෙන් හෝ නිවසට එන අමුත්තන් පවා ආමන්ත්‍රනය කරනු ලැබුවා. අද කුඩා දරුවන් වෙනුවෙන් ඒ තරම් පිලිගැනීමක් නැහැ. මව්පියන්ගේ පහසුව වෙනුවෙන් තොටිලි වැටේ ආරක්ෂිතව තබා ගැනීම විනා දරුවා සමජයට හදුන්වා දීමට අද දවසේ මව්පියන් එතරම් උනන්දුවක් දක්වන්නේ නැහැ. මේ නිසා නිතරම ඔබ දරුවා සමග සංවාදයන් ගොඩ නගන්නනට උත්සාහ ගන්න. එය දරුවාගේ මානසික සංවර්ධනයට වඩාත් හිතකර තත්වයක් වන්නේ තමා සමග කථා බහට යම් යම් අය එකතු වීම නිසා දරුවා හුදෙකලා වීම නොදැනීම මග හැරෙනු ඇත.

දරුවා කියන දේ වෙනුවෙන් උනන්දු වෙන්න

දරුවා විසින් කරන කතා බහ තුළ ඔබට කිසිම වටිනාකමක් නැති විය හැකිය. ඇතැම් විටෙක මේවාට පිලිතුරු ලබා දිය නොහැකි ප්‍රශ්න විය හැකියි. එදා දරුවන් බොහෝ ප්‍රශ්න පරිසරය ඇසුරෙන් නැගූහ. වළාකුලු යන්නේ කොහැටද……? වැස්ස එන්නේ කොහොමද….? කුරුල්ලෝ රෑට නිදන්නේ කොහේද….? එදවස දරුවන්ට තිබුන ගැටලු මේවාය. ඒත් අද කුරුල්ලෙක් , ගහක් , කොළක් මලක් නොදකින දරුවාට මෙවන් ප්‍රහ්න නැතුවා විය හැකියි. ඒත් අද දවසට ගැලපෙන ප්‍රශ්න තිබිය හැකියි. ඒ වෙනුවෙන් පිලිතුරු දීමට ඔබ සූදානමින් සිටීමත් ඉතා වැදගත්. යම් හෙයකින් දරුවාගේ විමසීම් ඔබ නොතකා හරින්නේ නම් එයින් පෙනී යන්නේ ඔබ දරුවා වෙනුවෙන් හොද සවන් දෙන්නෙක් නොවන බවයි.

දරුවාගෙන්ද ප්‍රශ්න කරන්න

දරුවා වෙනුවෙන් ඔබ හොද සවන් දෙන්නෙක් බැව් තේරුම් යන්නේ  ඔහුගේ සංවාදය වෙනුවෙන් මව්පියන්ද සම්බන්ධ වීමෙන්ය. ඒ නිසා නිතරම ඔබත් දරුවාගෙන් ප්‍රශ්න කරන්න. එවිට තමාගේ සංවාදයට මව්පියන්ගේ දායකත්වය ලැබෙන බැව් පමණක් නොව ඔවුන් ඉතා හොදින් දරුවාට සවන් දුන් බැව් ඔවුන්ට තේරුම් ගනු ඇත. මේ නිසා ඔබත් දරුවාගෙන් යම් යම් ප්‍රශ්න විමසන්න. එවිට තමාගේ සංවාදයේ හොදම හවුල් කරුවා තමාගේම දෙමව්පියන් බැව් දරුවා විසින් තේරුම් ගනු ඇත.

දරුවන් කියන දේ අපහැදිලි වුනොත්…

දරුවන්ගේ සිතුවිලි විටෙක ඔබට තේරුම් ගත හැකි සේ පැවසීම අපහසු අවස්ථාවන් ඇත. තේරෙන භාෂාවෙන් කියන්න…මොකක්ද කියන්නේ කියල මට තේරෙන්නේ නැහැ…මේ විදිහට ඔබේ ප්‍රකාශ සාජු ලෙසින්ම චෝදනා සේ දරුවා වෙත එල්ල වුනොත් එයින් දරුවාට ඇති වෙන්නේ මහත් වූ වෙහෙසකි. තමාගේ අදහස් මව්පියන්ට පැවසීම අවශ්‍ය වුනත් ඒවා තේරුම් ගැනීමට නොහැකිව චෝදනා ලබන විට ඇති වෙන්නේ දැඩි අපහසුතාවයකි. ඒ නිසා නිතරම අපැහැදිලි දෙය සීරුවෙන් පැහැදිලි කර ගනු විනා දරුවන්ට  චෝදනා නොකළ යුතුය.

මටත් ශක්තියක් තිබෙනවා

යම් ලෙසකින් දරුවා තතන තතනා කියන දේ මව්පියන් අසීරුවෙන් වුනත් තේරුම් ගන්නවා නම් දරුවාගේ හිතට කිසියම් ශක්තියක් ලැබෙනු ඇත. මා කියන දේ තේරුම් ගෙන ඒ වෙනුවෙන් කටයුතු කිරීමට මව්පියන් සූදානම් බැව් එහිදී ඒත්තු යන ඇත. මේ නිසා දරුවාගේ හිතේ ගොඩ නැගෙන ශක්තිය ඔවුන්ගේ අනාගතය වෙනුවෙන්ද වඩාත් වැදගත් වෙනු ඇත.

කිසිම විටෙක සමච්චල් නොකරන්න

දරුවන්ගේ වාග් කෝෂය ඉතා සීමිතය. මේ නිසා ඔවුන් හිතට එන දේ ඒ අන්දමින්ම ප්‍රකාශ කරනු ඇති. එවන් අවස්ථාවලදී සමච්චල් කිරීම හෝ දොස් නැගීම එතරම් හො  කටයුත්තක් නොවේ. “මම කී දවසක් කියල තියෙනවාද….?” මේ අන්දමින් නැගෙන දෝසාරෝපනයන් කිසිම දිනක එල්ල කරන්න එපා. වේලාවේ හැටියට ඔහුට සවන් දෙන්න. දරුවා කරදරකාරයෙක් යැයි නොසිතන්න.

තරහ මුහුණත් එපා

එකම දේ පුන පුනා අසන විට දෙමව්පියන්ටත් එක්තරා විදිහකට කෝපයක් ඇති වෙනවා ඒත් ඔබ එසේ කෝප ගැනීමෙන් දරුවා අසරණ වෙන නිසා ඉවසීමෙන් ඔවුන්ට සවන් දෙන්න. ඔබ දරුවාගේ සංවාද නොරිසි බව තේරුම් ගිය විට ඔවුන් සියල්ලම හිතේ දරාගෙන සිටිනු ඇත. ඒ නිසා අනාගතයේචිත් දරුවන් සහ දෙමව්පියන් අතර ඇති වෙන සංවාදය ඉතාම සීමිතව වචන දෙක තුනකට සීමා වීමට තරම් තත්වය නරක අතට හැරෙන්නට පුලුවන්.

පවුලකට අලුත් සාමාජිකයෙක් එක්වීම නිසා වැඩිමහල් දරුවා බෙහෙවින් මානසික පසුබෑමකට පත් වෙන අවස්ථාවන් තිබෙනවා. දරුවන්ගේ පැත්තෙන් එය ඉතාම සාධාරන සහ සාමාන්‍ය සිදුවීමක්…ඇත්තටම කියනවා නම් කවුද අකමැති ආදරය ලබන්න. ඒ වුනත් අලුත් දරුවෙක් පවුලට එකතු වුනාම වැඩිහිටියන් වුනත් කියන්නේ පුංචි කමට නොවෙයි ඉරිසියාව…තමන්ගේ සහෝදරයා හෝ සහෝදරියටවත් ආදරයක් නැති හැටි ….ඔබ දරුවාට මේ විදිහට චෝදනා නගනවා නම් එය ඇත්තටම වැරදියි.

අලුත් දරුවෙක් එකතු වුනාම වැඩිමහල් දරුවා අවතැන් වෙනවාද…?

මේ ගැන හොදින්ම දන්නේ වැඩිහිටියන්. එක්තරා අතකින් ඔවුන්ද සාධාරනයි. දරු ප්‍රසුතියෙන් පසුව අම්මාගේ ලෝකය අලුත්. ඇය කායික මෙන්ම මානසික ලෙසින්ද යම් වෙනස්වීමකට පත්ව සිටිනවා. ඒ නිසා නිතරම පවුලේ සෙසු උදවිය හෝ වැඩිමහල් දරුවා සමග කාලය ගෙවන්නට උත්සාහ ගත යුතුයි. එහෙම නැති වුනොත්

“ඉස්සර මට තිබුන ආදරය දැන් නැතැයි” යන ආත්මානුකම්පාවෙන් ඔහුගේ හිත වේදනාවට පත් වීම අරුමයක් නොවේ. මේ තත්වය එතැනින් නවතින්නේ නැහැ. දැන් මට කාත් කවුරුවත්ම නැහැ යන ආත්මීය හෝකයෙන් ඔහුගේ හිත පිරෙනවා. ඒ සියල්ලටම හේතුව අලුතින් පවුලට එක් වුන නංගී හෝ මල්ලී බව තේරුම් යන නිසාම එතැන් පටන්ම බාල දරුවාට වෛර කිරීමට පටන් ගන්නවා. ඒ නිසා දෙමව්පියන් විදිහට ඔබ ඉතාම කල්පනාකාරීව කටයුතු කිරීම ඉතාම වැදගත්.

ඉතින් පොඩි එකාට නොසලකා ඉන්නයැ…

ඒක ඇත්ත… ඒ වුනත් ඔබ වැඩිමහල් දරුවාගේ හිත කියවීමටත් පුරුදු වෙන්න. ඔහු හෝ ඇය වැඩිහිටියෙක් මෙන් හිතන්නේ පතන්නේ නැහැ. ඒ නිසා අලුත් සාමාජිකයෙක් එක් වෙන බව කල් තබාම දැනුම් දෙන්න. එයින් ඇති වෙන වාසි කියා දෙන්න.

• දැන් ඔයාටම නංගියෙක් හෝ මල්ලියෙක් ඉන්නවා.
• පුතාට තනියක් නැහැ.
• ලොකු වුනාම උදව් කරාවි.
• නංගිට හෝ මල්ලිට ආදරයෙන් ඉන්න ඕන..එතකොට අපි ඔයාටත් ගොඩාක් ආදරෙයි.

මේ අන්දමින් අලුත් සාමාජිකයා පැමිනෙන පනිවිඩය සමග එයින් ලැබෙන වාසි ගැන කියා දෙන්න. එවිට වැඩිමහල් දරුවාගේ හිතේ කිසියම් වගකීම් සහගත බවක් ඇති වෙනු ඇත.

අම්මයි තාත්තයි ගොඩක් ආදරෙයි

දෙමව්පියන්ගේ ආදරයට සීමාවක් නැහැ. ඒක ඇත්ත වුනත් ඒ බව වැඩිමහල් දරුවාගේ හිතට දැනෙන සේ පෙන්වන්න. ඉස්සරට වඩා ඔහු ගැන අවධානය දෙන්න. ඊට හේතුව දැන් ඔහු අවධානය ගැනීම වෙනුවෙන් විවිධ විදිහට කටයුතු කරනු ඇති. ඒවාට උරන නොවන්න. අපි ඔයාට ගොඩාක් ආදරෙයි…යන්න ඒත්තු ගන්වන්න.

මල්ලිට නංගිට අපි උදව් වෙන්න එපායැ..

දැන් ඔයා ලොකුයි අපිට පොඩි එකා ගැන බලන්න ඕන..අලි බබාලා හුරතල් කරන්න බැහැයි කියමින් කිසිදු දිනක වැඩිමහල් දරුවා ප්‍රතික්ෂෙප නොකරන්න. ඔයත් පුංචි කාලයේ මේ වගේ හිටියේ. අම්මයි තාත්තයි හුගක් මහන්සි වෙලා තමායි පුතා හෝ දුව ලොකු කර ගත්තේ …දැන් ඉතින් අපි නංගිට/ මල්ලිටත් එහෙම උදව් වෙන්න එපැයැ නේද…? යනුවෙන් ඔහුට මේ කටයුතු සාධාරන කර දෙන්න.

වැඩිමහල් දරුවාගෙන්ද උදව් ගන්න

බොහෝ මව්පියන් බාල දරුවාගේ බිහිවීම සමග වැඩිමහල් දරුවා බෙහෙවින් පසුපසට දමන්නේ ඔහු කරදකාරයෙක් ලෙසින් සිතමින්ය. ඒත් ඔබ යම් යම් දෙයට ඔවුන් සහභාගී කරගන්න. ඇතැම් අවස්ථාවන්හිදී බාලදරුවාගේ රෙදි වෙනුවෙන් විෂබීජනාශක දියර ඉසින විට වැඩිමහල් දරුවාද තමාගේ ඇදුම් වෙනුවෙන්ද ඒ ලෙසින් කරන ලෙස ඉල්ලා සිටිනු ඇති. එවිට ඔහුගේ ඉල්ලීම ප්‍රතික්ෂෙප කොනොට එහෙම නම් පුතා ගිහින් මේ රෙදි ටික ගෙට දාන්නකෝ…ලෙසින් උදව් ඉල්ලා සිටින්න. එවිට තමාටත් නිවසේ තැනැක් ඇති බැව් ඔහු තේරුම් ගනු ඇත.

වැඩිමහල් දරුවාගේ දිනචරියාව වෙනස් නොකරන්න

වැඩිමහල් දරුවාගේ දිනචරියාව බාල දරුවා නිසා වෙනස් වෙන බව දැනුනොත් එයින් ඔහු වඩාත් අප්‍රසාදය ගොඩ නගා ගන්නේ බාල දරුවා සමගය. “මට මේ නිවසේ තිබුන නිදහස, අයිතිය මල්ලි/ නංගි නිසා නැති වුනා..” යැයි සිතීම පෙරලා වෛරයක් බවට පත් වනු ඇත ඒ නිසා නිතරම වැඩිමහල් දරුවාගේ දිනචරියාව වෙනස් කිරීමට උත්සාහ නොකරන්න. බොහෝ දෙමව්පියන් “කෑ ගහන්න එපා… මල්ලි ඇහැරෙයි…ඉක්මනට කන්න…මල්ලි නැගිටියි….දැන් සෙල්ලම් කරන්න එපා මල්ලි නිදාගන්න ලෑස්තියි..” මේ අන්දමින් වාරන පැනවීමට නොයන්න.දරුවන් එය රුස්සන්නේ නැත. ඔවුන්ට අවශ්‍ය වන්නේ පෙරදා පැවැති නිදහසයි..ස්වාධීනත්වයයි. ඒ නිසා ඔබ නිතරම සීමාවන් පනවන්න එපා.

පවුලක් ලස්සන වෙන්න නංගියෙක් මල්ලියෙක් එපායැ…

දරුවන්ට නිතරම තවත් කුඩා දරුවන් ගැන පෙන්වා දෙන්න. දරුවන්ගේ එකතුව වඩාත් අලංකාර බැව් කියන්න. බෝනික්කන් සමග පවා සෙල්ලම් කරන විට තවත් බෝනික්කන් පවුලේ සාමාජිකයන් විදිහට පෙන්වා දෙන්න. එවිට තමා පමණක් නොව මෙම පවුලට තවත් සාමාජිකයන්ගේ පැමිනීම අවශ්‍ය බවත්, ඒ වෙනුවෙන් ඉඩ දීම අවශ්‍ය බවත් තේරුම් ගනු ඇත. එවිට නංගියෙක් /මල්ලියෙක් ලද විටක වැඩිමහල් දරුවාද පෙරසේම සතුටින් ජීවිතය ගත කරනු ඇත.

ඔබ දුටුගැමුණු කුමාරයාගේ කථාන්දර බොහෝ අසා ඇති. එයින් එක් කතාවක කියැවෙන්නේ දුටුගැමුණු කුමාරයා කොත්මලේ ප්‍රදේශයේ සිටින විට දිනක් මහලු අත්තම්මා කෙනෙකුගේ නිවසට ගියේ අධික මහන්සිය සහ කුසගිනි දැනුන මොහොතකය. ඒ බව දැන ගත් මහලු අත්තම්මා මේ දුටුගැමුණු කුමාරයා බව නොදැන උණු බත් පිගානක් බෙදා දී ඇත. කුසගින්න නිසා තැනක් නොතැනක් නැතුව බත් පිගානෙන් බත් කන කුමාරයා දැක අත්තම්මා මෙසේ කීවාය..පුතා හරියට ගැමුණු කුමාරයා යුද්ධ කරනවා වගේ කිසිම සැලසුමක් පිලිවෙලක් නැහැ…කී විට ගැමුණු කුමාරාටත් තේරුම් ගියේ තමාගේ සැලසුම දුර්වල බවයි. එතැනින් නික්ම ගිය කුමාරයා පූර්ව සැලසුම් සහිතව කටයුතු කර යුද්ධය ජයගත් අතර ඒ අත්තම්මා වෙනුවෙන් කොත්මලේ ප්‍රදේශයෙන් “අපරැක්ක” යනුවෙන් ගම්වරයක්ද ප්‍රධානය කරන ලදී. මේ සිදුවීම අපටත් අපගේ දරුවන්ටත් සාධාරනය. ඒ නිසා සැලසුමක් ඇතුව කටයුතු කිරීමට දරුවන් බාල කාලයේ පටන්ම පුරුදු කිරීම ඉතාම වැදගත් වෙනවා.

සැලසුම කියන්නේ බර වචනයක්…

වචනය එහෙම වුනත් බාල කාලයේ පටන්ම පිලිවෙලකට වැඩ කටයුතු කලොත් සැලසුම එතරම් අපූරු දෙයක් නොවෙයි…ඒ නිසා කුඩා කාලයේ පටන් ම දරුවන්ට සංවිධානාත්මකව කටයුතු කිරීමට පුරුදු කරන්න. මෙය ඔහුගේ එදිනෙදා වැඩ කටයුතු තුලින් ආරම්භ කරන්න.

සංවිධානය

දරුවන් සෙල්ලම් කරන විට ඔහුගේ ක්‍රිඩා උපකරණ සමීප කර ගැනීමට කියා දෙන්න. ක්‍රිඩාවට පෙරාතුවම අවශ්‍ය දේ එක් රැස් කර ගත් විට එතැනින් ඔබ්බට සෙල්ලම සම්බන්ධ කර ගැනීමට ඔවුන්ට අපහසුතාවයක් නැත. යම් කටයුත්තක් කිරීමට පෙරාතුව අනිවාර්යෙන්ම විය යුත්තේ එයයි. එම පුරුද්ද දරුවාට බාල කාලයේ පටන්ම ගොඩ නැගීමට මව්පියන් උත්සාහ ගත යුතුයි.

එම කාර්යයයේ නිතර වීම

බොහෝ දරුවන්ට තිබෙන ගැටළු අතරින් එකම කාර්යක් වෙනුවෙන් අවධානය දැක්වීමට තිබෙන අපහසුතාවය නිසා ඔවුන්ගේ කටයුතු අවුල් සහගත වෙනු ඇත. එය දරුවන්ගේ සාමාන්‍ය හැසිරීම් රටාව වුනත් මේ පුරුදු ඔවුන් සමග ඉදිරි අනාගතයටත් බලපාන බැවින් නිතරම දරුවන්ට එක් අවස්තාවක එක් දෙයක් වෙනුවෙන් අවධානය දැක්වීමට කියා දෙන්න. හිත අනවශ්‍ය ලෙසින් විසිරී ගිය විට එකදු කාර්යක්වත් සාර්ථක නොවන බව කියා දෙන්න. මේ සංවිධානාත්මක බව ගොඩ නැගීම දරුවාගේ අධ්‍යාපනය වෙනුවෙන්ද වඩාත් ප්‍රායෝගික ලෙසින් සම්බන්ධ කර ගැනීමට හැකියාව ඇත. ඇතැම් දරුවන් පංති කාමරයේදී වඩාත් දෝෂාරෝපනයට ලක් වෙන්නේ පාඩම වෙනුවෙන් අවධානය නොදැක්වීම සම්බන්ධවයි. ඒ වෙනුවෙන් වූ හුරුව නිවසේදීම දෙමව්පියන්ට ගොඩ නැගීමට හැකියාව ඇත.

වැඩ අවසාන වූ පසුව ක්‍රිඩාව හෝ පාසලේ වැඩ කටයුතු අවසාන වූ පසුව සියල්ල අස් කර තැබීමට උපදෙස් දෙන්න. සෙල්ලම සමග උපකරණ සියල්ල සී සීකඩ දමා නොයන සේ ඔහු හුරු කරන්න. එසේ අස් නොකරන පුරුද්ද නිසා තමාගේ උපකරණ නාස්ති වීමට , නැති වීමට තිබෙන අවස්තාවන් ගැන කියා දෙන්න. ඒ නිසා කටයුතු අවසානයේදී නිසි තැන තබන්නනට පුරුදු කිරීම දරුවාගේ සංවිධානය සහ සැලසුම් සහගතබව ගොඩ නැගීමට වඩාත් හේතු වේ.

පුරුදු ගොඩ නැගීම පහසු නැහැ

ඇත්තටම දරුවන්ට සංවිධානය සහ සැලසුම වැනි පුරුදු ‍ඇති කිරීම වඩාත් හොද වුනත් මේවා ගොඩ නැගීම පහසු නැහැ. ඒ වගේම එක් රැයකින් කරන්න පුලුවන් දෙයකුත් නොවෙයි. ඒ නිසා ඔබ මුලින්ම දරුවා කරන කටයුතු වෙනුවෙන් ආශාවක් ඇති කරන්න.

සමහර විට අමාරු කාර්යක් නම්

දරුවන්ගේ වයසට අනුව ඔවුන්ට කළ හැකි මට්ටමක් තිබෙනවා. ඒ නිසා ඇතැම් දේ ඔවුන්ට ආරම්භ කරන ලද ශක්තියෙන්ම ඉදිරියට යා නොහැකි නිසා ඔවුන් අතරමගදී අත්හැර දැමීමට පෙළඹෙනු ඇත. එවන් අවස්ථාවලදී ඔබේ සහයෝගය ලබා දෙන්න. අසීරු තැන් ඔබ තේරුම් ගෙන ඒ වෙනුවෙන් අවශ්‍ය ධෛර්ය ලබා දීමට උනන්දු වෙන්න.

සූදානම පටිය, බැජ් , වැනි දේ රාත්‍රියේ සොයා තැබීමෙන් උදේ කාලය ඉතිරි වෙන බව පැහැදිලිව පහදා දෙන්න. බොහෝ නිවෙස්වලින් උදේට ඇසෙන මේ ගෝරනාඩුව ඔබටත් හුරු ඇති…”මගේ මේස් එකක් නැහැ…” “මගේ රිබන් එක කෝ…” මෙවැනි සුලු දෙයින් බොහෝ කාලයක් වැය වෙන නිසා පසුදින උදය වෙනුවෙන් පෙර සූදානම ඉතා වටිනා බැව් කියා දෙන්න.වචනයට වුවත් කියන අවදානමට වඩා සූදානම වැදගත් බැව් දරුවාටත් කියා දෙන්න.

සැලසුමක් වැරදුන විට උදව්වට සිටින බව කියන්න

දරුවා විසින් ගොඩ නගන සැලසුම යම් හෙයකින් වැරදෙන්නට පුලුවන් වුනත් වැරදුන පසුව දොස් නැගීමට නොයන්න. වැරදුන තැනින් ඔබ ඔහුට යා යුතු මග කියන්න. දරුවාගේ සැලසුම තුල ඇති දෝෂ අඩුපාඩු වෙතොත් එය නිවරැදි කරන්න. නොවැටී ඉදිරියට ගිය කෙනෙක් නැත හැම ජයග්‍රහනයක්ම සිදුව ඇත්තේ වැටි වැටී නැගී සිටීම සහ සැලසුමක් සහිතව තම කටයුතු කිරීම නිසා බැව් දරුවන්ටත් කියා දෙන්න. එවිට දරුවා තුලින්ද සාර්ථක සැලසුමක් නැවත නිර්මානය වෙනු ඇත.