ඩවුන් සින්ඩ්‍රොම් (Down syndrome / Trisomy 21) යනු ජානමය විකෘතිතාවක් නිසා දරුවන් තුළ ඇතිවන තත්ත්වයක් ලෙස සරලව ම විග්‍රහ කළ හැකිය. මෙම තත්ත්වය සහිත දරුවන් ගේ භාෂා වර්ධනය, කතාව හා සන්නිවේදනය කෙබඳු ද? ඔවුන්ට ඇති විය හැකි ගැටළු මොනවාද? යන්න දැන ගැනීම මෙම තත්වය සහිත දරුවන් සිටින දෙමවුපියන් ට බොහෝ වැදගත් වේ.
සාමාන්‍යයෙන් ඩවුන් සින්ඩ්‍රොම් තත්ත්වය දරුවන්ගේ මාංශ පේශීන් ඉතාමත් මෘදු (Hypotonic) වන අතර ඒ හේතුවෙන් ඔවුන්ගේ මුහුණ, මුඛය ආශ්‍රිත මාංශපේශි ද මෘදු තත්ත්වයේ පැවතීම හේතුවෙන් විවිධ වූ ගැටළු ඇති කරනු ලබයි. ඉන් ප්‍රධාන වන්නේ කතාවේ ගැටළු, උච්චාරණ දෝෂ හා ආහාර ගැනීමේ අපහසුතාවයි. මේ සදහා විවිධ වූ සම්භාහන ක්‍රම හා ව්‍යායාම් කථන චිකිත්සාව තුළින් ලබා ගත හැකිය.
තවද බොහෝ ඩවුන් සින්ඩ්‍රොම් තත්ත්වය සහිත දරුවන් මුහුණ දෙන ගැටළුවක් ලෙස “ශ්‍රවණ තානක සැකසුම් ගැටළු” ( Auditory Tonal Processing Problems) හඳුන්වා දිය හැකිය. මෙයට ප්‍රධාන හේතුව වන්නේ මෙම දරුවන්ගේ මැද කණ හා උගුර සම්බන්ධ වන යුෂ්ටේකීය නාල ඉතාමත් පටු (Narrow) වීමයි. එමගින් දරුවා ට මැද කන හි ඇතිවන දියර ගැලීම, ශ්‍රවණ අපහසුතා වැනි ගැටළු ඇති විය හැකි අතර දරුවාගේ කතාව හා භාෂාව වර්ධනය වීමේ ගැටළු, ශබ්ධ නිවැරදි ලෙස ඇසීම හා ග්‍රහණය කර ගැනීමේ ගැටළු මෙන් ම නිවැරදි නොවන ශබ්ධ හා උච්ඡාරණ දෝෂ වැනි ගැටළු ඇති වීම ට පුළුවන. එම නිසා ඩවුන් සින්ඩ්‍රොම් තත්ත්වය සහිත දරුවන්ගේ කන හා ශ්‍රවණය ආශ්‍රිත ගැටළු නිතර පරික්ෂා කිරීම ඉතාමත් වැදගත් වේ.
සාමාන්‍යයෙන් ඩවුන් සින්ඩ්‍රොම් තත්ත්වය සහිත දරුවන් කතාව, භාෂාව වර්ධනය මෙන් ම ශබ්ද නැගීමට ද ප්‍රමාද වීම සුලබ තත්වයකි. ඔවුන් සාමාන්‍යයෙන් මාස 24 – 36 පමණ වන විට කතාව ආරම්භ කිරීම සිදුවිය හැකිය. නමුත් මෙය දැරුවා ගෙන් දරුවාට වෙනස් විය හැකිය. එමනිසා කුඩා කාලයේ සිටම භාෂා උත්තේජනයක් ලබා දීම, කථන චිකිත්සාව ලබාදීම ඉතාමත් වැදගත් වේ.
තවද මෙම දරුවන් ගේ භාෂා වර්ධනය හා කතාව ආරම්භ කිරීමත් සමඟ ම ඇතිවිය හැකි තවත් ගැටළු කිහිපයකි.
- වැරදි ව්‍යාකරණ භාවිතයන් පැවතීම
- අපැහැදිලි ලෙස කතා කිරීම
- කතා කරන වේගය වෙනස් වීම
- ශබ්ධ උච්ඡාරණ දෝෂ
- නොගැළපෙන ලෙස වචන හඬ නැගීම, තාල එකතු කිරීම හෝ වචන බර කර කතා කිරීම ප්‍රධාන වේ. මෙම ගැටළු චිකිත්සක ක්‍රම මගින් නිවැරදි කර ගැනීමට හැකියාව පවතී.
තවද ඩවුන් සින්ඩ්‍රොම් තත්ත්වය සහිත දරුවෙකු කථන හා භාෂා චිකිත්සකවරයෙකු වෙත යොමු වීම ඉතාමත් වැදගත් වන අතර එමඟින් දරුවා නිසි තක්සේරුකරණය කට ලක් කර දරුවාගේ අවශ්‍යතාවය ට ගැලපෙන අයුරින් චිකිත්සනය ලබා දීම සිදු කරනු ලබයි.
එහිදී සම්පූර්ණයෙන්ම අවාචික දරුවන් හට පින්තූර භාවිතා කරමින් සන්නිවේදනයේ යෙදීමට ඉගැන්වීම (AAC/ PECS ආදී ක්‍රම ), දරුවාගේ උච්චාරණ දෝෂ පවතී නම් ඒවා නිවැරදි කර වීම, දරුවාගේ කතාවේ වේගය ආශ්‍රිත ගැටළු වලදී ඊට අදාළ චිකිත්සක ක්‍රම හඳුන්වාදීම ( Clap out syllables / Taping techniques ආදි ), මුඛය ආශ්‍රිත මාංශ පේශීන් හට විවිධ වූ සම්බාහන ක්‍රම හා ව්‍යායාම් ලබා දීම ආදී බොහෝ ක්‍රම වේද කථන චිකිත්සාව තුළින් ලබාගත හැක.
තවද ඔබ දෙමව්පියන් වශයෙන් කථන හා චිකිත්සකවරයකු ගේ උපදෙස් මත නිවසේ දී දරුවා සමග විවිධ වූ චිකිත්සන ක්‍රම ආශ්‍රය කර ගත් ක්‍රියාකාරකම් සිදු කිරීම තුළින් දරුවාගේ කතාව, භාෂාව වර්ධනය හා සන්නිවේදන කුසලතා වඩාත් යහපත් ලෙස වර්ධනය කරගත හැකිය.
කථන හා භාෂා චිකිත්සක සජිනි පෙරේරා මහත්මිය විසිනි.
