Parenting.lk අපි, වසර ගණනාවක් මුළුල්ලේ වෘත්තිමය සුදුසුකම් ඇති ප්‍රවීනයන් සමග ජීවිතය, සෞඛ්‍ය, සතුට ඇතුලු බොහෝ දේ සාකච්ඡා කළා. අද වන විටත් ඒ දියුණු වන ලෝකය සමග එක්ව ගමන් කරමින් යාවත්කාලීන තොරතුරු රැගෙන ඒම සිදු කරන්නේ සැබවින්ම සාර්ථක මව්පිය යුවළක් ලෙස ඔබ සාර්ථක දරුවෙක් දැයට දායාද කරන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව දැනුවත් කරමිනුයි. දරුවන් සම්බන්ධයෙන් දෙමාපියන් සතු වගකීමේ දිගක් පළලක් නැහැ. ඒ වගේම එක මෙසේයි විග්‍රහ කළ හැක්කෙක්ද නැහැ. එය ඉතා වගකීමෙන් සහ ප්‍රවේශමෙන් ඉටුකළ යුතු භාරදූර කටයුත්තක් බව කිව හැකිය. ලංකාව වැනි රටක ඒ හා සම්බන්ධව දෙමාපියන් දැනුවත් කිරීමේ වගකීම අප පවරාගෙන සිටින්නේ සැබවින්ම එය වැඩිහිටි ඔබේ සහ මගේ මෙන්ම ඔබේත් මගේත් දරුවන්ගේ ජීවිත අර්ථවත් කරගැනිමට විශාල සහයක් වන නිසාමය.
- දරුවෙක් උස්මහත් කිරීම අභියෝගයක් වුණත් අපි එය ජය ගනිමු.
දරුවකු කුස පිළිසිඳ ගැනීම, දරුවෙකු මෙලොවට බිහිකිරීම මෙන්ම දරුවෙකු කායිකව, මානසිකව නිරෝගී පුද්ගලයෙකු ලෙස සංවර්ධනය කිරීමත් පෙර සඳහන් කළ පරිදිම පහසු කටයුත්තක් නොවේ. දරුවන් වෙත අප සතු වගකීම අපෙන් ගිලිහෙන්නට නම් මේ ජීවිතය අවසන් විය යුතුමය. හැම අම්මෙක් තාත්තෙක්ම ඒ වගේමය. එතෙක් ගමන් මග අභියෝග රැසකි. ආර්ථීක ගැටලු මෙන්ම සහායට ඇයෙක් නොමැති වීමේ සිට රැකියාව ගෙදර දොර වැඩ දරුවන්ගේ අධ්‍යාපන වැඩ ඇතුළු බොහොමයක් දේ සම්බන්ධව ගැටලු තිබුණත් දරුවන් සම්බන්ධ වගකීම පැහැර හැරිය නොහැක. අන්න ඒ නිසාම දරු සෙනෙහසම සවියක් කරගනිමින් සැලසුම් සහගතව කටයුතු කළමනාකරණය කරගනිමින් සාර්ථකව අභියෝග ජයගැනීමට මව්පියන් ලෙස අප දිරිමත් විය යුතුය.
2. දරුවා පිළිබඳ ඔබේ සිහිනය
මව්පියන් ලෙස අපේ අපේක්‍ෂාව වන්නේ දරුවාගේ අනාගත වෘත්තීමය හෝ ජයග්‍රහණයන් හෝ පමණක් නොව දරුවා ස්වයං විනයක් සහිත, සාර්ථක පෞරුෂත්වයක් සහිත ගෞරවණීය මෙන්ම තමාට මෙන්ම සමාජයට ආදරය කරන සංවේදී පුදගලයෙකු ලෙස සමාජගත කිරීම විය යුතුය. කිසිදු විටෙක ඔබේ සිහින දරුවාගෙන් සාක්ෂාත් කරගන්නට උත්සාහ නොකරන්න.
3. දෙමාපියන්ගේ යුතුකම්
දරුවන්ට ආහාර ලබාදී පෝෂණය කිරීම, ඇඳුම් හා අනෙකුත් අවශ්‍යතා ඉටුකිරීම හෝ අධ්‍යාපනය ලබාදීම තුළින් පමණක් මව්පියන් වන අපගේ යුතුකම් කියා නොසිතන්න. එදිනෙදා ජීවිතය තුළ යුතුකම් ඉටුවන ආකාරයට ක්‍රියාත්මක වීම අත්‍යවශ්‍යය. දරුවන් වෙනුවෙන් දෙමාපියන්ගේ යුතුකම් වෙසෙන පරිසරයට, සංස්කෘතියට අනුව වෙනස්විය හැකි වුවත් පොදුවේ ගත් කළ සෑම දරුවෙකු වෙතම දෙමාපියන් විසින් ලබාදිය යුතු දේ සරලව මෙසේය.
- කායික මෙන්ම මානසික සුවපහසු බව සහ නිරෝගී බව
- අවධානය යොමු කිරීම, මඟ පෙන්වීම, උපදේශනය සහ දරුවාටත් සවන් දීම
- රැකවරණය
- පෞරුෂ වර්ධනයට ඇවැසි සහයෝගය ධෛර්යය ලබාදීම.
- ප්‍රශංසාව හා අගය කිරීම තුළින් ආත්ම විශ්වාසය ගොඩනැගීම.
- තම වටිනාකම හා වැදගත්කම අවබෝධ වන්නට සැලැස්වීම තුළින් ආත්ම අභිමානය වර්ධනය කිරීම
- සහකම්පනය වැනි ගුණාංග වර්ධනය කිරීම
- දරුවාගේ ස්වාධීනත්වයට ගරු කිරීම.
- පවුල තුළ දරුවාට හිමි තැන ලබා දීම
- කොන්දේසි විරහිතව දරුවාට ආදරය කිරීම
4. දඩුවම් කිරීමේදී සැලකිලිමත් වෙන්න
දරුවන් අතින් වැරදි සුදු වන්නේ හොඳ හෝ නරක තාර්කිව අවබෝධ කරගැනීමට ඇති නොහැකියාව නිසාය. එය සාමාන්‍ය තත්ත්වයකි. එවන් අවස්ථාවල දරුවන් නිවැරදි කිරීම කායික/මානසික දඬුවම් දීම, බිය වැද්දීම, ලැඡ්ජාවට පත් කිරීම, කොන් කිරීම නොකළ යුත්තේ එවැනි දෑ දරුවා බියගුළු චරිත බවට පත් කරන නිසාය. හොඳ දෙයින් ලැබෙන හොඳ ප්‍රතිඵල දරුවාට භුක්ති විඳින්නට සැලැස්වීම සහ නරක දෙයින් ලැබෙන නරක ප්‍රතිඵල දරුවාට විඳින්නට සැලැස්වීම දරුවාට තත්ත්වය වටහා ගැනීමට හැකියාව සලසන ක්‍රමයකි. හොඳ නරක තෝරාගන්නා ආකාරය වගේම වැරදි දේ නිවැරදි දේ තෝරාගන්නා ආකාරයත් දරුවාට පැහැදිලි කර දෙමින් යමක් තාර්කිකව සිතා බලා තීරණ ගැනීමට දරුවා හුරු ළ යුතුය. සැමවිටම ඔබ ආදර්ශමත් චරිතයක් වෙමින් එම ආදර්ශ දරුවාට ලබා දිය යුතුය.
5. දරුවන් ද ස්වාධීන ඒකකයක් බව හැඳිනගන්න
මොලොවට දරුවා ජනිත කරන්නේත් ජීවත් කරවන්නේත් පවුල තුළ ඔවුන් වුවද ස්වාධීන පුරුක්ය. පවුල් පරිසරය තුළ ස්වාධීන ඒකකයක් ලෙස වැඩෙන්නට ඔබ, ඔබේ දරුවාට ඉඩ නොදෙන්නේ නම් අනාගතයේ දිනක සමාජය තුළ ස්වාධීන චරිත ලෙස ක්‍රියාකාරී වීමට දරුවාට ඇති හැකියාව ගිලිහී යා හැකියි. දරුවන්ට ඔවුන්ගේ කටයුතුවලදී අවශ්‍ය තීන්දු, තීරණ ගන්නට සහය වෙන්න. නමුත් ඔවුන්ට තිරණ ගන්නට ඉඩ තියන්න. ඇඳුම් පැළඳුම්, ආහාර පිළිබඳව ඔවුන්ගේ රුචි අරුචිකම් අනුව ක්‍රියා කිරීමට අවසර ලබා දෙන්න. ඉගෙනීමේදී විෂයයන් මෙන්ම බාහිර ක්‍රියාකාරකම් හෝ ක්‍රීඩාවන් තෝරාගැනීමට අවස්ථාව ඔවුන්ට ලබා දෙන්න. එයින් තම තීරණවල ප්‍රතිඵල තමන්ගේම බව දරුවාට වැටහෙන අතරම තමා විසින් ලබාගන්නා තීරණවල හොඳ නරක තමාට උරුම වන බව දරුවා අවබෝධ කරගන්නා අතරම තීරණ ගැනීමේදී වගකීම් සහගතව වැඩිහිටි උපදෙස් සැලකිල්ලට ගෙන ඒවා ගත යුතු බව දරුවාට නිතැතින්ම අවබෝධ වන අතරම ඒ හරහා දරුවාට ස්වයං විනය වර්ධනය කරගැනීමටද සහයෝගය ලැබේ.
6. දරුවා සමග කතාබහ කරන්න
මව්පියන් වන අපට දරුවා හැඳිනගැනීමට ලැබෙන හොඳම අවස්ථාව දරුවා සමග කතාබහේ යෙදෙන අවස්ථාවන්ය. කෑම මේසයේදී හෝ නිවසේ සියලු දෙනා එක්ව ගත කරන මෙහොතක දරුවන් සමග කතාබහේ යෙදෙන්නට අප උනන්දු විය යුතුයි. ඔවිට ඔබ සමග දරුවාට තම අත්දැකීම්, අදහස් හා හැඟීම් බෙදාහදා ගැනීමට අවස්ථාව හිමිවන අතරම එවැනි දරුවන් කිසිදු අපහසුවකින් තොරව දෙමාපියන් වෙත නොපැකිලිව සියලු දේ පැවසීමට යොමු වන නිසා දරුවාගේ ආරක්ෂාව වෙනුවෙනුත් එය විශාල සහයෝගයක් වන්නේ දරුවාගේ යහළු යෙහෙළියන් ඇතුලු බොහෝ දේ සවිස්තරාතමකව දරුවා මව්පියන්ට පවසන නිසාය.
7. සමාජශීලී බව වර්ධනය කිරීම
ඔබ, ඔබේ දරුවා යොමුකරන සමාජ වටපිටාව මත යම් දිනක වැඩිහිටි වන ඔබේ දරුවා සමාජය වෙත ඉටු කරන මෙහෙවර එනම් දරුවාගෙන් සමාජයට ලැබෙන ප්‍රතිඵලය තීරණය වෙයි. එතැනදී අත්තම්මා සීයා පමණක් නොව නෑ හිතමිතුරන්‍ගේ ඇසුර ලබාදීම ඉතා වැදගත් වේ. අත්තම්මා/සියාගේ රසබර කතා තුළ දේශීය සිරිත් විරිත් මෙන්ම සංස්කෘතික හරයන්ද නොදැනුවත්වම වාගේ ඇතුළත්ය. සතුන්ට, මිනිසුන්ට ආදරය කරන්න දරුවන්ට අත්තම්මා‍ගේ ජීවිතය තුළින්ම අත්දැකීම් ලබාදෙයි. පරිපූර්ණ පෞරුෂත්වයක් දරුවෙකුහට හිමිවන්නට නම් අනුන් වෙනුවෙන් සංවේදී වන සිතක් තිබිය යුතුමය.
8. වචන භාවිතය කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්න
දරුවන් රිදවන, කෝප ගන්නව, බිපත් වන වචන කිසිසේත්ම භාවිත කිරීම සුදුසු නැති බව මව්පියන් ලෙස අප මතක තබා ගත යුතුය. එවැනි වදන් දරුවෙකුගේ ආත්ම ශක්තිය හීන කරවන අතරම මව්පියන් කෙරේ ඇති ආදරය හා විශ්වාසය බිඳ දමනවා පඹනක් නොව දරුවාට තම ආරක්ෂාව පිළිබඳ විශ්වාසය ද ගිලිහී යයි. ප්‍රීතිමත්, මනා පෞරුෂයකින් හෙබි ආත්ම විශ්වාසය ඇති පුද්ගලයෙකු දැයට දායාද කරන්නට නම් වාචිකව දරුවාට ඇති වන සිතු රිදීම් ඉවත් කළ යුතුය.
9. හැගිම් මුදා හරින්න ඉඩ දෙන්න
දරුවන්ටත් ප්‍රශ්න තියෙන බව අප වටහා ගත යුතු සත්‍ය කරුණක්. තරහව, බිය, දුක, කලකිරීම ආදී හැඟීම් දරුවන්ටත් ඇති විය හැකියි. ඒවා මුදා හරින්නට දරුවාට හඬන්නට අවශ්‍ය වුවත් ඔබ එයට ඉඩ නොදෙනවා නම් එය ඉතාම අසාධාරණ බව මතක තබාගන්න. දරුවාට දුක හෝ සතුට හෝ තරහ යන ඕනෑම හැගිමක් මුදා හරින්නට අවස්ථාව ලබා දෙන්න. හැඟීම් ප්‍රකාශනයට දරුවාට ඉඩ දෙන්න. එය ඔබත් දරුවාත් අතර බැඳීම වර්ධනයටත් ඉවහල් වනු ඇත.
10. දරුවන් තවත් දරුවෙක් සමග සංසන්දනයෙන් වළකින්න
සෑම දරුවෙක්ම සුවිශේෂීයි. දරුවාගේ අනන්‍යතාවයට ගරු කරන්නට අප පුරුදු විය යුතුය. අක්කා මෙන් මල්ලී ත්‍රීඩාවට හෝ නංගී මෙන් අයියා සංගීතයට හෝ දක්ෂ නොවේ. ඔවුන් එක් එක් දේ වෙනුවෙනු වෙන් වෙන්ව දක්ෂ විය හැකියි. ඒ ඔවුන්ගේ හැකියාවන් විවිධාකාර නිසයි. දරුවාට ඇති සැටියෙන් ඔබ, ඔබේ දරුවා පිළිගන්න. දරුවාගේ විශේෂතා හඳුනා දුර්වලකම් අවම කරගනිමින් හැකියාවන් වර්ධනය කරගැනීමට අවශ්‍ය මඟපෙන්වීම, සහයෝගය හා දිරිමත් කිරීම ලබාදෙන්න. දරුවා අන්‍යයන් හා සංසන්දනය කර දුර්වලතා පෙන්වීමෙන් ආත්ම දුර්වල නොකරන්න.
11. ඔබ, ඔබ ගැනත් සිතන්න
ඔබ සතුටෙන් නම් ඔබේ දරුවනුත් සතුටෙන් බව අමතක නොකරන්න. ඒ නිසා පළමුව ඔබ, ඔබ කෙරෙහි සැලකිලිමත් වීම වැදගත්ය. මව්පියන්ගේ මානසික සුවතාවය ගැටලු සසහගත වීම දරුවන්ගේ මොළයේ වර්ධනය හා එහි ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳ ගැටලු ඇතිවේ. ඒ වගේම දෙමාපියන්ට තමන් සමග වැඩි වේලාවක් ගත කිරීමට හැකියාවක් ලැබෙනවා නම් දරුවන් ඉතා ප්‍රිය කරනු ඇත. මව්පියන් වන ඔබගේ සිතෙහි සැනසීම, සතුට දරුවන්ට කොතරම් බලපාන්නේදැයි යන්න අප වටහා ගත යුතුය.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය
සූතිකා පුහුණු හෙද නිළධාරිනි (I ශ්‍රේණිය)
නවජ සූති දැඩි සත්කාර ඒකකය
පළාත් මහ රෝහල, කුරුණෑගල
