දරුවන් මල් වගේ ….වචනයට අර්ථයක් සපයමු.

පුංචි දරුවන් මල් වගේ ලස්සනයි. ඒ සංකල්පයේ පිලිගැනීම වචනයටම ගැලපෙන විදිහට විය යුතුයි. දරුවන්ගේ වචනත් ඇත්තටම මිහිරි මී පැනි වගේ වුනොත් එවැනි දරුවන් ගැන කවුරුත් ගරුත්වයෙන් කතා කරනවා.

දරුවන්ගේ වචන නිසාම ඔවුන් සමාජයට අප්‍රිය චරිත වෙනවා නම් ඒ ගැන සෘජුවම චූදිතයන් වෙන්නේ දෙමව්පියන් බැව් අමතක කරන්න එපා.හොඳ දරුවෙක් ගැන සමාජය කථා කරන්නේ ඔවුන්ගේ සෙමව්පියන්ටත් යම් ඇගයීමක් පබා දෙමින් බැව් සහතික ඇත්ත.රහෙමනම් ඔබේ දරුවා සමාජයට ප්‍රිය චරිතයක් විදිහට ගොඩ නගන්නේ කොහොමද…?

දරුවන් සංවරව ගොඩ නගන්න…

දරුවෙකු වෙනුවෙන් කායික වගේම වාචසික සංවර බවත් අවශ්‍ය වෙනවා. නිතරම තවත් කෙනෙකුට බාධාක් නොවන අන්දමින් හැසිරෙන ආකාරය ඔවුන්ට කියා දෙන්න. අද බොහෝ දරුවන් පාසල් අවසාන වී දෙමව්පියන්ගේ කන්තෝරුවට ඇවිත් හවස නිවසට යන තෙක් කාලය ගත කරනවා. එවැනි අවස්ථාවන්හිදී කන්තෝරුවේ නිළධාරීන්ට වගේම උපකරණවලට බාධාවක් කරන්න එපාය යන අවවාදය ලබා දෙන්න.ඇතැම් දරුවන් නිසා කන්තෝරුවේ නිලධාරීන්ට පරිගණකය ඔවුන්ගේ අවශ්‍ය රාජකාරි කටයුතු වෙනුවෙන් පවා වෙන් කර ගැනීමට තරම් අපහසු අවස්ථාවන් තිබෙනවා.ඒ වගේම හැම දෙනාගේ පුටුවල දරුවාට ඉඳගැනීම වලක්වන්න. සේවා ස්ථානයක නිලධාරියාට හිමි ආසනය යනු ගරුත්වයක් ඇති අසුනක්. ඇතැම් විට ඔබේ දරුවා ඔවුන්ගේ ආසනයේ වාඩි වීම නොදත්කමට සිදු වෙන්නක් වුනත් වැඩිහිටියන් විදිහට එය අවිනීත සහ නොකළ යුතු දෙයක් බැව් කියා දෙන්න.

අවස්ථාවට ගැලපෙන අන්දමින් හැසිරෙන්න..

දරුවා යනු අනාගතයේ සමාජයට අනුගත විය යුතු සාමාජිකයෙක්. ඒ නිසා නිවසේ දක්වන හැසිරීම සමාජය අනුමත නොකරන බැව් කියා දෙන්න. විනෝද විය යුතු තැනදි විනෝද වුනත් පන්සල, පල්ලිය, අවමගුල යන විවිධ ස්ථානයන්හිදී අදාල තැනට ගැලපෙන අන්දමින් හැසිරන ආකාරය කියා දෙන්න. සමහර විට ඔබේ දරුවා පන්සලට ගිය විට කෑ කෝ ගසමින් බෝ මලුවේ දුව පැන ඇවිදින්න පුළුවනි. එය ඔවුන්ගේ ළමා වියට ගැලපෙන ළමාකම බව ඇත්ත. ඒ වුනත් එයින් සෙසු අයට ඇති වෙන බාධාව ගැන දෙමව්පියන්ගේ අවධානය යොමු වීම වැදගත්. ඒ නිසා පන්සලේදී වගේම ඔබ යන තැනට ගැලපෙන අන්දමින් හැසිරෙන ආකාරය දරුවාට බාල කාලයේදී පටන්ම් කියා දෙන්න. එසේ නොමැති වුවහොත් ඔවුන් අනාගතයේදී පවා තැනට ගැලපෙන ලෙසින් හැසිරෙන කලාව ඉගෙන ගන්නේ නැත.

සවන් දීම…

දරුවන් වුනත් හොඳ සවන් දෙන්නෙක් පවට පත් කරන්න. වැඩිහිටියන්ගේ අවවාද ගැන අවධානය ලබා දීමේ වැදගත්කම කියා දෙන්න. බොහෝ දරුවන් හිතන ආකාරයට 

වැඩිහිටියන් යනු යල් පැන ගිය පිරිසක් නොව අත්දැකීම්වලින් ශක්තිය ලද පිරිසක් බැව් කියා දෙන්න. ඒ නිසා නිතරම සමාජ හැසිරීමේදී හොඳ සවන්දෙන්නෙක් ලෙසින් කටයුතුකිරීමේ අවශ්‍යතාවයත් දරුවාට කියා දෙන්න.

ඔබ සංවර දරුවෙක් බිහි කළොත් දරුවාට ලැබෙන අනාගත වාසි..

  • සමාජයේ ගෞරවය ලැබෙනවා…

ගරුත්වය ලැබීමට අපි කවුරුත් කැමැතියි. පුංචි දරුවන් වුනත් ගරුත්වය ගබන්න කැමැතියි. නමුත් ඔබේ දරුවාට සමාජය ගරු කරන්නේ එවැනි ගරුත්වයක් ලැබීමට සුදුසු ගති පැවුතුම් දරුවා වෙතින් ප්‍රදර්ශනය වුනොත්  පමනි. සමහර දරුවන් සමග කථා කිරීමට පවා බොහෝ දෙනා අකමැති වෙන අවස්ථා තිබෙනවා.අනේ දරුවෙක් වගේ නොවෙයි.. කතා කරන්නේ මම නම් කැමැති නැහැ කථා කරන්නවත්..මේ අන්දමින් දරුවා ගැන නරක ප්‍රතිරූපයක් ගොඩ නැතුනොත් ඔවුන් සමාජයේ ගරුත්වය නොලබන පිරිසක් ලෙසින් ලියාපදිංචිය ලබනු ඇත.

  • නායකත්වයට පෙර සූදානමක්..

අද දරුවා යනු හෙට රටේ නායකයා බව අමතක කරන්න එපා. ඒ නිසා බලා කාලයේදී පටන් අනාගත නායකත්වය වෙනුවෙන් සුදුසු පසුබිම ලබා ගැනීම ඔවුන්ගේ යහපත් හැසිරීම නිසාම ලැබෙන අතිරේක වාසියක් බවත් මතකයේ තබා ගන්න. නායකත්වය යනු න්‍යායින පුහුනුවක් නොව තමන්ගේ සංව චරිතය තුළින්ම ගොඩ නගා ගත යුතු වටිනාකමක් නිසා දරුවා තුළ ඔබ විසින් ගොඩ නගන සංවර බව දරුවා අනාගත නායකත්වට පුහුණු කරන අත්තිවාරමත් නොදැනීම ගොඩ නැගුනා විය හැක.

  • සමාජයේ ප්‍රසාදය ලැබෙනවා..

සංවර දරුවාට සමාජයේ ප්‍රසාදය ලැබීම රහසක් නොවේ. අනේ හරිම හොඳ දරුවෙක් යැයි හැම දෙනාම ඔබේ දරුවා මුල් කර ගෙන කිසිදු ලෝබ කමක් නැතුවම ඇගයීමක් ලැබෙනවා.

  • පුද්ගල සම්බන්ධතාවයන් ගොඩ නැගෙනවා..

යහපත් දරුවාට සමාජයේ අන්තර් සම්බන්ධතාවයන් ගොඩ නගා ගැනීම ඉතාම පහසුයි. ඒ වගේම ඔවුන් ගොඩ නගා ගන්නා අන්තර් පුද්ගල සම්බන්ධතාවයන්ද ඉතා යහපත් බැව් අමතක කරනන් එපා. එක වර්ගයේ කුරුල්ලන් එක අත්තක එකතු වෙන පරිද්දෙන්ම හොඳ දරුවා සමග එකට පෑහෙන්නේද හොඳ දරුවන් වීමත් විශේෂයක්.ඉතින් අපේ දරුවන් මල් වගේ කියන වචනයටම ගැලපෙන අන්දමින් දරුවන් සමාජගත කරමු. එය අද ඔබේ කාර්යක්. එවිට දරුවන් හෙට දවසේදී සමාජය සමග ඔවුන්ගේ ගනු දෙනු ඉතාම හොදින් පවත්වා ගෙන යන බව සැකැයක් නැහැ.

 

 

අලුත උපන් දරුවා ගැන මිත්‍යා මත

සියලු දේ සූදානම් කරගෙන දහසක් බලාපොරොත්තු මැද්දේ ප‍්‍රසූතිය සිදු කර දරුවා නිවසට රැගෙන එන්නේ බිය සැක සමග මුහු වුණු පුදුමාකාර වූ සන්තෝෂයකින්. ඒ වගේම මේ අලුත උපන් දරුවා රැකබලා ගන්නා එක දෙමාපියන්ට පැවරුණු විශාල අභියෝගයක්. ඒ එක්කම නිවසේ, වටාපිටාවේ දෙමාපිය වැඩිහිටි වගේම අසල්වැසි සැමගේම ගුණදොස් විවේචන මතිමතාන්තර එළියට එන්නත් පටන් ගන්න වෙලාවක්. මේ වගේ වෙලාවට දෙමාපියන් විදියට නිවැරදි දේ දැනගෙන නොසිටියොත් ඔබ අසරණ වෙනවා. කම්පාවට පත්වෙනවා. මානසිකව වියවුල් බවට පත්වෙලා දරුවා රැකබලා ගන්න එකත් ඔබගෙන් ගිලිහෙන්න පුළුවන්. ඒ හින්දා පූර්ව ප‍්‍රසව සමයේ සිටම දරුවාගේ විකසනය වගේම වර්ධන පියවරයන් එක්ක දක්වන වෙනසක්ම් පිළිබඳව දැනුවත් වීම වැදගත්. 

අලුත උපන් දරුවාගේ හිස

දින සම්පූර්ණ වෙලා ප‍්‍රසූතිය සිද්ධ වෙනකොට සාමාන්‍ය දරු ප‍්‍රසූතියකදී දරුවගේ හිස ශ්‍රෝණි කුහරයේ ප‍්‍රමාණයට සරිලන ලෙස හැඩ ගැසෙනවා. එතකොට හිසේ හැඩය දික් හැඩයක් ගන්නවා. මෙහෙම වෙන්නේ ප‍්‍රසූතිය පහසු වෙන්න. ඒ එක්කම මේ හැඩය නිසා හිසේ අස්ථි පොඞ්ඩක් එහා මෙහා වෙලා තරල එක තැනකට එකතු වෙන්න පුළුවන්. මේකට අපි කියන්නේ හැඩගැසීම් කියලා. ඒත් මේක දැකපු ගමන් වැඩිහිටියෝ කියන්න ගන්නේ ඔළුව දිගයි, අපලෙට,  ඕව හදන්න  ඕන වගේ කියමන්. ඒත් ඒක එහෙම අපලයක් නොවන බව වේලාසන දැනන් හිටියොත් ඔබ කලබල වෙන්නේ නෑ. ටික දිනකින් හිස සාමාන්‍ය විදියට හරියනවා. 

අලුත උපන් දරුවාගේ අත පය

අලුත උපන් දරුවෙකුගේ අත පයත් තියෙන්නේ එයා කුස තුල හිටිය ඉරියව්වේ හිටියට. වැඩිහිටි අය හිතන්නේ අත පය ඇදයි කියල. ඒව හදන්න  ඕන කියල. එහෙම හිතල සාමාන්‍ය වර්ධනයට ඉඩක් නොදී අතගාලා හදන්න ගියොත් ඒ ක‍්‍රියාව වැරදියට සිදු වුනොත් ඇත්තටම දරුවගේ අත පය වල ඇදයක් වෙන්න පුළුවන්. සාමාන්‍යයෙන් සිද්ධ වෙන්නේ දරුවා වර්ධනයත් එක්කම අතපය ක‍්‍රියාත්මක වෙනකොට ඒවා නිසි පරිදි හැඩගැසීමයි. දරුවා පය බිමට තබා සිරුරේ බර රඳා සිටින ඉරියව් වලට පැමිණෙන කාලයේදී ගුරුත්වාකර්ෂණයට අනුව සිදුවන ක‍්‍රියාවන් නිසා පාදයේ කෙණ්ඩා නිසි පරිදි චලනය වීම මගින් පාද වලට නියමිත හැඩය ලැබේ. 

මුහුණ, නාසය

දරුවෙක් උපන් ආකාරයටම සිටින්නේ නැත. පැයෙන් පැය, දිනෙන් දින දරුවා වැඩෙන අතර ඔබේ පරම්පරාවේ ආරය අනුව ඒ අවයව නිසි පරිදි සැකසේ. හිසේ රවුම් හැඩයත් එසේමයි. එය ප‍්‍රසූතියත් සමග හැඩගැසේ. සීසර් ශල්‍යකර්මය මගින් ප‍්‍රසූතිය සිදු වූ දරුවන්ගේ හිස දිගටි හැඩයක් නොගන්නා අතර සාමාන්‍ය ප්‍රසූතියේදී දරුවාට බිහි වීමට පහසු වීමට හිස හැඩ ගැසීම නිසා දිගටි හැඩයක් ගනී. එය දරුවා වැඩෙත්ම මේ දිගටි හැඩය නැතිව යයි.

දරුවා හඬන්නේ කිරි මදි නිසා

පුංචි දරුවන්ගේ අදහස් ප‍්‍රකාශ කිරීමේ එකම ක‍්‍රමය හැඬීමයි. දරුවෙක් හැඬීම මගින් මවගේ අවධානය යොමු කරගනිමින් සිය අවශ්‍යතා ඉටු කරගනී. දරුවෙකු හඬන්නේ කුසගිනි නිසා හෝ කිරි මදිකම නිසා හෝ කියා වැඩිහිටියන් කාන්තාවන් පැවසූ විට අලුත් අම්මාගේ හිත කඩා වැටෙනවා සේම ඇය කනස්සල්ලට පත් වෙනවා. මව්කිරි කියන්නේ හෝමෝනමය ක‍්‍රියාවලියක්. ඒ සඳහා මවගේ නිරවුල් මනස බොහෝ සෙයින් වැදගත් වෙනවා. දරුවා ‍හොඳින් කිරි බොනවා නම් සතුටින් නිදියනවා නම් එය මවට සැනසීමක් වන අතරම ඒ සැනසීම කිරි නිෂ්පාදනයටත් රුකුලක් වනු ඇත. මව තුල ඇති වන වික්‍ෂිප්තභාවය කිරි එරීමේ යාන්ත‍්‍රනම මන්දගාමී කරනවා. ඒ නිසා දරුවා හඬන සෑම විටම කිරි මදි යැයි සිතන සිතුවිල්ල නැති කරගන්න. දරුවා වරකට විනාඩි 20 ක් පමණ කිරි උරනවා නම්, දිනකට 6, 7 වතාවක් මුත‍්‍රා පිටකරනවා නම් බිය විය යුතු නැත. 

දරුවෙක් හඬන්නට එකම හේතු මව්කිරි නොවෙයි. දරුවටත් බඩගින්න පමණක් නොව උණුසුම/දහඩිය, මල/මුත‍්‍රා පහවීම නිසා ඇති වන අපහසුතාවය, නිදමත ඇති වීම, කලබලකාරී පරිසරය, නිවසේ පිරිස වැඩිකම, තෙහෙට්ටුව, නින්දෙන් අවදිවන විට සමීපයේ කිසිවකු නැති වීම නිසා ඇති වන බය හෝ සාංකාව, නෑවීම වගේම අම්මගේ ආදරය අවශ්‍ය බව පෙන්වීමටත් කල හැකි එකම දේ හැඬීමයි. මේ නිසා දරුවාගේ දින චරියාව හා අනුගත වීම තුලින් අවශ්‍යතා හඳුනාගැනීමට හැකි වේවී. ඒ නිසා දරුවා හඬන සෑම විටම එය කුසගින්නටම සීමා නොකළ යුතුය. 

එසේම කිරි මදි කියා දරුවාට වෙනත් ආදේශක ආහාර වලට යොමු කිරීමෙන් වැළකීමද ඉතා වැදගත්. එසේම පිටිකිරි, බත් කැඳ, කොත්තමල්ලි වතුර හෝ වතුර දීමෙන් වැළකීමද ඉතා වැදගත්. 

උණුසුම් දින වලදී දරුවාට වතුර දිය යුතු යැයි පවතින මතයද මිත්‍යාවකි. මව්කිරි වල 80% ක්ම ඇත්තේ ජලයයි. මේ නිසා අමතරව ජලය ලබාදුනහොත් දරුවාගේ පෝෂණයට පාඩුවක් සිදු වීම නිසා වර්ධන වේගය අඩු වී දරුවාගේ සංවර්ධනයද ඇණ හිටිය හැකියි. 

නිවැරදි සෞඛ්‍ය උපදෙස් පිළිබඳව දැනුවත් වීමද වැදගත්. මව්කිරි පමණක් දරුවාගේ ප‍්‍රශස්ත වර්ධනයට මුල් මාස 6 ටම ප‍්‍රමාණවත් වන නිසා වැඩෙන විට කිරි මදියැයි පවසමින් බත් කැඳ හෝ වෙනත් පිටිකිරි ලබාදීම නොකළ යුත්තක්. මේ මිත්‍යා මත ඉවත් කිරීමට මවට/පියාට පුහුණු සෞඛ්‍ය සේවකයෙකුගේ එනම් පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිළධාරිනියකගේ උපදෙස් ලබාගැනීම වැදගත්. ඒ වගේම ඇයට පුළුවන් මේවායේ විද්‍යාත්මක තහවුරු කිරීම් වැඩිහිටියන්ට පවා ඒ්ත්තු ගන්වන්න. 

දරුවෙකුගේ මුල් මාස 6 තුල ජීර්ණ පද්ධතිය සැකසී ඇත්තේ කිරි දිරවීමට පමණක් වන නිසා වෙනත් ආහාර හෝ පාන වර්ග ලබාදීම අජීර්ණය වගේම ආසාත්මිකතාවයටත් හේතු විය හැකියි. කිරි පමණක් මදිද යන්න නොව අවශ්‍ය පමණට දරුවාට කිරි ලබාගැනීමට ඇති බාධක, මව හා දරුවා අතර සම්බන්ධය, දරුවා ස්ථාපිත කර ගැනීමේදී ඇති බලපෑම්, හඳුනා නොගත් පියයුරු ගැටළු, නොමේරු ළදරුවන් වීම යන මේ කිසිවක් ගැටලු නොවේ. දරුවා ලබන කිරි ප‍්‍රමාණය පිළිබඳ තක්සේරු කිරීමට මුත‍්‍රා කරන වාර ගණන වගේම දරුවාගේ බර කිරා බැලීමෙන්ද අදහසක් ලබාගත හැකියි. 

අලුත උපන් දරුවන්ගේ ශරීරයේ බිබිලි 

රතු බිබිලි/රතගාය නමින් වැඩිහිටියන් හඳුන්වනවා. ඒවාට ඖෂධ ප‍්‍රතිකාර කළ යුතු බවටත් ඒවාට හේතු වන රත් පැහැයට ඇති ආහාර හෝ උෂ්ණ අධික ආහාර මවට ලබා නොදිය යුතු බවටත් මතයක් පවතී. මවට ලබාදෙන ආහාර  මවගේ ශරීරය තුලදී දිරවීමට ලක් වන අතර ඒවායේ අවශ්‍ය පෝෂක කොටස් මවගේ රුධිර සැපයුම මගින් මව පෝෂණය කරන අතරම දරුවාට බලපෑමක් ඇති නොකරයි. දරුවන්ගේ ශරීරය තුල කුඩා බිබිලි හටගැනීම සාමාන්‍ය සිදු වීමක්. එසේ සිදුවන්නේ කුස තුල සිටියදී දරුවා සිටි පරිසරයත් දැන් සිටින පරිසරයත් අතර ඇති වෙනසට අනුවර්තනය වීමක් ලෙසයි. එනම් බිබිලි පිට දැමීම මගින් දරුවාගේ සමේ ක්‍ෂෙත‍්‍රඵලය වැඩි වීමක් සිදුවන අතරම දරුවා දිනපතා නෑවීමේදී මේ බිබිලි පහව යයි. ඖෂධ ලබාදීමෙන් විය හැක්කේ වෙනත් ආසාධන තත්ත්ව දරුවාට ඇති වීමයි. 

අලුත උපන් දරුවන්ගේ ඇඳුම්/රෙදි සේදීමේදී මිරිකන්න එපා

දරුවාගේ රෙදි මිරිකුවාම දරුවන් ඇඟ අඹරන බවට අදහසක් අප සමාජයේ පවතිනවා. එය අසත්‍යයක්. දරුවාගේ සෝදන රෙදි මිරිකීමත් දරුවා ඇඹරීමක් අතර සම්බන්ධයක් නැහැ. නමුත් විය හැක්කේ දරුවන් සඳහා තෝරා ගන්නා රෙදි සියුම් තුනී රෙදි බැවින් අනවශ්‍ය ලෙස මිරිකීම නිසා ඉක්මණින් ඉරීමට/දිරීමට හැකි නිසා භාවිත කල හැකි කාලය අඩුවීම, හැඩය වෙනස් වීම නිසා ඇන්දවීමට අපහසු වීම වැනි දේ සිදුවීමයි. 

දරුවන්ගේ ඇඬීම හා බාලගිරි දෝෂය

දරුවෙක් හැඞීමට හේතුවිය හැකි කරුණු මීට පෙර ලිපිවලදී සාකච්ඡා කළා. නිවසක බාලගිරි දෝෂය අද නොව හෙට ලෙස දැන්වීම දුටු විට නිවසට පැමිණීම අඩු වීම හෝ පැමිණෙන්නන්ගේ උස් ශබ්ද වලින් කරන කතා බහ අඩු වීම තුලින් දරුවාට දැනෙන කලබලකාරී හෝ ඝෝෂාකාරී හැඟීම් අඩු වීම මගින් හිමිවන සහනදායී වටපිටාව මින බාලගිරි දෝෂය නමින් දෝෂයක් නොමැත. 

පුංචි දරුවන්ගේ කොණ්ඩය කැපීම 

දරුවාගේ කොණ්ඩය කැපීම නිසා කතා බහ කිරීම අඩු වෙනවා හෝ ගොත ගැසීම වැනි කථන ගැටළු ඇති වේ යැයි ඇති සැකය විද්‍යාත්මකව තහවුරු කර නැත. නමුත් කොණ්ඩය දිගට පවතින විට දහදිය දැමීම, දහදිය රැඳී තිබීම නිසා සිදුවන අපහසුතා නිසා සමේ ගැටළු ඇති විය හැකියි. ඒවා නිසා ඇති වන නොසන්සුන්තා මිස වෙනත් ගැටළු ඇති නොවේ. එහෙත් කුඩා කල සිට වරින් වර කොණ්ඩය කෙටි කිරීම දරුවාට අනතුරක් නොවන සේ ප්‍රවේසමෙන් සිදු කළ යුතුය. දිගු කෙස් ගස් නිසා දරුවාට  ඇති වන අපහසුතා එවිට මග හරවා ගත හැකියි. 

මෙසේ යම් යම් මිත්‍යා මත පැවතියද ඒවා පිළිබඳව නිවැරදි ලෙස විග‍්‍රහ කිරීම හා පුහුණු සෞඛ්‍ය සේවකයෙකු සමග සාකච්ඡා කොට නිවැරදි තීන්දු වලට එළඹීමට ඔබට හැකිවනවා සේම සමාජයට යහපතක් ලෙස ඒවා පිළිබඳව ඇති සත්‍ය අසත්‍යතාව හා විද්‍යාත්මකව ඇති හේතු පැහැදිලි කිරීමට ඔබ ලබාගන්නා දැනුම භාවිත කිරීමද වැදගත් වේ. ඒ මගින් ඔබට මෙන්ම අන් අයටද ඒ දැනුම ලැබීම තුලින් දරුවන්ගේ වර්ධනයට වගේම සංවර්ධනයටද ඇති බාධාවන් ඉවත්ව යයි. 

 

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

අයිරාංගනී ගගලගමුව

පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිළධාරීනි

සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී කාර්යාලය

බුලත්සිංහල

 

 

මානසික රෝගයකින් හෝ ගැටළුවලින් පෙලෙන අයෙක් පෙන්නුම් කරන ලක්ෂණ 

ඔබ හෝ හිතවතෙකු මානසික රෝගයකින් හෝ ගැටලුවකින් පෙලේ නම් එය හඳුනාගන්නේ කෙසේද?

මානසික සුවය කොතරම් වටිනවාද යන්න පිළිබඳව අපි කෙතෙකුත් ඔබව දැනුවත් කර ඇති. යමෙක් මානසිකව රෝගී වෙයිද එය එම තැනැත්තාගේ ජීවිතය එපා යැයි සිතෙන මට්ටම දක්වා යා හැකිය. එවන් අවසානයක් කරා යොමු වීමට ප්‍රථම අපි අපේ මෙන්ම අප වටපිටාවේ වෙසෙන පුද්ගලයන්ගේ මානසික සුවය ගැන සැලකිලිමත් විය යුතුව ඇත. අන්න ඒ නිසාම අපි, අපිටම හෝ එසේත් නැතිනම් අපේ සමීපතමයෙකුට හෝ මානසිකට පීඩාවක් ගැටලුවක් ඇති බව වටහා ගැනීමට උත්සාහ කළ යුතුයි.

ශාරීරික ව  ඉතා සෞඛ්‍ය සම්පන්න පුද්ගලයෙකු වුවද මානසික ව යම්කිසි රෝගයකින් හෝ ගැටලුවකින් පීඩා  විඳීමට හැක. ඇසට නොපෙනෙන මෙම මානසික රෝග මූලික අවස්ථාවේ දීම හඳුනාගත හැක්කේ නම් එම පුද්ගලයාගේ අදාළ රෝගී තත්ත්වය ඉක්මනින් සුව කිරීමටත් ඔහුට සහනයක් වීමටත් අප හට පුළුවනි. යම්කිසි මානසික රෝගයකින් හෝ මානසික ගැටළුවලින් පීඩා විඳින පුද්ගලයෙකු තුළ දිගින් දිගට පැවතෙන ලක්ෂණ කිහිපයක් සමීක්ෂණ ඇසුරෙන් දක්වා ඇත.

මානසික රෝගයකින් හෝ ගැටළුවලින් පෙලෙන අයෙක් පෙන්නුම් කරන ලක්ෂණ 

  • උදරයේ වේදනාව
  • කල්ගත වූ වේදනා තත්වය
  • ධනාත්මක සිතුවිලි වල හිඟකම
  • උමතු ස්වභාවයකින් යුක්ත වීම
  • නොරුස්නා ස්වභාවය
  • නින්ද නොයාම හා තනිව කරුවලේ සිටීමට උත්සාහ කිරීම

උදරයේ වේදනාව – අධ්‍යයනවලින් හෙළි වී තිබෙන්නේ මිනිසකුගේ අන්ත්‍රය සහ මොළය අතර ඉතා කිට්ටු සම්බන්ධතාවක් තිබෙන බව යි. ඔබ ආතතියෙන් පෙලෙන අවස්ථාවල මොළයෙන් ආහාර ජීර්ණය ප්‍රමාද කරන ලෙස පණිවිඩයක් ලබා දෙන නිසා මෙම ආහාර ජීරණය ප්‍රමාද වීම සිදුවන අතර මොළය මෙලෙස පණිවිඩයක් ලබා දෙනුයේ ආහාර ජීර්ණය සඳහා වැයවන ශක්තිය රඳවා ගෙන එම ශක්තිය ආතතිය ගෙන දෙන ප්‍රශ්නය විසඳීම සඳහා යොදා ගැනීමටයි. මේ හේතු කාරණා මත උදරයේ වේදනාවක් බඩ පිපුම වැනි කාරණා මතු විය හැකි බව පර්යේෂණ මගින් සොයාගෙන ඇත.

කල්ගත වූ වේදනා තත්වය – කෙනෙක් දිගින් දිගට මානසික පීඩනයකින් පෙළේ නම් කල් ගත වූ කාංසා හා ආතති තත්වයක් නිසා මෙම කල්ගත වූ කායික වේදනා තත්ත්වයන්  උද්දීපනය වීමට ප්‍රබල ම හේතු සාධකය වන්නේ කල්ගත වූ මානසික වේදනා තත්ත්වයයි. එම නිසා මෙම රෝගී තත්ත්වය පලවා හැර  ගැනීම සඳහා ඔවුන් දිගින් දිගටම  වේදනානාශක ඖෂධ ලබාගැනීමට පෙළඹීමක් සිදු කෙරේ.

ධනාත්මක සිතුවිලි වල හිඟකම – කාංසාවේ මූලික ලක්ෂණය දවස පුරාම දුකින් අලසකමින් ගත කිරීමයි. කාංසාව යනු ඉතා සංකීර්ණ කාරණාවකි. එම තත්ත්වය කෙනෙකුගේ ශරීරයෙන් විවිධාකාර ලෙස පෙන්නුම් කළ හැක. මෙම කාංසාවේ ප්‍රධාන ලක්ෂණය නිතරම සෘණාත්මක සිතුවිලි වලින් කල් ගත කිරීමයි. මේ නිසා නිතරම අලසකමින් වැඩ කල් දමමින් ක්‍රියා කරයි.

උමතු ස්වභාවයකින් යුක්ත වීම – යම් අයකු විටෙක ඉතා උද්දීපන තත්ත්වයකින් ක්‍රියා කරන අතර විටෙක අධික සතුටකින් ක්‍රියා කිරීමයි.

ආහාර අරුචිය හෝ අධිකව ආහාර ගැනීම – කොතෙක් රසවත්, ආස කරන ආහාරයක් දුන්නද එය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම හා ආහාර ගැනීමට මැලි වීම මෙන්ම අධිකව වරින් වර ආහාර ගැනීම හා නො නවත්වා වේගයෙන් ආහාර ගැනීම මෙහිදී දැකිය හැකිය.

නොරුස්නා ස්වභාවය – නිතර වරින් වර සිදුවන පුංචිම දේට පවා යටිගිරියෙන් කෑ ගසා රණ්ඩු වීම හා කෑගසා ඇඩීම.

නින්ද නොයාම හා තනිව කරුවලේ සිටීමට උත්සාහ කිරීම – කොතෙක් නින්ද ගියත් නින්ද නොයන බව පැවසීම සේම ඇත්තටම නින්ද නොයන ස්වභාවයක් ද පැවතිය හැක. නිතර සියලු දෙනාගෙන් දුරස් වී තනිව සිටීමට දැඩි උත්සාහයක යෙදීම හා අඳුරු ස්ථානවලට වී කාලය ගත කිරීමට වරෙන් වර පෙළඹීම.

මෙම කාරණාවලින් අවම කාරණා තුනක් හෝ යම් පුද්ගලයෙකුගෙන් එකවර පෙන්වන්නේ නම් එම පුද්ගලයා යම් කිසි මානසික පීඩන තත්වයකින් පෙලෙන බැවින්එය දැනගත් විගස ඔබ මනෝ උපදේශකයෙකු හෝ මනෝ වෛද්‍ය වරයෙකු වෙත එම පුද්ගලයාව යොමු කිරීම තුලින් මූලිකම අවස්තාවේදී ම එයින් මිදිය හැක .

ඔබේ සිත සතුටු කල හැකි හොදම පුද්ගලයා ඔබමයි ..

 

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

මනෝවිශ්ලේශන හා මනෝ චිකිත්සක උපදේෂිකා

නිරෝෂා රත්නප්‍රිය

0705137000

 


                

දිලීර හේතුවෙන් ඇති විය හැකි රෝග තත්ත්ව

අපට රෝග තත්ත්ව ඇති වන්නේ කුමන හේතුවක් නිසා කුමන අවස්ථාවේද යන්න පිළිබඳව සිතා ගත නොහැකත එය එසේ වුවද ඕනෑම අවස්ථාවකදී ඇති විය හැකි රෝග තත්ත්වයක් පිළිබදව යම් දැනුවත් බවක් පැවතිම රෝගය වළක්වා ගැනීමටද හේතුවන වැදගත් කරුණක් බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත. වෛරස ආසාදන තත්ත්ව පිළිබදව අපි බොහෝ සෙයින් දැන්වත් වුවත් දිලීර හේතුවෙන් අපිට ඇති විය හැකි රෝග ගැන වැඩි දැනුමක් අප සතුව නැත. අන්න ඒ නිසාම දිලීර හේතුවෙන් හටගත හැකි රෝග දෙකක් සම්බන්ධව මේ ලිපිය තුළින් කතා කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ. එනම් අළුහම් සහ Vulvovaginitis සම්බන්ධවයි.

අළුහම් 

අළුහම් යනු පරපෝෂි ශාකයක් නිසා සම මත ඇති වන රෝග තත්ත්වයකි. දිලීර නම් පරපෝෂිතයා හේතුවෙන් මෙම අළුහන් ඇති වේ. මේවා ශාක වන නමුත් ප‍්‍රභාසංස්ලේශණය නොකරයි.  ඕනෑම පුද්ගලයෙකු මෙම රෝගයෙන් ජීවිතයේ කෙදිනක හෝ අත්දැකීම් ලබා ඇත. 

අළුහම් මතුපිට, මධ්‍යස්ථයේ (Intermediate) මෙන්ම ගැඹුරු ලෙස ඇති විය හැකිය. කෙසේ වුවද ඇති වූ ස්ථානයෙන් දිලීරය ඉවත් වුවද කලක් යන තෙක් සමේ පැහැය වෙනස් නොවේ. 

අළුහම් ඇති වූ විට දැකිය හැකි ලක්‍ෂණ

  • රවුම් ලප – මෙම ලප තඹ පැහැති ආකාරයේ, සමේ පැහැයට වඩා අඩු පාටක හෝ රෝස පැහැයක් ගනී. 
  • විවිධ මාස වලදී පැහැය වෙනස්වීම
  • සම ගැලවී යාම
  • සමහරවිට කැසීම 

මෙය ඇති කරන ජීවියා Malassezia furfur වේ. මෙය දිලීරයෙකි. මෙම ජීවියා සම මතුපිට රෝග නොසාදමින් ජීවත් වේ.  මෙම රෝගය ස්පර්ශය හරහා කෙනෙකුගෙන් තව කෙනෙකුට බෝවේ. මෙම රෝගයෙන්  ඕනෑම වයසක අයට ඇතිවිය හැකි අතර බහුලව දැකිය හැක්කේ තරුණ වැඩිහිටි අය අතර වේ. 

මෙම රෝගය ඇති කරවීම ඉක්මන් කරවන සාධක 

  • අධික උෂ්ණත්වය හා ආර්ද්‍රතාවය
  • තෙල් සමේ ගැල්වීම
  • අධික ලෙස දහදිය දැමීම
  • ප‍්‍රතිශක්තීකරණය අඩු කරවන ප‍්‍රතිකාර

අළුහම් ප‍්‍රතිකාර මගින් තුරන් කල හැකි වුවද ඉහත තත්ත්ව හේතූවෙන් නැවත ඇති වීම තීරණය වේ. 

අළුහම් ඇති වීමට හේතූ

මූලක ආකාරයට (mycelial) වර්ධනය වන දිලීරයක් වන අතර මෙහි ඝනය Malassezia. මෙම දිලීරය සාමාන්‍ය සමෙහි දැකිය හැක. මොවුන් ලිපිඩ මත ජීවත් වේ. මොවුන්ගේ ආකාර 4 ක් දැකිය හැක. වඩාත් සුලබ වර්ගය වන්නේ M furfur වේ. මොවුන් සාමාන්‍යයෙන් ස්නේහ ශ‍්‍රාවී ග‍්‍රන්ථි ආශ‍්‍රිතව ජීවත් වේ. Seborrhoeic ප‍්‍රදේශ වන හිස මත (හිසකබලේ), මුහුණ හා පපුව මත සිටී. මෙහිදී සුදු පැහැති හෝ වර්ණය අඩු (hypopigmented) වර්ගයේ රසායනිකයක් නිපදවන අතර එය අපිචර්මය හරහා ගොස් සමේ මෙලනින් වර්ණක සාදන ෙසෙල වල ක‍්‍රියාව අඩපණ කරයි. 

රෝග විනිශ්චය

  • කහ, කොල පැහැති Fluorescence ආලෝකය (black light) උපයෝගී කරගෙන රෝගය පවතින ප‍්‍රදේශ නිරීක්‍ෂණය. 
  • පොටෑසියම් හයිඩ්‍රොක්සයිස් භාවිත කරමින් සමේ සෛල සූරා ඉවත් කර ඒවා අන්වීක්‍ෂය ආධාරයෙන් පරීක්‍ෂා කිරීම මගින් . 

අළුහම් සඳහා ප‍්‍රතිකාර

  1. සුළු තත්ත්වයේ (ස්ථාන 1 – 2 පමණක්) පවති න අළුහම සඳහා ප‍්‍රති දිලීරනාශක කාරක ගැල්වීම කළ හැක. 

උදා: Selenium sulfide shampoo

Topical azole cream/shampoo (Econazole, ketoconazole)

Terbinafine gel

මෙම ඖෂධ නිකට මට්ටමේ සිට පහලට ගල්වා විනාඩි 5 – 15 කාලයක් තබා සෝදා හරින්න. සතියක්, දිනපතාද ඉන්පසුව මාසයක තුල සතියකට වතාවක් ද කල යුතුයි. 

2. ශරීරය පුරාම පවතී නම් පෙති ආකාරයට බීමට දිය යුතු වේ. 

උදා: Fluconazole, Itraconazole

මෙම පෙත්ත බී පැයක් පමණ තද බල ලෙස ව්‍යායාම කිරීමෙන් පසු දහදිය මගින් ඖෂධය සම මතට පැමිණේ. එවිට මෙම දිලීරය පහසුවෙන් ඉවත් කල හැක. පැය කිහිපයක් යනතුරු නෑම නොකල යුතුය. දින කිහිපයක් මෙම ප‍්‍රතිකාරය කිරීමෙන් දිගු කාලයක් පැවතුන අළුහම මාස කිහිපයකට සීමා කල හැක. 

අළුහම් ඇති වීම වළක්වා ගැනීමට 

Selenium sulfide shampoo මසකට වරක් එම පැල්ලම් මත ගැල්වීමෙන් නැවත නැවත ඇති වීම වළක්වා ගත හැක.

Vulvovaginitis

Vulvovaginitis ඇති වීමට ප‍්‍රධාන හේතුව බැක්ටීරියාවක් වුවද යීස්ට් (දීලිර), වෛරස, පරපෝෂිතයන්, පාරිසරික සාධක, ලිංගික සම්ප්‍රේෂණ රෝග, රසායනික හේතුද බලපෑ හැක. මෙම තත්ත්වය බහුලව ඇති කරවන බැක්ටීරියා වන්නේ Gardnerella යන ඒවාය. බැක්ටීරියා නිසා ඇති වන මෙම තත්ත්වයේදී අළු, සුදු පැහැති දුර්ගන්ද ශ‍්‍රාවයක් දැකිය හැක. මෙම ආසාධනය ඇති කරන දිලීර අතරින් බහුල වන දිලීරය වන්නේ Candida albicans යි. රසායනික ද්‍රව්‍ය ගැන සැලකීමේදී පහත රසායනිකයන් (Parabens, Sodium Sulfate, Fridosan, Dioxane වැනි රසායනික) හේතු විය හැකි අතර ඒවා සබන් වල, උපත් පාලන රසායනික ඵල අඩංගු වේ. එසේම අසාත්මිකතාවයන්ද දක්වයි. 

Vulvovaginitis තත්ත්වයේදී පෙන්නුම් කරන ලක්ෂණ

මෙම ආසාධනය සඳහා හේතු වන කාරකය මත ඇති වන ලක්‍ෂණ වෙනස් වේ. පොදු වේ ඇති විය හැකි ලක්ෂණ ලෙස 

  • ලිංගික ප‍්‍රදේශයේ ඇති වන උද්දීපනය
  • අධරය හා පිටවීය කොටසේ ඇති වන ප‍්‍රදාහය – අධික ගන්ධන සහිත අධික ශ‍්‍රාවයන් 
  • මුත‍්‍රා පහ කිරීමේදී ඇති වන අපහසුව
  • දැවිල්ල
  • ඉදිමුම
  • වියළි බව
  • දදයක් හෝ දිය බුබල ඇති වීම

එසේම

  • මුත‍්‍රා පහ කිරීමේදී අපහසුව
  • ලිංගික සංසර්ගයේදී වේදනාව
  • සුළු රුධිරවහනයක් පැවතීම
  • ගන්ධය සහිත ශ‍්‍රාවයක් ඇති වීම 

Vulvovaginitis තත්ත්වය සඳහා ප්‍රතිකාර

මේ සඳහා ලබාදෙන ප‍්‍රතිකාරය මෙම ආසාධනය ඇති කිරීමට හේතු වූ ජීවියා මත පදනම් වේ. 

Candida albicansමෙමගින් ලිංගය ආශ‍්‍රිතව කැසීමක් ඇති වන අතර සුදු පැහැති ඝන යෝනි ශ‍්‍රාවයක් ඇති කරයි.

මෙම ආසාධනය ඇති කරන වෛරස ලෙස හර්පිස් හා මානව පැපිලෝමා වෛරසය (Human Papilloma virus HPV) දැක්විය හැකිය. 

පාරසරික සාධක ලෙස දුර්වල ස්වස්ථතාව හා ආසත්මිකකාරක හේතු වේ. තද ඇදුම් ඇදීමෙන් එම ස්ථාන වල සම ඇතිල්ලීමෙන් උද්දීපනයක් ඇති වන අතර තෙත රැුදීමද හේතුවේ. උද්දීපනයට ලක් වූ සම නිරෝගී සමකට වඩා මෙම තත්ත්වයට පත්වීමට ඉඩකඩ වැඩියි. 

ලිංගික ආශ‍්‍රිතව බෝවන රෝග ගැන සැලකීමේදී Trichomonas vaginitis එක් හේතුවකි. මෙහිදී ලිංගික පෙදෙස අපහසුතාවය, කැසීම, අධික ශ‍්‍රාවයන් ඇති වේ. මෙම ශ‍්‍රාව කහ, කොල හෝ අළු පැහැ විය හැක. අධික ගන්ධයක් පවතී. මීට අමතරව Chlamydia, Gonorrhea නිසාද ඇති වේ. 

වැළැක්වීමි

  • සුවද විලවුන් ගල්වන ලද සනීපාරක්‍ෂක නිෂ්පාදන වලින් වැළකීම. 
  • උණුසුම හා සිතල රැුදෙන ආකාරයට තදට ඇ`දුම් ඇදීමෙන් වළකින්න. 
  • ලිංගික සංසර්ගයේදී condoms භාවිතය
  • ජලය වි`ද සෝදා හැරීම නොකල යුතුය. එවිට යෝනි මාර්ගයේ ස්වභාවික බැක්ටීරියා ගහනය විනාශ වේ. 
  • උණුසුම දින වලදී කපු යට ඇ`දුම, භාවිතා කරන්න. 
  • ලිංගික සහකරුවන් එක් කෙනෙකුට වඩා ඇසුරු නොකරන්න. 
  • වැසිකිලි භාවිතයෙන් පසු ප‍්‍රවේසමෙන් පිස දමන්න. 

 

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

වෛද්‍ය එම්. එන්. ජයවර්ධන මහත්මිය

අපේක්ෂා රෝහල , මහරගම.

 

 

 


                

කොස්, දෙල්, මඤ්ඤොක්කා වැනි කෑම දරුවන්ට දීම නුසුදුසුද?

මෙලොව උපන් සෑම දරුවකුගේම මුල්ම අහාරය මව්කිරි. මව් කිරි දරුවාට දෙන්නේ දරුවාගේ වර්ධන අවශ්‍යතාවයන් සියල්ල ඒ තුල අඩංගු නිසයි. ඒ නිසාම මුල් මාස 6 දරුවාට වෙනත් ආහාර අවශ්‍ය  නොවේ. ඒ, මව්කිරි වල දරුවාගේ වර්ධනයට, රෝග වලින් ආරක්‍ෂාවට, මනෝ සමාජීය සංවර්ධනයට ඒ කියන්නේ ජීවිතයකට අවශ්‍ය සියලුම අවශ්‍යතාවයන් සමගම ආදරය, කරුණාවත් මුසු වී ඇති නිසයි. මව්කිරි බොන මව් ඇකය තරම් ආරක්‍ෂිත තැනක් දරුවෙකුට තවත් නැත. මෙවන් වූ සියලු අවශ්‍යතා මව්කිරි වලින් සපිරුණු දරුවා වැඩෙත්ම එයාගේ ක‍්‍රියාවලි වන ශක්ති ප‍්‍රමාණයන් වැඩි වන විට මව්කිරි පමණක් ප්‍රමාණවත් නොවන අතරම එසේ වැඩිපුර අවශ්‍ය වන ශක්ති ප‍්‍රමාණයන් පියවීමට මාස 6 සම්පූර්ණ වූ විගස අමතර ආහාර ආරම්භ කරයි. 

අමතර ආහාර යනු මව්කිරි වලින් නොසපිරෙන අවශ්‍යතා සඳහා අමතරව ලබාදෙන පෝෂකාංග සපිරි ආහාරයි. මේ පෝෂකාංග සපිරි ආහාර,

  • ශක්තිය සපයන ශක්ති ජනක
  • ශරීරය වර්ධනය වෙමින් ගෙවී යන කොටස් අලුත්වැඩියා කරන වර්ධක
  • රෝග වලින් ආරක්‍ෂා කරමින් ක‍්‍රියාවලි නිසි පරිදි සිදු කරන ආරක්‍ෂක 

යන කොටස් තුනෙන් සමන්විත ආහාරයි.

අපි අහාර තෝරාගැනීමේදී මේ පෝෂණ අවශ්‍යතා සපිරෙන ලෙසින් ආහාර සකස් කළ යුතුයි. මීට අමතරව කුඩා ප‍්‍රමාණයකින් ආහාර ලබා දීමේදී ගුණාත්මක බව වැඩි ආහාර වර්ග තෝරා ගැනීමට සැලකිලිමත් විය යුතුය.

එහිදී,

  • ශක්තිය සැපයීම සඳහා – බත්, පාන්, අල, කොස්, දෙල් වැනි ආහාර. 
  • වර්ධන අවස්ථා සඳහා – මස්, මාළු, කරවල, බිත්තර, පියලි ඇට වර්ග
  • ආරක්‍ෂක ආහාර ලෙස – පළතුරු, එළවළු, පළා වර්ග

කොස්, දෙල්, මඤ්ඤොක්කා අමතර ආහාර පටන් ගැනීමේදී ලබා දීම සුදුසුද?

කොස්, දෙල්, මඤ්ඤොක්කා යනු පිෂ්ඨය වැඩි ප‍්‍රමාණයක් ඇති ආහාර වර්ගයි. ආසාත්මිකතා නැතිනම් වැඩි ශක්තියක් අවශ්‍ය දරුවන්ට මේ ආහාර වර්ග කුඩා කාලයේ සිටම ලබා දීමට හැකියි. එමගින් දරුවන්ගේ පෝෂණ අවශ්‍යතාවයද සපිරෙනු ඇත. අමතර ආහාර  අරඹා මසක් පමණ යන විට රසායනික ද්‍රව්‍ය අඩංගු නොවන ඕනැම ආහාරයක් ලුණු, සීනි නොමැති ව ඕනෑම ආහාරයක් දරුවන්ට දිය හැකියි. 

මේ නිසා මාස 7, 8 වන විට මේ ආහාර දරුවන්ට ලබාදිය හැකියි. ඒ ප‍්‍රධාන ආහාර වේල සමග හෝ අමතර ආහාර වේලක් ලෙසයි. 

මඤ්ඤොක්කා/කොස්/දෙල් ප‍්‍රධාන ආහාරයට එකතු කරන්නේ නම් බත් සමග එකතු කර සාදා ගත හැකි අතරම කෙටි ආහාර වේලක් ලෙස දෙන්නේ නම්,

  • තම්බාගත් මඤ්ඤොක්කා/කොස්/දෙල් – පොල් සමග
  • මාළු/මස්/බිත්තර සමග – ඩෙවල් ලෙස
  • මාළු/මස්/බිත්තර සමග – කොත්තු ලෙස ලබා දිය හැකියි.                                             
  • මාස 7 වන විට දරුවන්ගේ ආහාරයට පොල් තෙල් එකතු කරන නිසාත් මේ ආහාර හොඳින් පොඩි කර ගත හැකි නිසාත් ආහාර වේල් සඳහා එකතු කිරීම පහසු වේ. 
  • මාස 9 පමණ වන විට කොස් සමග කිරි හොදි ලෙසද ලබාදිය හැකියි. 

කොස්, දෙල්, මඤ්ඤොක්කා වැනි මේ ආහාර වල පිටි වලට අමතරව කෙඳි යම් ප‍්‍රමාණයක් අඩංගු නිසා ආහාරයේ ජීර්ණ ක‍්‍රියාවලියට ද පහසුවක් එක් කරයි. 

වර්තමානයේ රටේ පවතින අර්බුදකාරී තත්ත්ව හමුවේ දරුවන්ගේ ආහාර වේල් පිළිබඳව සැලකිලිමත් වීමේදී ගෙවත්තෙන් සපයා ගත හැකි ආහාර කෑම වේලට එකතු කිරීම තුලින් ආර්ථික වශයෙන්ද සහනයක් ලබාගත හැකිවා සේම එහි පෝෂණීය අගය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා එළවළු, පලා වර්ග එකතු කර පොල්, පොල් කිරි හෝ පොල්තෙල් එකතු කිරීම කල හැකියි. 

ප‍්‍රධාන වේල සඳහා බත් පමණක්ම ලබා දිය යුතු නැති වන අතරම බත් සමග මිශ‍්‍ර කරගැනීමෙන් ආහාර වේලේ පෝෂණ ගුණය මෙන්ම රසවත්භාවයත් ආකර්ශණීය බවත් ලෙසින් විවිධ ලෙස සකස් කරගැනීමට හැකිය. 

එසේම කොස්, දෙල්, මඤ්ඤොක්කා වැනි දේ යොදා ගනිමින් ආහාර ස්නැක් ලෙස සකස් කර ගැනීමට ද හැකියාව ඇත. කට්ලට්, පැටිස් වැනි ආහාර සඳහා පිරවුමක් ලෙසට භාවිත කිරීමට ඇති හැකියාවත් ආහාර රුචිය ඉහළ දැමීමට හේතුවක් වනවා මෙන්ම ආහාරයේ විවිධත්වය ලෙසින්ද විශේෂිත බවක් පෙන්නුම් කරයි. එසේම කොස්, දෙල්, මඤ්ඤොක්කා යනු පහසුවෙන් පිස ගැනීමට ඇති හැකියාව නිසා දරුවන්ට සකස් කර දීමද පහසු වේ. 

අතීතයේ අපේ රටේ ප‍්‍රධාන ආහාර ලෙසින් සලකා ඇති මෙම කොස්, දෙල්, මඤ්ඤොක්කා වැනි ආහාර අපේ දරුවනටද ඒ අයුරින් ලබාදීමට උත්සුක වීම තුලින් දරුවන්ගේ ශක්ති අවශ්‍යතා පරිපූර්ණ කිරීමට හැකියාව ලැබේ. නැවුම් ලෙසින් පිළියෙල කරගැනීමට ඇති හැකියාව නිසා ආහාරයේ රසවත් බව වැඩි වේ. 

කොස්, දෙල්, මඤ්ඤොක්කා වැනි ආහාර වතුරෙන් තැම්බීමට මෙන්ම හුමාලයෙන් තැම්බීම ද කල හැකි හෙයින් බත් පිසින අතරම වුවද සකස් කරගත හැකිවීමත් කිරිබත්, පිට්ටු, රොටී, හැලප, වණ්ඩු මෙන්ම කේක්, කොකිස් වැනි ආහාර සදහා වුවද යොදා ගැනීමට හැකි වීම තුලින් දරුවන්ගේ ආහාරයට විවිධත්වයක් එක්කල හැකි වේ. 

සෑම විටම දරුවන්ගේ ආහාර රුචිකත්වය වැඩි කිරීම සඳහා ආහාර වර්ගය, පෙනුම, පැහැය, රසය වගේම ගුණාත්මකභාවය වැඩි කල යුතු හෙයින් මෙවැනි විවිධත්වයෙන් යුතු ආහාර දරුවාගේ ආහාරයට එක් කිරීම පෝෂණ අගය වගේම ආර්ථිකයටද පහසුවක් වනු ඇත. 

 

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

අයිරාංගනී ගගලගමුව

පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිළධාරීනි

සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී කාර්යාලය

බුලත්සිංහල

 

 

අළුත උපන් දරුවා වෙනිවැල්ගැට වතුරෙන් නෑවීම සුදුසුද?

මොනවද මේ වෙන වෙනිවැල්ගැට කියන්නේ.

උද්භිද විද්‍යාත්මකව Coscinium Fenestratum යන නාමයෙන් හඳුන්වන විශාල ශාකමත වැතිරී වැඩෙන වැලක් වන වෙනිවැල් ගැට ශ‍්‍රී ලංකාවේ පහතරට තෙත් කලාපීය වනාන්තර තුල දැකිය හැකිය. ශ‍්‍රී ලාංකීය පාරම්පරික හා ආයුර්වේද වෙදකමේදී මෙන්ම හෙල වෙදකමේදී මෙයට හිමි වන්නේ සුවිශේෂී තැනකි. එසේ වන්නේ මෙම ශාකයේ ඇති අසීමාන්තික වූ ඖෂධ ගුණයන් නිසයි. 

සෙම් ප්‍රතිශ්‍යාව, උණ, ආසාත්මිකතා, ගෙඩි, සර්ප විෂ, මුඛ රෝග, දද, කුෂ්ඨ ආදි රෝග මෙන්ම අධික ලේ වහනය, සෙංගමාලය, පණු රෝග සඳහාත් ආහාර අජීර්ණය නිසා ඇති වන ආහාර අරුචිය සඳහා පමණක් නොව සිරුරේ සර්ව අංග ආශ‍්‍රිතව ඇති වන රෝග තත්ත්ව සඳහා ඖෂධයක් ලෙස භාවිත කිරීමට හැකි වන්නේ මෙම ශාකයේ වූ මේ අසීමාන්තික ගුණය හේතු කොටගෙනය. මෙහි ඖෂධීය ගුණය ගැන සිතද්දී අලුත උපන් දරුවාගේ සෞඛ්‍යයට ගලපා ගැනීම සඳහා මව්වරුන් උනන්දු වීම අරුමයක් නොවේ. දේශීය වෙදකම තුල නවජ දරුවන් සඳහා නෑවීමට ජලයට වෙනිවැල් ගැට එකතු කිරීම වරදක් සේ නොදකින්නේ ඉහත හේතූ නිසයි. එනම් සමට ආරක්‍ෂාවක් සැපයීම මෙන්ම ඒ මගින් සමේ රෝග සඳහා ප‍්‍රතිශක්තියක් ලැබීමට මෙය හේතුවක් විය හැකි හෙයිනි. 

අලුත උපන් දරුවෙකු වෙනිවැට ගැට තැම්බූ වතුරෙන් සේදීම සුදුසුද?‍

එසේ වුවද කුඩා දරුවා උපන් විගස මෙලොවදී තමන්ගේ පරිසරය වෙනස් වීම පෝෂණය සදහා අමතර වෙහෙසක් දැරීමට සිදුවීමට නිතැතින්ම සිදු වේ. ඒ මව්කුස සිටියදී ජලජ පරිසර වටා පිටාවක සිටීම මෙන්ම පෝෂණය වැදෑමහ හරහා සැපයෙන හෙයින් ආහාර අවශ්‍යතා සදහා අමතර වෙහෙසක් දැරීමට සිදු නොවේ. 

ළදරුවෙක් මෙලොව එළිය දුටු විගස පරිසර වෙනස, මවට ප‍්‍රසවයේ ඇති වෙහෙසකාරී බව මෙන්ම මව හා දරු සම්බන්ධතාවය හොඳින් ගොඩනඟා ගැනීමට ගත වන කාලය තුල දරුවාට ලැබෙන මව්කිරි ප‍්‍රමාණය අඩු වීම හෝ දරුවා උරාබොන මව්කිරි ප‍්‍රමාණය අඩුවීම නිසා ශරීරය කහ පැහැ වීම සිදු විය හැකියි. මෙසේ සිදු වන්නේ රතු රුධිර සෛල බිඳ වැටීම සමග එයින් ඇති වන බිලි රුබින් වර්ණකය නිසයි. මෙය දරුවාගේ ඇස්, නියපොතු මෙන්ම ශරීරය තුලින්ද දැකිය හැකියි. සමෙහි කහ පැහැය ඇති වීම මගින් දරුවාට ලැබුණු මව්කිරි ප‍්‍රමාණය අඩු වීම හෝ රුධිර ඝණ නොගැලපීම මතින් ඇති වන කහ පැහැවීමක් හෝ වෙනත් ආසාධන තත්ත්වයක් නිසා විය හැකියි. මෙය හඳුනා නොගත හොත් එය දරුවාට අනර්ථයක් විය හැකි තත්ත්වයක් හෙයින් ඒ පිළිබඳව සැලකිලිමත් විය යුතුය. 

මෙසේ හෙයින් නවජ දරුවා වෙනිවැල් ගැට වලින් නෑවීමෙන් සම මත කහ පැහැයක් ඇති විය හැකි නිසා එය රෝගී තත්ත්වයක් ලෙස වටහා ගැනීමට හේතු විය හැකියි. වෙනිවැල්ගැට වතුරේ තැම්බෙන විට කහ පැහැයක් ඇති වේ. මේ කහ පැහැය සම මතට වැටීම නිසා සම කහ පැහැයක් ගැනීම සුළු වශයෙන් ඇති විය හැකිවා සේම දිගටම මෙසේ සිදු වීමෙන් එය දරුවා කහ වීමක් ලෙසින් තීරණය කොට වෛද්‍ය උපදෙස් සඳහා යොමු කිරීමටත් අනවශ්‍ය ලෙසින් රසායනාගාර පරීක්‍ෂණ වෙත යොමු කිරීමටත් හේතු විය හැකියි. ඒ වගේම දරුවාට කහ පැහැ වුවහොත් එය වෙනිවැල් ගැට වතුරෙන් සේදීම නිසා යැයි සිතා අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර වෙත යොමු නොවී සිටීමටද ඉඩ ඇත. මේ කරුණු දෙක නිසාම පළමුව දරුවා හොඳින් මව් කිරි උරා බොන්නේද යන්න හොඳින් තහවුරු කරගැනීම ඉතා වැදගත් වේ. එය හොඳින් හඳුනාගත හැක්කේ දරුවා හොඳින් කිරි උරාබීම, කිරි උරා බිව් පසු දරුවා සංතෘප්තිමත්ව සිටීම, දිනකට 7, 8 වතාවක් මුත‍්‍රා පහ කිරීම යන කරුණු මෙන්ම සති 4 කදී පමණ බර කිරා බැලීමේදී දරුවාගේ වර්ධන රේඛාව නියමිත දිශාව වෙත යොමුව පිහිටීම යන කරුණු මගිනි. මේ කරුණු තහවුරු කර ගැනීම සිදුවන තෙක් දරුවා නෑවීම සඳහා පිරිසිදු ජලය පමණක් භාවිත කිරීම වඩාත් සුදුසු වේ. වෙනිවැල් ගැට මගින් දරුවාට වෙනත් අහිතකර තත්ත්වයක් ඇති වන බවක් සොයාගෙන නැතිමුත් කහ වීම යන්න දරුවාගේ සෞඛ්‍යයට බරපතල තර්ජනයක් එක්කල හැකි තත්ත්වයක් හෙයින් අනවශ්‍ය ලෙස සම්මත කහපැහැය ඇති කරවිය හැකි දෙයින් මුල් කාලයේ ඈත්වීම වැදගත්ය. 

එසේම නවජ දරුවා සිටින කාමරයේ බිත්ති වල කහ පැහැය, දොර ජනෙල් රෙදි, ඇඳ ඇතිරිලි, දරුවාගේ ඇඳුම් වල කහ පැහැය පවා ඇති විට අපට ඒ ඒ පරිසරය තුලදී දරුවා කහ පැහැයෙන් දැකිය හැකියි. මෙසේ හෙයින් දරුවා සඳහා කාමරය සකස් කිරීමේදීද මෙය ඉතා වැදගත් විය හැකියි. එසේම දොර ජනෙල් මෙන්ම ඇඳ ඇතිරිලි වල පැහැය පවා මේ දින වලදී ඉතා වැදගත්. එසේ හෙයින් මුල් දින වලදී දරුවා සදහා පිළියෙල කරන රෙදි පිළි සුදු පැහැති වීම වැදගත්. එසේ සුදු පැහැය යොදා ගැනීම කහ පැහැය පමණක් නොව, වෙනත් පැහැයක් හඳුනා ගැනීමට පවා වැදගත් වේ. උදාහරණයක් ලෙස හෘද රෝගයක් ඇති දරුවකු නිල් පැහැ වීම, දරුවාගේ මල සමග රුධිරය පිටවීම, ආදී අවස්ථාවන් වලදී වුවද ඒවයේ පැහැය හඳුනා ගැනීමට සුදු පැහැයෙන් දරුවාගේ රෙදි පිලි තෝරා ගැනීමට සැලකිලිමත් විය යුතුය. 

එසේම මව ගැන සැලකුවහොත් ඇයටද පූර්ව ප‍්‍රසව සමයේ ඇඳුම් සකසා ගැනීමේදී ලා පැහැති ඇඳුම් සකසා ගැනීමට උපදෙස් ලබාදෙන්නේ මවගේ රුධිර වහනයක් වුවද හඳුනාගැනීමට පහසු වන ලෙසිනි. 

වෙනිවැල් ගැට නුසුදුසු දෙයක් නොව එය නිසා ඇති වන වැරදි වැටහීමක් නිසා දරුවාට අනර්ථයක් විය හැකි බව දැන් ඔබට වැටහෙනවා ඇති. මේ නිසා එහි ඖෂධීය ගුණය පසුව දරුවාට ලබාදිය හැකි හෙයින් මුල් මාසය වත් පසුවන තුරු වෙනිවැල් වතුරින් දරුවා නෑවීම නොකල යුතුයි. ආයුර්වේද වෛද්‍ය ක‍්‍රමය හා බටහිර වෛද්‍ය ක‍්‍රමය අතර පවතින දුරස්ථභාවය නිසා සමහර මතිමතාන්තර ඇති වුවද වෙනිවැල්ගැට නෑවීම සම්බන්ධව ඇති විය හැකි තත්ත්වය ඉහතින් විස්තර කල දෙයම හෙයින් මේ පිළිබව නිවැරදි නිගමනයකට එළඹීමට ඔබට මේ කරුණු උදව් උපකාර කරගැනීමට හැකි වනු ඇත. 

 

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

අයිරාංගනී ගගලගමුව

පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිළධාරීනි

සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී කාර්යාලය

බුලත්සිංහල

 

 

මස්දලු ලෙස පැවසෙන පොලිප්ස් ගැන ඔබ දන්නවාද?

 ඇතැම් අවස්ථාවල අයෙකුගේ සිරුරේ යම් ස්ථානයක මස් දල්ලක් ඇවිත් ඇති බව අපි නිතර අසා තිබෙනවා. මොකද්ද මේ මස්දල්ලක් කියන්නේ? එය ඇති විය හැක්කේ සිරුරේ කුමන තැන්වලද? 

මස් දල්ලක් ලෙස එය අප අසා ඇතත් වෛද්‍ය විද්‍යාත්මකව එය හඳුන්වන්නේ පොලිප්ස් ලෙසයි. පොලිප්ස් යනු  කුඩා, පැතලි ඉහළට මතු වී ඇති හෝ නටුවක ආකාරයට ඇති කුඩා බිම් මලක් වැනි පටක වර්ධනයකි. බොහෝ ඒවා කුඩා වන අතර අඟල් ½  ක් පමණ පළල වේ. ගර්භාෂය හා අන්තක වල පොලිප්ස් බහුලව ඇති විය හැකි අතරම ඊට  අමතරව කන හා ගැබ් ගෙලෙහිද ඇති විය හැක. 

මෙවැනි තත්ත්වයකදී Colonoscopy හෝ Endoscopy යන ක්‍රම උපයෝගී කරගනිමින් ඒවා ඉවත් කරන අතරම එම කොටස් පටක ජෛවීක්‍ෂාව (biopsy) සඳහා යොමු කරයි. කෙසේ වුවද බොහොමයක් පොලිප්ස් තත්ත්ව පිළිකා නොවන අතර කලාතුරකින් පිළිකා විය හැකි අතර රෝගියා යොමු කෙරෙන ප‍්‍රතිකාර ක්‍රමය රඳා පවතින්නේ එම පොලිප්ස් හෙවත් මස් දල්ලේ පිහිටීම, ප‍්‍රමාණය හා පිළිකාවක් ද නැද්ද යන කරුණු මතය.

පොලිප්ස් ඇති වීමට හේතුවක් නිශ්චිතව නොදන්නා නමුත් ආරයේ බලපෑමෙන් හෝ ආගන්තුක ද්‍රව්‍යයකින් ඇති වන ආසාධනයක් නිසා ද ඇති විය හැකි බවට විශ්වාස කෙරේ. ඒවායේ පිහිටීම මත ඇති වීමට අදාල වන හේතූ විවිධ වේ. ඊට අමතරව කුඩා ගෙඩියක් (Cyst), අර්බුදයක් (tumor) ද මෙයට හේතු විය හැකි බව පැවසේ.

පොලිප්ස් පිහිටි ස්ථානය අනුව රෝග ලක්‍ෂණ වෙනස් වේ. 

වර්ගය පිහිටීම ලක්‍ෂණ
1. ගුද මහන්තක පොලිපස (colorectal polyp) මහන්ත, ගුදය මළ වල රුධිරය තිබීම, උදර වේදනාව, මළ බද්ධය/පාචනය
2. ගර්භාෂය (Uterine endometrial polyp) ගර්භාෂ ආස්ථරය හා ගර්භාෂය තුල වඳභාවය, අක‍්‍රමවත් ඔසප් චක‍්‍රය, යෝනි රුධිර වහනය.
3. ගැබ් ගෙල (cervical polyp) ගැබ්ගෙල
  • බොහෝ විට ලක්‍ෂණ නොපෙන්වයි. 
  • සමහර විට අධික ලෙස ආර්තව රුධිර වහනයක් හෝ ලිංගික සංසර්ගයේදී රුධිර වහනය හෝ අසමාන් රාවයන් ඇති විය හැක.
4. ආමාශය ආමාශයික ස්ථරය හා ආමාශය තුල ඔක්කාරය, වේදනාව, වමනය, රුධිර වහනය
5. නාසය තුල (Nasal polyp) නාසය හෝ කෝටරක ආසන්නයේ හිසරදය, නාසයේ වේදනාව, ගඳ සුවඳ නොදැනීම 
6. කනේ – aural polyp කන තුල කන් නොඇසීම, කනෙන් රුධිරය ගැලීම
7. ස්වර තන්ත‍්‍ර (උගුර) ස්වර තන්ත‍්‍ර වල දවස් කිහිපයක, සති කිහිපයක් දක්වා පැවති කටහඬ ගොරෝසු වීම. 
8. මුත‍්‍රාශය මුත‍්‍රාශ ආස්තරය මුත‍්‍රා සමග රුධිරය පිටවීම, වේදනාත්මක මුත‍්‍රා පහ කිරීම, නිතර නිතර මුත‍්‍රා පහ කිරීමට සිදු වීම
9. පිත්තාශය පිත්තාශ ආස්තරය උදරයේ දකුණු පැත්තේ වේදනාව, ඔක්කාරය, කෑමේ අපහසුව

 

පොලිප්ස් ඇති වීමේ අවදානම් සාධක

බඩවැල් ආශ්‍රිතව ඇති වන පොලිප්ස් 

  • විශේෂිත ජානමය ලක්‍ෂණ
  • ආරය 
  • අධික මේදය හා තන්තු අඩු ආහාර
  • අවුරුදු 50 ට වඩා වැඩි වීම
  • පුරුෂයෙකු වීම
  • දුම්කොල හා මත්පැන් භාවිතය
  • අන්තක වල ආසාධිත  තත්ත්ව පැවතීම 

උදරය ආශ්‍රිතව ඇති වන පොලිප්ස්

  • වයසට යාම
  • පටක වල ඇති වන ආසාදන 
  • ආමාශය තුල බැක්ටීරියා ආසාධන

ගර්භාෂය ආශ්‍රිතව ඇති වන පොලිප්ස්

  • වයස අවුරුදු 60 වඩා වැඩි වීම
  • රුධිරයේ ඊස්ට‍්‍රජන් මට්ටම අධික වීම
  • ආර්තවහරණය වී තිබීම
  • රුධිර වහනය
  • Polycystic Ovarian Syndrome තත්ත්වය

ගැබ්ගෙල ආශ්‍රිතව ඇති වන පොලිප්ස්

  • ආර්තවහරණයට පත් නොවීම
  • එක් දරුවෙකු හෝ දරුවන් වැඩි ගණනක් බිහි කිරීම
  • ලිංගිකව සම්ප්‍රේෂණය වන රෝග පැවතීම

නාසය ආශ්‍රිතව ඇති වන පොලිප්ස්

  • කෝටර තුල ආසාධන
  • ආසාත්මිකතා
  • ඇදුම
  • Cystic fibrosis
  • Aspirin වලට දක්වන සංවේදී බව

ස්වර තන්ත්‍ර ආශ්‍රිතව ඇති වන පොලිප්ස් 

  • ස්වර තන්ත‍්‍ර  වෙහෙසට (හයියෙන් කෑ ගැසීම) පත්වීම  
  • දුම්පානය
  • රසායනික ද්‍රව්‍ය වලට නිරාවරණය
  • ආමාශයක යුෂ උගුරට පැමිණීම

මුත්‍රාශය ආශ්‍රිතව ඇති වන පොලිප්ස්

  • පවුල් ඉතිහාස
  • හෙපටයිටීස් B ඇති වීම
  • නිතර නිතර පිත්තාශයේ ආසාදනයන් ඇති වීම

Polyp ඇති වීම වැළැක්වීම සඳහා සති දෙකක් සඳහා මිනිත්තු 150 ක කාලයක් ව්‍යායාමවල යෙදී පේශි ශක්තිමත් කිරීමත් දිනකට වාර අවමව 3 – 5 අතරක පලතුරු හා එළවළු අනුභව කිරීමත් මේදය සහිත ආහාර වලින් වැළකීම හා රතු මස් සහිත ආහාර අධික ලෙස නොගැනීම මෙන්ම ඇස්ප්‍රින් අඩු මාත‍්‍රාවක් ගැනීම (ගුද මහන්තක පිළිකා හා පොලිපස ඇති වීම අඩු කිරීම) ලබා ගැනීමට ද සැලකිලිමත් විය යුතුය. 

 

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය

සූතිකා පුහුණු හෙද නිළධාරිනි (I ශ්‍රේණිය)

නවජ සූති දැඩි සත්කාර ඒකකය

පළාත් මහ රෝහල, කුරුණෑගල

 

 

 

 


                

වයසේ වැරැද්ද කියල ඉන්න එපා…

ඔබේ පුංචි පැටියා උස් මහත් වෙලා නව යොවුන් වයසට පැමිණියාම ඔවුන්ගේ හැසිරීමේ බොහෝ වෙනස්කම් ඇති වෙන්න පුලුවනි.ඉස්සර කාලයේ මව්පියන් මේවා අනේ ඉතින් වයසේ වැරුද්ද කියල ඔවුන්ගේ හැසිරීම් රටාව  සාධාරන කලා. එක් පැත්තකින් ඔවුන්ගේ පිළිගැනීමත් සාධාරණයි. විද්‍යාත්මකව සලකා බලන විටත් මිනිස් මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වය අනුව නව යොවුන් දරුවන්ගේ හැසිරීම තුළ මේ අන්දමින් විවිධ ගැටුම් , හැලහැප්පීම් ඇති වෙන්න පුළුවනි.

මොළයේ ජීව විද්‍යාත්මක සැකැස්ම

වයස අවුරුදු 10 – 19 ක් අතර කාලයේදී මිනිස් මොළයේ වර්ධනය සිදු වෙන අතර දරුවා ශාරිරික ලෙසින්ද වර්ධනය වෙනවා. මේ කාලයේදී දරුවාට දැණුම වගේම සමාජ අත්දැකීම් උපයා ගත හැකි කාලයක්. මොළයේ බිලියන ගණනින් ස්නායු වර්ධනය වෙන අතර පවතින ස්නායු ශක්තිමත් වීම වගේම ක්ෂය වීම්ද සිදු වෙනවා.ක්ෂය වෙන ස්නායු නිසා අලුත් ස්නායුවලට වැඩන්න ඉඩ පරිසරය ඇති වෙනවා.ඒ සමග ස්නායු උත්තේජනය වගේම මොළයේ වර්ධනය සිදු වෙන අතරවාරයේ දරුවන් තරුණ කාලයේදී ලබන දැණුම සහ අත්දැකීම් ඔවුන්ගේ ජීවිතයට බලපානවා.

මොළයේ පිටුපස කොටස

මොළයේ පිටුපස කොටස ඉව, ආවේග, චිත්තවේග හා ආක්‍රමණශීලී හැසිරීම සඳහා බලපාන අතර දරුවන්ගේ මෙම කොටස මුලින් වර්ධනය වෙනවා.

මොළයේ ඉදිරිපස කොටස

 ‘‘ලලාට කණ්ඩිකාව ‘‘හෙවත් මොළයේ ඉදිරිපස කොටස දියුණු කොටස ලෙසින් සැලකෙන අතර සන්සුන්බව,ප්‍රඥාව, තර්කානුකූලබව වෙනුවෙන් මෙම ලලාට කන්ඩිකාව සංවර්ධනය වීම බලපානවා. ඒ අවස්ථාවන්හිදී ප්‍රතිවිපාක ගැන සිතන්න, චිත්තවේග පාලනය,නැවත හිතා බලන්න වැනි ජීවිතයේ ගැටුම් සහ ගැටලු කළමනාකරනය කර ගැනීමේ හැකියාව ලැබෙනවා.මොළයේ මෙම කොටස දරුවෙකුගේ වයස අවුරුදු 24 පමණ වෙන විට වර්ධනය වීමක් සිදු වෙනවා.

දැන් බොහොම තැන්පත්..

සමහර විට අම්මා, තාත්තා වුනත් එදාට වඩා අද ජීවිතය දෙස උපේක්ෂාවෙන් බලන්න පුරුදු වී තිබෙන්නේ ඔබේ ලලාට කණ්ඩිකාව දැන් සම්පූර්ණ වී අවසානයි. ඒ නිසා ආපස්සට හැරී බලන විට එදා ඔබේ  පැවැති ගති අද බොහොම සුමට ‍වී ඇති අන්දම අදහා ගන්නත් අපහසු ඇති.සමහර විට ඔබේ දරුවා අද හැසිරෙන ආකාරය හෙට දවසේ එනම් ලලාට කණ්ඩිකාව වර්ධනය වුන දිනකදී වෙනස් වීමට පුලුවනි. ඒ නිසා දරුවන් අතර ඔබ මේ වගේ ගති පැවැතුම් සහ හැසිරීම් දකින්න පුළුවනි.

නින්ද පිලිබඳ වෙනස්කම්

අද බොහෝ දරුවන් අතර මේ හැසිරීම ඉතාම පොදුයි. ඒ චෝදනාව ඔබ විද්‍යුත් මෙවලම් වෙත එල්ල කරනවා. රාත්‍රි කාලයේ අවදිව සිට උදේ දහය පමණ වෙන තෙක් නිදා ගැනීම අද තරුණ දරුවන්ගේ සාමාන්‍ය රටාවක් බවට පත් වී තිබෙනවා.සුවදායක නින්දක් නොලැබීම නිසා දරුවන් වෙතින් මේ වගේ ගති පැවැතුම් ප්‍රදර්ශනය වීමටත් ඉඩ තිබෙනවා.

  • නුරුස්නාබව
  • ඉවසීමක් නැහැ
  • හැකියාවන් අඩුයි
  • ඉගෙණුමට උනන්දු නැහැ.

 දෙමව්පියන් කරදරකාරයන් ලෙස සිතන්න පටන් ගන්නවා.

නව යොවුන්  වයසට එන විට තමන්ගේ ආදරණීය දෙමව්පියන් පවා කරදරකාරයන් ලෙස සිතන්නට දරුවන් පෙළඹෙනවා. අම්මා , තාත්තා මහත් වූ ආදරයෙන් කරන දෙය පවා ඔවුන්ට හිරිහැරයක් විදිහට සිතනවා. දැන් අපි ස්වාධීන කණ්ඩායමක් නිසා දෙමව්පියන්ගේ අවධානය ඔවුන්ට හිරිහැරයක්. ඒ නිසා දරුවා වෙත මහත් සෙනහසින් ආදරයෙන් කරන හැම දෙයක්ම දරුවා දකින්නේ මහත් වූ වධයක් විදිහටයි. ඉතින් ඒකටත් හේතුවක් තිබෙනවා. තවමත් ඔවුන්ගේ ලලාට කණ්ඩිකා කොටස වර්ධනය වී නැති නිසා අනේ අම්මා..තාත්තා අපට මේ දේවල් කරන්නේ ආදරයෙන් කියන විශ්වාදය ගොඩ නගා ගැනීමට ඔවුන්ට හැකියාවක් නැති වී තිබෙනවා. 

නීති කඩන්න…සමාජයේ ඉස්මතු වෙන්න කැමැතියි

නව යොවුන් දරුවන් සමාජයේ පවතින නීති රීති ගැන එතරම් තැකීමක් නොකරන අවස්ථා තිබෙනවා. හැම දරුවෙක්ම නොවුනත් ඔවුන්ගේ වයස නිසා නීතිවලට වෙනස් අන්දමින් කටයුතු කරන්න පෙළඹෙන්න පුළුවනි. කොටින්ම පෝලිමක වුනත් මැදින් පනින්න ඔවුන් කැමැතියි. එය අනිවාර්යෙන්ම කළ යුතු දෙයක් එහෙම නැත්නම් නව යොවුන් වයසේදී ලබා ගත යුතු අත්දැකීමක් විදිහට සිතනවා. එය ඔවුන්ගේ වරදක් නොවෙයි. තවමත් සමාජ හැසිරීම්වල ප්‍රතිවිපාක ගැන සිතන්න තරම් මොලයේ ඉදිරිපස කොටස වර්ධනය වෙලා නැහැ.

ඇබ්බැහි වීම් දරුනුයි.

අපේ ජීවිතයේ සතුටට හේතු වෙන දෙයක් කරන විට සතුටු හෝර්මෝනය හෙවත් ‘‘ ඩොෆමින් “ උත්තේජනය වෙනවා. නව යොවුන් දරුවන් තුළ මෙවැනි සතුටු හෝර්මෝනයන් උත්තේජනය වෙන විට ඔවුන් දිගින් දිගටම ඒ කටයුතු වෙනුවෙන් යොමු වෙනවා. ඒ නිසා මේ කුනාටු සමය බොහොම ප්‍රෙව්සමින් ගනු දෙණු කළ යුතුයි. යම් විදිහකින් මත් වතුර , මත් කුඩු හෝ වෙනත් සමාජ විරෝධී කටයුත්තකින් දරුවා සතුටක් ලබන්නට යොමු වුනොත් ඒ වෙනුවෙන් ඇබ්බැහි විමක් ගොඩ නගා ගැනීමට තිබෙන ඉඩ කඩ වැඩියි.

දරුවන්ට සතුටත් අවශ්‍යයි.

වැඩිහිටියන්ට වගේම දරුවන්ටත් සතුට අවශ්‍යයි. ඒ නිසා දරුවන් වැරදි කටයුතුවල යෙදී ඒවාට ඇබ්බැහි වීමට පෙරාතුව ඔවුන්ගෙ ජීවිතයේ සතුට වෙනුවෙන් අවශ්‍ය මාර්ගයක් සාදා දෙන්න. සමහර විට දරුවා සංගීතය, චිත්‍ර වැනි දෙයක් ප්‍රිය කරාවි. ඒ වගේම ව්‍යයාම වෙනුවෙන් දරුවන් උනන්දු කරන්න. ව්‍යායාම කිරීමේදී මොළයට යහමින් ඔක්සිජන් පරිවහනය වෙන නිසා දරුවාගේ මානසික නිරෝගිතාවය ගොඩ නගා ගැනීම ඉතාමත් ඉතා පහසුයි.

තමා ගැනම ශෝක වීම

නව යොවුන් දරුවන්ගේ මානසික ගැටුම් අප දකිනවාට වඩා ප්‍රබලයි.සමාජ ඇසුරේදී ඔවුන් නිතරම තමා ගැනම බොහෝ සේ දුක් වෙනවා. පංතියේ මිතුරෙක් අමනාප වුනොත්..ආදර සම්බන්ධතාවයක් බිඳ වැටුනොත්..පංතියේ ගුරුවරයා හෝ දෙමව්පියන් දඬුවම් කලොත් ඒවා ගැන විශාල ලෙසින් පසුතැවීමට පත් වෙනවා. සමහර විට සිය දිවි හානි කර ගැනීම, පංතිය පාසල එපා වීම වැනි දරුණු තීන්දු තීරණ ගැනීමට පවා යොමු වෙනවා. ඒ සියල්ලටම හේතුව නිවරැදි ලෙසින් තීරණ ගැනීමට තරම් ඔවුන්ගේ මොළය සංවර්ධනය වී නැහැ. ඒ නිසා දරුව්නගේ ඉක්මන් තීරණ ගැන අනේ…මේච්චර මෝඩ ළමයි කියල හිතුවත් ඔබ හිතන විදිහට සාධාරණ තීන්දු තීරණ ගැනීමට තරම් ඔවුන්ගේ මොළයේ ඉදිරිපස කොටස සංවර්ධනය වී නැහැ.ප්‍රතිවිපාක හදුනා ගැනීම, නිවරැදි තීරණ ගැනීමට තරම් ඔවුන්ගේ මොලයේ ලලාට කන්ඩිකාව වර්ධනය වී නැති නිසාම ඔවුන්ගේ ආවේග සහ තීන්දු තීරණ බොහොම දරුණු වෙන්න පුළුවනි. අතීතයේ පවා වැඩිහිටියන් තරුණ වයසේ දරුවන්ගේ හැසිරීම්වලදී ‘‘ වයසේ වැරැද්ද….වෙන්නැති ‘‘  කිව්වෙත් මේ නිසාම වෙන්නත් ඇති.

නමුත්…අපට දරුවන්ගේ මොළයේ සංවර්ධනය නිසා මේ විදිහට හැසිරෙනවා කියල නිහඩව ඉන්නත් බැහැ.දරුවන්ට වයස නිසා වරදින්න ඉඩ දිය යුතු නැහැ. නමුත් දරුවන්ගේ ඇතැම් හැසිරීම්වලදි ඔබ දරුවන් සමග ගැටෙනවා වෙනුවට ඔවුන්ගේ චිත්තවේග බෙදා හදා ගත හැකි චරිතයක් බවට පත් වෙන්න.එවිට දරුවාට තමන්ගේ චිත්තවේග සුරැකියාව වෙනුවෙන් ඇති  ශක්තිය නිසා ඔබ සමග සමීපව ගැටුම් සහ ගැටලු කළමනාකරණය කර ගනිමින් ජීවිතයට මුහුණ දෙනු ඇති. අපට අවශ්‍ය වෙන්නේද එයයි.

 

 

අම්මා නාලා කිරි දෙන්න එපා කියන්න හේතුවක් තියෙනවද?

මාතෘත්වයට සූදානම් වන ඔබ ඊට අවශ්‍ය වටපිටාව සකස් කරගන්නවා වගේම වැදගත් දරුවා රැකබලා ගන්නා සමයේ ඇති වන ගැටළු වලට කොහොමද මුහුණදෙන්නේ කියලා දැනුවත් වෙන එකත්. දිනෙන් දින ගෙවිලා සති මාස බවට පත් වෙලා ඔබගේ කිරි කැටියාගේ මුහුණ දකින දිනයේ ඔබ කිරුළු පළඳනවා මවක් විලසට. එදා සිට ඔබගේ ලෝකයේ ගෙවෙන සෑම තත්පරයක්ම ගෙවෙන්නේ කිරි කැටියාගේ අවශ්‍යතා ඉටු කරමින්. මෙහෙම ගත කරන ඔබට තියෙන ප‍්‍රමුඛ වගකීම දරුවාගේ පෝෂණ්‍ය සැපයීමයි. ඒ සඳහා ඔබට ස්වභාවධර්මයෙන් ලැබුණු ශක්තිය මව්කිරි. මව්කිරි කියන්නේ ආදරය, සෙනෙහස මූලික කරගෙන හෝමෝනමය ක‍්‍රියාවලියක් මගින් ලැබෙන විශ්මිත නිර්මාණයක්. නිපදවෙන මේ කිරි වලින් දරුවා පෝෂණය කරන්න නම් මවට, ඒ හා බැදුණු ක‍්‍රියාවලිය වගේම දරුවා ඊට අනුගත කරගැනීම පිළිබඳව දැනුමක් ලබාගන්න  ඕන. ඒ කාර්යය සාර්ථක කරගන්නව වගේම වැදගත් දෙයක් තමයි වැඩ රාජකාරී ගොඩක් එක්ක වැඩ කරන අම්මගේ එදිනෙදා ජීවිතයේ ක‍්‍රියාකාරීත්වයක් පවත්වා ගැනීම. ඒ සඳහා කාලය කළමණාකරණය කර ගැනීමත් ඉතා වැදගත්. එවිට ඒ ක‍්‍රියාවලි මව්කිරි වලට කරන බලපෑම් පිළිබඳවත් සොයා බැලීම වැදගත්. ඒ වගේ වැදගත් කමක් තියෙන එක දෙයක් තමයි කිරි දෙන අම්මා කෙනෙක් නාලා කොණ්ඩේ තෙත පිටින් කිරි දෙන එක හොඳයිද කියන එක. 

අපිට දරුවන් එක්ක කටයුතු කරද්දී ලැබෙන මහන්සිය තෙහෙට්ටුව මකා ගන්න ස්නානය හරිම වැදගත්. ඒ නිසා වැඩ ටික සැලසුම් කර ගැනීම බොහොම වැදගත් වෙනවා. සෑම කාර්යයකටම වෙලාවක් වෙන්කර ගත හැකියි. එවිට අපිට ලැබෙන විවේකයත් ඉහළයි. ඒ නිසා දරුවගේ කටයුතු හොඳින් සිදු කර නාහවා, කුස පුරවා විවේකී කරා නම් දරුවා සුවෙන්. එවිට දරුවා සුව නින්දක. අන්න ඒ අතර මවට නිදහසේ ස්නානය කොට කොණ්ඩය වේලා ගන්නත් අවස්ථාවලබා ගත හැකියි. එතැනදී මවට වැඩිහිටියෝ කියන ඔය දේවල් වලදී වුණත් එයාලගේ හිත් නොරිදවාම වැඩකටයුතු කරගත හැකියි. ඒ නිදහස අපේ නිවසේ සාමයට වගේම වැඩෙන දරුවාගේ ජීවිතයටත් මහත් අස්වැසිල්ලක්. ඒ වගේම කිරි දෙන අම්මා නාන්න කලින් දරුවගේ වැඩ ටික කරගන්න එකත් ඒ අතර තුර අවදි වෙලා ඇඬුවොත් දෙන්න කිරි දොලව කියෙන එකත් හොඳ සූදානමක්. 

අම්මගේ කොණ්ඩය තෙතයි. මව්කිරි ලබාදීමයි එකවර තිබුණ කියලා දරුවට හෝ මවට කිසිම ප‍්‍රශ්නයක් ඇති වන බවට විද්‍යාත්මක සාක්‍ෂි කිසිවක් නැහැ. මව නෑවා කියලා කිරි සීතල වීමක් වෙන්නේ නැහැ. කිරි වල උෂ්ණත්වයට බලපෑමක් හෝ ගුණාත්මකභාවයට බලපෑමක් කරන්න අම්මගේ තෙත කොණ්ඩෙට බැහැ. ඒත් අම්මගේ කොණ්ඩෙන් බේරෙන වතුර දරුවාගේ ඇඟට වැටෙනව නම් ඒක දරුවට කරදරයක්. මේ ඇරුණම වෙනත් විශේෂිත හේතුවක් නැහැ. අම්මාගේ ඇඟ සීතල නම් කිරි දෙන්න එපා කියන මතය ආච්චි අම්මලා පුරුද්දට වගේ හදාගත්තු මතයක්. එයාලා ඒක කියන්නෙත් දරුවට තිබෙන අසීමිත ආදරය නිසා කියලත් අපි අමතක කරන්න නරකයි. ඒක හින්ද එයාලගේ හිතත් නොරිදෙන විදියට අපි අපේ කටයුතු කළමණාකරණය කරගත්ත නම් හරි. 

ඉතින් එයට හොඳම දේ තමයි අම්මා නාන්න කලින් දරුවාගේ බඩ පුරවන එක. එතකොට අම්මට නාලා කොණ්ඩේ වේල ගන්න කාලය තියෙනවා. ඒ වගේ නාලා ඉවර වුණාම කොණ්ඩේ තෙත මාත්තු වෙන්න හොඳට පිහිදාලා තුවායෙන් කෙස් ටික ගුලි කරල බැඳගත්ත නම් කොණ්ඩෙන් තෙත බේරෙන එක වළකිනවා. ඒ වගේම නාන්න කලින් කිරි දොවල තියන්නත් පුළුවන්. එතකොට අම්ම නාලා කොණ්ඩේ තෙත ගතිය අඩුවන තෙක් වුවමනා වුනොත් දරුවට ඒ දොවපු කිරි දෙන්නත් පුළුවන්. ඒ වගේම කොණ්ඩේ වේල ගන්න ගත වන කාලය අඩුවෙන විදියට උපක‍්‍රම භාවිත කරන්න පුළුවන්. ඒ රෙද්දකින් කොණ්ඩය ඔතා තැබීම. ෆෑන් එක යට මද වේලාවක් සිටීම වැනි ක‍්‍රියාකාරකම් වලින්. 

මෙවැනි උපක‍්‍රම භාවිත කර අම්මගේ කොණ්ඩේ වේල ගන්නත්, දරුවගේ බඩ පුරවන එකත් සිදු කළාම අම්මටත් අස්වැසිල්ලක් වගේම වැඩිහිටියන්ගේ හිත් රිදෙන්නෙත් නැහැ. ඒක හැමෝගේම සිතට සහනයක්. හැම තිස්සේම වැඩිහිටියන්ට එරෙහිව වැඩ කරනවට වඩා මේ වගේ ක‍්‍රම වලින් එයාලාත් සන්තෝස වුනාම ගෙදර ජීවිතය හරිම සැනසිලිදායකයි. අම්මගේ මේ සැනසිලිදායක බව දරුවගේ ජීවිතයටත් ලොකු බලපෑමක්. එයා වැඩෙන කොට එයත් මේ වගේ සතුටින් සැහැල්ලූවෙන් ජීවිතය විදීවි. එය තමා දරුවකුට ලබා දිය හැකි හොඳම ත්‍යාගය. අන්න ඒ නිසාම සියල්ල පිළිබඳව දැනුවත් වීම වගේම ඒ දැනුමින් නිසි ප‍්‍රයෝජන ලැබීමත් මවටත් දරුවාටත් පවුලටත් මහඟු පිටුවහලක් වේවී. 

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

අයිරාංගනී ගගලගමුව

පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිළධාරීනි

සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී කාර්යාලය

බුලත්සිංහල

 

 

සහෝදරයන්, සැබෑම සෙනහසින් ජීවත්විය යුතු පිරිසක්……

සහෝදරයන් යනු නයි පොළොගුන් ලෙසින් නොව සැබෑම සෙනහසින් එකට එක්ව ජීවත්විය යුතු පිරිසක්

එක පවුලේ එකට හැදෙන වැඩෙන , පුංචි පැටවුන් අතර නිරන්තරව ඇති වෙන සිගිති සණ්ඩු සරුවල් ඔබට අමුතු කථාවක් නොවෙයි. දරුවන් අතර මේ අන්දමින් පුංචි පුංචි රණ්ඩු ඇති වීම සාමාන්‍ය දෙයක් වගේම ඔවුන්ගේ රන්ඩු සරුවල් බේරන එකම ගැලවුම්කාරයාා දෙමව්පියන් බැව් ඔවුන්ගේ විශ්වාසයයි.ඒ නිසාම ඔවුන් සණ්ඩු කරන අතරවාරයේ ඔබ විනිශ්චයකරුවාගේ භුමිකාවේ සිටීම අපේ පවුලක් තුළ සාමාන්‍ය සිදුවීමක්. නමුත් දහසකුත් එකක් වැඩ රාජකාරි සමග ගැටෙන මව්පියන්ටත් පුංචි පැටවුන්ගේ වුනත් මේ ගැටුම් යම් අන්දමකින් පීඩනයක් ඇති කරන බවත් බොරුවක් නොවෙයි. ඒ නිසා සිගිති සණ්ඩුවලදී දෙමව්පියන්ගේ ප්‍රතිචාර ගැන ටිකක් දැන ගැනීමක් හොඳයි කියල හිතෙනවා නේද..?

සමවයස් දරුවන් අතර…

සම වයසේ දරුවන් අතර නිතරම සිගිති සණ්ඩු ඇති වෙනවා. ඒවාට වෙලාවක් කලාවක් නැහැ. අයියා අත ඇති තියෙන දෙයම නංගිටත් අවශ්‍ය වෙනවා. සමහර අවස්ථාවලදී වැඩිමහල් ගැහැණු දරුවා අඳින ගවුම මල්ලියාටත්  අවශ්‍ය වෙනවා. මේ ගැන අදහස් දක්වමින් මහනුවර ජාතික රෝහලේ විශේෂඥ මනෝවෛද්‍ය එස්. සී. ඒ අරඹේපොල මහත්මිය සඳහන් කරන්නේ වැඩිහිටියන්ගේ කැමැත්තට හෝ මේ අන්දමින් පිරිමි දරුවා ගැහැණු දරුවෙකු ලෙසින් හැඩ ගැන්වීම නුසුදුසු බවයි.ඒ නිසා සම වයසේ දරුවන් අතර ඇති වෙන ගැටුම්වල නිමිති ඔබට කල් තබාම බේරුම් කර ගන්න පුලුවනි.

මල්ලිලා , අයියලා ගවුම් අඳින්නේ නෑ…ඔයා කොතැනක හරි දැකල තියෙනවාද..ගවුම් අඳින අයියා කෙනෙක් නැත්නම් අක්කා කෙනෙක් නෑ නේද ? අක්කලා , නංගිලා තමයි ගවුම් අදින්නේ…යැයි කියා දෙන්න පුළුවනි.සෙල්ලම්බඩු වල වුනත් අයිතියට සටන් කරන අවස්ථා ඇති වෙන නිසා ඒවායේ වර්ණයෙන් හෝ වෙනත් සලකුණකින් අයිතිය පවරා දෙන්න. ඔන්චිල්ලාවක් හෝ වෙනත් එකවර පාවිච්චි කළ නොහැකි ක්‍රිඩා උපකරණයක් නම් ඒ වෙනුවෙන් වාර ගණනක් හෝ වේලාවක් ලබා දෙන්න. එවිට සමවයසේ දරුවන් අතර අනවශ්‍ය ලෙසින් ඇති වෙන සිඟිති සණ්ඩු බොහෝ දුරට කල් තබාම වලක්වා ගන්න පුළුවනි.

වයස් පරතරය වැඩි වුනාමත්…

සමහර විට දරුවන් අතර වයස් පරතය වැඩි වූ විට නිතරම වැඩිමහල් දරුවාගෙන් පැමිණිලි ලැබෙනවා. එය සාමාන්‍ය සිදුවීමක්. ඔවුන්ගේ පොත් පත්, සෙල්ලම්  බඩු බාල දරුවාගෙන් හානියට පත් වෙන්න ඉඩ තිබෙනවා. සමහර දරුවන් නිතරම බාල දරුවා ගැන අප්‍රසාදයෙන් සිටින අවස්ථාවනුත් නැතුවාම නොවේ. ඒ නිසා නංගි, මල්ලී සමග රණ්ඩුවකට මාන බලන ඔවුන්ට මෙවැනි සිදුවීමක් අඩන්න සිටි අයෙකුගේ ඇහැට ඇඟිල්ලෙන් ඇන්නාට සමාන විය හැකියි.ඒ නිසා දෙමව්පියන් ලෙසින් ඔබ නිතරම වැඩිමිහල් දරුවාගේ පොත් පත්, පාසල් උපකරණ බාල දරුවාගෙන් ආරක්ෂා වෙන අන්දමින් උසකින් තබා ගැනීම හෝ අගුළු ලා තබා ගැනීමට උපදෙස් ලබා දෙන්න.

නඩු කියා දෙන එන විට…

පුංචි පැටවුන් අතරත් පුංචිවට වුනත් කපටි ගති පැවැතුම් නැත්තේම නැහැ. සමහර විට නංගියාගේ සෙල්ලම්  බඩුවක් කඩා බිඳ දමා නඩුව අරගෙන අයියා මුලින්ම පැමිණෙන්න පුළුවනි.නඩුව මුලින් රැගෙන ආ විට විනිශ්චය තමාගේ පැත්තට සාධාරණ විය හැකි බැව් ඔහු සිතනු ඇති. නමුත් සමහර විට මුලින්ම නංඟී අත තිබුන සෙල්ලම් බඩුව අයියා විසින් උදුරන විට කැඩී බිඳී යන්නට ඉඩ තිබෙනවා.

මෙවැනි අවස්ථාවක ඔබ කාර්ය බහුල නම් සමහර විට නඩු කියා දෙන පැමිණි අයියාට අතින් වුනත් වැරෙන් පහරක් දෙන්නටත් ඉඩ තිබෙනවා. කිසි විටෙකත් එසේ කරන්න එපා. සාමාන්‍ය සිදු විමක් නම් විනිශ්චයක් අවශ්‍ය වන්නේ නැහැ.

ඔයා වෙන සෙල්ලම් බඩුවක් ගන්න…නංඟීත් පව් නේ…යනුවෙන් දරුවා අස්වසන්න. මෙය නිමිත්තේ බරපතල තත්වය අනුව ඔබ විසින් අවස්ථාවෝචිතව ගත යුතු ක්‍රියාමාර්ගයක් බවත් අමතක කරන්න එපා.

නංගිට මල්ලිට වගේම අයියට අක්කට ගහන්න, හපන්න, සූරන්න අවසරයක් නැති බැව් කියා දෙන්න 

දරුවන් කියන්නේ එක වහලක් යට එකට ජීවත්වෙන පිරිසක්. ඒ වගේම එක අම්මාගේ තාත්තාගේ ලෙයින් මසින් එක කුසයේ උපන් පිරිසක්. ඒ නිසා කිසිම දිනක බාල හෝ වැඩිහිටි සහෝදරයන්ට වෙනස් විදිහට සැලකීම සුදුසු නැති බව දරුවාට කියා දෙන්න. නංගිට මල්ලිට වගේම අයියට අක්කට ගහන්න, හපන්න, සූරන්න අවසරයක් නැති බැව් කියා දෙන්න

නංඟියාට ගැහුවොත් අම්මා ඔයාටත් ගහනවා. නංගියාට වගේම එතකොට ඔයාටත් රිදෙනවා..

ඒ වගේම සමහර බාල දරුවන් විසින් වැඩිහිටි දරුවන්ට හිංසා කරන අවස්ථාවනුත් නැතුවා නොවේ. එවැනි අවස්ථාවලදී ඇතැම් වැඩිහිටි දරුවන් ඒවා ඉවසා ගෙන සිටියත් සමහර දරුවන්ගේ ඉවසීමේ සීමාව අවසාන වෙන්නත් පුළුවනි. ඒ නිසා අපේ ගෙදර එක්ව හැදෙන වැඩෙන අයියලා , නංගිලා , අක්කලා, මල්ලිලාට ශාරිරික හිසංවන් වෙන විදිහට හැසිරීමට අවසර නැති බවත් අවධාරනයෙන්ම කියා දෙන්න. එසේ සිදුවුනොත්  එය අම්මා, තාත්තාගෙන් දඬුවම් ලැබෙන වරදක් බවත් අමතක කරන්න එපා යන පුර්ව දැණුම්දීමත් ලබා දෙන්න.

දරුවන් අතර රණ්ඩු සිදු වෙන විට…

දරුවන් අතර රණ්ඩු සිදු වීම සාමාන්‍ය දෙයක්. රණ්ඩුවක් නැති නිවසක් නැති තරම්. දරුවන් රණ්ඩු කරන විට ඔබ මැදිහත් වෙන්න අවශ්‍ය නැහැ. නමුත්  ඇහුම්කන් දෙන්න. බොහෝ විට මව්පියන්ගේ ආවේගයට මරාගනිල්ලා.. එක්කෙනෙක් මැරුනාව සතුටු ඇති යැයි කියමින් නිහඬ වෙන්න එපා. මීට වසර ගණනාවකට පෙරාතුව බුන්දි මල්ල බෙදා ගැනීමට නොහැකිව නංගිට පිහියෙන් ඇන මරා දැමීමේ පුවත ඔබටත් මතක ඇති. ඒ නිසා දරුවන්ගේ ආවේග ගැන අපි නොදන්නා නිසා රණ්ඩුව දුර යන්නට නොදී…

දැන් වෙලාව හරි නේද ටී. වී බලන්න… එහෙම නැත්නම් තේ ලෑස්තියි එන්න..යැයි දරුවන්ගේ අවධානය වෙන අතකට යොමු කරන්න.

පාලනය අවශ්‍යයි…

දරුවන්ගේ ජීවිතය වෙනුවෙන් මග නොමග කියා දෙන ආචාර්යවරුන් වන්නේ දෙමව්පියන් ය. ඒ නිසා දරුවන් අතර සහජීවනය ගොඩ නැගීමත් මව්පිය කාර්ය භාරයක්.මව් පිය විධානයන්ට අවනත වන දරුවන් නිර්මානය කිරීමේ පෞරෂය දෙමව්පියන් සතු ගුණාංඟයක් වීම වැදගත්. ඔබේ අණටඅකීකරු දරුවාගේ ගති පැවැතුම් නිසා අනාගතයේදී දරුවා සමාජය සමග පවා සහජීවනයෙන් කටයුතු කළ නොහැකි චරිතයක් ලෙසින් ගොඩ නැගෙනු ඇත.සැබැවින්ම දරුවාගේ සහජීවනය ගොඩ නගන මූලික පාසල නිවසයි. ඒ නිසා සහෝදරයන් යනු නයි පොළොගුන් ලෙසින් නොව සැබෑම සෙනහසින් එකට එක්ව ජීවත්විය යුතු පිරිසක් යන සංකල්පය ගොඩ නැගෙන පරිදි ඔබගේ ප්‍රතිචාර දරුවා වෙත ලබා දෙන්න.

 

අලුත් මවගේ තනපුඩු පැලූණොත් මොකද කරන්නේ?

මවකගේ කිරි සිහිනය සැබෑවී දෝතට සිඟිත්තා රැකබලා ගැනීමේ භාරදූර කාර්යයේදී මුහුණ දෙන ගැටළු අතරේ මව් කිරි සම්බන්ධ ගැටළු මවට ගෙන දෙන්නේ කනස්සල්ලක් වගේම මන්දෝත්සාහයක්. මේ තත්ත්වය නැති කරගන්න වඩාත්ම සුදුසු වන්නේ ගර්භනීභාවයේ සිටම අධිෂ්ඨානශීලිව උනන්දුවකින් දැනුම ලබාගන්නට උත්සහ දැරීමයි. මේ වේලාවේදී මවක විසින් ලබාගන්නා දැනුම ඇගේ සංකීර්ණ ගැටළු ජය ගන්නටත්, දරුවා සමග ගත කරන කාලය සුවෙන් සතුටින් සිටින්නටත් හේතුවක් වෙනවා. ඒ දැනුම අතරට මව්කිරි ගැන දැනුවත් වීමට අවශ්‍ය කරුණු කාරණාද අනිවාර්යයෙන් ඇතුළත් විය යුතුමයි. මව්කිරි සම්බන්ධව දැනුවත් වීමේදී එහි වඩාත් වැදගත් එක් කොටසක් ලෙස පියයුරු වල ඇති විය හැකි ගැටළු බව දැක්විය හැකියි. 

සෑම මවකටම දරු උපතක් සමගම හෝමෝනමය ක‍්‍රියාවලි උත්තේජනයේ ප‍්‍රතිඵලය ලෙස මව්කිරි නිෂ්පාදනය සිදු වන අතරම මේ මව්කිරි පියයුර තුල නිෂ්පාදනය වී අවශ්‍ය අවස්ථාවේදී ප‍්‍රයෝජනයට ගැනීමට පියයුරේ ගර්තවල ගබඩා වී තිබෙනවා. දරුවා කිරි ඉරීම ආරම්භ කළ විට මවගේ මොළයට ලැබෙන පණිවුඩයක් නිසා පේශී සෛල  සංකෝචනය වී ඒවායේ කිරි ගලා විත් ඇරියෝලාව (පියයුරේ කළු කොටස/තනමඩල) තුල ඇති විශාල ප‍්‍රණාල තුල රැස් වෙන අතරම එසේ රැස් වෙන කිරි දරුවාට නිසියාකාරව ලැබීමට නම් මවගේ පියයුරේ කලු පැහැ කොටස එනම් ඇරියෝලාව කොටසම දරුවාගේ ඔහුගේ මුඛය තුලට ඇතුළු කළ යුතුයි. මෙය යම්කරමකින් අලුත් මවකට නුහුරු අපහසු කාර්යයක් වීම සාමාන්‍ය වුවත් එය නිවැරදිව සිදු කිරීමට සැලකිලිමත් වීමට මව වගබලා ගත යුතුය. දරුවා ලැබුණු විගස කිරි ලබාදීමේදී රෝහල් කාර්ය මණ්ඩලය විසින් මේ පිළිබඳව මව දැනුවත් කොට සහයෝගය ලබා දෙනු ඇත. 

මෙය යම්තාක් දුරට අපහසු වුවත් දරුවා හොඳින් මුඛය විවෘත කළ විගස තන පුඩුව පමණක් නොව ඇරියෝලාවද මුඛය තුළට ඇතුළු කළ යුතුය. මෙහිදී මව විසින් දරුවා පියයුරට ස්ථාපිත කරන ඉරියව්වද බලපාන අතරම මේ කරුණු සාර්ථකව ඉටු නොවුණහොත් දරුවාගේ මුඛයට ඇතුළුවන්නේ තන පුඩුව පමණක් වන අතරම දිගින් දිගටම දරුවා තනපුඩුව පමණක් ඉරීම නිසා දරුවාගේ කුසගින්න නිවීමක් නොවනවා පමණක් නොව තන පුඩුවේ සම පිපිරීම නිසා මවගේ තන පුඩු පිපිරීම සිදු වේ. එය මවට ඉතා වේදනාකාරී අත්දැකීමක් වන අතරම දරුවාට කිරි නිසි අයුරින් පෙවීමක් සිදු නොවන නිසා දරුවාද අපහසුතාවයට පත් වේ. 

මවකගේ තන පුඩු පිපිරීමට බලපෑ හැකි වෙනත් හේතු 

  • නිතර සබන් යොදමින් පියයුරු සේදීම නිසා පියයුරු අධික ලෙස වියලීම
  • නිවැරදිව දරුවාගේ මුඛයට පියයුර සම්බන්ධ නොවී වැඩි වේලාවක් කිරි උරමින් සිටීම හෝ අත්හරිමින් අල්ලා ගනිමින් දිගටම කිරි උරා බීම නිසා තන පුඩුවට ලැබෙන අනවශ්‍ය පීඩනය 

තන පුඩු පැලුනොත් කළ යුත්තේ කුමක්ද?

තනපුඩු පිපිරීම නිසා වේදනාවට පත්ව සිටින මවකට ලබා දිය හැකි සරල ප්‍රතිකාරයක් ලෙස දොවාගත් මව්කිරි ස්වල්පයක් තන පුඩුවේ ආලේප කිරීම සිදු කළ හැකියි. 

කිරි දෙන මවකට අවශ්‍ය මානසික සහනයන් ලබාදීම ඉතාම වැදගත්. ඒවගේම ප‍්‍රසූතියෙන් පස්සේ අම්ම ඉන්නේ තරමක් තෙහෙට්ටුවෙන්. ඒ වගේම ලබාගත් අත්දැකීම මත ඇති වූ හැඟීම් ඇගේ සිත තුළ ඇතැම් විට නොසන්සුන් බවක් වුවද ඇති කළ හැකියි. මේ වගේ වෙලාවට අම්මගේ වැඩ කටයුතු පහසු කර ගැනීමට සහය වීම ඉතා වැදගත්. අළුත උපන් දරුවට වගේම අම්මටත් උදව් ලබාදෙමින් අවධානයෙන් පසුවීම ඇයට සහනයක් ගෙනේවී. මේ නිසා ඇයට ඇගේ කටයුතු වලට යොමු වීමට ලැබෙන ශක්තිය මහත් උදව්වක්. 

එසේ සහය වීම තුළින් මවට ඇගේ දරුවා සමග ගත කරන ජීවිතය උද්යෝගයෙන් ගත කල හැකි වනවා සේම නිවැරදි ලෙසින් දරුවාට මව්කිරි ලබා දීමට හැකියාව ලැබෙනවා. මව්කිරි හෝමෝන ක‍්‍රියාවලියක ප‍්‍රතිඵලයක් වුවත් මව විසින් අත්පත් කරගන්නා දැනුම මත මේ ක‍්‍රියාවලිය සාර්ථක හෝ අසාර්ථක විය හැකියි. අන්න ඒ නිසාම දරුවා මව්කිරි සඳහා යොමු කළ යුතු නිවැරදි ක‍්‍රමය ඉගෙන ගත යුතුයි. 

දරුවාට පහසුවෙන් සිට කිරි උරාගන්නට අවස්ථාව නොලැබෙනවා නම් දරුවා හා මව අතර සම්බන්ධතාවය දුර්වල විය හැකියි. ඉරියව් පහසු වෙන්න හා හිස කඳ එකම තලයක පිහිටා තබාගත යුතුවා මෙන්ම දරුවා මව දෙසට හැරී සිටින ලෙසට තබාගත යුතු වෙනවා. එසේම දරුවාට පියුයර ලබාදිය යුත්තේ හොඳින් කට ”ඇ” ස්වරයට ඇරුණු විටයි. එවිට පියයුරේ ඇරියෝලාවෙන් වැඩි කොටසක් මුඛය තුලට ගැටෙන නිසා කිරි උරා ගන්නට දරුවාට පහසු වෙනවා. එහෙත් ”ආ” ස්වරයට නැතුව ”උ” ස්වරයට ඇරුණු විට පියයුරේ පුඩුව පමණයි දරුවාගේ මුඛය තුලට යන්නේ. එවිට තන පුඩුවේ කිරි එක් රැස් වී නොමැති නිසා දරුවාට ලැබෙන්නේ කිරි ස්වල්පයයි. ඒත් දරුවා දරුවා එසේ දිගින් දිගටම ඉරීම නිසා තනපුඩු  පුපුරනවා. එයින් මවට අධික වේදනාවක් ඇති වෙනවා වගේම දරුවාට ලැබෙන කිරි ප‍්‍රමාණයක් අඩු වෙනවා. මෙය නිවැරදි නොවුනහොත් සිදුවන්නේ දරුවා කිරි අතහැරීමයි. එවිට දරුවාගේ පෝෂණ අවශ්‍යතා සැපරීමක් සිදු නොවන නිසා වර්ධනය අඩාල වෙනවා. එසේම මෙවන් අවස්ථාවක මවට සහයෝගය ලැබී මේ ක‍්‍රියාවලියන් සාර්ථක කරගැනීමට හැකියාව ලදොත් සියළු ප‍්‍රශ්න නිරාකරණය වෙනවා. 

ඒත් මවට හරි දැනුමක් සහයෝගයක් නොලැබුණහොත් ඊලඟ පියවර වන්නේ කෘතිම කිරි සඳහා දරුවා හුරු කිරීමයි. මෙය දරුවාට සිදුවන බලවත්ම අසාධාරණයක්. තමන්ගේ වර්ධනයට අවැසි සියුළු පෝෂක අවශ්‍ය ප‍්‍රමාණ වලින් අඩංගු මව්කිරි නොමැතිව කෘතිම කිරි ලබාදීම නිසා ඒවායේ අඩංගු ප්‍රෝටීන දිරවා ගත නොහැකිව ආසාත්මිකතා ඇති වීමටත් අනවශ්‍ය ප‍්‍රමාණ වලින් ලැබෙන පෝෂක කොටස් නිසා අභ්‍යන්තර ඉන්‍ද්‍රියයන් වලට හානි සිදු වීමටත් සිදු විය හැකියි. 

මේ නිසා වර්ධනයේ දුර්වලතා ඇති වන්නේ කායිකව පමණක් නොවෙයි. එසේ හෙයින් දරුවාගේ පෝෂණය රැකවරණයේ මූලික අංගය වන මව්කිරි ලබාදීම අවැසි දැනුමින් සන්නද්ධ වීමටත් ප‍්‍රයෝගිකව ලබාදිය හැකි උදව් උපකාර ලබාදීමත් සෑම විටම පූර්ව ප‍්‍රසව සමයේ මෙන්ම පසු ප‍්‍රසව සමය තුලත් පුහුණු සෞඛ්‍ය සේවක සහාය ලබා ගැනීමටත් උනන්දු වීම මගින් මව්කිරි පිළිබඳ ගැටළු අවම කරගැනීමට හැකිවනවා. 

මෙසේ සෑම දරුවෙකුගේම මවකගේම ජීවිතයට බලපෑම් එල්ල කල හැකි තත්ත්වයක් හෙයිින් තනපුඩුව පිපිරීමට හේතු විය හැකි කරුණු ප‍්‍රසූතියට පෙර සිටම දැන සිටීම මතින් ගැටළු අවම කරගැනීමට හැකි වනවා.

මේ තත්ත්වය නිවැරදි නොවී දිගටම පැවතිය හොත් පිපිරුනු තනපුඩු හරහා විෂබීජ ඇතුළු වීමෙන් තත්ත්වය නරක අතට හැරීමට ඉඩ ඇති අතරම කිරි දීමට දරුවා අල්ලා ගැනීමේ නිවැරදි ක්‍රමය පිළිබඳව පූර්ව ගර්භ සමයේ සිටම මවක් අවශ්‍ය දැනුවත් බව ලබාගත යුතුය. අන්න ඒ නිසාම සායනවල ගැබිනි මව්වරුන් වෙනුවෙන්ම සංවිධානය වන ප‍්‍රායෝගික සැසිවලට සහභාගී වෙමින් පුහුණුව ලබා ගැනීමද වැදගත් වේ.  

එසේම ප‍්‍රසූතියෙන් පසු රෝහලේදීත්, නිවසට පැමිණි පසුත් පුහුණු සෞඛ්‍ය සේවකයෙකුගේ සහාය ලබාගැනීම තුලින් මේ තත්ත්වයට පත්වීම වළක්වා ගන්නටත් එවැනි තත්ත්වයට පත් වූ මවක් වේ නම් ගැටලුව නිරාකරණය කරගැනීමටත් මවට අවස්ථාව උදා වනු නොඅනුමානයි. 

 

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

අයිරාංගනී ගගලගමුව

පවුල් සෞඛ්‍ය සේවා නිළධාරීනි

සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරී කාර්යාලය

බුලත්සිංහල

 

 

පවුල් සැලසුම් වෙනුවෙන් උපත්පාලන ක්‍රම

පුද්ගලයෙකුගේ ජීවිතය පිලිබඳ සැලසුමක් ගොඩ නගා ගැනීමේදී විවාහය තීරණාත්මක සාධකයක්. විවාහයෙන් පසුව අඹු සැමියන්ගේ ලිංගික එක්වීම සමග දරුවන් ලැබීමේ අවශ්‍යතාවය ඇති වෙනවා. දරුවන් ලැබීම මුල් කර ගෙන ඇති කර ගන්නා කතිකාවකට බලපාන හේතු කීපයක් තිබෙනවා.

  • අඹු සැමියන්ගේ වයස
  • අවශ්‍ය දරුවන් සංඛ්‍යාව
  • දරුවන් අතර පරතරය
  • දරුවන් ලැබීමේදී වයස තීරණාත්මක සාධකයක් වීම

ශ්‍රි ලංකාවේ නීතිය අනුව ලිංගික හැසිරීමක් සඳහා වූ නීත්‍යානුකූල අවසරය වයස අවුරුදු 16 ලෙසත් විවාහ වීමේ නිත්‍යානුකූල වයස අවුරුදු 18 ලෙසක් දක්වා තිබෙනවා.  අඹු සැමියන් ලෙසින් කාන්තාවකගේ සහ පිරිමියෙකුගේ විවාහය කායික හා මානසික සූදානම මත බලපානවා. ලිංගිකව පරිණත වුවත් අඹුසැමියන් විසින් දරුවෙක් ලැබීමට මානසිකවත් සූදානම් වීම අවශ්‍යයි.කාන්තාවක් දරුවෙකු ලැබීමට සුදුසු වයස ලෙසින් අවුරුදු 25 පමණ  වුනත් අද කාලයේදී විවිධ හේතුන් නිසා බොහෝ දෙනෙකුගේ විවාහය ප්‍රමාද වීමට පුළුවන්.

  • වැඩිදුර අධ්‍යාපනය
  • රැකියාව
  • ආර්ථික ස්ථාවර බව

ගැහැණු දරුවෙක් ඩිම්බ මිලියන ගණක් සමග උපත ලැබුවත් වැඩිවිය පත් විමෙන් පසු  ඩිම්බ පිටවීම ආරම්භ වෙනවා. . ඒ නිසා වයස අවුරුදු 35 පමණ පසු කාන්තාවන්ගේ ඩිම්බවල ගුණාත්මක බවත් අඩු වීමේ ප්‍රවනතාවයක් ඇති වෙනවා. ඒ වගේම වයසත් සමග මවට බිහිවෙන  දරුවා  විවිධ සංකුලතාවයන්ට මුහුණ දෙන්න පුලුවනි. කාන්තාවගේ  වයස අවුරුදු 45 පමන වන විට ආර්තවහරණය හෙවත් මාසික ඔසප්වීම නවතිනවා.

පිරිමි පුද්ගලයෙකු විසින් ජීවිතය පුරාම අලුතින් ශුක්‍රාණු නිෂ්පාදනය කළත් වියපත් වීම සමග සමග ශුක්‍රාණුවල ජානමය වෙනස්කම් ඇති වෙනවා.

ඒ නිසා වයස අඩු අඹු සැමියන් විදිහට දරුවන් ලැබීම කල් දැමීමට කැමැත්තක් දක්වනවා වගේම වයස වැඩි අඹු සැමියන් නම් විවාහයෙන් පසුව ඉක්මනින් දරුවන් ලැබීමට කැමැත්තක් දක්වනවා. ඒ නිසා බොහෝ විට දරුවන් අතර පරතරයක් තබා ගැනීම අවශ්‍යනම් පවුල්  සැලසුම් ක්‍රමයක් භාවිතා කිරීම අවශ්‍ය වෙනවා. විද්‍යාත්මක පිළිගැනීමට අනුව පළමු දරුවා සහ දෙවැනි දරුවා අතර අවුරුදු 3- 5 කාල පරතරයක් තබා ගැනීම අවශ්‍ය්‍යි.

දරුවන් අතර පරතරයක් තබා ගැනීම අවශ්‍ය ඇයි…?

පළමු දරු ප්‍රසුතියෙන් පසුව දෙවැනි දරුවෙකු වෙනුවෙන් මවගේ කායික සූදානම වගේම ඇය ඊළඟ දරු ප්‍රසුතිය වෙනුවෙන් මානසික ලෙසින්ද සූදානම් වීම වැදගත්. අද කාලයේ රැකියාව, දරුවන් රැකබලා ගැනීමේ ගැටළු වගේම පළමු දරුවාගේ ශාරිරික සහ මානසික සංවර්ධනය නිසාම දෙවැනි දරුවා ලැබෙන කාලපරතරය පිළිබඳව දෙමව්පියන් විසින් සීමාවන් පනවා ගන්නවා. මේ අන්දමින් පවුලේ දරුවන් වෙනුවෙන් ඇති කර ගන්නා සීමාවන් සඳහා අඹු සැමියන් විසින් “ පවුල් සැලසුම් ක්‍රම භාවිතා කිරීම අපේ ජනසමාජයේ අතීතයේ පටන්ම සිදු වී තිබෙනවා.

අපේ පවුල් සැලසුම් ක්‍රම මොනවාද…?

  • සම්ප්‍රදායික පවුල් සැලසුම් ක්‍රම
  • නවීන විද්‍යාත්මක පවුල් සැලසුම් ක්‍රම

සම්ප්‍රදායික පවුල් සැලසුම් ක්‍රම

  • අතීතයේදී දරු ගැබට හත් මාසයක් සම්පූර්ණ වූ පසුව බිරිඳ දරු ප්‍රසුතිය සඳහා මව්පියන්ගේ නිවසට යන අතර නැවත සැමියාගේ නිවසට පැමිණෙන්නේ දරු ප්‍රසුතියෙන් මාස තුනකට පසුවයි. මේ කාලසීමාව තුළ අඹු සැමියන් දෙතැනක ජීවත් වෙන නිසා ලිංගිකව එක් වීමක් සිදු වෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසාම දරුවෙක් නැවත පිළිසිඳ ගැනීම ස්වභාවික ලෙසින්ම පාලනය වෙනවා.
  • දින බලන ක්‍රමය හෙවත්  ඩිම්බ පිටවෙන ( දින 28 ක මාසිකව ක්‍රමවත්ව ඔසප් චක්‍රයක් ඇති ) කාලය දින 10  සිට 18 දක්වා වුනත් එක් එක් කාන්තාවන්ගේ ආර්තවචක්‍රයේ අක්‍රමවත් බව  අනුව ඩිම්බ පිට වෙන  දිනය  පිළිබඳව නිශ්චය කර ගැනීමට බැහැ.
  • විවිධ සංසර්ග ක්‍රම භාවිතා කිරීම මගින් නැවත දරුවෙකු පිලිසිඳ ගැනීමේ ක්‍රියාවලිය පාලනය කරනවා.

නවීන විද්‍යාත්මක පවුල් සැලසුම් ක්‍රම

  • තාවකාලික පවුල් සැලසුම් ක්‍රම
  • ස්ථිර පවුල් සැලසුම් ක්‍රම

තාවකාලික පවුල් සැලසුම් ක්‍රම

  1. ගිලින පෙති (contraceptive pill)

මෙම ඖෂධ ලබා ගන්නා කාලසීමාවේදී ඇති වෙන අපහසුතාවයන්…

  • ආහාර අරුචිය
  • හිසරදය
  • කැරකරවිල්ල වැනි සුළු පඅහසුතාවයන් ඇති වෙන්න පුළුවනි.
  • සුළු වශයෙන් ශරීර බර වැඩිවීම

ගිලින පෙති ලබා ගැනීමේදී ඇති වෙන වාසි මොනවාද…?

බොහෝ කාන්තාවන් මාසික ඔසප්වීමේදී දැඩි වේදනාකාරී පීඩාවක් ලබනවා. නමුත් මෙම උපත් පාලන ගිලින පෙති පාවිච්චි කරන විට ඔසප් වේදනාව අඩු වීම වගේම වහනය වන රුධිර ධාරිතාවය අඩු වීමක් සිදු වෙනවා. ගැබ්ගෙල සහ ඩිම්බ කෝෂ පිළිකාවන්ගෙන් ආරක්ෂා වීමේ හැකියාව ලැබෙනවා.

උපත් පාලන ගිලින පෙති ලබා ගැනීම නුසුදුසු කාන්තාවන් සිටිනවාද…?

මෙතැනදී ඔබේ දැඩි අවදානය යොමු විය යුතු හේතුවක් තිබෙනවා. උපත් පාලන ගිලින පෙති නිසා පියයුරු හෝ වෙනත් පිළිකා සහ හදවත් රෝග ඇති වීමක් සිදු වෙන්නේ නැහැ. පියයුරු පිළිකා ඇති රෝගී කාන්තාවන්ට මෙම ගිලින පෙති සුදුසු නැහැ. ඒ වගේම දරුණු හෘද රෝග සංකුලතාවයන් , දරුණු අක්මා රෝග සහ මිග්රේන් හිසරදය සහිත කාන්තාවන්ටත් සුදුසු නැහැ.

දිගුකාලීනව ඇති වෙන අපහසුතාවයන් තිබෙනවාද..?

උපත්පාලන ගිලින පෙති නිසා දිගුකාලීනව කිසිදු අතුරු සංකුලතාවයක් ඇති වෙන්නේ නැහැ. ඒ වගේම ඔසප් චක්‍රයට බලපෑමක් ඇත්තේම නැහැ. නමුත් මේවා දිනපතා ලබා ගැනීමේදී සිදු වෙන අපහසුතාවය හැර වෙනත් බරපතල ප්‍රශ්නයක් නැහැ.

උපත්පාලන ක්‍රමවලදී භාවිතා කරන ඖෂධ නිසා තරබාරු වීම හෝ බර වැඩිවීමක් සිදු විය හැකිද..?

උපත් පාලන පෙති භාවිතය නිසා තරබාරු වීම අතර කිසිදු විද්‍යාත්මක සම්බන්ධතාවයක් නැහැ.

2.ඖෂධ නික්ෂේපනය (Injection & DMPA (Depot Medroxyprogesterone Acetate)

මාස තුනකට වරක් ලබා දෙන මෙම එන්නතේ අන්තර්ගත වන්නේ ප්‍රොජෙස්ට්‍රෝන හෝර්මෝනයයි. ඊස්ට්‍රජන් නුසුදුසු කාන්තාවන්ට මෙම එන්නත සුදුසුයි. මෙම එන්නත ලබා ගැනීමේදී බොහෝ කාන්තාවන්ට මාසික ඔසප් වීම සිදු වෙන්නේ නැහැ.

3.සම යට තැන්පත් කිරීම (Contraceptive Implant)

කාන්තාවන්ගේ අතේ ඉහළ බාහුවේ ඇතුල් පැත්තට සමට යටින් තැන්පත් කරන හෝර්මෝන අඩංගු කුඩා කරල් ( ජඩෙල් , නෝ ප්ලාන්ට් ) විශේෂයකි.තැන්පත් කරන ඖෂධවලත් ප්‍රොජස්ට්‍රෝන පමණක් අන්තර්ගත වෙනවා. සුළු ශල්‍ය කර්මයකින් මෙම තැන්පත් කිරීම සිදු කරන අතර අදාල ප්‍රදේශය පමණක් නිර්විනදනය කිරීම සිදු කෙරේ.මෙම ශල්‍ය කර්මයට ගත වෙන්නේ විනාඩි කීපයක් පමණි.

4.කොන්ඩම් පාවිච්චි කිරීම…

ලිංගික සංසර්ගයේදී කොන්ඩම් පාවිච්චි කිරීම නිසා පුරුෂ ශුක්‍රාණු යෝනි මාර්ගයට එක් වීමක් සිදු වෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා දරුවෙක් පිළිසිඳ ගැනීමට තිබෙන අවස්ථාව වැලකෙනවා

5.ලූප්  (Loop- intra uterine device) දැමීම..

ගර්භාෂය තුළ  තැන්පත් කරන ඔ හැඩැති කුඩා ප්ලාස්ටික් උපකරණයක් හෙවත් ලූපය නිසා පුරුෂ ශුක්‍රාණු වල ගමන අවහිර කරනවා. ඇතැම් ලූපවල හෝර්මෝන අඩංගු කර තිබෙනවා. තවත් ලූප තඹ සංයෝගවලින් යුක්තයි. මෙහිදී ශුක්‍රාණු සංසේචනය වීමක් සිදු වෙන්නේ නැහැ. ඔසප් වීමේදී වැඩි වේදනාවක් ඇති වේ

උපත් පාලන ක්‍රම භාවිතයේදී දිගුකාලීන වාසි මොනවාද…?

උපත් පාලන ක්‍රම භාවිතා  අතරින් කාන්තාවන් වෙනුවෙන් වූ LRT (Laparoscopic tubal ligation) සහ පිරිමින් වෙනුවෙන් වූ වාසෙක්කමි වඳ සැත්කම් නිසා ස්ථිර වශයෙන්ම දරුවන් ලැබීමේ ඇති ස්වභාවික හැකියාව නවතා ගැනීමට පුළුවනි.

ඒ නිසා නවීන විද්‍යාත්මක ක්‍රම භාවිතය මගින් ඔබගේ පවුලට අවශ්‍ය ලෙසින් දරුවන්ගේ සංඛ්‍යාව සහ පරතරයපිළිබඳව සීමාවන් පනවා ගැනීමේ හැකියාව ඔබටම තිබෙනවා.

 

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

ප්‍රසව සහ නාරි  රෝග පිළිබඳ විශේෂඥ ගාමිනී පෙරේරා මහතා

ප්‍රසව සහ නාරි  රෝග පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍ය සංගමයේ සභාපති ( 2016 )