හයක් හතරක් නොතේරෙන පුංචි දරුවෝ මල්වර වෙන්න විශේෂ හේතු තියෙනවද?

සාරංගි රන්පටබැඳි
-
0
හයක් හතරක් නොතේරෙන පුංචි දරුවෝ මල්වර වෙන්න විශේෂ හේතු තියෙනවද?

මල්වර වීම යනු ගැහැනු මෙන්ම පිරිමි දරුවන්ටත් පොදු සාමාන්‍ය තත්ත්වයකි. නමුත් අද වන විට පෙර පාසල්වියේ පසුවන දරුවන් පවා මල්වර වන බව අපට ඕනෑ තරම් අසන්නට දකින්නට ලැබෙනවා. එනම් ඉතා අඩු වයසින් මල්වර වීම අද වන විට නිතර අහන්නට ලැබෙන තත්වයක් බවට පත්වෙලා. මෙන්න මේ හේතුව නිසාම ගැහැණු දරුවන් ඉන්න මව්වරුන් මේ තත්ත්වය පිළිබඳව දැනුවත්ව සිටීම බෙහෙවින්ම වැදගත් වනවා.

නිසි වයසට පෙර මල්වර වීම (Early puberty of Children)

ගැහැණු සහ පිරිමි දරුවන් මල්වර වීම සාමාන්‍ය තත්ත්වයක් වනවා සේම සාමාන්‍යයෙන් ගැහැනු දරුවන් අවුරුදු 13-18 දක්වාත් පිරිමි දරුවන් අවුරුදු 10-15 දක්වාත් කාලයේදී මෙම සංසිද්ධියට මුහුණදෙයි. අසාමාන්‍ය ලෙස ඉතා කුඩා අවධියේදී මල්වර වීම Precocious Puberty ලෙස හඳුන්වයි. මෙහිදී ගැහැනු දරුවන් අවුරුදු 8 පෙරද පිරිමි දරුවන් අවුරුදු 9 පෙරද මෙම තත්ත්වයට මුහුණ දෙනු ලබයි. මෙහිදී සාමාන්‍ය වයසට වඩා කලින් ලිංගික ලක්‍ෂණවල වර්ධනයක් ඇති වේ. මෙම තත්ත්වයේදී බොහෝ දරුවන් වේගයෙන් වර්ධනය වීම පළමුව සිදුවන අතර ආරය මගින් තමාට නියමිත උසට වර්ධනය වීමට පෙර වර්ධනය නවතී. මෙම තත්ත්වය ආකාර 02 කි.

  1. Central precocious puberty (Gonadotropin Dependent)
  2. Peripneral precocious puberty (Gonadotropin independent)

Central precocious puberty (Gonadotropin Dependent)

මෙයබොහෝ දරුවන්ට බලාපන තත්ත්වය වන අතර පොදු තත්ත්වයකි. මෙහිදී ගොනැඩොට්‍රොපින් හෝමෝනයන් මොළයේ පිටියුටරි ග්‍රන්ථිය මගින් නිදහස් වී ඩිම්බ හා වෘෂණවලට බලපෑමෙන් ලිංගික හෝමෝන ශ්‍රාවය කිරීමයි. මෙමගින් දරුවා ලිංගිකව වර්ධනය හා මේරීම සිදු වේ. මේ සඳහා හේතූ ලෙස 90%-95% ගැහැනු දරුවන්ට ඇති වීමට හේතුව නොදන්නා අතර පිරිමි දරුවන් සඳහා හඳුනාගත් හේතූ පවතී.

කලින් මල්වර වීම හා ලිංගික වර්ධනය බලපෑ හැකි හේතු

  • මධ්‍ය ස්නායු පද්ධතියේ අසාමාන්‍යතා
  • මෙවැනි තත්ත්ව පිළිබඳ පවුල් ඉතිහාසය
  • කලාතුරකින් ඇතිවන සමහර ආජන්මජ රෝග (ජාන මගින් ඇතිවන)
  • පිටියුටරි ග්‍රන්ථියේ හෝ මොළයේ ඇති වන අර්බුද (Tumours)
  • මොළයේ ආසාධන උදාහරණ ලෙස ආවෘතිදාහය (Meningitis)

Peripneral precocious puberty (Gonadotropin independent)

මොළයෙන් ගොනැඩොට්‍රොපින් හෝමෝනය කලින් නිදහස් කිරීමේ සම්බන්ධයක් මේ සඳහා බලනොපායි. නමුත් ඇන්ඩ්‍රජන් හා ඊස්ට්‍රජන් හෝමෝනය නිෂ්පාදනය ශරීරයේ අනෙක් කොටස්වලින් සිදු වේ. මේ සඳහා හේතූ වෙන්නේ,

  • ජානමය ලෙස කලාතුරකින් ඇති වන රෝග තත්ත්ව
  • වෘෂණ හා ඩිම්බ කෝෂවල අර්බුද (ගෙඩි)
  • HGC හෝමෝනය ශ්‍රාවය වන වෙනත් අර්බුද
  • අධිවෘක්ක ග්‍රන්ථියේ රෝග තත්ත්ව
  • තීව්‍ර මන්ද පරාභාවතාවය (Severe Hypothroidism)
  • Mc- Cune – Albright Syndrome – මෙය කලාතුරකින් ඇතිවන ජානමය රෝගයකි. හෝමෝන ගැටලු හේතුවෙන් අස්ථි හා සමේ පැහැයට බලපෑම් ඇති වේ.
  • උපතේදී මොළයේ ඇති වන ආබාධ තත්ත්ව
  • අධික ලෙස තරලය එක්වීම (Hydrocephalus)
  • පිළිකා නොවන ගෙඩි (Hematoma)
  • මොළයට හෝ සුෂුම්නා රජ්ජුවට අනතුරු වීම, විකිරණ ප්‍රතිකාර ලබාදීම
  • මොළයට හෝ ස්නායු රජ්ජුවට අනතුරු වී

නිසි වයසට පෙර මල්වර වීම (Early puberty of Children) කෙරෙහි ඇති අවධානම් සාධක

  • ගැහැනු දරුවෙකු වීම
  • ඇමෙරිකානුවෙකු හෝ අප්‍රිකානුවෙකු වීම. අන් ජාතීන්ට වඩා මොවුන් අතර මෙම තත්ත්වය වැඩිය.
  • තරබාරු බව
  • ලිංගික හෝමෝනවලට නිරාවරණය (ටෙස්ටොස්ටෙරොන්, ඊස්ට්‍රජන් අඩංගු ආලේපන, ක්‍රීම්, ඖෂධ, ආහාර)
  • වෛද්‍යමය තත්ත්ව

උදා:  Mc- Cune – Albright Syndrome, අධිවෘත්ත ග්‍රන්ථි අධි වර්ධනය

  • මධ්‍ය ස්නායු පද්ධතියට ලබාදුන් විකිරණ ප්‍රතිකාර

ගැහැනු දරුවන් මල්වර වීමේදී පෙන්නුම් කරන ලක්ෂණ

  • පියයුරු වර්ධනය
  • ශරීරයේ රෝම වර්ධනය (ලිංගික පෙදෙස සහ අතයට පෙදෙස)
  • සමෙහි හා රෝමවල වෙනස්කම්
  • ලිංගික අවයවවල වර්ධනය
  • ශ්‍රාවයන් ඇති වීම
  • පළමු ආර්තවය – යෝනිය මගින් රුධිරය වහනය
  • අධික ලෙස දහදිය දැමීම (මෙහිදී දහදිය ග්‍රන්ථි විශාල වී ක්‍රියාකාරීත්වය අධික වේ. මේ නිසා වැඩිපුර දහදිය දමයි)
  • සමේ, විශේෂයෙන් මුහුණේ තෙල් ගතිය වැඩිවීමෙන් කුරුලෑ (Acne) ඇති වේ.

පිරිමි දරුවන් මල්වර වීමේදී පෙන්නුම් කරන ලක්ෂණ

  • ශිෂ්ණය, වෘෂණ විශාල වීම
  • මුහුණ, ලිංගික පෙදෙස, අතයට රෝම වර්ධනය
  • ඉබේම ශිෂණය සෘජු වීම
  • ශුක්‍රාණු නිපදවීම
  • කුරුලෑ ඇති වීම
  • කටහඬ ගැඹුරු වීම

කලින් වැඩිවියට පත්වීම සඳහා ආහාරවල බලපෑම ගැන සැලකුවහොත් මේදය අධික ආහාර ගැනීම මගින් උස හා අධික තරබාරු බව ඇති වීම නිසාද මෙම තත්ත්වය ඇති විය හැක.

නිසි වයසට පෙර මල්වර වීම (Early puberty of Children) යන තත්ත්වයට ඇතැම් විට දරුවන් ප්‍රතිකාර වෙත යොමු කළයුතු අවස්ථාද වේ. එසේ ප්‍රතිකාර කිරීම අර්බුද (Tumors), ලිංගික හෝමෝන වැඩිවී තිබීම යන තත්ත්වයන් මත රඳා පවතී.

නිසි වයසට පෙර මල්වර වීම (Early puberty of Children) යන තත්ත්වය මත ඇතිවිය හැකි සංකූලතා

  • උස අඩුවීම (මල්වර වීම අවසන් වන විට උසින් වර්ධනය වීම ඇණ හිටී. ඔවුන්ගේ සැකිල්ල මේරීම හා අස්ථි වර්ධනය අන් අයට වඩා කලින් නැවතීම නිසා මොවුන් ඔවුන්ගේ නියමිත උසට නොපැමිණේ)
  • හැසිරීමේ ගැටලු
  • ලිංගික ක්‍රියාකාරීත්වය කලින් ආරම්භ කිරීම
  • මානසික ආතතිය
  • පසු කාලවලදී පියයුරු පිළිකා අවදානම
  • හෘද රෝග, ආඝාතය (Stroke) වැනි තත්ත්ව පසු කාලවලදී වැඩිවීම

මෙවැනි දරුවන්ගේ මානසික අවවිධන තත්ත්වයන් ඇතිවිය හැකි බැවින් ඔවුන්ව ප්‍රවේසමෙන් රැකබලා ගැනීමේ වගකීම දෙමාපිය වැඩිහිටියන් සතුය. සම වයස් දරුවන් සමග සංසන්දනයේදී කලින් වැඩිවියට පත් දරුවන් තුළ මානසික ගැටලු ඇති වේ. මේ නිසා දරුවාට ඇති වී ඇති තත්ත්වය ඉතා සරලව පැහැදිලි කරදිය යුතුය. රෝම ඇති වීම, මාසිකව ඔසප් වීම ආදිය දරුවන් තුළ ගැටලු ඇති කරයි. පියයුරු වර්ධනයද එසේමය. සම වයස් දරුවන්ට නොමැති ගැටලු තමාට ඇති වීම නිසාද මෙම මානසික අවපීඩනය වැඩිවිය හැක. තවද කුඩා කලම නොයෙකුත් ලිංගික අපචාරවලටද ගොදුරු වීමේ අවදානමක්ද පවතී. බොහෝ දරුවන් කලින් වැඩිවියට පත්වීම සිදු වුවද, ශාරීරික වෙනස්කම් ඇති වීම අවුරුදු 15-16 සිදු වේ. ගැහැනු දරුවාගේ අනාරක්‍ෂිත බවක්ද මේ සමගම ඇති වේ. වයසින් අඩුවීම හා මොළයේ නොමේරූ බව නිසා අනවශ්‍ය ලිංගික උත්තේජන ලැබීම තුළින් දරුවා කුඩා අවදියේ සිටම ලිංගික ඇබ්බැහි වීම්වලට පවා ලක්විය හැක.

 

[අනුරාධපුර ශික්‍ෂණ රෝහලේ ළමා රෝග අංශයේ වෛද්‍ය නිර්මලී ඒකනායක මහත්මිය සමග සකසන ලද ලිපියකි.]

ජපනුන් වගේ දීර්ඝායුෂ විඳින ජනතාවක් වෙන්න ශ්‍රී ලාංකික අපිට බැරිද?

සාරංගි රන්පටබැඳි
-
0
ජපනුන් වගේ දීර්ඝායුෂ විඳින ජනතාවක් වෙන්න ශ්‍රී ලාංකික අපිට බැරිද?

දවසින් දවස අපි යන්නෙත් වයසට… ඒ නිසා මේ ලිපිය කියවමු . අද පුංචි දරුවෝ ඉන්න අම්මල තාත්තලා වෙලා ඉන්න අපි දරුවන්ගේ දරුවන්ට ආච්චිලා සීයලා වෙන්නත් ලොකු කාලයක් යන එකක් නැහැ. ඒ තරමටම කාලය වේගවත්. අද අපේ දරුවන්ගේ ආච්චිලා සීයලා ඉන්න තත්ත්වයට හෙට අනිවාර්යෙන්ම අපිත් යනවා. ඉතින් අද ඔබට ඔබේ මහලු මව පියා බලාකියා ගන්නත් මේ කරුණු බොහොම වැදගත් වේවි. ඒ ඔස්සේ ඔබේ දරුවනුත් අත්දැකීම් ලබාගනිවී.

සාමාන්‍යයෙන් මහලු විය ලෙස වෛද්‍ය විද්‍යාවේදී සැලකෙන්නේ වයස  අවුරුදු 75ට ඉහළ වයස් කාණ්ඩයයි. ලෝකයේ සාමාන්‍යයෙන් ආයු අපේක්ෂිත කාලය පිරිමින් සඳහා අවුරුදු 69ක් සහ ස්ත‍්‍රීන් සඳහා අවුරුදු 75ක් ලෙස තමයි සැලකෙන්නේ. නමුත් සියලු දෙනා පිළිගන්නා කාලය වනුයේ මනුෂ්‍යාගේ පරම ආයුෂ අවුරුදු 120ක් බව තමයි.

දීර්ඝායුෂ විඳින ජනතාවක් සිටින රටක් ලෙස ජපානය හැඳින්විය හැකි වන්නේ එහි බොහෝ පිරිසක් වයස අවුරුදු 100 ඉක්මවා ජීවත් වන නිසාමය. සැබවින්ම ජපනුන් දීර්ඝායුෂ ලැබීමට හේතුව නම් ඔවුන් සියලු දෙනා වෙහෙස වී වැඩ කිරීමයි. ජපානයේ ජනතාව නිකරුණේ තේ බිබී කතා කරමින් සතුටු සාමීචියේ යෙදෙන්නේ නැත. ඔවුන්ගේ සතුට වැඩ කිරීමය. ඔවුහු දවස අවසානයේ වැඩ නිම කිරීමේ සතුට ලබති. අපේ ශරීරය හැඩගැසී ඇත්තේ වැඩ කිරීමටය. එවිට එම වැඩවලට ඔරොත්තු දෙන ලෙස පේශි ශක්තිමත් වීමද රුධිර ගමනාගමනය නිසියාකාරව සිද්ධ වීමද, බහිස්ස‍්‍රාවය නිසි පරිදි සිදු වීමද, මනස නිරෝගීව තිබීමද සිදු වේ. එම වැඩ කිරීමට ශරීරය අනුවර්තනය වේ. අප වැඩ නොකර සිටින විට පේශි සිහින් වේ. එකතැන සිටීම නිසා ශ්වසන ආබාධ ඇති වී, සෙම වැඩි වී නියුමෝනියා තත්ත්ව පවා ඇති විය හැක. එමෙන්ම දැන් තමා අවලංගු කාසියක් යැයි සිතා නිරතුරු මනස කඩා වැටේ. මානසික අසමතුලිතතාව ඇති වී තව තවත් රෝගී වේ.

දීර්ඝායුෂ හිමි වීමට තවත් ප‍්‍රධාන හේතුවක් වනුයේ නිරතුරු මනස තරුණව තබාගැනීමයි. නිරතුරු තමන්ට පුළුවන් යන හැඟීම ඇතිව සියලු දේ කළ යුතුය. එවිට මනස සැහැල්ලු වී ප‍්‍රබෝධමත් වී එදිනෙදා වැඩ පහසුවෙන් කළ හැකි වේ. සමාජයෙන්ද ”දැන් ඉතින් වයසයි නෙ….. ටිකක් තැන්පත් විදියට හිටියොත් තමා හොඳ” ලෙස පවසා හිතේ ඇති ප‍්‍රබෝධය අඩු කර දමයි. සමහර රෝහල් කාර්යමණ්ඩල පවා ඇතැම් විට වයස 80ක පමණ රෝගියෙකු ප‍්‍රතිකාරවලට පැමිණි පසු ”දැන් ඉතින් වයසයිනේ, ඔය ලෙඩවල හැටි ඔහොම තමයි. දැන් ඉතින් උපරිම හිටියනේ” ලෙස කියනවා ඔබ අසා ඇත. පරමායුෂ හා සංසන්දනය කරන විට වයස අවුරුදු 80ක පුද්ගලයෙක් ගෙවා දමා ඇත්තේ තම ආයු කාලයෙන් 2/3ක් පමණි. අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර ලබා දෙමින්  ඔවුන්ට සහය වුවහොත් තම ආයු කාලයේ ඉතිරි 1/3කද ඔවුන්ට සම්පූර්ණ කළ හැකි විය හැක. මෙසේ සිතන කල දැනට වාර්තා වන පරිදි ශ‍්‍රී ලංකාවේ අවුරුදු 60න් ඉහළ ජනගහනය බෙහෙවින් වැඩි වී ඇති නිසාම අප රටට මහලු වියේ රෝග (Geriatrician) සඳහා විශේෂඥ වෛද්‍යවරුද අත්‍යවශ්‍යය.

අපේ සංස්කෘතියට නොගැලපුනද ජපානයේ දීර්ඝායුෂ විඳින මිනිසුන් ඔවුන්ගේ ආහාර වශයෙන් අලුත් අමු පලතුරු, එළවළු, කොළ වර්ග, මුහුදු ආහාර, අමු මාළු වැනි ස්වාභාවික ඒවා ලබා ගනී. මා ඔවුන් සමග ගත කළ කාලය තුළ ලැබූ අත්දැකීම් මත මා වටහා ගත්තේ පිසින ලද ආහාර ගුණයෙන් අඩු බව ඔවුන්ගේ අදහස බවයි. කෙසේ වෙතත් නොපිසූ ආහාර හේතුවෙන් නොයෙකුත් විෂබීජ ආසාදනවලට ලක්වීමට ඉඩ නැතිවා නොවෙයි.

ජපනුන්ට දීර්ඝායුෂ හිමි වීමට ප‍්‍රධාන හේතු ලෙස දියවැඩියාව සහ රුධිර පීඩනය නොමැති වීම, සියලු දෙනා තම ජීව ස්කන්ධ දර්ශකය (BMI Value) ගැන එනම් උසට ගැලපෙන බර සැලකිලිමත් වීම යන කරුණු දැක්විය හැකියි. ස්වභාව ධර්මයෙන් කෙනෙකුගේ ශරීරය අභ්‍යන්තරය සැකසී ඇත්තේ එම උසට සහ බරට සරිලන සේ කි‍්‍රයා කිරීමටය. තරබාරු අයට තමන්ගේ එම වැඩි බරත් සමග ඇවිදීමේදී ඉක්මනින් පීඩාවට පත් වේ. එවිට ඔවුන් බලන්නේ නිතර විවේකීව ඉඳගෙන සිටීමයි. මෙහිදී ශක්තිය වැය නොවන නිසා තව තවත් ශරීරය ස්ථුල වේ. එවිට රුධිර පීඩනය, දියවැඩියා තත්ත්ව පහසුවෙන් ඇති වේ. තවද ඔස්ටියෝ ආතරයිටිස් වැනි සන්ධි රෝග ඇති වේ. තවත් කාරණයක් නම් එක් ආකරයකට සිටීම නිසා පෙණහලුවල සෙම වැඩි වේ. නියුමෝනියා වැනි තත්ත්ව ඇති වී මරණය පවා සිදු විය හැක.

වැඩිමහලු පුද්ගලයෙකුට ව්‍යායාම කිරීමට අවස්ථාවක් ලැබුණොත්,

  • ඔවුන්ගේ මානසිකත්වය ඉහළ මට්ටමකට පත් වේ.
  • අක‍්‍රීයතාව මගහැරී කි‍්‍රයාශීලි භාවයක් ඇති වේ.
  • සිරුරේ සියලුම ඉන්ද්‍රීය කි‍්‍රයාකාරිත්වය ඉහළ යයි.
  • සමාජශීලි බව ඉහළ යයි.
  • ආත්මාභිමානය ඉහළ මට්මකට පත් වේ.
  • ශරීරයේ වේදනාවන්   හා  අනෙකුත්  රෝගීතාවන් අඩු වේ.
  • කේන්තියාමේ ප‍්‍රවණතාව අඩු වේ.
  • ශ්වසනය/රුධිර ධාවනය/මල මූත‍්‍ර පිටකිරීමේ පාලනය ඉහළ යයි.
  • සුහදශීලි බව වැඩි වේ.
  • සිරුරේ නම්‍යශිලි භාවය ඇති වේ.
  • ආහාර රුචිය වැඩි වේ.
  • ආයු කාලය වැඩි කර ගැනීමේ හැකියාව ලැබේ.

මහලු වියේ ඇතිවන රෝග

  • කැඩුම්-බිඳුම් සහ වෙනත් අනතුරු
  • රක්තවාත රෝග
  • ශ්වසන රෝග, හෘද රෝග, ස්නායු රෝග

කැඩුම්-බිඳුම් රෝග

කැඩුම්-බිඳුම් රෝග අතර,  Neck of Femur – ඌර්වස්ථියේ ගෙල ප‍්‍රදේශය භග්න වීම, Surgical Neek of Hummerus – භග්න වීම, මෘදු පටක, අනතුරු, කණ්ඩරා ආසාදන, උරහිසේ කැප්සියුලර් ප‍්‍රදාහය දක්නට ලැබේ. විකෘතිතා අතර Hallux valgus දක්නට පුළුවනි.

රක්තවාත රෝග

සන්ධි දිරාපත් වීමෙන්, ආසාදනය වීමෙන් සහ පරිවෘත්තීය කි‍්‍රයාවල අසමතුලිතතාව නිසා ගැටලු ඇති වේ. ඔස්ටියෝ ආතරයිටිස් තත්ත්වයද බහුලව ඇති වේ.

ශ්වසන රෝග

බ්‍රොන්කයිටිස්, ඇදුම සහ නියුමෝනියා තත්ත්ව නිතර ඇතිවන අතර ජීවිතය ගළපා ගැනීමට වෛද්‍ය ප‍්‍රතිකාරවලට අමතරව භෞතචිකිත්සක ප‍්‍රතිකාර අවශ්‍ය වේ.

හෘද රෝග

කොරිනරි ධමනි ආශ‍්‍රිත රෝග, කපාට සම්බන්ධ රෝග, එන්ඩොකාඩයටිස් වැනි තත්ත්ව ඇති විය හැකිය.

ස්නායු රෝග

අංශභාගය, පාකින්සන් රෝග බහුලව දකින්නට ඇත.

අප රටේද විශ‍්‍රාම ගිය පසුව රෝගි වී ඉක්මනින් මිය ගිය අයගේ වාර්තා බොහෝය. විශ‍්‍රාම යන වයස අවුරුදු 65ක් පමණ විය යුතු බව මගේ පෞද්ගලික අදහසයි. වරක් මා හමුවීමට පැමිණි ප‍්‍රවීණ රංගධර සිනමා සක්විති ගාමිණි ෆොන්සේකා මහතා කියා සිටියේ ඔහු තම ජීවිතය පටන් ගත්තේ අවුරුදු 60න් බවය. එතුමා එය විග‍්‍රහ කළේ යමෙක් ජීවිතයට විවිධ අත්දැකීම් එකතු කරගෙන ජීවිතය කුමක් දැයි හරියටම අවබෝධ කොට ගනුයේ අවුරුදු 60න් බවයි. වයසින් මුහුකුරා ගියද සෞඛ්‍ය සම්පන්න දිවිපෙවෙතක් සමගින් නිරතුරු මනසින් තරුණ වන්න.

 

[වරලත් භෞත චිකිත්සක සංගමයේ සභාපති, රිජ්වේ ආර්යා ළමා රෝහලේ ප්‍රධාන භෞත චිකිත්සක ආචාර්ය ජාලිය උඩුවැල්ල මහතා සමග සකසන ලද ලිපියකි.]

දරුවන්ට ශක්තියේ දෑත දිගු කරමු..

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා
-
0
දරුවන්ට ශක්තියේ දෑත දිගු කරමු..

පසුගිය පාස්කු ඉරිදා සිදු වුන අවාසනාවන්ත සිදුවීම කොහොත්ම සරලව හිතන්න අපිට බැහැ. ඒකට එක් හේතුවක් තමයි නැති වුන භෞතික සම්පත් අපිට කවදා හෝ දිනක නැවත උපයා ගන්න පුලුවනි. ඒත් දරුවන්ට අහිමි වුන දෙමව්පියන්…දෙමව්පියන්ට අහිමි වුන දරුවන් අතර තිබෙන ලේ , මස්, ඇටමිදුලු තුලට වැදුන බන්ධනය ලෙහෙසියෙන් අමතක කරන්න බැහැ. ඒත් මේ කම්පනයසමග දරුවන් ජීවත්වීම එතරම් ගැලපෙන දෙයක් නොවෙයි.

  • ඒ ඇයි කිව්වොත්….

වැඩිහිටියන්ගේ ජීවිතයේදී යම් යම් හැලහැප්පීම් සිදු වෙලා ඒ අත්දැකීම්වලට ඔවුන් මුහුණ දීමෙන් පන්නරය ලබා ගෙන සිටින පිරිසක්. ඒ නිසා නැවත කෙසේ හෝ පවතින ජීවිතයට අකමැත්තෙන් හෝ අනුගත විය යුතු බව ඔවුන් දන්නවා. නමුත් දරුවන් කියන්නේ ඒ වගේ වපසරියක අත්දැකීම් ඇති පිරිසක් නොවෙයි. ඒ නිසාම ඔවුන්ට නැවත නැගී සිටින්න පහසු නැහැ.මෙයින් අදහස් වෙන්නේ සිදු වුන සියල්ල අතීතයට එක් කරල හෙට වෙනුවෙන් ජීවත්වෙන්න කියන උපදෙස ඔවුන්ට දිය යුතුය කීම නොවෙයි. පවුලක තිබුන ශක්තිය නැති වීමේ කම්පනය පිටස්තර සිටින අපටත් දැනෙනවා නම් දරුවන්ට ඒ ගැන ඇති පසුබිම ගැන කියන්න අවශ්‍ය නැහැ. ඒ නිසා මේ නගා සිටුවීම බොහොම අසීරු කටයුත්තක්…

  • එහෙමනම් දරුවන් සමග මේ දුක බෙදා ගන්නේ කොහොමද…?

තමන්ගේ සමීපතයින් අහිමි වීමේ වේදනාව නිසා ඔවුන්ට ජීවිතය පවා එපා වෙන තත්වයක් ඇති වෙන්න පුලුවන්. ඒ නිසා මේ දරුවන් සමීපයේම සිටින්න දැන් කාලය ඇවිත්. සිය දිවි නසා ගැනීමේ සිතුවිල්ල එය හිතේ ඇති වී පැය ගනනකින් නැවත නැති වෙන මානසික තත්වයක් තිබෙන නිසා දරුවන් කිසිම විටෙක තනි කරන්න එපා. ඔවුන් සමීපයේම සිටින්න. එවිට එවන් සිතුවිල්ලක් ඇති වුනත් ඔබගේ අවධානයෙන් දරුවා මුදවා ගැනීමට හැකියාව ලැබෙනවා.

  • අඞන්න දොඞන්න ඉඩ දෙන්න…

මේ වගේ සිදුවීම් වලට මුහුණ දුන් දරුවන්ට ඔවුන්ගේ දුක තුනී වෙන තෙක් අඞන්න වැලපෙන්න ඉඩ දෙන්න. ඒ සදහා බාධා කරන්න එපා. කඳුල නිසා දුක දිය වෙන්න පුලුවනි. එහෙම නැතුව හිර කර ගෙන සිටියොත් අනාගතයේදී  විවිධ මානසික ගැටළුවලට මුහුණ දීමට පුලුවනි.

  • ජපානය දරුවන්ට සැලකුවේ මෙහෙමයි…

හිරෝෂිමා බෝම්බ ප්‍රහාරයෙන් ජපානයේ දරුවනුත් අපේ රටේ වගේම මහත් වූ අසරණතාවයට පත් වුණා. එහිදී ඔවුන් දරුවන් මුල් කර ගෙන ප්‍රතිචාර දැක්වූයේ මෙහෙමයි.

ජපන් ජාතිකයින් දරුවන් වෙනුවෙන් සුදොකු , චෙස්, වැනි ක්‍රිඩාවන් වගේම දෑලිස වැන ගණිත ක්‍රියාකාරකම් හඳුන්වා දුන්නා. ඒ නිසා දරුවන්ගේ කාලය නිකරුනේ ගෙවුනේ නැහැ. අදික විවේකයටත් මානසික ප්‍රශ්න නැවත නැවත ආවර්ජනයට  පරිසරය සකස් කරනවා. සුදොකු ක්‍රිඩාව නිසා තවත් පැත්තකින් මොළයටත් ව්‍යායාමයක් ලැබුණා. චෙස් ක්‍රිඩාව මගිනුත් දරුවන්ගේ මොළයට හොඳ ව්‍යායාමයක්. ඒ නිසා දරුවන්ගේ හිතේ පැවැති මානසික හිස්කම නොදැනීම නැති වී ගියා.

ඒ වගේම ජපානයේදී තවත් ක්‍රමයක් අනුගමනය කලා. ඔවුන් ළදරු පාසල් දරුවන්ටත් වැසිකිළි සහ කැසිකිලි පිරිසිදු කිරීමට උපදෙස් දුන්නා. මේ පුංචි පැටවුන්ට මේ වගේ කටයුතු කිරීම අපහසු යැයි ඔවුන් හිතුවේ නැහැ. ඒත් මේ දරුවන්ගේ ජීවිතය එතැනින් පටන් ගත්තා. මේ අපේ පාසලයි…කියන සංකල්පයෙන් පටන් ගත්තු හැඟීමෙන් දරුවන් පමණක් නොවෙයි, ජපානයත් ඉදිරියටම ගියා. ඉතින් අපේ දරුවන්ටත් ඉදිරියට යන අත්වැලට ශක්තිය අපේ වැඩිහිටියන් වෙතින් ලැබිය යුතුමයි

  • .වෛද්‍ය උපදෙස් නොසලකා ඉන්නත් එපා…

දරුවන්ගේ හිතේ හයිය අපිට සමාන මිණුමකින් මනින්න බැහැ. එය එක් එක් දරුවාගෙන් දරුවාට වෙනස්. වරක් එංගලන්තයේ හැරී කුමරු ඔහුගේ මව ඩයනා කුමරියගේ වියෝව ගැන කරුණු ඉදිරිපත් කරමින් කියා සිටියේ ජීවිතයේ හිස්කම නිසා තමා මානසිකම බිඳ වැටුන බවත් ඒ නිසා මානසික උපදේශන පවා ලබා ගැනීමට සිදු වුන බවත්ය. පවුලේ බැදීමක් තමන්ගෙන් නොසිතූ අවස්ථාවකදී අහිමිවීම මතුපිටින් නොපෙනුනත් දරුවන්ට තදින්ම බලපාන්න පුලුවන්. ඒ නිසා දරුවෙකුගේ හැසිරීමේ යම් යම් වෙනස්කම් තිබෙනවා නම් ඒ වෙනුවෙන් වෛද්‍ය උපදෙස් වෙත යොමු කිරීමත් වැදගත්. එවිට දරුවාගේ කඩා වැටුන හිත නැවත ගොඩ නැගීමට අවශ්‍ය උපදෙස් සහ ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීමට හැකියාවක් තිබෙනවා.

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා

දෙමව්පියන් විදිහට අත් හළ යුතු කරුණු

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා
-
0
දෙමව්පියන් විදිහට අත් හළ යුතු කරුණු

දරුවන්ගේ ලෝකයේ වැදගත්ම චරිත දෙමව්පියන් ….. ඒ ආශිර්වාදයෙන් දරුවන් දිනා ගෙන ජීවිතය වාසනාවන්ත විදිහට ගෙවන ඔබ අනාගතයේදී දරුවාගේ ගේ ජීවිතයත් වාසනාවන්ත විදිහට ගොඩ නැගීමේ වගකීමත් භාරගත යුතුයි. එහෙම නැති වුනොත් ඔබේ දරුවා අනාගතයේදී තීන්දු තීරණ ගැනීමට හැකියාවක් නැති දුර්වල චරිතයක් බවට පත් වෙන්න පුලුවනි. ඒ නිසා දරුවන්ට ආදරය කරන, දයා කරුණාවෙන් සලකන , ඔවුන්ගේ දියුණුවම අපේක්ෂා කරනවා නම් ඔබ විසින් ඔවුන්ට අද දවසේ සලකන අන්දම ගැනත් කරුණු කාරණාවන් සහ ඒ විදිහට දරුවාට සැලකිය යුත්තේ ඇයි කියන හේතු කාරණාවනුත් දැන ගැනීම ඉතාම වැදගත්.

  • මම ඔයාට ආදරේ නැහැ…මහ නරකම ළමයෙක්…

දරුවෙක් වරදක් කළ විට ඔබ මේ විදිහට චෝදනා නගනවා ඇති. වේවැල් පාරක් වෙනුවට මේ විදිහට ඔබ නගන චෝදනාව නිසා දරුවාගේ හිතේ ඇති වෙන්නේ තමා ගැනම සෘණ සිතුවිලි මාලාවක්. තමන් අසරණයි කියන සිතුවිල්ල හිතට පීඩා කරන්න පටන් ගන්නවා.ඒ නිසා දරුවා කිසිම දිනක කලු චරිතයක් විදිහට හඳුන්වා දෙන්න එපා. නරක වුනත් ඔවුන්ගේ යම් යම් හොඳ ගතිගුණත් තිබෙනවා. ඒත් ඔබ දරුවා නරකම විදිහට හැඳින්වීම ඔවුන්ගේ පෞරෂයට දැඩි විදිහට බලපාන්න පුලුවනි.

  • අයියා හරිම හොඳයි….ඔයා වගේ නොවෙයි…

එක බඩවැල කඩාගෙන ඉපදුනත් දරුවන් අතර විවිධ වෙනස්කම් තිබෙනවා. හැඩ රුව වගේම ඉගෙනුම, කලා මහ වෙනත් තාක්ෂණ හැකියාවන් අනුව විවිධ විදිහට දක්ෂකම් තිබෙන්න පුලුවනි. ඒත් පවුලේ සෙසු දරුවන් අතරට එක් දරුවෙක් ඉස්මතු කරමින් සෙසු අයට ඔහු ආදර්ශ කරන්න එපා. එය ඒ තරම් සතුටුදායක නැහැ

  • පංතියේ අනිත් ළමයින්ගේ ලකුණු බැලුවාම මට ලැජ්ජයි…

දරුවන්ගේ බුද්ධි මටට්ම එක් එක් අයගේ විවිධයි. ඒ නිසා මොනතරම් භෞතික සැප සම්පත් තිබුනත් ඒ කිසිම පහසුකමක් නැති දරුවා ඉගෙනුම් කටයුතුවලදී ඔබේ දරුවාට වඩා ඉදිරියෙන් සිටින්න පුලුවනි. එය ඉතාම සාධාරණයි. ඒ ගැන දෙමව්පියන් විදිහටත් දුක් ගැනීමට අවශ්‍ය නැහැ. ඔබ මේ විදිහට දරුවාට දොස් නගන විට   ඔබේම දරුවා නොදැනීම ඊර්ශ්‍යාව පටන් ගන්නේ මෙතැනින්. ඒ නිසා කිසිම දිනක තවත් අයට දරුවා සාපේක්ෂ  කරමින් දොස් නගන්න එපා.

  • බැරි වැඩ නොකර අයින් වෙන්න…කරදර නොකර..

පුංචි අය ලොකු වැඩ කරන්න හරිම කැමැතියි. ඒ නිසා ඔබ යම් කටයුතත්ක් කරද්දී දරුවාත් එතැනට පැමිණෙන්නේ මටත් මේ වැඩට හවුල් වෙන්න පුලුවනි යන මානසිකත්වයෙන්. නමුත් පුදන කොටම කාපි යකා කියනවා වගේ ඔබ දරුවා පලවා හැරියොත් ඔහුගේ හැකියාවන් උපන් ගෙයිම මියැදෙනවා. ඒ නිසා ඔවුන්ගේ හැකියාවේ පමණට ඒ කටයුතු කිරීමට ඉඩ දෙන්න. කිසිම දවසක ඔබට කරදරයක් වුනත් යම් කාර්යක් කිරීමට අර අඳින දරුවා පලවා හරින්න එපා.

  • අනේ ඔය ප්‍රශ්න පත්තරෙත් අරගෙන පැත්තකට වෙන්න….මට වැඩ තියෙනවා

පුංචි දරුවන්ට ප්‍රශ්න ගොඩයි. සමහර ප්‍රශ්නවලට දෙමව්පියන්ටත් උත්තර නැහැ.ඒ වගේම සමහර උත්තර දැන ගත්තත් ඒවා දරුවන්ට පැහැදිලි කරන්න දෙමව්පියන්ට හැකියාවක් නැහැ. උදාහරණයක් විදිහට ‘‘ අම්මේ….මල්ලී අම්මගේ බඩට ආවේ කොහොමද…? මේ ජීව විද්‍යාත්මක ප්‍රශ්නයට දරුවාට උත්තර දීම පහසු නැහැ. ඒත් දෙමව්පියන් විදිහට දරුවා සැනසෙන අන්දමින් පිලිතරක් ලබා දෙනවා විනා ඔවුන් පලවා හරින්න එපා.කුතුහලය කියන්නේ දරුවෙකු තිබිය යුතු වැදගත් ගුණයක් නිසා කිසිම දිනක කුතුහලයෙන් නගන ප්‍රශ්න වලට සැර වැර කරමින් ඒවා වලක්වන්න එපා.

  • නම් වනම් හදන්න එපා…

සමහර දරුවන්ට බාල කාලයේදී දෙමව්පියන් විසින්ම පටබඳින නම් ඔවුන්ගේ උප්පැන්නයේ නමටත් වඩා ප්‍රබලයි. එහෙත් යම් කාලයකදී මේ විදිහට තමන් හඳුන්වන නම නිසා දරුවා අපහසුතාවයට පත් වෙන්න පුලුවනි. දුව හෝ පුතා යනු දරුවෙක් ආමන්ත්‍රණයට තිබෙන වටිනාම වචන. එතැනින් ඔබ්බට ගිය නම් වනම් ගොඩ නගන්න එපා. ඇතැම් අවස්ථාවලදී මේ නම් ගොඩ නැගුනේ දරුවාගේ ශාරිරික ආබාධ මුල් කර ගෙනයි. එහෙත් එය කිසිම විටෙක නොකල යුත්තක්. නොදැන සිදු කළ වරදක් වුනත් අද මනෝ විද්‍යාවට අනුව මේ විදිහට නම් පටබැඳීම මානසික අපයෝජනයක්…

  • හුදෙකලාවත් නරකයි.

දරුවන් කැමැති සමාජයක ජීවත් වෙන්න. ඔවුන් හුදෙකලාවට කැමැත්ක් නැහැ. ඒ වුනත් අද තිබෙන කාලරාමුවව අනුව වැඩ වපසරිය ගලපා ගැනීමේ අපහසුතාවය නිසා දරුවන් නිතරම දුරස්ව තබා ගැනීමට දෙමව්පියන් උත්සාහ ගන්නවා.නමුත් එයින් දරුවා මානසිකවත් හුදෙකලා චරිතයක් බවට පත් වෙන නිසා කිසිම දිනක ඔවුන් හුදෙකලා කිරීම නොකළ යුතුයි. දෙමව්පියන් විදිහට ඔබට හැකි හැම විටම දරුවා ඔබේ සමීපයේ තබා ගැනීම අනාගත පෞරෂ වර්ධනයට හිතකරව බලපානවා.

[බී.බී.සී පුවත් සේවයට ‘ළමා හිංසනයට තිත’ සංවිධානයේ සභාපතිනි වෛද්‍ය තුෂ් වික්‍රමනායක විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද තොරතුරු ඇසුරිනි]

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා

ළමා අපයෝජනය යනු ලිංගික අපයෝජනය පමණක් නොවෙයි

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා
-
0
ළමා අපයෝජනය යනු ලිංගික අපයෝජනය පමණක් නොවෙයි

ළමා අපයෝජනය ගැන වූ සඳහනත් සමග අපේ හිතේ නැගෙන්නේ දරුවන්ට එරෙහිව සිදු වෙන ලිංගික අපයෝජනයන් ගැනයි.

පියා නිවසට පැමිණි පසු තමන්ට පහර දෙයි ද? එසේ නැතහොත් කුමන දඬුවමක් දෙයි ද? යනුවෙන් සිතීමෙන් එම කුඩා දරුවාගේ මනස පැය ගණනක් ව්‍යාකූලව පැවතිය හැකි බව ළමා මනෝ චිකිත්සකයින්ගේ අදහසයි.

ගොඩක් දෙමව්පියෝ දන්නේ නැහැ තමන්ගේ වචනවලින්, ක්‍රියාවෙන් තමන්ගේ ම දරුවන් අපයෝජනය ලක් වෙන බව. ළමා අපයෝජනය කියන්නේ ලිංගික අපයෝජනය විතරක් නෙවේ. ලිංගික අපයෝජන බොහෝ විට සිද්ධ වෙන්නේ, පවුලෙන් පිට පුද්ගලයින්ගෙන්. ඒත්, ශාරීරික, මානසික සහ නොසලකා හැරීම් කියන අපයෝජන බොහෝවිට පවුලෙන් හෝ පාසලෙන් සිද්ධ වෙන්නේ. බොහෝ විට දෙමාපියන්, ගුරුවරුන් අතින් නොදැනුවත්ව ම දරුවන් අපයෝජනයට ලක් වෙනවා

ළමා මනෝ වෛද්‍ය විශේෂඥ වෛද්‍ය එන්. කුමානායක බීබීසී සිංහල සේවයට පැවසුවේ, මෙවැනි සිද්ධි නිරන්තරයෙන් සිදුවීම නිසා දරුවාගේ හිත තුළ ඇති වන කාංසාව වැනි හැඟීම් නිසා වැඩිහිටි වියේ මානසික සෞඛ්‍යයට අහිතකර ලෙස බලපෑම් ඇති විය හැකි බවය.

ළමා අපයෝජනය යනු කුමක් ද?

ළමා අපයෝජනය පිළිබඳව කතා කිරීමේදී බොහෝ දෙනෙකු තුළ පවතින අදහසක් වන්නේ, ළමුන්ට එරෙහිව සිදු වන ලිංගික අපයෝජනයන්ය. එහෙත්, ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය පෙන්වා දෙන්නේ ප්‍රධාන ක්‍රම 4ක් ඔස්සේ ළමා අපයෝජනය සිදු වන බවය.

  1. ශාරීරික අපයෝජනය-23 % ක්
  2. මානසික අපයෝජනය- 36 % ක්
  3. ලිංගික අපයෝජනය-18 %
  4. නොසලකා හැරීම- 16 % ක්

විදිහට හඳුන්වා දෙන්න පුලුවනි.. ඉහත දත්ත විශ්ලේෂණයේදී පැහැදිලිව පෙනී යන්නේ, ලෝකයේ සමස්ත දරුවන්ගෙන් 75%ක ප්‍රතිශතයක් ශාරීරික, මානසික සහ නොසලකා හැරීම් යන ක්‍රම ඔස්සේ අපයෝජනයට ලක් වන බවය.

එසේ නම්, ලිංගික අපයෝජනය තරමට ම සෙසු අපයෝජන නිසා දරුවන්ගේ මානසික සෞඛ්‍යයට හානි සිදු වන බව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ නිර්දේශයයි.

ශාරීරික අපයෝජනය හඳුනා ගනිමු…

උක්ත වචනය කී විටම ඔබට ඒ ගැන නැවත නැවැත පැහැදිලි කිරීමට අටුවා ටීකා අවශ්‍ය නැති වුනත් ඔබ හිතනවාට වඩා වැඩි පරාසයක මේ අදහස ව්‍යාප්ත වෙනවා. ඒ අනුව

දරුවන් ශාරීරික හිංසනය මගින් පීඩාවට ලක් කිරීමය. පහර දීම, දණ ගැස්සවීම, අව්වේ සිටවා තැබීම, දඬුවමක් ලෙස ආහාර නොදීම ආදී ක්‍රියා ශාරීරික අපයෝජන ලෙස හැඳින්වේ.ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ වාර්තාවලට අනුව, සෑම වැඩිහිටියන් 4 දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකු ම ළමා කාලයේදී ශාරීරික අපයෝජනයට ලක්ව තිබේ.ළමා කාලයේදී දරුවෙක් ශාරිරිකව අපයෝජනයට ලක් වුනොත් ඒ පීඩනය මේ දරුවා තමාගේ අණසකට යටත්ව සිටින පුද්ගලයින් වෙනුවෙන් නොදැනීම මුදා හරින මානසිකත්වයකට පත් වෙන බැව් ‘ළමා හිංසනයට තිත’ නමැති සංවිධානයේ සභාපතිනි වෛද්‍ය තුෂ් වික්‍රමනායක බීබීසී සිංහල සේවයට සඳහන් කර තිබෙනවා.

ඒ නිසා ඇය පෙන්වා දෙන්නේ “කෙතරම් සියුම් වුණත්, දරුවෙකුට යහපතක් වෙයි කියලා හිතලාවත් ශාරීරික දඬුවම් කිරීම ළමා අයිතීන් උල්ලංඝණය කිරීමක්. දඬුවම් මේ ගැන වැඩි දුරටත් අදහස් ඉදිරිපත් කරන ඇය පෙන්වා දෙන්නේ දරුවාට එරෙහිව වූ කෘරත්වය ඇති වෙන්නේ ඔවුන්ගේම ආදරණීයන් අතිනුයි. මේ තත්වය අපි හිතන තරම් සරල නැහැ. 2018 වසරේදී ජාතික ළමා ආරක්ෂක අධිකාරියට වාර්තා වූ ළමා හිංසන සම්බන්ධ පැමිණිලි 9512න් 2413ක් ළමුන්ට එරෙහි කෲරත්වය සම්බන්ධව බැව් වෛද්‍ය තුෂ් වික්‍රමනායක මහත්මිය ඉහත පුවත් සේවයට සඳහන් කර තිබෙනවා.

මානසික අපයෝජනය

ශාරිරික අපයෝජනය වගේම දරුවන් මානසිකවත් අපයෝජනයට පත් වුනත් ඒ ගැන අඩුම වශයෙන් දෙමව්පියන්වත් දන්නේ නැති බව ඇය වැඩි දුරටත් පෙන්වා දෙනවා.

අපි දරුවන් ගේ වැරැදි හැසිරීම් ඉදිරියේ ඔවුන් මෙල්ල කිරීමට ඉන්න…අද තාත්තා අවාම හොඳවායින් වේවැල් පාර දෙකක් ඉල්ලලා දෙන්නම්…දරුවාගේ වැරැදද්ක් ඉදිරියේ ඔබේ මේ සඳහනත් ඔවුන්් මානසික අපයෝජනයට පත් කිරීමක් බැව් සමහර විට ඔබ තවමත් දන්නේ නැතුවත් ඇති.මේ විදිහට දරුවන් මානසික අපයෝජනයට පත් වුනොත් අනාගතයේදී ඔවුන් තුළ විවිධ දුබලතාවයන් ප්‍රදර්ශනය වීමට පුලුවනි.

  • හැඟීම් පාලනය කර ගැනීමට නොහැකි වීම (අධික කෝපය)
  • බොරු කීම, සොරකම් කිරීම, වංචාවන්ට පුරුදු වීම
  • දෙමාපියන්ට එරෙහි වීම (අධ්‍යාපන කටයුතුවල නිරත වීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම)
  • කළකිරීමකින් සහ කනස්සල්ලෙන් ජීවත් වීම

නොසලකා හැරීම

වැඩිහිටියන් නොදැණුවත්ව වුනත් දරුවන් නොසලකා හැරීම නිසා ඔවුන් මානසික අපයෝජනයට පත් වෙනවා.නොසලකා හැරීම සිදු වෙන අවස්ථා කීපයක් තිබෙනවා.මේවා ඔබ නොසලකන තරමටම සුලු වුනත් එයින් දරුවාට සිදු වෙන මානසික බලපෑම එතරම් සුලුවෙන් නම් හිතන්න එපා.

  • දරුවන්ට ඇහුම්කන් නොදීම
  • දරුවන් පෝෂණය නොකිරීම
  • දරුවන්ගේ සෞඛ්‍ය තත්ත්වය නොසලකා හැරීම
  • දරුවන්ට නිසි අධ්‍යාපනයක් නොදීම
  • අනතුරුවලින් ආරක්ෂා කර ගැනීම පිළිබඳව සැලකිලිමත් නොවීම
  • දරුවන්ට අවශ්‍ය රැකවරණය නොදීම
  • දරුවන් සමග යහපත් සබඳතාවක් නොපැවැත්වීම

[බී.බී.සී ඇසුරිනි]

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා

අවිධිමත් අහාර රටාව නිසා ඇතිවන අකල් මරණ වලකා ගන්නේ කෙසේද?

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා
-
0
අවිධිමත් අහාර රටාව නිසා ඇතිවන අකල් මරණ වලකා ගන්නේ කෙසේද?

අම්මලා හොඳම දේ දෙන්නේ දරුවන්ට වුනත් අපි නොදැනම කොතැන හෝ වැරදිලා තිබෙනවා. අද ලෝකයේ සිදු වෙන මරණ සංඛ්‍යාව ගැන අධ්‍යනය කරමින් ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය පෙන්වා දෙන්නේ ලොව පුරා මිලියන 11 ක්ම අකාලයේ මියැදෙන බවයි.ඔවුන්ට අවශ්‍ය වුනේ මේ විදිහට අකල් මරණ සිද්ධ වෙන්නේ ඇයි කියන තැනට පිලිතුරු සෙවීමටයි. ඔවුන් මේ අධ්‍යනයය මෙහෙයවනු ලැබුවේ ලෝක ප්‍රජාව අකාලයේ මියයාමට හේතු ගැන විමසා බැලීමේ  යුගයේ අවශ්‍යතාවය පිරිමසා ගැනීමටයි.

ඒ වගේම අපේ රට ලෝකයේ පුංචි තිතක්  වුනත් අපිටත් මේ අධ්‍යනය අදාල වෙනවා. ඊට හේතුව දියවැඩියාව, වකුගඩු අකර්මන්‍ය වීම, හදවත් රෝග වැනි බෝ නොවන රෝග වලින් වාර්ෂිකව ශ්‍රී ලංකාවෙන් මරණ රැසක් වාර්තා වන අතර ඩෙංගු වැනි බෝ වන රෝග ද අකාලයේ සිදුවන මරණ රැසකට සැලකිය යුතු දායකත්වයක් ලබාදෙන බව ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ වාර්තා වල දැක්වේ. මෙලෙස අකාලයේ මියයන මිලියන 11 අතුරින් මිලියන 10 ක පමණ මරණ වලට හේතුව හදවත් රෝග බව ද වාර්තා වෙනවා. අධික ලුණු භාවිතය ඉහළ රුධිර පීඩනයට හේතුවී හෘදයාබාධ සහ ආඝාතය වැනි රෝග වලට මුලික විය හැකි බවද පර්යේෂකයෝ පෙන්වා දෙනවා.

අකාලයේ මිය යෑමට හේතුව ගැනත් දැනගනිමුද…?

සෞඛ්‍ය සම්පන්න නොවන ආහාර හේතුවෙන් සෑම පුද්ගලයින් පස් දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකුම අකාලයේ මියයන අතර ඔවුන්ගේ අනාවරනයන්ට අනුව මේ අකල් මරණයන්ට හේතුව වී තිබෙන්නේ ලුණු, පාන්,සෝයා සෝස් වැනි අහිතකර ආහාර ආහාරයට එකතු කර ගැනීම නිසයි. මේ ආහාර නිසා මිනිසාගේ හෘදය වස්තුවට සිදු වෙන හානිය වගේම පිලිකාවන් වැළඳීමටත් වැඩි බලපෑමක් ඇති වෙනවා.

ලොව විවිධ රටවල පුද්ගලයින් වසරක් තුළ මියයන ආකාරය පිළිබඳව ගෝලීය රෝග අධ්‍යයන වාර්තාවක් හෙළිකළ කරුණු අනුසාරයෙන් එදිනෙදා පරිභෝජනය කරන ආහාරවල ස්වභාවය අනුව සිදුව ඇති මරණ ලැයිස්තුගත කරනු ලැබුවා.

ආහාර වර්ගය  සහ මරණ සංඛ්‍යාව අතර සම්බන්ධතාවය
ලුණු අධික පරිභෝජනය – මිලියන තුනක්
ධාන්‍ය අඩු පරිභෝජනය – මිලියන තුනක්
පලතුරු අඩු පරිභෝජනය -මිලියන දෙකක්
අපේ අඩුපාඩු….

අම්මලා ආහාර පිසින විට එලවලු, මුහුදු ශාඛ වගේම ධාන්‍ය වර්ග වැඩියෙන් ආහාරයට එකතු කර ගන්නවා නම් මේ අවදානමෙන් මිදෙන්න පුලුවන් බවත් අධ්‍යනයේදී පෙනී ගියා. අකල් මරණ සිදු වුන බොහෝ පවුල් පරිසරයන්හිදි ඔවුන්ට පෙනී ගියේ . මුලින් සඳහන් කළ ආහාර ඔවුන් තම ආහාරයට එකතු කර ගෙන තිබුනේ ඉතාම අඩුවෙනුයි.

දැන් තේරෙනවා ඇති නේද..?.

අධ්‍යනයේ ප්‍රධානී ලෙසින් කටයුතු කළ වොෂින්ටන් විශ්වවිද්‍යාලයේ සෞඛ්‍ය ප්‍රමිතිය සහ ඇගයීම් අංශයේ අධ්‍යක්ෂ මහාචාර්ය ක්‍රිස්ටෝපර් මුරේ මෙහිදී කියා සිටියේ දැන් ඉතින් අකල් මරණවලට හේතුව හොඳාකාර වැටහෙනවා ඇති නේද යන්නයි.

එහෙමනම් ගුණ මොනවාද….?

අකල් මරණයන්ගෙන් ආරක්ෂාව ලැබීමට නම් එලවලු, පළතුරු සහ තන්තු බහුල ආහාර ගැන වැඩියෙන් අවධානයක් දක්වන්න. එහෙම වුනොත් මුලින් සඳහන් කළ විදිහට අධි රුධිර පීඩනයට වගේම  හෘදයාබාධ සහ ආඝාතය වැනි රෝග වලින්ද ආරක්ෂාව ලැබීමට හැකි බව පර්යේෂකයන් පෙන්වා දෙනවා. මෙම සමීක්ෂණ වාර්තා අනූව එළවළු පලතුරු, සහ කෙඳි සහිත අහාර මීට ප්‍රතිවිරුද්ධ ප්‍රථිඵල ලබා දෙන අතර ඒවා හදවතට හිතකර ආහාර ලෙස සැලකෙනවා.ඒ වගේම ඔවුන්ගේ පෙන්වා දීමට අනුව ලෝකයේ කිසිම රටක් අනිකුත් රටවලට සාපේක්ෂව පෝෂ්‍යදායක ආහාර ලබා නොගන්නා බවත් මෙහිදී තහවුරු වුන කරුණක්.

ධාන්‍ය වලට අපි අකමැති ඇයි….?

ධාන්‍ය ආහාරයට ගන්න කිව්වත් බොහෝ  දෙනෙක් ධාන්‍ය තමන්ගේ ආහාර රටාවට එකතු කර ගැනීමට වැඩි කැමැත්තක් නැහැ. මේ ගැන අදහස් ඉදිරිපත් කරන ,” කේම්බ්‍රිජ් විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය නීටා ෆ්රෝහී“ පෙන්වා දෙන්නේ”සමහර විට ඇටවර්ග නැත්නම් ධාන්‍ය වර්ග වැඩිපුර ලබාගැනීම නිසා තරබාරු වීමේ ප්‍රවණතාව ටිකක් වැඩියි. ඒ වගේම මිල අධික බවත් මෙවැනි ආහාර අඩු පරිභෝජනයට හේතුවක්…

ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය ශ්‍රී ලංකාව ගැන තබා ඇති සටහනක්..

2011 පටන් අපේ ලංකාවේ මධ්‍යස්ථාන 700 කටත් අධික සංඛ්‍යාවක යහපත් ආහාර පුරුදු ඇති කිරීමේ වැඩ සටහන් ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් ආරම්භ කරනු ලැබුවා. එහිදී මෙම සංවිධානය පෙන්වා දෙන්නේ බොහෝ ශ්‍රී ලාංකිකයින් කෘෂිකාර්මික දිවි පෙවෙතින් නාගරික සංස්කෘතියට යොමුව ඇති අතර එමගින් සිදුව ඇති ආහාර රටාවේ වෙනස ලාංකිකයින් මුහුණදෙන තරබාරු බව, දියවැඩියාව මෙන්ම තවත් බෝ නොවන රෝග රැසකට හේතුවක් බවයි.

මේ උපදෙස් අම්මලාටයි…

සීනි සහ මස් පරිභෝජනයෙන් දරුවන් ටිකක් ඈත් කරන්න. මේ දුර්වල ආහාර නිසා ඔබේ දරුවා තරුණ කාලයේදීම තරබාරුව, දියවැඩියාව, අධි රුධිර පීඩනය වැනි බෝ නොවන රෝගවල ගොදුරක් බවට පත් වෙන්න පුලුවනි.අපේ රටේ සිදු වෙන මරණ වලින් 65% ක්ම බො නොවන රෝග නිසා සිදු වෙන බවත් අමතක කරන්නඑපා. ඒ වගේම දරුවන්ට ක්‍රියාශීලී ජීවිතයක් ගත කිරීමටත් වැඩි බලපෑමක් දෙමව්පිය පාර්ශවයෙන් වුනොත් වඩාත් වැදගත්

[බී.බී.සී පුවත්]

අනතුරු නැති අවුරුදු

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා
-
0
අනතුරු නැති අවුරුදු

බක් මාසය හෙවත් භාග්‍යවන්ත  වූද, මුළු ලංකාව පුරාම සැනකෙලි සිරියක් ගන්නා කාලයක්. ලොකු කුඩා වෙනසක් නැතුව හැම දෙනාම සතුටු වෙන මේ කාලයේදී හදිසියේ සිදු වෙන අනතුරු ගැනත් අවදියෙන් සිටිය යුතු බව කනගාටුවෙන් වුනත් කියන්න වෙනවා. ඉස්සර කාලයේ නම් අවුරුදු කාලයට වැඩියෙන් පාවිච්චි වුනේ උණ වෙඩි, රබන්, සහ බීරංග පත්තු කිරීම වැනි කෙලි සෙල්ලම් වුනත් අද අවුරුදු සමග ගිනිකෙලි පාවිච්චියත් බොහොම සම්බන්ධයි. ඒ නිසා උත්සව කාලයේදී හදිසි අනතුරු නිසා රෝහල්ගත වෙන පිරිස ගැනත් දැන් වෛද්‍යවරුන් පවා වැඩි සූදානමකින් සිටිනවා.

ඉතින් අපිත් මේ ගැන අපේ අවදානම් සාධක හඳුනා ගනිමු…

නිලා සහ රතිඤ්ඤා අද අවුරුදු කාලයට ඉතා බහුලව පාවිච්චි වෙනවා.රතිඤ්ඤාවල තිබෙන්නේ පුපුරන වෙඩි බෙහෙත් නිසා අපි වැඩි සැලකිල්ලක් දැක්වීම අනිවාර්යෙන්ම සිදු විය යුතුයි. මේවා ගබඩා කිරීමේදීත් අපේ පමාව නිසා අනතුරු සිද්ධ වෙන්න පුලුවනි. පුංචි දරුවන් සිටින විට ඒ අයට මේවායේ බරක් පතලක් තේරෙන්නේ නැහැ. ඒ නිසා දරුවන් මේ රතිඤ්ඤා ආදිය අහුවුනොත් ඒවායේ වෙඩිබෙහෙත් පවා ආහාරයට ගැනීමට තරම් ඉක්මන් වෙනවා. ඒ  නිසා ඔබ අවුරුදු වෙනුවෙන් කල් තබාම රතිඤ්ඤා මිළට ගෙනැවිත් තබනවා නම් ඒවා දරුවන්ගේ අත සහ නෙත නොගැටෙන විදිහට තබා ගැනීමත් ඉතාම වැදගත්.

රතිඤ්ඤා පත්තු කරන විටත් කාටවත් කරදරයක් නොවෙන විදිහට කලොත්…

අද කාලයේ නම් ඇත්තටම රතිඤ්ඤා පත්තු කිරීමට සුදුසු වටපිටාවක් ඇත්තේ නැහැ. එදානම් අස්වැන්න නෙලා ගත් කුඹුරු කොටස්වල ඇති විදිහට පුපුරන දේ  පත්තු කිරීමට නිදහස තිබුනත් අද හැම තැනම තිබෙන්නේ කොටු වුන පරිසරයක්. ඒත් අපේ බොහොම දෙනෙක් මේ ගැන හිතන්නේ නැහැ. සමහර විට අල්ලපු ගෙදර රෝගියෙක් සිටින්න පුලුවනි. පාඩම කරන දරුවෙක් ඉන්න පුලුවනි. ඒ අයට මේ පුපුරන හඩ දරා ගැනීමත් අපහසුයි. ඒ ගැන නම් අද කිසිම කෙනෙක් වගකටවත් ගන්නේ නැහැ. නොනගතය වගේම අවුරුදු උදාවට පුපුරන රතිඤ්ඤා ශබ්දය ගැන අපිටත් අත්දැකීම් තිබෙනවානේ. මේවා පුපුරා ගියාම හැම තැනම කඩදාසි විසිරිලා. ඒ ගැන කිසිම මායිමක් නැතුව අල්ලපු ගෙදර ඉදිරියට රතිඤ්ඤා විසි කලාම ඒ නිවසේ අයට අවුරුදු උදාවත් සමග ඇති වෙන්නේ කලකිරීමක්. එක් පැත්තකින් ශබ්දය…අනිත් පැත්තෙන් සුද්ද පවිත්‍ර කර ගෙන තිබුන තමන්ගේ නිවස ඉදිරිපිට දැන් විසිරුන කඩදාසි නිසා අපිරිසිදු වෙලා.

නිවසේ සුරතලුන්ටත් අපහසුවක්..

අපි හිතන්නේ රතිඤ්ඤා ශබ්දය දරා ගන්න බැරි අපිට විතරක් කියල වුනත් ඔබ නොහිතුවාට සතුන්ටත් මේ ශබ්දය නිසා කම්පන ඇති වෙනවා. ඇතැම් නිවෙස්වල ගෙවැසි බල්ලන්, බලලුන් නිවස හැර යන් තරමටම ශබ්දය නිසා කම්පනයට පත් වෙනවා. නිවසේ ඇති කරන මාළුවන් මේ කම්පනය දරා ගන්න අපහසුව  මරණයට පවා පත් වෙන්න පුලුවනි. ඒ නිසා ඔබ ගැන වගේම අහිංසක සතුන්ටත් මේ ශබ්ද දරා ගැනීමට අපහසු බව අමතක කරනන් එපා.

පත්තු කරන ක්‍රමයේ  ඇති වැරදි…

රතිඤ්ඤා වගේම නිලා පත්තු කරන විටත් අනතුරු සිදු වීමට ඇති අවස්ථාව බොහොම වැඩියි. සමහර අය රතිඤ්ඤා කරල අතේ තබා ගෙන වෙඩි නූල දල්වා ඉවතට විසි කරනවා. ඒත් මේ නූල අතේම දැල්වී පුපුරනන් තිබෙන අවස්තාවන් නැතුවා නොවෙයි. ඒ නිසා රතිඤ්ඤා කරල බිම තබා ඔබ ඈතින් සිට වෙඩි නූලට ගිනි පෙලෙල්ලක් තබා හැකි ඉක්මනින් එම ස්ථානයෙන් ඉවත්වීම ආරක්ෂිත ක්‍රමයක්. ඒ වගේම නිලා පත්තු කරන විටත් ගිනි පුපුරු ඇවිත් සිරුරේ වදින්න පුලුවනි. නිලා කූර අගටම යන තෙක් අතේ තබා ගෙන සිටීමත් නිසා අතට ගිනි රස්නය දැනෙන්න ඉඩ තිබෙනවා. එක අවස්ථාවක අපේම ඥාති සහෝදරියකගේ පපුවට නිලා කුරුවලින් නිකුත් වුන ගිනිපුපුරු  ඇගේ ගවුමට ඇලී පපුව පිලිස්සී ගියා. ඇය හැඳ සිටියේ පොලියෙස්ටර් ගවුමක් නිසා ඇවිත් ඇලුන ගිනි පුපුරු ගවුමට ඇලී ඇගේ සිරුරට ඇළුනේ හමටත් තුවාල කරමිනුයි.

අවුරුදු ක්‍රිඩා ගැනත්…

පසුගිය දිනක කතුරු ඔන්චිල්ලාවක් කඩා වැටී ඉතාම අවාසනාවන්ත ලෙසින් මියගිය මව සහ දියනිය ගැන ශෝකජනක පුවත ඔබට තවමත් අමතක නැහැ. ඒ සිද්ධිය අපිටත් මනා වූ පාඩමක්. කතුරු ඔන්චිල්ලාව පමණක් නොව වැල් ඔන්චිල්ලාව වුනත් ආරක්ෂිතව සකස් කර නොගහොත් අනතුරු වීමට ඇති අවස්ථාව ඉතාම  ඉහලින් තිබෙනවා.ඒ වගේම කනා මුට්ටි බිඳින තැන වුනත් ඒ අසල සිටින අයට පොල්ලේ පහර වැදී තුවාල වීමට ඉඩ තිබෙනවා. ක්‍රිඩාවට සම්බන්ධ වෙන පුද්ගලයාගේ ඇස් බැඳ තිබෙන නිසා ඔවුන්ට අවට පරිසරයේ සිටින අය ගැන වැටහීමක් නැහැ. ඒ නිසා ඇස් පෙනෙන උදවිය තම තමන්ගේ ආරක්ෂාව සලසා ගැනීම ඉතාම වැදගත්.

ග්‍රිස් ගහේ නැගීමේදී වුනත් ඇතැම් පුරුෂ පක්ෂයේ උදවිය මත්පැන් බී ක්‍රිඩාවට සම්බන්ධ වෙන නිසා තමන් ගැන පාලනයක් කර ගැනීමත් අපහසුයි. ඒ නිසා සිහි බුද්ධියකින් තොරව කටයුතු කරන නිසාත් අනතුරු වීමට ඇති අවදානම ඉතාම ඉහලයි.

එහෙමනම් සිංහල අලුත් අවුරුද්ද ඉතා ආසන්නයේ ඇති මේ කාලයේදී අනතුරු අවදානම ගැනත් සලකා සූදානමින් සිටියොත් අගෙයි..

මහන්සිද? නිදිමතද? කම්මැලිද? කෙට්ටු වෙලාද? මහත් වෙලාද?, එහෙනම් මේ ලිපිය කියවන්න

සාරංගි රන්පටබැඳි
-
0
මහන්සිද? නිදිමතද? කම්මැලිද? කෙට්ටු වෙලාද? මහත් වෙලාද?, එහෙනම් මේ ලිපිය කියවන්න

ඔය කිව්වත් වගේ එක එක විදියේ අපහසුතා දිගින් දිගටම ඔබටත් පවතිනවා නම් මේ ලිපිය සමහර විට ඔබේ ඒ අපහසුතා ගැන ඔබටම අවබෝධ කරගන්න උදව්වක් වේවි. තයිරොයිඩ් කියන එක අපි අහලා තිබුනට ඒ ග්‍රන්ථිය අපිට කොයිතරම් වැදගත්ද කියන දේ දන්නේ බොහොම ටික දෙනයි. ඒ නිසාම ඇද අපි ඒ ගැන කතා කරමු. මොකද නිසි වෛද්‍ය උපදෙස් මත ක්‍රියාත්මක වුණොත් කිසිදු ගැටලුවක් නොවන මේ තයිරොයිඩ් ග්‍රන්ථියේ ආබාධ නොසලකා හැරියොත් නම් ජිවිතේ අවදානම් තත්ත්වයක් දක්වා ගෙනියන්නත් බැරි කමක් නැහැ.

තයිරොයිඞ් ග්‍රන්ථිය කියන්නේ බෙල්ලේ පිහිටන (ඉදිරිපසින්) අන්තරාසර්ග ග්‍රන්ථියක්. ඒ හරහා තමයි  T4 – Tetra Iodo Thyroxin සහ  T3 – Tri Iodo Thyroxin  කියන හෝමෝන දෙක ශ්‍රාවය කරන්නේ. අපේ ශරීරයේ සියලුම පරිවෘත්තීය ක්‍රියා පාලනය වෙන්නේ ඒවා මගින්.

සාමාන්‍යයෙන් තයිරොයිඩ් ග්‍රන්ථියේ ඇති විය හැකි රෝග තත්ත්ව

  • මන්ද පරාභතාවය (Hypothyroidism) – ප්‍රමාණවත් තරම් තයිරොයිඩ් හෝමෝන නොමැති වීම
  • අතිපරාභතාවය (Hyperthyroidism) – නිදහස් තයිරොයිඩ් හෝමෝන වැඩිපුර ශ්‍රාවය කරයි
  • තයිරොයිඩ් ග්‍රන්ථියේ ව්‍යුහයේ ඇති වන අසාමාන්‍යතා – බහුල ලෙස ගලගණ්ඩය (Goiter) ඇති වේ. එනම් තයිරොයිඩ් ග්‍රන්ථිය අසාමාන්‍ය ලෙස විශාල වීමයි.
  • අර්බුද (Tumors) – පිළිකා හෝ පිළිකා කාරක අර්බුද ඇති වේ

මන්ද පරාභතාවය (Hypothyroidism)

ඒ කියන්නේ TSH, T4, T3 හෝමෝන සාමාන්‍ය ප්‍රමාණයට වඩා අඩු වීමයි.

මන්ද පරාභාතාවයේ ලක්‍ෂණ

  • තෙහෙට්ටුව
  • බර වැඩිවීම
  • සීතල දරාගත නොහැකි වීම
  • වියළි, කැඩෙන හිසකෙස්
  • මතකයේ ගැටළු
  • නොසන්සුන් බව
  • මානසික අවපීඩනය
  • කොලෙස්ටරෝල් වැඩිවීම (රුධිරය)
  • නාඩි වේගය අඩු වීම
  • මළ බද්ධය
  • පේශී පෙරලීම
  • ආර්තව ගැටළු

මන්ද පරාභාතාවය ඇති වීමට හේතූ

  • Auto immune disease

උදාහරණ : Thyroid its තත්ත්වය දැක්විය හැකියි. මෙහිදී ස්වයං ප්‍රතිශක්තීකරණ පද්ධතිය මගින් නිපදවන ප්‍රතිදේහවලින් පටකවලට පහරදීම සිදු වේ. එවිට තයිරොයිඞ් පටකවලටද මෙම පහරදීමට ලක්වීමට සිදු වේ. මෙයට ආරයේ හෝ පාරසරික තත්ත්ව බලපායි. මෙම ප්‍රතිදේහ මගින් හෝමෝන නිපදවීමේ ක්‍රියාවලිය අඩු කරයි.

  • අති පරාභතාවය සඳහා විකිරණශීලී අයඩීන් ප්‍රතිකාරය හා ප්‍රති ඖෂධ ප්‍රතිකාරය
  • තයිරොයිඞ් ග්‍රන්ථියේ ශල්‍යකර්ම
  • විකිරණ ප්‍රතිකාර
  • ඖෂධ
  • ආරය
  • පිටියුටරි ග්‍රන්ථියේ ආබාධ

මන්ද පරාභාතාවය තත්ත්වය සඳහා ප්‍රතිකාර නොකළහොත්

වැඩිහිටියන්ගේ

  • කටහඬ ගොරෝසු වීම
  • මුහුණෙහි ඉදිමාව
  • ඇහි බැම නැති වීම හෝ කුඩාවීම
  • නාඩි වේගය අඩු වීම
  • ඇසීමේ දුර්වලතා
  • නීරක්තිය

දරුවන්ගේ

  • වර්ධනය දුර්වල වීම
  • දත් ඒම ප්‍රමාද වීම
  • මානසික වර්ධනය දුර්වල වීම
  • වැඩිවියට පත්වීම ප්‍රමාද වීම

දරුවන්ගේ මෙම තත්ත්වයන් වැළැක්වීම සඳහා උපන් විගස පැය 24-72 ඇතුලත විලුඹෙන් රුධිර සාම්පලයක් (ඉදිකටුවකින් විදීමෙන්) වෛද්‍ය පර්යේෂණායතනයට යවයි. එහිදී ප්‍රතිඵල දෙමාපියන් වෙත දැනුම් දී ප්‍රතිකාරවලට යොමු කරයි. එම දිනය මඟහැරී ගියහොත් ඉපදී 10 වන දිනයේදී ශිරා රුධිරය සාම්පලයක් ගෙන වෛද්‍ය පර්යේෂණායතනයට යවා ප්‍රතිඵල ලබාගනී.

ප්‍රතිකාර

  • තයිරොයිඞ් හෝමෝන ලබාගැනීම
  • තයිරොක්සින් නිපදවීමට අවශ්‍ය අයඩීන් ලබාදීම
  • ගර්භනී කාලයේදී විටමින් ගැනීම

අතිපරාභතාවය – Hyper thyroidsm

මේ තත්ත්වයේදී තයිරොයිඞ් හෝමෝනය තයිරොක්සින් අධික ලෙස නිපදවීම නිසා පරිවෘත්තීය වේගය වැඩි වේ.

අතිපරාභතාවයට හේතූ

  • Grave’s disease

ස්වයං ප්‍රතිශක්තීකරණ පද්ධතිය මඟින් නිපදවන ප්‍රතිදේහ මඟින් තයිරොයිඞ් ග්‍රන්ථි උත්තේජනය කර T4 වැඩිපුර නිපදවයි.

  • Plummer disease (Hyper function thyroid nodule – toxic adenoma)

මස් දල්ලක (Polup) ආකාරයට එකක් හෝ කිහිපයක් ඇති වේ. T4 හෝමෝනය වැඩිපුර නිපදවයි.

  • Thyroiditis

ගර්භනීභාවයෙන් පසු තයිරොයිඞ් ග්‍රන්ථියේ ප්‍රදාහයට පත්විය හැක. ස්වයං ප්‍රතිශක්තීකරණ පද්ධතියේ හෝ හේතුවක් නොදන්නා හේතූ නිසා විය හැකි තත්ත්වයකි.

අතිපරාභතාවය නිසා ඇති විය හැකි සංකූලතා

  • හෘද රෝග
  • අස්ථි බිඳීම
  • ඇස් පෙනීම දුර්වල වීම
  • රතු ඉදිමුණ සම

ගලගණ්ඩය – Goitve

තයිරොයිඞ් ග්‍රන්ථිය අසාමාන්‍ය ලෙස විශාල වීම සිදු වේ. වේදනා රහිත වුවද විශාල ගලගණ්ඩය මඟින් ගිලීමේ හා ස්වසන අපහසුතා ඇති වේ.

ලක්‍ෂණ

  • හැමවිටම ලක්‍ෂණ නොපෙන්වයි
  • බෙලේලේ පැහැදිලිව පෙනෙන ඉදිමුම
  • උගුරට තද ගතියක් දැනීම
  • කැස්ස
  • කටහඬ ගොරෝසු වීම
  • ස්වසන අපහසුව
  • ගිලීමේ අපහසුව

හේතූ

  • අයඩීන් ඌණතාවය
  • අතිපරාභතාවය
  • මන්ද පරාභතාවය
  • විශාල ගැටිති ප්‍රමාණයක් ඇති ගලගණ්ඩය
  • හුදකලා වූ එක් ගැටිත්තක් සහිත ගලගණ්ඩය
  • පිළිකා තත්තව
  • ගර්භනීභාවය – HCG හෝමෝනය නිසා
  • ප්‍රදාහය –

අවදානම් සාධක

  • ආහාර වල අඩංගු අයඩීන් ප්‍රමාණය අඩුවීම
  • කාන්තාවක් වීම
  • වයස අවු.40 ට වැඩිවීම
  • ස්වයං ප්‍රතිශක්තීකරණ රෝග ඉතිහාසයක් තිබීම
  • ගර්භනී භාවය හා ආර්තවභාවය
  • ඖෂධ නිසා
  • හෘද රෝග සඳහා – Amidarene
  • මානසික රෝග – Lithium
  • විකිරණ වලට නිරාවරණය

ප්‍රතිකාර – ඖෂධ ප්‍රතිකාර/ශල්‍ය ප්‍රතිකාර

තයිරොයිඞ් ග්‍රන්ථි අර්බුද –  Tumour in thyroid gland

ග්‍රන්ථියේ ඇති වන කුඩා ගැටිත්තක් අසාමාන්‍ය ලෙස වර්ධනයක් වේ. අවු.40 වැඩි පිරිමි 95% කට ඇති වේ. මේවා පිළිකා හෝ පිළිකා නොවන ඒවා වේ.

පිළිකාවක නම් පහත ලක්‍ෂණ හමුවේ.

  • ඉක්මණින් වර්ධනය වන බෙල්ලේ ඇති වන ගෙඩියක්
  • බෙල්ලේ ඉදිමුම
  • බෙල්ලේ ඉදිරිපස වේදනාව – කන දක්වා පැතිරේ
  • කටහඬ ගොරෝසුවීම
  • ගිලීමේ අපහසුව
  • ස්වසන අපහසුව

ප්‍රතිකාර

  • ශල්‍යකර්ම
  • පිළිකා නාශක ඖෂධ
  • විකිරණ ප්‍රතිකාර
  • විකිරණශීලී අයඩින් ප්‍රතිකාරය

හේතූ

  • පැහැදිලි හේතුවක් නැත
  • ආරය
  • අයඩීන් ඌණතාවය
  • විකිරණ වලට නිරාවරණය වීම

තයිරොයිඞ් ග්‍රන්ථියේ ගැටිති – Thyroid Nodules

  • කාන්තාවන්ට ඇති වීමේ ප්‍රවණතාවය පිරිමින්ට වඩා තුන් ගුණයකි
  • 30% අවු.30 කාන්තාවන්ට ඇති වේ
  • 40% තරුණ පිරිමින්ට ඇති වේ
  • සමහර ඒවායේ දියර පිරී ඇති අතර පටකවල වඩා වැඩිපුර ඇත. මේවා පිළිකා නොවන තරම්ය
  • බෙහෝ කාන්තාවන්ට මෙම තත්ත්වය ඇතිවන්නේ අවු.50 දීය
  • 50% කාන්තාවන්ට අවු.50 අඩු තරමින් එක ගැටිත්තක්වත් පිහිටයි.

බොහෝ විට ලක්‍ෂණ ඇති නොවේ

  • පරීක්‍ෂණ වලදී අතට හසු නොවේ
  • CT Scan, MRI Scan, USS මඟින් නීරික්‍ෂණය කළ හැක.
  • කලාතුරකින් ඇති වන වේදනාව ගිලීමේ අපහසුව සමඟ පිළිකාවක් නොවුනද එහි සෛල කොටසක් ගෙන පරීක්‍ෂා කරයි (Biopsy)

ශල්‍යකර්ම අවශ්‍ය වන්නේ

  • ග්‍රන්ථිය විශාල නම්
  • ගිලීමේ හා ස්වසන අපහසුතා ඇත්නම්
  • FNA ffවීක්‍ෂාව මඟින් පිළිකා සෛල ඇති බව දැනගත් විට
  • ගැටිති කිහිපයක් ඇති විට ශල්‍ය කාර්ම වෙත යොමු වීමට සිදුවේ.

||කුරුණෑගල, පළාත් මහා රෝහලේ නොමේරු ළදරු දැඩි සත්කාර ඒකකයේ සූතිකා පුහුණු හෙද නිලධාරිනි (1 ශ්‍රේණිය) ක්‍රිෂාන්ති ගංගා කුමාරිහාමි මහත්මිය සමග සකසන ලද  ලිපියකි.||

සහයෝගයෙන් ඉගෙන ගන්න

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා
-
0
සහයෝගයෙන් ඉගෙන ගන්න

දරුවන්ගේ ඉගෙනුම් කටයුතුවලදී වුනත් සහයෝගයෙන් වැඩ කිරීම ඉතා සාර්ථක බැව් දැන් විවිධ අධ්‍යනයන් මගින් පෙන්වා දෙන කරුණක්.විෂය කරුණු කාරනාවන් සාකච්ඡා මගින් සිදු වෙන විට එය තනියම ඉගෙන ගන්නවාට වඩා සාර්ථකව ධාරනය කර ගැනීමට පුලුවන්.නමුත් අපේ දෙමව්පියන් තමන්ගේ දරුවන්ට බාල කාලයේදීම ලබා දෙන බලපෑම නිසා අද හැම දරුවේම වගේ පාඩම් වැඩ කටයුතුවලදී හුදෙකලාව සිටින්නනට කැමැත්තක් දක්වනවා.බෙදා හදා ගැනීම දරුවන්ගේ ජීවිතයට ඉතාම ඵලදායක ලෙසින් බලපාන බවට වූ මේ අධ්‍යනය  සිදු කරනු ලැබුවේ වොෂිංටන් විශ්ව විද්‍යාලයේ  මහාචාර්ය ‘‘Patricia K. Kuhl “ඇය විසින් මේ අධ්‍යනය නම් කරනු ලැබුවේ ‘‘Two are better than one  “යනුවෙනුයි.

මෙහිදී ඔවුන් දරුවන් කොටස් දෙකකට බෙදුවා. එක් කොටසක් වෙනුවෙන් වීඩියෝ දර්ශනයක් ප්‍රදර්ශනය  කිරීමෙන් පසුව තවත් අයගේ සහභාගීත්වයෙන් මේ වීඩියෝව නැරඹීමට අවස්ථාව දුන්නා. සෙසු පිරිසට තනිවම නැරඹීමට අවස්ථාව ලබා දුන්නා. දැන් ප්‍රශ්න  වාරය ආවා…සාමුහිකව මේ වීඩියෝව නරඹන ලද දරුවන් විසින් ඉතා සාර්ථකව අදාල පිලිතුරු ලබා දුන් අතර තනිවම වීඩියෝව නැරඹූ දරුවන් එතරම් සතුටුදායක ප්‍රතිචාරයක් දැක්වූයේ නැහැ.

ඒ අනුව පර්යේෂකයින්ට  පෙනී ගියේ දරුවන්ගේ චාලක ක්‍රියා වර්ධනයට සමුහයක් විදිහට කටයුතු කිරීම හුදෙකලාව කටයුතු කරනවා වඩා සාර්ථක බවයි.ඒත් අද පංතිකමරයක් තුළ දරුවන්ට මේ පුරුදු වගා කිරීමට ඉඩක් නැහැ. අම්මා තාත්තා උදේට දරුවා පාසලට එවන්නේ ඔයාගේ පොත අනිත් අයට පෙන්වන්න එපා යන අවවාදයත් සමගයි. ඒ වුනත් සහයෝගයෙන් සහ සාකච්ඡාවෙන් කටයුතු කලොත් අසීරු විෂය කරුනු වුනත් බොහාම සරලව හිතට වැටහේවි.අපේ දරුවන් අතර ඉගෙනුම් කටයුතුවලදී සහයෝගය මොන තරම් දුර්වලද කිව්වොත් අඩුම වශයෙන් තම දරුවාගේ හොඳම යහළුවාටවත් නොපැමිනි දනක සටහනක් හෝ වෙනත් අවශ්‍ය දෙයක් හුවමාරු කර ගැනීමට එතරම් උනන්දුවක් නැහැ.ඒත් මේ වගේ අම්මලාත් සිටිනවා.

තම දරුවාගේ මිතුරන් පාසලට නොපැමිනි දිනට ඇය දුරකථනය ඔස්සේ එදින පංතියේ ඉටු කරන ලද විෂය තොරතුරු දැනුම් දීමට දරුවා උනන්දු කරනවා වගේම සටහන් වැනි දේ ඡායාපිටපත් කර එදින නොපැමිණි මිතුරියට ලබා දෙනවා. ඒ තරම් මේ අම්මා අනිත් දරුවන්ගේ ඉගෙනුම් කටයුතු ගැනත් සංවේදී වුනා. මේ සත් ක්‍රියාව ඇගේ දරුවන්ටත් ඇස් පනා පිටම ලැබී තිබෙනවා. ඇගේ දියණිවරුන් දැන් විශ්ව විද්‍යාලයේ ඉංජිනේරු පීඨයේ ඉගෙනුම ලබනවා.ඉතින් අධ්‍යාපනයේදී සහයෝගයෙන් කටයුතු කරද්දී අනවශ්‍ය විදිහට පීඩනයක් නැහැ.ඒ නිසා දරුවාටත් සැහැල්ලු මානසිකත්වයකින් තමන්ගේ අධ්‍යාපනය කර ගැනීමට බාධාවක් ඇති වෙන්නේ නැහැ.සාමුහිකව කටයුතු කරන නිසා වෙහෙසකර තරඟයෙන් දරුවා ඉවත් වෙනවා. හැම දෙනාම අදාල ඉලක්කය ජයගන්නවා ඒක පුද්ගල උත්සාහයන් අවම වෙනවා.

මේ නිසා අනෙකා පරදවා දුවන වෙහෙසක් නැහැ.ඔවුන් දිව්වත් දුවන්නේ තම කණ්ඩායමත් සම්බන්ධ කර ගෙනයි.සහයෝගය පිලිබඳ සංකල්පය අපේ හිතේ ගොඩනැගෙන්නේ ක්‍රිඩාව මුල් කර ගෙන වුනත් එය අධ්‍යාපනයටත් ඉතා සාර්ථක ලෙසින් ආදේශ කර ගැනීමට පුලුවනි.එවිට දරුවා මෙය දකින්නේ ප්‍රබලයා නැගී සිටීම නොව සාමුහික උත්සාහයෙන් දුර්වලයාද සමග ඉදිරියට යන ගමනක් ලෙසින්ය.අම්මා, තාත්තා එහෙමත් නැත්නම් වැඩිමල් සහෝදරයන්ටත් ඉගෙනුම් කටයුතුවලදී බෙදා හදා ගෙන කටයුතු කිරීමට අවසර දෙන්න..‘‘Patricia K. Kuhl “ගේ  ‘‘Two are better than one ‘‘ අධ්‍යන වාර්තා පත්‍රිකාව ඇසුරිනි

පුතුගේ ජයග්‍රහණයට අම්මාගෙන් ලැබුන දායකත්වය අගෙයි

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා
-
0
පුතුගේ ජයග්‍රහණයට අම්මාගෙන් ලැබුන දායකත්වය අගෙයි

උදේ පටන් කන්තෝරුවේ රාජකාරි සමග ගැටිල , හැන්දෑවට වෙහෙස මහන්සියෙන් ගෙදරට ඇවිත් ඔබ රාත්‍රියට ආහාර පිලියෙල කරද්දී පුංචි දරුවා බිත්තියේ කුරුටු බලි ඇන්දොත් ඇත්තටම ඔබට කේන්ති යනවා නේද…? දරුවාගේ මේ සිරිත ඔබේ පැත්තෙන් සාධාරණ කළත් එහි පසුවිපාක ගැන ඔබ සමහර විට නොදන්නවා වෙන්න පුලුවනි. බත්තරමුල්ල ප්‍රෙද්ශයේ පදිංචි සිටින දිනුග මෙම චිත්‍ර තරගයට ඉදිරිපත් වූයේ, පෙර පාසල් අධ්‍යාපනය ලබමින් සිටියදීය

 

“අවුරුද්දයි මාස දෙකේ විතර ඉඳල පුතා ඩේ කෙයා එකක හිටියෙ, අපි දෙන්න ම ඔෆිස් යන හින්දා. ඊට පස්සේ ඩේ කෙයා එකේ ඉඳන් ඇවිල්ලා මං හවස උයනකොට එයාට වෙන වැඩක් කෙරෙන්නේ නෑනේ. මට බලන්න වෙන්නෙත් නෑ. බිම, බිත්තිවල ඒ ඔක්කොගේ ම කුරුටු ගානවා. ඊට පස්සේ පොත්වල. සමහර දවස්වලට එක දවසට මුළු පොතක ම කුරුටු අඳිනවා,” චමිලා එදිරිසූරිය සඳහන් කළා..

 

චමිලා එදිරිසූරිය නැමැති මේ අම්මාගේ වැඩිමහල් පුතා දිනුග ද සිල්වාගේ වයස අවුරුදු පහයි.හැබැයි තම පුතු බිත්තියේ කුරුටු බලි ඇන්දාට මේ අම්මා පුතුට ඒ ගැන තහනම් නියෝග පැනවුයේ නැහැ. ඒ නිසාම දරුවා අත දිග ඇරලා හිතේ හැටියට බිත්තියේ සිතුවම් ඇන්දා. ළමා මනෝ වෛද්‍ය විද්‍යාව අනුව ද දරුවන් බිත්තිවල කුරුටු ගෑම ආදී ක්‍රියාකාරකම් නතර කිරීමට උත්සහ කිරීම ඔවුන්ගේ නිර්මාණශීලීත්වයට බාධාවක් වන බව හඳුනාගෙන තියෙනවා..

ඒ වගේම පුතාගේ චිත්‍රවලත් යම් වටිනාකමක් තියෙන බව අම්මාටත් තේරුම් ගිහින් තිබුනා. දරුවාගේ හැකියාවන් ගැන සියුම් විදිහට හඳුනන ඥානය අම්මාට තිබුන නිසාම දෝ අද දිනුග ද සිල්වා ජාත්‍යන්තර තලයේ චිත්‍ර ශිල්පියෙක් විදිහට සම්මාන ලබා තිබුනා.

ඒ වගේම චමිලා පුතුගේ හැකියාවන් ඉදිරියට ගෙන යෑමට ලබා දුන් සහයෝගයත් ඉතාම ප්‍රශංසනීයයි. කැලේ පිපුන මල් කැලේම පරවෙනවා වගේ තම පුතුගේ හැකියාවන් උපන් ගෙයිම නැති කිරීමට ඉඩ දිය යුතු නැහැ. ඒවා  ආරක්ෂා කර ගැනීමට අම්මාගෙන් ලැබුන දායකත්වය පුංචි පැටියාගේ වාසනාවක්…

එක් දවසක් චමිලා කන්තෝරුවේ රාජකාරි කටයුතුවල අවශ්‍යතාවයකට අන්තර්ජාලයට සම්බන්ධ වෙද්දී  කවුදෝ කෙනෙක් FAO Poster contest වෙබ් අඩවියට ගොස් තිබුණා.පුතාගේ හැකියාවත් දන්න නිසා අම්මා නිකමට වගේ මේ වෙබ් අඩවිය ගවේශනය කලා. එහි තිබුනේ වයස අවුරරුදු 5 සිට 8 අතර දරුවන් සඳහා පෝස්ටර් චිත්‍ර තරඟයක්. ඇයට තම පුතු සිහියට ආවා. චිත්‍ර මාතෘකාව විදිහට “Our Actions are Our Future. A Zero Hunger World by 2030 is possible,” යන තේමාව ලබා දී තිබුණා.

එදා හවස චමිලා තම පුතුට මේ අදහස ගැන කිව්වා.මේ තරඟය පැවැත්වුයේ ලෝක ආහාර දිනයට සමගාමීව එක්සත් ජාතීන්ගේ ආහාර හා කෘෂිකර්ම සංවිධානයයි. දිනුගගේ පෝස්ටර් නිර්මාණයේ දැක්වෙන්නේ, ලෝකයට ආහාර සපයන පලතුරු සහ එළවළු බීජ ලෝකයේ ම සිටුවා කුසගින්න තුරන් කිරීමය. වළාකුළු අතරින් එළවලු සහ පළතුරු වැටෙන අන්දම ඉතා වර්ණවත්ව වගේම ගස්වැල්, සහ නිල්පාට දිය පිරුන තැනක සතුටින් සිටින පවුලකුත් මේ චිත්‍රෙය් ඉතා අපුරුවට සිතුවමට නගා තිබෙනවා.

මේ තරඟයට රටවල් 118 කින් චිත්‍ර අටදහසකට වැඩි ප්‍රමාණයක් ලැබී තිබුනා. ඒ සියල්ලම අභිබවා ප්‍රථම ස්ථානයට පත් වීමට දිනුග පුංචි පුතා සමත් වුණා.

ඔහුගේ මේ ජයග්‍රහණය අපේ රටටත් අභිමානයක්. එහි පංගුකරුවන් විදිහට මේ දෙමව්පියන්ද දායකත්වයක් ලබා දුන්නා. අන්තර්ජාලය ඔස්සේ තිබූ මේ අවස්ථාවට පුතුගේ සහභාගීත්වය ලබා දීමට මවගෙන් ලැබුන උනන්දුව ඉතාම වැදගත්. ජයග්‍රහණය ගැන අපට සහතික වෙන්න බැරි වුනත් දරුවාට මෙවන් අවස්ථාවක් ලබා දීමට දෙමව්පියන්ගෙන් ලැබෙන දායකත්වය ඉතාම වැදගත් බොහෝ දෙමව්පියන් මෙවන් අවස්ථාවන් දුටුවත්

‘‘ අනේ අපේ ළමයින්ට ඔය තරඟත් එක්ක හැප්පෙන්න බැහැ….“ කියන ස්ථාවරය ඔවුන් විසින්ම සහතික කර ගන්නවා. සමහර වෙලාවට දරුවා උනන්දු වුනත් දෙමව්පියන්ගෙන් කිසිම සහයෝගයක් ලැබෙන්නේ නැහැ. නමුත් දිනුගට මේ හැකියාවෙන් උපරිම ප්‍රෙයා්ජන  ගැනීමට අවශ්‍ය මග අම්මාගෙන් ලැබුනා. මේ ගැන අදහස් දක්වන දිනුගගේ මව කියා සිටියේ..ඉතා කුඩා කාලයේදී ම සිය දරුවා තමන්ට ගෞරවයක් අත් කර දුන් බවය.

“හැම අම්මා කෙනෙකු ම හිතන්නේ තමන් ඉන්න තැනට චුට්ටක් හරි තමන්ගේ දරුවා උඩට ගෙනියන්න ඕන කියලා නේ. දැන් මට හිතෙනව මෙයා මං ඉන්න තැනට වඩා ආඩම්බරයක් එයා මට දීලා තියෙනවා, අවුරුදු පහේදී ම.”

ඉතින් දිනුග පුතාට වාසනාවන්ත අනාගතයකට සුබ පතන ගමන් අපේ අම්මලා , තාත්තලාටත් මේ ජයග්‍රහණය ඉතා වටිනා පසුබිමක් වේවි. ඔබේ දරුවාගේ හැකියාවන් තිබෙනවා නම් ඒ ගැන හඳුනා ගන්න. පොත් පත්, පාට පැන්සල් විනාශ කරනවා කියන චෝදනාව නගන්න එපා.

ඒ වගේම දරුවාගේ හැකියාව ප්‍රදර්ශනය කිරීමට ඇති අවස්ථාවන් ඔහුට සොයා දෙන්න. ඒ වෙනුවෙන් දරුවාගේ සහභාගීත්වය අගය කරන්න. එවිට ඔබේ දරුවාගේ සැඟවී තිබෙන හැකියාවන් ඉස්මතු වෙනවා වගේම දැනට ඔබ හඳුනාගත් හැකියාවන් තව දුරටත් වර්ධනය කර ගැනීමටත් පුලුවනි.

මානසික පීඩනයෙන් මිදී සතුටින් ජීවත් වන්නේ මෙහෙමයි

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා
-
0
මානසික පීඩනයෙන් මිදී සතුටින් ජීවත් වන්නේ මෙහෙමයි

සතුටින් සිටින්න අපි හැම කෙනෙක්ම බොහොම කැමැතියි. ඒත් සතුට වුනත් අපිව සොයා ගෙන එන්නේ නැහැ. අපි සතුට සොයා ගෙන යා යුතුයි.”සතුටු වෙන එක ඉබේ සිද්ධ වෙන දෙයක් නොවෙයි, ඔබ ඒ සඳහා පුහුණු විය යුතුයි,” ඇමෙරිකාවේ යේල් විශ්වවිද්‍යාලයේ මනෝවිද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්ය ලෝරී සැන්ටෝස් යේල් විශ්වවිද්‍යාලයේ පැවැත්වූ ” “මනෝ විද්‍යාව සහ යහපත් දිවිය” ” නමැති පාඨ මාලාව එම විශ්වවිද්‍යාලයේ වසර 317ක ඉතිහාසයේ ඉතාම ජනප්‍රි වුනා. ඇය විසින් පවත්වන ලද මේ පාඪමාලාවට සිසු සිසුවියන් 1200 දෙනෙකු ලියාපදිංචි වූ ණා.

ඉතින් සතුට කියන්නේ විශ්ව සාධාරණ සිතුවිල්ලක්.අපි වුනත් වචනයට හෝ කියන්නේ සතුට තිබෙන්නේ හිතේ බවයි. සතුටින් සිටින්න නම් මානසික උත්සාහයක් අවශ්‍ය බව මේ මහාචාර්යවරියත් පෙන්වා දෙනවා. අනේ ඉතින් සතුටින් ඉන්නේ කොහොමද කියන සිතුවිල්ල ඔබට සිතේ ඇති වුනත් එය ඒ තරම් අපහසු දෙයක් නොවෙයි. නමුත් අපි සතුට සොයා ගෙන යා යුතුයි. දැන් අපි බලමු ලෝරි සැන්ටෝස් ගේ සතුට ලබා දෙන උපදෙස් ගැන…

  • ස්තුති කරන්න අවශ්‍ය පුද්ගලයන් ගැන ලේඛනයක් …...

අපිට දවස තුළ මොනම විදිහකින් හෝ උදව් කළ අය සිටින්න පුලුවනි. උදාහරණයක් විදිහට බස් රථයකදී ආසනයක් දුන් කෙනෙක් පවා අපිට කරන්නේ උදව්වක්. ඒ නිසා ඔබ දවස තුළ ඹබට කුමන හෝ විදිහකින් උදව් කළ අය ගැන ආවර්ජනය කරනන්. එවිට ඔබේ හිතට ඇති වෙන්නේ සතුටක්. නමුත් අද බොහෝ දෙනෙක්ගේ හිතේ යම් යම් අය ගැන අමනාපකම් පැසව පැසවා සිටීම නිසා හිතේ නිතරම තිබෙන්නේ නොමනාපයක් සහ ආවේගයන් පමණයි. ඔන්න අද පටන් ඔබට දවසේ ස්තුති කරන් න අවශ්‍ය අයගේ ලේඛනයක් ඔබ විසින්ම හිතින් පිලියෙල කර ගෙන එය ආවර්ජනය කරන්න.

  • පැය අටක නින්ද

නින්ද ගැන අපි ඒ තරම් සැලකීමක් නොකලත් නින්ද අපේ ජීවිතයට අවශ්‍යයි. දවල් වුනත් කෙටි නින්දක් ලැබීම මානසිකව යම් පිබිදීමකට හේතු වෙන බව දැන් විවිධ අධ්‍යනයයන් මගින් තහවුරුව තිබෙනවා.අද අපි අතර සමාජගතව තිබෙන තවත් මිථ්‍යාවකුත් තිබෙනවා. අපි හැමදෙනෙක්ම තමන්ගේ දවස බොහොම කාර්ය බහුල බව ප්‍රදර්ශනය කිරීමට කැමැතියි. ඒ නිසාම ඔවුන් තමන්ගේ වැඩ කටයුතු කල් තබා අවසාන කර ගන්නෙත් නැහැ. නිවාඩු දවසක වුනත් රාත්‍රි ආහාරය කලින් පිලියෙල කර ගෙන කා බී අවසාන කරන්න හැකියාව තිබුනත් ඔවුන් ඒ ගැන නොතකා සිටිනවා. ඒ නිසාම වේලාව නිකරුනේ ගෙවී යනවා. නමුත් අපි හැම දෙනකුටම පැය අටක නින්දක් අවශ්‍ය බැව් මේ මහාචාර්යවරිය සඳහන් කරනවා. ඉස්සර කාලයේ කාන්තාවන් වේලාසනින් තමන්ගේ වැඩ කටයුතු අවසාන කර ගෙන කලින් නින්දට ගියා. ඒ නිසා ඔවුන්ට උදෑසන අවදි වීම එතරම් ගැටළුවක් වුනෙත් නැහැ. ඒ වුනත් අද කාන්තාවන් මධ්‍යම රාත්‍රිය වෙන තෙක්ම විවිධ වැඩ කටයුතුවල නිරත වෙන නිසා ඔවුන්ට අළුයම පිබිදීමට තරම් හැකියාවක් නැහැ. ඒ නිසා සැපදායක නින්දත් ජීවිතයේ සතුට වෙනුවෙන් ඉතාම වැදගත්. වෛද්‍ය විද්‍යාත්මකව පවා වැඩි වේලාවක් නිදා ගැනීමෙන් විෂාදයෙන් (Depression) මිදෙන්න වගේ ම ධනාත්මක ආකල්ප වැඩි කර ගන්නත් පුළුවන් බව දැන් පිලිගත් සත්‍යක්.

  • භාවනාවක යෙදෙන්න.

භාවනාව කිව්වාම අපේ හිතේ ඇති වෙන්නේ ආගමික සංකල්පයක් වුනත් භාවනාවේ යෙදීමෙන් මානසිකව ඇති වෙන ඒකාග්‍රතාවය හිතේ සතුට වෙනුවෙන් හේතු වෙනවා. ලෝරී සැන්ටෝස් පවසන්නේ, තමන් අධ්‍යාපනය ලැබූ කාලයේ නිරන්තරයෙන් භාවනාවේ යෙදීම නිසා ඇයට වඩාත් පහසුවක් දැනුණු බවය.ඇය ලබා දෙන උපදෙස වන්නේ සෑම දිනක ම මිනිත්තු 10ක් භාවනාවේ යෙදෙන්න. එයින් ඔබේ හිත එකඟ කර ගැනීමට හැකි බවයි.ඒ වගේම භාවනාවේ යෙදීම සහ වෙනත් ක්‍රියාකාරකම් මගින් යම් කාර්යයක් සඳහා පූර්ණ අවධානය යොමු කළ හැකි ආකාරය ඇය සිය සිසු සිසුවියන්ට පෙන්වා දෙයි. එමගින් වඩාත් සතුටට පත් විය හැකි බව ඇය පවසයි.

  • මිතුරන් සහ පවුලේ අය සමග කාලය ගත කරන්න...

අද බොහෝ දෙනාගේ මිතුරන් බවට පත්ව සිටින්නේ සමාජ ජාලයේ මිතුරන් වුනත් ප්‍රියයන් සමග කාලය ගත කිරීම හෝ “සාර්ථක අන්තර් පුද්ගල සබඳතා සහ සමාජ සබඳතා” පවත්වාගෙන යාමෙන් යහපත් දිවි පෙවෙතක් වගේම සතුට උපයා ගැනීමට හැකියාව ලැබෙන බව ඇය පෙන්වා දෙනවා. මේ අධ්‍යනයටම සම්බන්ධ තවත් පර්යේෂණ වාර්තාවකින් පෙන්වා දෙන්නෙත් සමාජාල වලින් දුරස්වීම විශාදය වැනි මානසික රෝගවලින් දුරස්ථව ජීවත්වීමට හේතු වෙන බවයි.පෙන්සිල්වේනියා විශ්ව විද්‍යාලයේ මනෝවිද්‍යාඥ ‘‘මෙලිස්සා හරට් “ විසින් සිදු කරන ලද මේ අධ්‍යනයෙන් පෙන්වා දෙන්නේ සමාජාල සමග සම්බන්ධතාවයන් වෙනුවෙන් සීමිත කාලයක් වෙන් කර ගෙන එය පාලනයකින් පවත්වා ගැනීම වඩාත් හිතකර බවයි. මහාචාර්ය ලෝරී සැන්ටෝස් පවසන්නේ, සමාජ මාධ්‍ය හරහා පවත්වන සබඳතාවලින් අපට ලැබෙන්නේ ව්‍යාජ සන්තෝෂයක් බවය. ඉන් ඈත් විය යුත්තේ ඒ හේතුවෙනි.

ඇගේ අධ්‍යනයට මානසික රෝගවලට ගොදුරුව සිටි පුද්ගලයින් 143 ක් දෙනා සම්බන්ධ කර ගත්තා. මේ රෝගීන්ට උපදෙස් ලබා දුන් පරිදි ස්නැප් චැට්, ෆේස් බුක්, සහ ඉන්ස්ටර්ග්‍රෑම් වෙනුවෙන් එක් සමාජ ජාලයක් වෙනුවෙන් දිනකට විනාඩි 10 බැගින් සමස්ත විනාඩි 30 ක කාලයක් ලබා දුන්නා. සති තුනක් අවසානයේදී පෙනී ගියේ මේ රෝගීන්ගේ මානසික රෝග තත්වයේ සතුටුදායක ලෙසින් අඩු වෙන ප්‍රවනතාවයකට පත්ව තිබුන බවයි. ඇගේ පර්යේෂණ ප්‍රතිඵල මේ වෙන විට මගින් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබෙනවා.මේ අනුව අපිට පෙනී යන්නේ සැබෑ සතුට රැඳී තිබෙන්නේ අන්තර් පුද්ගල සම්බන්ධතාවයන් මත බවයි.

ඊවා ඔන්ටිවිරෝස් (බීබීසී ලෝක සේවය)

නොදන්නා සහ අනුන් කරන නිසාම සිදු වෙන ආහාර නාස්තිය

පුන්‍යා චාන්දනී ද සිල්වා
-
0
නොදන්නා සහ අනුන් කරන නිසාම සිදු වෙන ආහාර නාස්තිය

ඉස්සර කාලයේ අම්මලා දරුවන් බත් ඇටක් බිම දමනවා දුටුවොත් කතා බහ කරන්නේ එය පාපයක් විදිහටයි. ඔවුන් ඒ වෙනුවෙන් පසුබිම් සාධකත් පෙන්වා දුන්නා. වී වපුරපු තැන පටන් අපේ පිගානට බත් ටික එන තෙක් වූ කාර්යන් වෙනුවෙන් තමන්ගේ දහඩිය මහන්සිය කැප කරන පිරිස බොහොමයි. ඒ නිසා අපි ඔවුන්ගේ දහඩිය ගැන නොතකා ආහාර ඉවත දැමීම පාපයක් විදිහට සාධාරණීය කරනු ලැබුවා.

හයක් හතරක් නොතේරෙන පොඩි එකෙකුට වඩා විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යාපනය ලබන යෞවනයන් අතරත් ආහාර නාස්ති කිරීමේ පුරුද්ද නොඅඩුවම දකින්න ලැබෙන බැව් දැන් අලුත්ම අධ්‍යනයක් මගින් පෙන්වා දෙනවා. ඉලිනොයිස් විශ්ව විද්‍යාලයේ මානව පෝෂණ අංශයේ පර්යේෂකයින් පිරිසක් විසින් මේ අධ්‍යනය සිදු කරනු ලැබුවා. එහිදී ඔවුන් තෝරා ගත්තේ වයස අවුරුදු 18 සිට 24 අතර වයස් කාණ්ඩයේ සරසවි සිසුන් පිරිසක්. ඉතින් මේ තරම් බුද්ධිමත් පිරිසක් දුන්න පිලිතුරු නම් ඉතාම ලාමකයි.

ඉලිනොයිස් විහ්ව විද්‍යාලයේ කසල බඳුන් ඉවත දමන ආහාර වලින් පිරී ඉතිරෙන නිසා මේ විදිහට ආහාර අපතේ හරින්නේ ඇයිද යන ප්‍රශ්නය ශිෂ්‍යින් වෙතට ඉදිරිපත් කරනු ලැබුවා. ඔවුන්ගෙන් ලද පිළිතුර ඇහුවොත් ඔබ විමතියට පත් වේවි…

  • ආහාර අපතේ දැමීම නුසුදුසු බව අපි දන්නේ නැහැ…
  • ඇයි ඉතින් හැම දෙනෙක්ම අපතේ දාන නිසා අපිත් ඒ විදිහට ඉවත දමනවා…

මේ කතාවේ සුල මුල කොහොම වුනත් තමන්ට අවශ්‍ය පමණට වඩා ආහාර බෙදා ගැනීමේ නරක පුරුදු ගැන අපිටත් ඇසින් දුටු සාක්ෂි තිබෙනවා. උත්සව අවස්ථාවකදී බොහෝ දෙනෙක් ආහාර බෙදා ගන්නේ වේල් හත් අටකට සෑහෙන විදිහට වුනත් ඔවුන්ට මේ ප්‍රමාණය ආහාරයට ගන්න අපහසුයි. ඒ නිසාම ඔවුන් බොහෝ සේ අපතේ දමනවා. ඔබට අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට බෙදා ගෙන තවත් උවමනා නම් නැවත බෙදා ගන්න පුලුවනි. ඒත් බොහෝ දෙනෙක් කියන්නේ ‘‘ අනේ ආයේ වතාවක් යන්න බැහැ…මං එකවරම බෙදා ගත්තා…ඒත් එකවර බෙදා ගත් ප්‍රමානය ආහාරයට ගැනීමට නොහැකිව ඉවත දැමීම ගැන නම් අපිත් ඔවුන්ට චෝදනා කළ යුතුමයි. ඒ ඇයි කිව්වොත් නිදහසේ තමන්ගේ අවශ්‍ය පමණට බෙදා ගැනීමට නිදහස තිබියදී මේ විදිහට අපතේ යැවීම ගැන නම් නිදහසට කරුණු නැහැ.

මුලින් කී මාතෘකාවට නැවත ගියොත් මේ අධ්‍යනය සිදු කරනු ලැබුවේ ඉලිනොයිස් විශ්ව විද්‍යාලයේ  උක්ත අධ්‍යනයේ ප්‍රධාණී Cassandra Nikolaus සඳහන් කරන්නේ වැඩිහිටි දරුවන්ගේ මෙම පුරුද්ද ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ අනවශ්‍ය ලෙසින් ආහාර නාස්තියට බලපෑ ඇති ප්‍රධාන ගැටලුවක් බවට පත්ව ඇති බවයි. මෙම අධ්‍යන වාර්තාවට සම්බන්ධව සම කර්තෘත්වය දරණ Ellison says. පෙන්වා දෙන්නේ මේ වැඩිහිටි ශිෂ්‍යයින් තමන්ට අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට ආහාර පිසගැනීමට තරම් දැනුවත්වීමක් ලබා නැති බවයි. තමන්ගේ වේලට අවශ්‍ය එළවලු, පළතුරු පංගුව ගැනවත් වැටහීමක් ඔවුන්ට නැති බැව් පර්යේෂකයින් විසින් හඳුනා ගත් තොරතුරු ලෙසින් ඉදිරිපත් කර තිබේ.

ඒ වගේම මේ පුරුදු කුඩා කාලයේ පටන්ම දරුවන්ට පුරුදු කිරීම ඉතාම වැදගත්. ඒ වෙනුවෙන් දරුවන්ගෙන් වගේම දෙමව්පියන්ගේත් දායකත්වය අවශ්‍ය වෙනවා. අම්මලා වුනත් දරුවන්ගේ කෑම පෙට්ටියට වැඩියෙන් ආහාර තැන්පත් කරන්නේ ‘‘ අනේ මදි වුනොත්…කියන අනුකම්පාවෙන්. ඒත් ඔබ දරුවා ගැන වගේම දරුවාගේ කුස ගැනත් අවබෝදයෙන් සිටින මවක් විය යුතුයි. සමහර අවස්ථාවලදී නම් ආහාර නැති කෙනෙුට බෙදා ගෙන කන්නත් යම් අතිරේක පංගුවක් එවන්නත් පුලවනි. ඒ නිසා ආහාර අපතේ නොයන විදිහට මේ සිදුවීම් ගලපා ගැනීමත් ඉතාම වැදගත්.

ඇතැම්  පාසල්වල ගුරුවරුන් ආහාර නාස්තියට වගේම දරුවා පාසට ගෙනෙන ආහාර පංගුව ඉවත දැමීමට දෙන්නේ නැහැ. ආහාර ගෙන කෑම පෙට්ටිය ගුරුතුමාට පෙන්වීමට උපදෙස් ලබා දී තිබෙනවා. ඒ නිසා ආහාර ඉවත දැමීමට අවසරයක් නැහැ. පුංචි පංතිවල පටන් මේ සිරිත වගා කෙරුනොත් ඔවුන් උස් මහත් වෙද්දී මේ පුරුදුත් ඔවුන් සමග වර්ධනය වෙනවා. ඒ නිසා පුංචි කාලයේ පටන්ම ආහාර නාස්තිය නොකල යුතුය යන්න ගැන දරුවන්ට පැහැදිලි කර දීම ඉතාම වැදගත්.

ඒ විතරක් නොවෙයි, සාමාන්‍ය ආපනශාලාවකින් ආහාර මිලට ගනින්දී වුනත් තමාට අවශ්‍ය වන්නේ එකක්ද එසේ නැත්නම් දෙකක්ද යන්නවත් හඳුනා ගැනීමට තරම් හැකියාවක් මේ පිරිසට නොමැති බැව් පෙනී ගොස් තිබේ. ඒ නිසාම ඉලිනොයිස් විශ්ව විද්‍යාලයේ කසල බැහැර කිරීමත් පාලනය කිරීමට අපහසු තරම් ගැටලුවක් බවට පත්ව තිබෙන බැව් ඔවුන් අධ්‍යනයෙන් හඳුනා ගත් තොරතුරු ලෙසින් දක්වා තිබෙනවා. ඔවුන්ගේ මෙම වාර්තාව Appetite [DOI: 10.1016/j.appet.2018.07.026] මගින් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබෙනවා

ACES NEWS.වෙබ් අඩවියේ Why are young adults wasting so much food? Study looks at perceptions and food behaviors

1...666768...122Page 67 of 122