සිංහල අලුත් අවුරුද්ද අපේ ජන ජීවිතය සමග බද්ධ වුන සංස්කෘතික මංගල්‍යක් වුනත් කාලයත් සමග ඇතැම් සිරිත් විරිත් නොදැනීම දුරස් වෙනවා. ඒ වගේම ප්‍රාදේශීය වශයෙන්ද අලුත් අවුරුදු සිරිත් අතර වෙනස්කම් පවතිනවා. මේවායින් ඇතැම් සම්ප්‍රදායන් අද දක්නට නැතැත් අනාදිමත් කාලයක පටන් පැවැති චාරිත්‍ර කීපයකි මේ..

කෝන කෑම

අලුත් අවුරුදු වෙනුවෙන් වූ කැවිලි පිළියෙල කිරීමටත් තෙල් තාච්චිය ලිප තබන්නේ සතියේ සුබ දවස් අතරින් එකක් තෝරා ගෙනය. තාච්චිය ලිප තබා තෙල් පුරවා ගෙන කැවුම් හැන්ද සහ තවත් ලී කෝටුවකින් තාච්චිය හතරට බෙදනවා. “හතර දිසාවෙන් පැමිනෙන උපද්‍රව වලකා, දෙවියන්ගේ ආශිර්වාදය ලබා, හතර පේරුවට බෙදන්න කැවුම් මුට්ටිය පිරෙන්න කැවුම් පිසින්න ලැබේවා..” යැයි ආශිර්වාද කරනවා. මුලින්ම පිසින කැවුම් තුන ලිප්ගල මත තබා එය නිවසේ වහලේ එල්ලා තබනවා. එය හදුන්වන්නේ “කෝඳුරු කැවුම” යනුවෙන්. මේ කැවුම වටා කෝඳුරුවන් වසන නිසා නිවසේ අයට කෝඳුරුවන්ගෙන් කරදරයක් නැහැ.

දර දිය ඇදලා ගොම මැටි ගාලා මහ‍ගේ කළ එලි කර ගන්නේ
බොර දඟ කවලා රටා වියාලා පන්නන් වියමන් කරපන්නේ
පෙරයම අලුසල්මංගල්ලේ කර කැවිලි තහංචිය අරවන්නේ
දුර නෑ වරිගෙ බලා කියා ගෙන පෙර අවුරුදු කාලය එන්නේ

 

සිංහල අලුත් අවුරුද්ද සමග පරණ අවුරුද්ද වෙනුවෙන් වූ චාරිත්‍රත් තිබෙනවා. ඒ අතරින් මහනුවර රජසමයේ පටන් පැවැති කෝන කෑම පරණ අවුරුද්ද දිනයේ පවත්වනවා. එදිනට හත්මාලුවක් පිස අහල පහල උදවිය සමග බුත්ති විඳීම මහනුවර රාජධාණි සමයේ පැවැති සිරිතක්. හත්මාලුවත් පළාතෙන් පළාතට වෙනස්. ඒ අනුව පිසින හත්මාලුවටත් වෙනස් වෙනස් එළවලුබෝග එක් කරගන්නා නිසා හත්මාලුවට මේ එලවළුම අයත් විය යුතුයි කියල නියමයක් නැහැ.

හත්මාලුව

සබරගමුව පළාතේ… කජු, තිබ්බටු, කොස් ඇට, වට්ටක්කා, ලපටි කහට ගෙඩි, අමුකෙසෙල්, සහ වට්ටක්කා දළු, කොහිල දළු තම්පලා හෝ නිවිති යන වර්ගවලින් එකක්.කජු වැඩියෙන් ගන්න. කලින් තම්බා ගන්නත් ඕන. කහට ගෙඩිත් කපා උනුවතුරෙන් තම්බා ගන්න. දැන් තෙල් ලිප තබා මේ මිශ්‍රණය දමා දියකිරි , මිටිකිරි එක් කර තබ්බා ගන්න.

සම්ප්‍රදායික හත්මාලුව

• හොද්ද, තැම්බුම, මැල්ලුම, නියඹලාව, ආනම, පැලහුම සහ බැදුම යන වර්ග හතයි.
• හොද්ද, තැම්බුම, මැල්ලුම, නියඹලාව, බැදුම ගොඩමස් හා දියමස් වට්ටක්කා දළු, කිරි අල, තෝරකොළ, පැසුන අමු පැපොල්, අමු කෙසෙල් ගෙඩි ( ඇඹුල් හෝ සීනි ) වැලිකොස් ඇට, තිබ්බටු ( ආයුර්වේද පත්‍රිකාවක් ඇසුරින් )

බුලත්දීම

තරහ මරහ අමතක කරන වගේම ගරු බුහුමන්ලෙ සින් පිදිය යුත්තන් පිදීමේදී එය සංකේතවත් කරන්නේ බුලතින්. අද වගේ වෛවාරණ ආරාධනාපත් නොතිබුන යුගයක උත්සව වෙනුවෙන් ආරාධනා ලැබුනේ බුලත්දීමෙනුයි. බුලත් කොළයක් නොමැතිව කට වචනයෙන් උත්සවයකට ආරාධනා කළ විට එය ප්‍රතික්ෂෙප කරන තරමටම සමාජයේ බුලතට වැදගත්කමක් ලැබුනා. පරණ අවුරුදු දිනයේදී  බුලත් රැගෙන ගමේ පන්සලට ගොස් ඉෂ්ට දේවතාවන් නැමද සංඝරත්නයේ ආශිර්වාද ලබා ගෙන පැමිණීමෙන් අනතුරුව දෙමමව්පියන් ඇතුළු ගමේ වැඩිහිටියන් වෙතට බුලත් රැගෙන ගොස් ආචාර කිරීම සිරිතක්. පහතරට පළාත්වලදී මෙය බුලත් දුංකොළදීම යනුවෙන් හැදින්වෙන අතර අද ඒ වෙනුවෙන් දුංකොළ එක් කර ගැනීම සෞඛ්‍ය හේතුන් මත විවාදයට ලක් වී තිබෙනවා. මෙහිදී දුංකොළය ආහාරයට නොගත්තද සම්පූර්ණ දුංකොලයක් සමග බුලත් අතක් යොදා ගැනෙනවා.උඩරට පළාත්වලදී බුලත් දී දෙපාවල තෙල් ගල්වා වැඳීම අතීතයේදී පැවැතුන බවට මෙම පළාතේ වැඩිහිටියන් සඳහන් කරනවා.

නොනගතය

නොනගතය වේලාව උපවාස කාලයක් පමණක් නොව කිසිම ගණුදෙනුවක් සිදු නොවන කාලයක්. වෙනතක් තබා නිවසේ අතන තිබෙන දෙයක් මෙතැනට හෝ ලබා දෙන්නේ නැහැ. නැකත් නැති නිසා මෙය එතරම් සුබ නොවන විදිහට සැලකෙනවා. සමහර උදවිය නම් මේ කාලයේදී කෙළි සෙල්ලම්වලින් ගෙවන අතර ඒ වෙනුවෙන් අපේ ජනක්‍රීඩාවන් වැදගත්.

ඛණ්ඩ ස්නානය

මහනුවර රජ දවස සංඝරත්නය අපේ ජන ජීවිතයේ සෑම කටයුත්තක් වෙනුවෙන්ම සම්බන්ධව සිටියා. තෙල් ඇඹුල්ගෑම පන්සලේදී සිද්ධ වෙන නිසා ඊ‍ට පෙරාතුව තෙල් ඇඹුල් පන්සලට රැගෙන යනවා. මෙම තෙල් උගුරේ ආලේප කිරීම “ඛණ්ඩ ස්නානයයි”. අවුරුදු සංක්‍රාන්තියෙන් පසුව එළැඹෙන්නේ ලිප ගිනි මෙලවීමයි. ලිප ගිනි මොළවා කිරි උතුරවන විට සංඝයා වහන්සේලා විසින් මෙම තෙල් උගුරේ ආලේප කර ගෙන මිහිරි හඬින් පිරිත් සජ්ජායනා කරනු ලැබේ.

ලිප ගිනි මෙලවීම

ලිප ගිනි මෙලවීමෙන් පසුව කිරි උතුරවා ගෙන කිරිබතක් පිළියෙල කර ගනු ලැබේ. මෙම කිරිබතට තල, ගිතෙල් ආදිය මිශ්‍ර කරනවා. සත් කෝරලයේදී මෙම කිරිබතට “බේත් පැහි” එකතු කරන අතර එය ගමේ වෙදමහතා විසින් සකස් කර දෙනු ලැබේ. ඒ වෙනුවෙන් අවශ්‍ය බේත් දලු වර්ග පවා සෙත් පිරිත් ගැයීමෙන් පසු ආහිර්වාද කොට තබා ගැනේ. කිරිබත් අනුභවයට පෙරාතුව අවුරුදු දේවතාවාට කොටසක් ඉතිරි කරන අතර එයින් පසුව පවුලේ වැඩිමහල් තැනැත්තා විසින් පවුලේ සාමාජිකයන්ට කිරිබත් ගුලි වශයෙන කවනු ලැබේ.

කැති උදලු ඇල්ලීම

අවුරුදු චාරිත්‍ර අතර පවතින වැඩ ඇල්ලීම එදා හදුන්වනු ලැබුවේ “කැති උදලු ඇල්ලීම” යනුවෙනුයි. නොනගතයට පෙරාතුව මිදුලේ කොනක කදුරු අත්තක්,කොස් අත්තක්, කැත්තක්, උදැල්ලක් සහ පිහියක් තබනවා. වැඩඅල්ලන නැකතට තබන ලද අතු සමග පොළවත් කෙටෙන සේ මුලින් තබන ලද උපකරණ ආශ්‍රයෙන් කෙටීම කැති උදලු ඇල්ලීම යනුවෙන් හැදින්වුණා. කාන්තාවන් නම් වංගෙඩියට හාල් ටිකක් දමා මෝල ගහෙන් කෙටීම සිදු කළා. එම චාරිත්‍රය “වං මෝල ඇල්ලීම” යනුවෙන් හැදින්වුනා.

වියදම් මුල

එදා ගමේ ගණුදෙණු සිද්ධ වුනේ ළිඳ සමගයි.මෙය ළිඳ අලෙවි කිරීම යනුවෙන් හැඳින්වෙනවා. තමාගේ ජීවිතය පවත්වා ගැනීමට වසරක් පුරා ජලය දුන් ළිඳට කෘතගුණ දැක්වීම මෙහි අරමුණයි. කාන්තාව විසින් කහ, මිරිස්, තඹ කාසියක් සහිත පොට්ටනියක් රැගෙන ගොස් එය ළිඳට වතුර ඛලයක් රැගෙන එයි. ඒ වගේම ඇතැම් පලාත්වල පවුලේ මේස ඉදුල් කිරීමට ගමේ සුබ යැයි පිළිගත් තැනැත්තෙක් ගෙන්වා ගනී. ඒ තැනැත්තා හාල්, තුනපහ සහිත මල්ලක් රගෙන එන අතර ආහාර මේසයෙන් යමක් කා බී යන විට ඒ තැනැත්තාටත් එවන් හාල් තුනපහ මල්ලක් ලබා දෙයි. එය “වියදම් මුල” යි.

සිංහල අලුත් අවුරුද්ද සමග බැදුන ක්‍රිඩාවන් බොහොමයක් තිබෙනවා. මේ ක්‍රිඩාවන් ඉස්සර නම් සිංහල අලුත් අවුරුදු කාලයට කල එලි බැස්සා. ඒත් අද අපේ දරුවන්ට මේ ජනක්‍රිඩාවන් ගැන වැඩි වැදගත් වගේම දැණුවත්කමක් ඇත්තෙත් නැහැ. වත්තේ පිටියේ වෙලේ කමතේ දුව පැන නටමින් මේ සෙල්ලම්වල යෙදෙන්නත් කාලයක් වගේම ඉඩ වපසරියත් නැහැ. හැබැයි මේ සෙල්ලම්වලින් අපේ සිරුරට හොඳ ක්‍රියාකාරිත්වයක් ලැබෙනවා. අවුරුදු කැවිලිවලින් සිරුරේ ගබඩා වෙන සීනි සහ මේදය ඉතාම පහසුවෙන් දහනය කර ගැනීමට මෙම ක්‍රිඩාවන් උපකාරී වෙනවා. වැඩිමහල්ලාගේ පටන් දරුවා‍ දක්වා වූ වයස් පරාසයන්ට ගැලපෙන ජනක්‍රිඩාවන් අපේ සිංහල අවුරුදු කාලයට කල එලි බහිනවා. ඒත් දැන් දැන් පාසලේ අවුරුදු උත්සවයට පමණක් දැන් මේ ජනක්‍රිඩාවන් සීමා වෙලා අපේ ජනක්‍රිඩාවන් මොනවාදැයි ටිකක් දැනගත්තොත් වඩාත් වැදගත් වෙනවා.

ජන ක්‍රීඩාවන් අතර ගෘහස්ථ ක්‍රිඩා, එලිමහන් ක්‍රිඩා, ආගමික ක්‍රිඩා, කණ්ඩායම් ක්‍රීඩා ලෙසින් විවිධාකාරයි. නිවසේ ඇතුලත කරන ක්‍රීඩාවන් ගෘහස්ථ ක්‍රීඩාවන් විදිහට හැදින්වෙනවා. උදාහරණයක් විදිහට කිව්වොත් පංච දැමීම, ඔලිඳකෙලිය වැනි ක්‍රීඩාවන් ගාහස්ථ ක්‍රීඩාවන් විදිහට හැදින්වෙනවා.

පංච දැමීම 

මෙය පත්තිනි දේවියගේ ක්‍රිඩාවක් ලෙසින් හැදින්වෙනවා. ගැහැණු පිරිමි වෙනසක් නැතුව මෙම ක්‍රීඩාවට හැම දෙනාම සම්බන්ධ වේ.

ඔළිඳ කෙලිය

ගෘහස්ථ ක්‍රීඩාවක් ලෙසින් සැලකෙන ඔළිඳ කෙලිය සිංහල රජදවස රජ කුමරියන් අතර පවා ප්‍රචලිතව පැවැති ක්‍රිඩාවකි. මේ වෙනුවෙන් පිලියෙල කරන ලද “ඔලිඳපෝරුව” වටිනා දැවයෙන් නිර්මානය කර තිබේ. ගමේ අය ඔලිඳ ඇට යොදා ගත්තත් එදා රජකුමරියන් මේ ක්‍රිඩාවට මුතු ඇට යොදා ගත් නිසා මෙය “මුතුපෝරුවේ ක්‍රිඩා” යනුවෙන්ද හැදින්වේ.

එලිමහන් ක්‍රීඩා 

එලිමහනේ කරන ක්‍රිඩාවන් එලිමහන් ක්‍රීඩාවන් විදිහට හැදින්වෙනවා. අවුරුදු ක්‍රීඩාවන් අතර බොහොමයක්ම එලිමහන් ක්‍රීඩා විදිහට හදුන්වා දෙන්න පුලුවන්. මේවා තවත් ආකාරයකින් කන්ඩායම් ක්‍රීඩාවන් අතරටත් එක් වෙනවා.

කොප්පර කොප්පර පිපිඤ්ඤා

ළමා ලපටින් එක්ව සිංහල අලුත් අවුරුදු කාලයට මෙම ක්‍රීඩාවේ යෙදෙන අතර මෙය වඩාත් ප්‍රචලිතව ඇත්තේ ගැහැණු දරුවන් අතරයි. දහයක් හෝ විස්සක් ලෙසින් වූ ගැහැණු ළමයින් රවුමට වාඩි වෙති. එක් දැරියක් අත කොළ අත්තකි. මෙහිදී ගායනා කරන පද්‍ය පංතිය ඔබට හොදින් අසා පුරුදු ඇත.

කොප්පර කොප්පර පිපිඤ්ඤා
පස්ස බැලුවොත් දෙසඤ්ඤා…

 

මේ අන්දමින් කවි ගායනා වෙන අතර “බෝතල , බෝතල” කියා වට යන දැරිය කියනු ලැබේ. මේ වෙන විට කොළ අත්ත රවුමේ වාඩි වී සිටින අයෙකු අසල නොදැනෙන සේ දිව යන අතර කොළ අත්ත තමාගේ පිටුපස තිබුන දැරිය වහා දුව ගොස් මේ කොළ අත්ත තිබූ දැරිය අල්ලා ගත යුතුය. එසේ නොහැකි වුනොත් මුලින් රවුමේ ගිය දැරිය විත් කොළ අත්ත තිබූ තැන හිස්වූ ඉඩේ වාඩි වෙනු ලැබේ.

එළුවන් කෑම

ස්ත්‍රි පුරුෂ වෙනසක් නොමැතිව සිංහල අලුත් අවුරුදු කාලයට සිදු වෙන මෙම ක්‍රීඩාව “එළුවන් කෑම , එළු කොටු බිදීම” යනුවෙන්ද හැදින්වේ. විසිපහක් තිහක් පමණ පිරිසක් මෙම ක්‍රිඩාවට සම්බන්ධ වේ. එළුවන් ලෙස දරුවන් කිහිප දෙනෙක්ද,එළුකොටු හිමියෙක්ද තෝරා ගැනේ. එළුවන් සහ එළුකොටු හිමියා මැදි කර ගෙන දරුවන් අත්වැල් අල්ලා ගෙන ආරක්ෂාව තර කරති.මෙහිදී ගායනා කරන කවි අතර…

එළුවන් කන්නයි මං ආවේ
එළුබෙටි කාපන් තුන්දීරේ…
බුලත් කොටන්නම් රාලහාමි දෙනවද එළුවා…
කොච්චර කෙටුවත් නොදෙමුව අපගේ එළුවා…

 

අන්තිමේදී කොටියා  අත්වැල් බිඳ ඇතුලට යන අතර කොටියා විසින් එළුවන් අල්ලා ගැනේ.

රබන් ගැසීම

සිංහල අලුත් අවුරුදු සමග වැයෙන රබන් සුරල් හඩ සිංහල අලුත් අවුරුදේ අනිවාර්ය අංගයක් විය. අතින් වැයෙන රබන් ක්‍රීඩාවේ දක්ෂයින්  කාන්තාවන් සේ සැලකුනත් පිරිමින්ද රබන් වයන අවස්ථා ඇත. තරඟයට රබන් වැයීම බලා සිටින පිරිසට මහත් ආශ්වාදයක් ලබා දෙනු ඇත.

මේවර කෙලිය

පත්තිනි දේවිය සමග සම්බන්ධව තිබෙන මේවර කෙලියේ  තේමාව වන්නේ නැති වුන පළදනාවක් සෙවීමයි. ක්‍රීඩිකාවන් රවුමට හිද සිටින අතර එක් අයෙක් මේ අන්දමින් කවියක් ගායනා කරයි.

සාර සදිසි පෙත හේන නෙලන කල
වල ගියෙදෝ මගෙ මේවරයා
නෑනෝ නුඹපල් නුඹෙ දරුවන් පල්
අප දුටුවේ නැත මේවරයා…
කොස්වතු කන්දේ කොස් කපනා දා
වල ගියෙදෝ මගෙ මේවරයා
නෑනෝ නුඹ පල් නුඹෙ දරුවන් පල්
අප දුටුවේ නැත මේවරයා…

 

අවසාන කවිය ගායනා කිරීමෙන් පසුව ඇය පළදනාව ගැනීමට නැමෙයි. එවිට එය පාගා ගෙන සිටින ක්‍රීඩිකාවෝ කණ්ඩායමක් දෙකක් වෙන අතර පළමුවෙන් පළඳනාව ලබා ගන්නා කණ්ඩායමේ ක්‍රීඩිකාවන් ජය ලබා ගනී.

ගොන් තරඟ

සිංහල අලුත් අවුරුදු කාලයේදී සිද්ධ වෙන මෙම ක්‍රීඩාව අතීතයේ හැදින්වූයේ “තිරික්කල රේස්” යන නමින්ය. මේ තරග වෙනුවෙන් ගොනා පමණක් නොව තිරික්කලයද යොදා ගෙන ඇත.

කොට්ටා පොර

වැඩිහිටි පිරිමින් වෙනුවෙන් වූ කොට්ටාපොර ගැසීම සිහල අවුරුදු ක්‍රීඩා අතර අනිවාර්ය අංගයකි. වෙල් එලියක හෝ සමතලා බිමක පිහිටුවන ලද පුවක්කොට මත සිට මෙම ක්‍රිඩාව සිදු වේ.

කඹ ඇදීම

කඹ ඇදීම ස්ත්‍රි පුරුෂ වෙනසක් නොමැතිව සිදු වෙන අවුරුදු ක්‍රීඩාවකි.කණ්ඩායම් ලෙසින් තරග කරන අතර ජවය ඇති කණ්ඩායම ජය ලබා ගනී. ජයගන්නා කණ්ඩායම පැත්ත මාරු කොට දෙවනුව තරග කරනු ලැබේ.

ඔන්චිලි පැදීම

කුඩා දරුවන් අතර ඉතා ප්‍රචලිත ඔන්චිලි පැදීම සිංහල අලුත් අවුරුදු කාලයේදී දරුවන්ට සතුට ලබා දෙන ක්‍රිඩාවකි.

ආගමික ක්‍රීඩා 

පොරපොල් ගැසීම

සිංහල අලුත් අවුරුදු කාලයට සිද්ධ වුනත් මෙය ආගමික පූජෝත්සවයක් බවට පත් ක්‍රීඩාවකි. ලෙඩ දුක් ස්වභාවික උවදුරු දුරු වෙන සේ දේවාශිර්වාදය ලබමින් සිදු වෙන ක්‍රීඩාවකි.

ඉස්සර කාලයේ අලුත් අවුරුදු නිවාඩුව ලැබෙන විටම ගේ අසල ඔන්චිල්ලාව බදින්න තාත්තා අමතක කරන්නේ නැහැ. මේ ඔන්චිල්ලාව ලිහන්නේ මැයි මාසයේ අලුත් පාසල් වාරය පටන් ගනිද්දී. අද නම් ගෙවල් ළග ඔන්චිල්ලා බඳින්න තරම් ශක්තිමත් ගස් නැහැ. ඒ නිසා ඇති වෙන අනතුරුත් තිබෙනවා. තවත් වතාවක ඔන්චිල්ලාවේ ලනුවට ගෙල හිර කර ගෙන පුංචි දැරියක් මරණයටත් පත් වුණා. මේ වගේ තත්වයක් තිබුනත් ඔන්චිල්ලා පැදීම සිරුරට ව්‍යායාම ලබා දෙන ක්‍රිඩාවක්. ඒ වගේම ඔන්චිලි පදින්නේ නිකම් නොවෙයි. ඒ වෙනුවෙන් වාරම් කවිත් ගායනා වෙනවා. මේ නිසා දරුවන්ගේ ගායනීය හැකියාවන්ද දියුණු වෙනවා.

ඔන්චිල්ලාවේ ඉතිහාසය

ඊශ්වර දෙවියන්ගේ අත්උදව්වට සිටි අසුර නැමැත්තා ඉතාම හිතවත්ව ඊශ්වර දෙවියන්ට සැලකීම් සිදු කළා. මේ අතර ඔහු දිනක් ඊශ්වර දෙවියන්ගෙන් තමන්ට වරයක් ඉල්ලා සිටියා. තමාට හොදින් උපස්ථාන කරන අසුරට ඔහු කැමැති වරයක් ඉල්ලා සිටින්නැයි ඊශ්වර දෙවියන් කියා සිටියා. අසුර ඉල්ලා සිටියේ අමුතුම වරයක්. ඔහු යම් කෙනෙකුගේ හිසට අත තැබූ විට ඔහු විනාශ වී යන වරයක් ඉල්ලා සිටියා. තමාට හිතවත් සේවකයා වෙනුවෙන් ඒ වරය ඊශ්වර දෙවියන් ලබා දුන්නා. ඒත් සිද්ධ වුනේ නොසිතූ දෙයක්. වරය ලබා ගත් අසුරයා ඊශ්වර දෙවියන්ගේ හිසට අත තබන්න සූදානම් වුණා. එයින් පසුව සිද්ධ වෙන දේ ඊශ්වර දෙවියන් දන්නා නිසා වහාම අසුරගෙන් මිදී දුවන්න පටන් ගත්තා. ඊශ්වර දෙවියන් අපහසුවට පත්ව සිටින අන්දම දුටු සක්දෙවියන්, ඔන්චිල්ලාවක් බැද ගෙන කාන්තාවක් විදිහට එහි පදින්න පටන් ගත්තා. අසුර එන මග තිබුන කාන්තාවක් පදින ඔන්චිල්ලාව දැක අසුර එතැන නැවතුනා.අනේ මේ කාන්තාවක් මෙහෙම ඉන්නේ ඇයි තමාගේම හිසට අත ගසා ගෙන අසුර ඔහුගෙන්ම ප්‍රශ්න කළා. අසුර එතැනම දැවී අලු වුණා. ඊහ්වර දෙවියන්ගේ ජීවිතය බේරුනා.

උංචිල්ලාව, අඃසිල්ලාව යන විවිධ නම් වලින් හැඳින්වෙන ඔන්චිල්ලා වර්ග කීපයක් තිබෙනවා.

වැල් ඔන්චිල්ලා

එලිමහනේ බදින වැල් ඔන්චිල්ලාව බිමින් ඉහලට අඩි 20 සිට 25 ක් උස ගසක බදිනවා. ශක්තිමත් කඹ දෙපොටක් යොදා ගෙන ඉදිකරන වැල් ඔන්චිල්ලාවේ ක්‍රිඩා කරන්නේ දරුවන් සහ යෞවනියන් වීමත් විශේෂයි. පත්තිනි දෙවියන් සිහිපත් කරමින් කවි ගායනා කරන අතර වැල් ඔන්චිල්ලාවේදී වාරු ගැනීම හැදින්වෙන්නේ “රුකුල් ගැනීම” විදිහටයි.

කතුරු ඔන්චිල්ලාව

කතුරු ඔන්චිල්ලාව බැඳීමට ශුද්ධ භුමියක් තෝරා ගන්නා අතර පත්තිනි දෙවියන් වෙනුවෙන් පුද පූජාවන් පවත්වනවා.කිලි හෙවත් අපිරිසිදු අයට මෙම ස්ථානයට ඇතුලු වීමට අවසර නැහැ.මේ ඔන්චිල්ලාව වෙනුවෙන් නියමිත දිග පළල තිබෙන අතර එය දින හතක් ඇතුලත සාදා අවසාන කරන්න ඕන. යම් විදිහකින් ඒ දින හත ඇතුලත සාදා අවසාන කර ගැනීමට බැරි වුනොත් පඩුරක් ගැට ගසා තව දින හතක් දෙවියන්ගෙන් ඉල්ලා සිටිනවා.

කතුරු ඔන්චල්ලාව සකස් කිරීමට පුවක් පටි සහ හොර ලෑලි යොදා ගන්නවා. හොර ලෑලි කතිරයක් වන සේ තබා පොලු වලින් ඒවා සම්බන්ධ කර ගෙන පුවක්පටි රවුමට සිටින සේ තබා ගැට ගසා ගන්නවා. හරහට බදින ලද පොලු පාගන විට ඔන්චිල්ලාව කැරකෙනවා. එක් වතාවකට අට දෙනෙකුට කතුරු ඔන්චිල්ලාවේ ගමන්ගත හැකියි. ඒ අතර දෙදෙනෙක් විසින් ඔන්චිල්ලාව කරකවනවා. පදින විට බුදුගුණ කවි, තුන්සරණ කවි සහ දෙවියන්ට පිං දෙන කවි ගායනා කරන අතර ඒවාට අත්වැල් අල්ලන අයද  සිටිති. කතුරු ඔන්චිල්ලාව දින සතකින් ගලවනවා. පත්තිනි දෙවියන් මුල් කර ගෙන සිදුවෙන මෙම කතුරු ඔන්චිල්ලා පැදීමේ අවසානයේදී වස් දොස් නැසීමක් විදිහට කෝලම් රංගනයක්ද ඉදිරිපත් කරනවා.

බඹර ඔන්චිල්ලාව

කුඩා දරුවන් වෙනුවෙන් ඉදි කරන මෙම බඹර ඔන්චිල්ලාව ඉදි කරන්නේ  කෙලින් සිටවනු ලබන ලී කොටයක දෙපැත්තට යන සේ ලෑල්ලක් සවි කරනවා. එම ලෑල්ල දෙපැත්තේ ඔන්චිල්ලාව බදිනවා. පුද්ගලයෙක් විසින් මෙය කරකවන විට දෙපස ඔන්චිල්ලාවේ දෙන්නා දෙපැතත්ට කැරකැවෙනවා.ඔන්චිල්ලා පදින විට ගැයෙන වාරම් කවි මගින්ද පෙනී යන්නේ පදින අයගේ ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් ඔවුන් නිතරම ආගම ධර්මය මුල් කර ගෙන කටයුතු කළ බවයි.

සරණයි සරණයි බුද්ධං සරණයි
සරණයි සරණයි ධම්මං සරණයි
සරණයි සරණයි සංඝං සරණයි
සරණයි සරණයි මේ තුන් සරණයි…