කෑමකට එළියට යාම බොහෝ පවුල් වල සිටින දරුවන් හා වැඩිහිටියන් සඳහා විනෝදජනක අවස්ථාවකි. ඒ නිසාවෙන් ම දරුවන් තම දෙමවුපියන් හට එළියට ගොස් කෑමවේලක් ලබා ගැනීමට නිතර යෝජනා කරති. නමුත් චර්යාත්මක ගැටළු ඇති දරුවන් උදාහරණ ලෙස ඔටිසම්, ඌණ අවධාන හා අධි ක්‍රියාකාරී දරුවන්, විවිධ සින්ඩ්‍රෝම් සහිත දරුවන් ආදී බොහෝ පිරිසකට මෙය විනෝදජනක නොවනු ඇත. ඒ නිසාවෙන් ම දෙමවුපියන් ද මෙම දරුවන් සමඟ එළිය ට ගොස් ආහාර ගැනීමේ දී ඇති වන ගැටළු නිසා මෙම අවස්ථාවන් මඟ හැරීම හා උත්සුකව කටයුතු නොකිරීම සුලභ කරුණකි. නමුත් කිව යුතුම කරුණ වන්නේ මෙම දරුවන් හට මෙවන් අවස්ථාවන් මඟ හැරිම වෙනුවට මෙවන් සුවිශේෂී අවස්ථාවන්සඳහා මුහුණ දීමට, එහිදී ඔවුන්ගේ හැසිරීම් කළමනාකරණය කර ගැනීමට, විවධ අත්දැකීම් වලට මුහුණ දීමට, සමාජීය කුසලතා වර්ධනයට, විවධ පරිසරයන්ට අනුවර් තනය වීමට දරුවන් උනන්දු කල යුතුමය.
අප කෙසේ පැවසුවත් දෙමවුපියන් හට ඇති ගැටළු බොහෝ පවතී. ආගන්තුක පරිසරයේදී දරුවාගේ හැසිරීම වෙනස් වීම, එක තැනක වාඩි වී ආහාර ගැනීම ගැටළු කාරී වීම, අවන්හලේ සිටින අනෙකුත් පිරිස් දරුවා දෙස වෙනස් ලෙස බැලීම, දරුවා වෙනස් වූ ආහාර රස විදීම ට අකමැති වීම ආදී බොහෝ ගැටළු දෙමවුපියන් හට පවතී. නමුත් මෙවන් ගැටළු නිසා ඔබේ දරුවාට මෙම අවස්ථාවන් මඟ නොහැර සහභාගී වීමට උපක්‍රම කිහිපයක් පහතින් සාකච්චා කරමු.
- සූදානම් වන්න.
වැඩිහිටියන් වන අප හට අවන්හලකට ගොස් ආහාර ලබා ගැනීම මහත් ආශ්වාදයක් ගෙන දෙයි. එහිදී අප ට ඇණවුම් කල ආහාර ලැබෙන තුරු සතුටු සාමිචියේ දීම, ඡායාරූප ගැනීම ආදී බොහෝ දේ විනෝදජනක වුවද ඔබේ දරුවාට එය විනෝදජනක නොවනු ඇත. එමනිසා දරුවා හට ඔහුගේ/අයගේ අවධානය එක තැනක රඳවා ගෙන සිටිය හැකි නිවසේ දරුවා අශාවෙන් කරනු ලබන ක්‍රියාකාරකම් කිහිපයක් සූදානම් කර ගන්න. උදාහරණ ලෙස චිත්‍රයක් පාට කිරීම, ඇමුණුම් ක්‍රියාකාරකමක්, Puzzle එකක් ආදී දරුවා ප්‍රිය කරන යමක් මේ සඳහා සුදුසු වේ. එහිදී කෑම ලැබෙන තුරු හෝ දරුවා එක තැනක රඳවා තබා ගැනීමට මෙය ඔබට පිටුවහලක් වනු ඇත.
- ආසන සැකසීම පිලිබඳ සලකිලිමත් වන්න.
දරුවා හට පහසුවෙන් වාඩි විය හැකි මෙන්ම පහසුවෙන් නැගිට යා නොහැකි ආකාරයේ පුටුවක් එනම් ඇතුලේ වැඩි විය හැකි පුටුවක් යොදා ගත හැකි නම් වඩාත් සුදුසු වේ. තවද දරුවා අභියෝගාත්මක හැසිරීම් වල නිරත වනවා නම් ඔහුගේ/අයගේ පුටුව තබන ස්ථානය ගැන සිතන්න. තවද දරුවා දේවල් විසි කරනවා නම් ඔවුගේ ආසන්නයේ ඇති දේවල් පිලිබඳ සැලකීමත් වන්න.
- පැහැදිලි හා සරල උපදෙස් ලබා දෙන්න.
වැඩිහිටියන් ලෙස අප ලබා ඇති අත්දැකීම් සමඟ ආගන්තුක ස්ථානයක ආහාර ගැනීමේ ආචාර විධි පිලිබඳ ව අප බොහෝ දැනුවත්. නමුත් දරුවා හට මේ පිලිබඳ ඇත්තේ අඩු දැනුවත්බවක් හා අඩු අත්දැකීම් ප්‍රමාණයක්. එමනිසා ඔබ දරුවා හට නිශ්ශබ්ධ වීමට, ඇත සේදීම ආදී ව්විධාන හා ඊලග ට සිදුවන්නේ කුමක් ද යන්න පිළිබඳවත් නිතර සරල ව හා පැහැදිලි ව කියා දෙන්න. මේ සඳහා ඔබට පින්තුර කාඩ් පත් වුවද ආධාරක ලෙස භාවිතා කල හැකිය.
- දරුවාගේ යහපත් හැසිරීම් ධනාත්මක ව අගයන්න.
මෙම කාල සීමාව තුලද දරුවා කරන ලබන සෑම ධනාත්මක දෙයක් ම වාචිකව හෝ සුළු වශයෙන් හෝ අගයන්න. මේ සදහා ඔබට Reward chart එකක් රැගෙන යාම, ඇසුරුම් කර සුළු ත්‍යාග රැගෙන යාම වුවද සිදු කල හැකිය.
- අභියෝගාත්මක හැසිරීම ඒ ඒ අවස්ථා වලදී ම සුදුසු ලෙස ආමන්ත්‍රණය කරන්න.
දරුවා ගැටලුකාරී හැසිරීම් පෙන්නුම් කරන විට එය ධනාත්මකව සිතා දරුවා ට තේරුම් කිරීම, දරුවා හට ලබා දී ඇති ත්‍යාගයක් හෝ Reward chart හි ඔබ ලබා දී ඇති ස්ටිකර් එකක් ඉවත් කිරිම ආදී දේ තුලින් දරුවා කරනු ලබන්නේ අවස්ථාවට නුසුදුසු දෙයක් බවත් එමනිසා එම ක්රියා අගය නොකරන බවත් අවබෝධ කර දීමට උත්සහ කරන්න.
- පුහුණු වන්න, පුහුණු වන්න. නැවතත් පුහුණු වන්න.
ඔබේ දරුවා තාමත් එළියට රැගෙන ගොස් ආහාර ගැනීමට ලෑස්ති නැති හෝ අවශ්‍ය කුසලතා දියුණු වී නොමැති බව ඔබ සිතන්නේ නම් නිවසේ ආහාර ගන්නා මේසයේ සිට මෙම දේවල් දිගින් දිගටම පුහුණු වන්න. ඉන්පසුව පළමුව අවම පිරිසක් පැමිණෙන අවන්හලකට රැගෙන යන්න. එහිදී ද දරුවා සමඟ පුහුණු වන්න.
තවද, මෙය ඔබගේ පළමු දිනයේදීම සැබෑ නොවීමට ඉඩකඩ ඇත. එමනිසා ඔබ උත්සහ වන්තව දරුවා සමඟ දිගින් දිගටම පුහුණු වන්න. දරුවාගෙන් දරුවා හට මෙම පියවරයන් වෙනස් විය හැකි අතර තවදුරටත් ඔබගේ චිකිත්සකවරුන් ගේ සහය ලබා ගැනීම ඔබට සිදු කල හැකිය.
කථන හා භාෂා චිකිත්සක සජිනි පෙරේරා මහත්මිය විසිනි.
