ඉතිහාසය, වර්තමානයේදීත් නැවත නැවතත් අපිට අහන්න දකින්න ලැබෙන කොට ඇතැම් දේ ගැන ඒ කාලෙට වඩා අද හොඳයි කියලා අපට කතා කරන්න පුළුවන් බොහෝ දේ නොයෙක් රෝග තත්ත්ව සමග අපට හමු වෙනවා. ඒ වෛද්‍ය විද්‍යාවේ වගේම තාක්ෂණයේ දියුණුවත් නිසයි. අන්න එතැනදී ඉතිහාසයේදී බිය මුසු වුණු හැඟීමක් සමග කතා බහ කළ බොහොමයක් රෝග ගැන අද වන විට කිසිදු බියකින් තොරව කතා බහ කරන්නට තරම් අප වාසනාවන්ත වී සිටිනවා. මේ සඳහා හොඳම උදාහරණයක් ලෙස ලාදුරු රෝගය දැක්විය හැකියි. නිට්ටාවට සුව කළ නොහැකි රෝගයක් ලෙස නම් කෙරුණු ලාදුරු රෝගය වෙනුවෙන් කලා නිර්මාණ පවා බිහි වූවා. ලාදුරු නිසා මිනිස් සිරුර යම් ආකාරයක විරූපි බවකට පත් වන නිසා බොහෝ දෙනෙක් මේ රෝගයට විශාල බියක් දැක්වූවා. සුව කළ නොහැකි නිසාත් බෝ වන රෝගයක් නිසාත් ලාදුරු රෝගීන් වෙන් කොට ජීවත් වීමට සැලැස් වූ අතීතයක් ලොව පුරා පැවතුණා.
ආචාර්යතුමනි, අදටත් ඒ තත්ත්වය එලෙසමද?
අතීතයේදී ලාදුරු රෝගය හැදුනට පස්සේ සුව කරන්න ප්‍රතිකාර තිබුණේ නැහැ. බොහෝ විට ලාදුරු රෝගය හැදුණු අයෙක් වගේම ඒ පවුලේ සාමාජිකයනුත් සමාජයෙන් කොන් වුණා. නමුත් අද වෙද්දී ලාදුරු කියන්නේ කල් තියා හඳුනා ගැනීමෙන් නිට්ටාවටම සුව කළ හැකි රෝගයක්. ඒ බව අපේ සමාජයත් හොඳින් දන්නවා. අද වන විට අපි ලාදුරු රෝගයට කිසිසේත්ම බිය විය යුතු නැහැ.
ලාදුරු රෝගයේ රෝග ලක්ෂණ මොනවද?
මයිකො බැක්ටීරියම් ලෙප්රේ කියන බැක්ටීරියාව හේතුවෙන් ස්වසන පද්ධතිය ආශ්‍රිතව සෙම සහ බිඳිති නිරෝගී පුද්ගලයෙකු වෙත ගමන් කිරීම නිසා ආසාදනය වෙන ලාදුරු රෝගයේදී මූලික රෝග ලක්ෂණය විදියට හිසේ හැර සිරුරේ වෙනත් ඕනෑම ස්ථානයක ඇති විය හැකි සංවේදනවලින් තොර සමේ පැහැයට අඩු පැහැයකින් යුත් ලප ඇති වීම දැක්විය හැකියි. ඒ පැල්ලම් ඇතැම් විට ඉස්සුණු/සමතලා වූ ස්වභාවයකින් යුක්තයි. සන්වේදන නොදැනීම හේතුවෙන් විශාල පෙස තුවාල ඇති වීම දැකිය හැකියි.
අතීතයේදී බොහෝ දෙනෙක් සිතු පරිදි ලාදුරු රෝගය නිසා ඇඟිලි හැලී යන බව වුවත් එහිදී සිදු වන්නේ අවශෝෂණය වීමක් මිස ඇඟිලි හැලීමක් නොවෙයි. මේ තත්වය ඇස්වලටත් බලපෑ හැකියි.
බැක්ටීරියාවකින් ඇති වන ලාදුරු රෝගය සඳහා භෞතික චිකිත්සක ප්‍රතිකාර ක්‍රම මගින් සහනයක් සැලසෙන්නේ කොහොමද ?
ලාදුරු කියන්නේ සමට වගේම ස්නායුවලටත් බලපාන රෝගයක්. ලාදුරු ඇති කරන බැක්ටීරියාව මගින් සිරුරේ පර්යන්ත ස්නායු පද්ධතියට බලපෑම් ඇති කරනවා. ඒ අවස්ථාවේදී ස්නායු උත්තේජනය කරමින් යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම භෞත චිකිත්සාව මගින් සිදු කරනවා.
- ස්නායු වල ගැටලු නිසා පේශි අගාධයට පත් වී නොයෙකුත් සංකූලතා ඇති වෙනවා. නිසි භෞත චිකිත්සක ක්‍රම අනුගමනය කරමින් මේ තත්ත්වයන් මගහරවා ගත හැකියි.
- ස්නායු දිගේ විද්යුත් උත්තේජන දෙමින් ගමන් නොගන්නා පණිවිඩ කෘතිමව යැවීම මගින් ස්නායු උත්තේජනය ඇති කළ හැකියි
- ව්‍යායාම හරහා පේශි දිග අරින්න, ශක්තිමත් කරන්න ස්නායුවල සමායෝජනය ඇති කිරීම කළ හැකියි
- විකෘතිතා ඇති වීම වලක්වා ගැනීමට විශේෂ ආධාරක ඇති අතර (ඇඟිලි නැමෙන එක ඇඟිලි දිග ඇරෙන එක සිදුකරමින් ඇඟිලි ක්‍රියාත්මක කිරීම) කෘතිමව අදාල ක්‍රියාකාරකම් සිදු කිරීම කළ හැකියි.
- දෑතේ මෙන්ම පාදවල ඇතිවන සියලුම ගැටලු සඳහා භෞතික චිකිත්සක ප්‍රතිකාර ක්‍රම යොදාගත හැකියි
- මුහුණේ ස්නායුව අඩපණ වූ විට මුහුණේ ස්නායු ශක්තිමත් කිරීමට එම ස්නායු උත්තේජන කරමින් ව්‍යායාම ලබා දීම හෝ සක්‍රීය ව්‍යායාම යොදා ගනිමින් මුහුණ වෙනස් නොවී පේශි ශක්තිමත්ව තබා ගත හැකි භෞතික චිකිත්සක ක්‍රම වෙත රෝගියා යොමු කරයි
ලාදුරු රෝගයේ මූලික අවස්ථාවේ සිටින රෝගියෙක් පවා භෞතික චිකිත්සක ක්‍රම වලට යොමුවීම අවශ්ය ද?
සංකූලතා ඇති වෙන්න පෙර රෝගය හඳුනා ප්‍රතිකාර වෙත යොමු වුවොත් භෞත චිකිත්සක ප්‍රතාකාර අවශ්ය වෙන්නේ නැහැ. ලාදුරු රෝගයේ අවස්ථා තුනක් තියෙනවා. පළමු මට්ටමේදී බැක්ටීරියාව ශරීරයේ තිබුණත් කිසිම රෝග ලක්ෂණයක් පෙන්නවන්නේ නැහැ. නමුත් දෙවන මට්ටමේදී සිරුරේ කොහේ හෝ තැනක හිරිවැටීමක් හෝ පෙන්විය හැකියි. තුන්වන මට්ටම වන විට ලප කැලැල්වල සන්වේදන අඩු වීම දැකිය හැකියි. ඒ වන විට වත් වෛද්‍ය උපදෙස් වෙත යොමු වීම ඉතාම වැදගත් වෙනවා. ඒ වගේම භෞතික චිකිත්සකවරයෙකු හමුවෙලා ඉදිරියේදී සංකූලතා වැඩි විය හැකි නිසා ඒවා වළක්වා ගන්න උපදෙස් ලබාගන්න ඕනෑම රෝගියෙකුට හැකියාව තියෙනවා. වැදගත්ම දේ සංවේදන අඩු වන තුරු නොඉඳ හැකි ඉක්මනින් වෛද්‍ය උපදෙස් ලබා ගෙන රෝගය වළක්වා ගැනීමයි.
ලාදුරු රෝගය නිසා ඇඟිලි/කන් හැලෙනවා කියන සමාජයේ තිබෙන අදහස ඇත්තක්ද?
ඇඟිලි/කන් හැලීමක් වෙන්නේ නැහැ. සිදු වෙන්නේ ඒවා ක්ෂය වී යාම. වෙලා යනවා හීන වෙලා යනවා .
ඒවා කුමන ක්‍රමයකින් හෝ නැවත යථා තත්ත්වයට ගැනීමට හැකියාව තිබෙනවාද?
කණගාටුවෙන් වුවත් ඇත්ත කිව යුතුයි, එවැනි තත්ත්වයට පත් වූ පසුව නම් යථා තත්ත්වයට පත් කිරීමට කිසිදු ක්‍රමයක් නැහැ. වාසනාවකට මෑත කාලයේදී නම් ඇඟිලි/කන් ක්ෂය වී යන තරමට සංකූලතා ඇති වූ රෝගීන් දකින්නට නැති තරම්. ලාදුරු මර්දන ව්‍යාපාරය මගින් සිදු කෙරෙන දැනුවත් කිරීම් හරහා ජනතාව දැනුවත් වන නිසා හෝ අද වන විට රෝගීන් ප්‍රතිකාර වෙත යොමු වීම සතුටක්.
වාර්තාවලට අනුව ලංකාවේ වසරකට දෙදහක් පමණ ලාදුරු රෝගීන් හමු වෙනවා. ඔවුන් භෞති චිකිත්සක ප්‍රතිකාර සඳහා යොමු වෙනවාද?
ඔව්.. ඇතැම් අවස්ථාවල රෝගීන් දැනුවත් වෙලා එනවා. ඒ වගේම වෛද්‍යවරුන් හරහා වෙනවා .ඉතින් අපි ඔවුන්ට හොඳ සේවාවක් ලබා දෙනවා. අද වෙද්දී සංකූලතා අවමයි. මෑතකදී මේ වගේ සංකූලතාවයක් තියෙන කෙනෙක් දැකලම නැහැ. මොකද අපේ රටේ බොහෝ දෙනෙක් සෞඛ්‍ය ගැන උනන්දුයි. අන්න ඒ නිසාම සුවකිරීමට ඇති අවස්ථාව හැකියාව වැඩියි. සමේ ඇති වෙන ලපයක් දිහා බලලා අපිට කියන්න අමාරුයි ඒක ලාදුරු නිසාද නැත්නම් අළුහම් නිසාද කියන දේ. ඉතිං ඔවුන් පුංචි ලපයක් හරි පැල්ලමක් හරි ආවත් වෛද්‍යවරයෙක්ට කියල පරික්ෂා කරගන්න පෙළඹෙනවා. ඒක හොඳ ප්‍රවණතාවයක්.
භෞතික චිකිත්සක ක්‍රම මඟින් ප්‍රතිකාර ලබාගන්නට පුළුවන් මෙතැනදි බස්නාහිර පළාත විතරක් නෙමෙයි ලංකාවේ විවිධ ප්‍රදේශවල මේ රෝගීන් හඳුනා ගැනීමේ හැකියාවක් තියෙනවා. ඔවුන්ට අවස්ථාව තියෙන්නේ කොහොමද කියලා නැවත මතක් කරමු අපි වටින නිසා. කොළඹ විතරක් නෙමෙයි රිච්වේ ආර්යා රිජ්වේ ආර්යා ළමා රෝහලේ විතරක් නෙමෙයි මේක තියෙන්නේ කියන එක මතක් කරමු.
යම් පුද්ගයෙකුට භෞත චිකිත්සක ප්‍රතිකාර අවශ්ය නම් ඒ සඳහා ඔහු/ඇය යා යුතු කොතැනටද?
ලංකාවේ ඕනෑම මහ රෝහලක වගේම ඕනෑම දිස්ත්‍රික් රෝහලක භෞතික චිකිත්සක සායන තියෙනවා. වර්ග සැතපුම් දහයක් පහළොවක් ඇතුළත භෞතික චිකිත්සකවරයෙකු හමුවිය හැකි ආකාරයට ඒවා සැලසුම් කොට තිබෙනවා. මේ ආකාරයෙන් ලාදුරු මර්දන ව්‍යාපාරය මගින් මේ රෝග තත්ත්වය පාලනය කිරීමට විශාල මෙහෙවරක් ඉටු කරනවා. ලාදුරු රෝගය වසංගත තත්ත්වයකට පත්වන්නට ඉඩ නොදී වාළක්වාගෙන සිටීම අපේ රටේ සෞඛ්‍ය ක්ෂේත්‍රය ලැබූ විශාල ජයග්‍රහණයක් බව නිව යුතුමයි.
විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:
ජාලිය උඩුවැල්ල
භෞතචිකිත්ස අධිකාරී
රිජ්වේ ආර්යා ළමා රෝහල
කොළඹ
