කොවිඩ් තුන්වෙනි රැල්ලත් සමඟ දරුවන් සෑහෙන සංඛ්‍යාවක් ද එම රෝගී තත්ත්වයට මුහුණ දී ඇත. වැඩිහිටියන්ට සාපේක්ෂව කෝවිඩ් වැළඳීමේ හැකියාව දරුවන්ට අඩු නමුත් ඕනෑම දරුවකුට මෙම රෝගය වැළඳිය හැකිය. බොහෝ දරුවන් රෝග ලක්ෂණ පෙන්නුම් නොකරන අතර, තවත් බහුතරයක් මද රෝග ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරයි. නමුත් දරුවන් ද උග්‍ර කෝවිඩ් රෝග තත්ත්වයකට පත්වී අසාධ්‍ය විය හැකි අතර සංකූලතා සහ මරණ පවා ඇතිවිය හැකිය. පෙනහලු රෝග, හෘද රෝග, වකුගඩු රෝග, අක්මා රෝග, පිළිකා, වෙනත්  නිදන්ගත රෝග වලින් පෙළෙන සහ ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ දුර්වලතා සහිත දරුවන් හට අවදානම වැඩිය.

සමහර දරුවන්ට කෝවිඩ් රෝගය හා සබැඳිව Multisystem Inflammatory Syndrome in Children (MIS-C) නම් බහු ඉන්ද්‍රීය අකර්මණ්‍යතා තත්ත්වය ද ඇති විය හැක. මෙම තත්වය ඇති වන්නේ ඇයිද කියා තාමත් නොදනී. මෙයින්ද  දරුවා අසාධ්‍ය විය හැකියි. බොහෝ දෙනා සුවවේ. ඇතැම් විට මාරාන්තිකයි.

මේ නිසා අපගේ දරුවන්ට කෝවිඩ් රෝගය ඇතිවීම වළක්වා ගැනීම දෙමාපියන්ගේ සහ සියලු වැඩිහිටියන්ගේ වගකීම වේ.

සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශයේ, පවුල් සෞඛ්‍ය කාර්යාංශය සහ ශ්‍රී ලංකා ළමා රෝග විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන්ගේ සංගමය දෙමාපියන්ගෙන් සහ අනෙකුත් ජනතාවගෙන් පහත උපදෙස් පිළිබඳව අවධානය යොමුකොට ඒවා අනුගමනය කිරීමට මෙයින් ඉල්ලා සිටිනු ලැබේ.

සියලු සෞඛ්‍ය පුරුදු ඔබ විසින්ම ඒ ආකාරයෙන්ම අනුගමනය කරමින් ඒ සඳහා යොමු වීමට දරුවන්ටද ආදර්ශය ලබා දෙන්න.

• දරුවන් අනවශ්‍ය ලෙස නිවසින් පිටතට රැගෙන යාමෙන් වළකින්න. අනවශ්‍ය ගමන් බිමන් සඳහා දරුවන් සහභාගී කර නොගන්න.
• අවුරුදු දෙකට වැඩි සෑම දරුවකුටම මුව ආවරණ පැළඳීම අත්‍යවශ්‍යයි. අවුරුදු දෙකට අඩු දරුවන් අනෙකුත් පුද්ගලයින්ගෙන් ඈත්කර තබා ගන්න. සිප ගැනීමට හෝ තුරුළු කර ගැනීමට ඉඩ නොදෙන්න.
• සබන් හෝ විෂබීජ දියරයකින් නිතර දැන්  සෝදවන්න.
• කැස්ස හෝ කිඹුහුන් යාමේදී වැලමිට, ලේන්සුවක් හෝ ටිෂු එකක් භාවිතා කරන්න.
• විෂබීජ නාශකවලින් දරුවන් නිතරම අල්ලන ස්ථාන සහ අනෙකුත් දේවල් පිරිසිදු කරන්න.
• අනෙකුත් දරුවන් සමග දුරස්ථ ක්‍රමවේද මගින් සම්බන්ධ වීමට උදව් කරන්න.
• දරුවන්ගේ ඇති විය හැකි මානසික අසමතුලිතතා අවම කර ගැනීම සඳහා ඔවුන් සමග විවිධ ක්‍රියාකාරකම්වල නිතරම නියැලෙන්න.
• නිවසේ කෝවිඩ් රෝගියකු හෝ එම රෝග ලක්ෂණ සහිත පුද්ගලයෙක් සිටී නම් දරුවන් එම පුද්ගලයා ගෙන් ඈත් කර තබන්න.
• පවුලේ කිසියම් අයෙක් නිවසින් පිටතට ගොස් ආපසු පැමිණි විගසම දරුවන් තුරුළු කර ගැනීමෙන් හෝ සිප ගැනීමෙන් වලකින්න.
• දරුවන් තුළ කෝවිඩ් රෝගයට අදාළ යම් රෝග ලක්ෂණයක් මතු වුවහොත් ඉතා ඉක්මනින් වෛද්‍ය උපදෙස් සඳහා යොමු වන්න.

ඔබගේ දරුවාට කොවිඩ් නොවන වෙනත් රෝගී තත්ත්වයක් ඇතිවුවද වෛද්‍ය උපදෙස් නොපමාව ලබා ගන්න. මෙම උපදෙස් අනෙකුත් දෙමාපියන් සමඟ ද හුවමාරු කරගන්න.

සෞඛ්‍ය අමාත්‍යංශයේ, පවුල් සෞඛ්‍ය කාර්යාංශය සහ ශ්‍රී ලංකා ළමා රෝග විශේෂඥ වෛද්‍යවරුන්ගේ සංගමය

”ජීවිතයේ කවදා හරි දවසක ඔබටත් ලොකු අසරණ කමක් දැණුනු අවස්ථා තිබිලා ඇති. අනේ මට කාත් එක්ක හරි මගේ මේ ප්‍රශ්නේ කතා කරන්න තිබ්බ නම්. මං කියන දේ අහගෙන ඉන්න කෙනෙක් හිටිය නම් කියලා ඒ වෙලාවට ඔබටත් හිතිලා ඇති. ඔබ අවට කොයිතරම් අය හිටියත් ඔබට අවශ්‍ය වෙන්නේ ඔබ කියන දේ අහන්න පුළුවන් කෙනෙක්. විනිශ්චයකින් තොරව ඔබේ කතාව අහගෙන ඉන්න පුළුවන් කෙනෙක්”

මේ වැඩිහිටි අපේ කතාවක් විතරද?

නැහැ… මේක අපේ දරුවන්ටත් ඇති විය හැකි තත්ත්වයක්. අපේ දරුවොත් අසරණ වෙන අවස්ථා තියෙනවා. ඔවුන්ටත් සමහර වෙලාවට හිතෙනවා අනේ මම කියන දේ අහගෙන ඉන්න මාව තේරුම් ගන්න පුළුවන් කෙනෙක් හිටිය නං කියලා. 

දෙමාපියන් විදියට සමහර වෙලාවට අපේ කාර්යබහුල ජීවිතය තුළ අනෙක් හැම වගකීමකට මුල් තැන දෙද්දී අපිට අපේ දරුවෝ මගහැරෙන අවස්ථා තියෙනවා. ඒක හිතා මතා කරන දෙයක් නෙවෙයි. ඒ වගේම දෙමාපියන් එහෙම වෙහෙසෙන්නෙත් දරුවන් වෙනුවෙන්මයි. ඒත් අපේ ආර්ථික ගැටලු එක්ක අපි නොදැනම අපිව වැටෙන්නේ එතැනට. මේ හේතුව නිසාම ගොඩක් වෙලාවට අපිට අපේ  දරුවෝ මගහැරෙන අවස්ථා තියෙනවා. දරුවන්ට අවශ්‍ය තරම් කාලය දෙන්න බැරි වෙන අවස්ථා තියෙනවා.

අපේ දරුවන්ට අපිව කොයිතරම් දුරට අවශ්‍යද? 

කථන හා භාෂා ව්‍යාධිවේදීවරයෙක් ලෙස සේවය කරන මා වෙත පැමිණෙන බොහොමයක් දරුවෝ හිතවත් වීමෙන් පසු තමන්ගේ ගෙදර සිදුවෙන දේවල් සම්බන්ධව අත්දැකීම් මා සමග බෙදාහදා ගන්නවා. මේ දරුවන්ගෙන් වැඩි දෙනෙක් කියන්නේ ”අම්මයි තාත්තයි උදේ ගෙදරින් ගියාම ගෙදර එද්දී ගොඩක් රෑ වෙනවා” කියලයි. ඒ වෙනකන් දරුවෝ එක්කෝ ආච්චි එක්ක නැත්නම් සහායකයෝ එක්ක කාලය ගත කරනවා. මෙන්න මේ අත්දැකීම් එක දරුවෙක්ගේ ජීවිතය වෙද්දී තවත් දරුවෙක් අම්මා තාත්තා එක්ක තමා කරපු දේවල්වල අත්දැකීම් ගැන පාසැලේදී කතා බහ කරනවා. ඔවුන් අම්මා එක්ක ඉවුම් පිහුම් කළ හැටි, තාත්තා එක්ක කාර් එක සෝදපු හැටි, එහමෙත් නැතිනම් ගමන් බිමන් ගිය හැටි දරුවෝ යාළුවෝ එක්ක කතා කරනවා. මේ දේ දෙමාපියන්ගේ මැදිහත් වීම අඩු දරුවෙකු‍ගේ හිතට දනවන්නේ වේදනවාක්. අම්මා තාත්තා එක්ක කාලය ගත කරන්න ඉඩක් නැති දරුවෙක්ට ”අනේ… අපේ තාත්තත් මාත් එක්ක මගේ ළඟ හිටිය නම්… අනේ අපේ අම්මත් මගේ ළඟ හිටිය නම්” කියලා හිතෙන අවස්ථා බොහොමයි. 

මේ වයසස අවුරුදු 6ක වගේ දරුවෙක් මා එක්ක කියපු එයාගේ කතාව

”එයාගේ තාත්තා ප‍්‍රධාන පෙළේ ව්‍යාපාරිකයෙක්. එයාට මල්ලියෙක් ඉන්නවා. අම්මා මල්ලී එක්ක කාර්යබහුල වුණාම මේ දරුවා එක්ක ඉන්න කවුරුවත් නැහැ. තාත්තා උදේම වැඩට ගියාම ආයෙ එන්නේ රෑ වෙලා. එයා එද්දි මම නිදි. පහුවදා උදේටත් මම නැගිටිද්දී තාත්තා ගිහිං. සමහරක් ඉරිදා දවස්වලට මං තාත්තව දකිනවා. ඒ එදාට තාත්තා චුට්ටක් පරක්කු වෙලා ගෙදරින් යන නිසා. ඒත් එදාටත් තාත්තා ගෙදර එන්නේ ගොඩක් රෑ වෙලා”

දරුවා ඒ කතාව ලේසියෙන් කිව්වට මං දැක්කා මුහුණේ ගොඩක් දුක්බර කතාවක් හැංගිලා තියෙන බව. මේ දරුවට සෙල්ලම් බඩු පිරුණු ලොකු සෙල්ලම් බඩු කාමරයක් තියෙනවා. ඒත් මේ දරුවා ඒ කිසිම සෙල්ලම් බඩුවකින් සතුටු වෙන්නේ නැහැ. ඔහුට  ඕනේ ඔහුගේ අම්මයි තාත්තයි ඔහුත් එක්ක ගත කරන කාලය. ඉතින් ඔහු මට කියනවා,

 ”මට කොච්චර සෙල්ලම් බඩු තිබ්බත් මං ආසයි මෙහේ ඇවිල්ලා අංකල් එක්ක සෙල්ලම් කරන්න කියලා. මං ඇහුවම ඇයි කියලා. නෑ අංකල් මාත් එක්ක සෙල්ලම් කරනවනේ. ඒක නිසා මං ආසයි අංකල් එක්ක සෙල්ලම් කරන්න කියලා. ඒත් අපේ අම්මටයි තාත්තිටයි සෙල්ලම් කරන්න වෙලාවක් නෑනේ” ඒ වචන ටික කියන්නේ හරිම හිතේ තියෙන ලොකු දුකකින්.ඔබේ දරුවා ඒ අත්දැකීමට පත් වෙනවා දකින්න ඔබ කැමති නැතිව ඇති.

මේ ලෝකෙට අපේ දරුවෝ එන්නේ අපේ කැමැත්තට. අපේ සතුට වෙනුවෙන් මේ ලෝකේට එන ඒ දරුවන්ට හොඳ නරක කියා දෙන එක, හොඳ අධ්‍යාපනයක් දෙන එක, හොඳ ඇඳම් පැළඳම්, හොඳ ආහාර වගේ මේ දේවල් දෙන එක විතරක්ම නෙමෙයි අපේ යුතුකම. ඔවුන් සමග ලස්සන මතක ගොඩනඟන්න, ඔවුන්ට අපේ ජීවිතේ වටිනාම කාලය පිරිනමන්න අපිට පුළුවන් නම් ඒ තමයි අම්මෙක් තාත්තෙක් විදියට අපිට අපේ දරුවා වෙනුවෙන් කළ හැකි ලොකුම ආයෝජනය.

ඔබ දරුවගේ උපන් දිනයට, එහෙමත් නැත්නම් දරුවා විභාගයක් සමත් වුණාම ලොකු මුදලක් වියදම් කරලා තෑගි ගෙනත් දෙනවාට වඩා දරුවා ගොඩක් ආස වේවී ඔබට පුළුවන් නම් ඔබේ දරුවා සමග දවසක් ගත කරන්න. දරුවත් එක්ක පොඩි සෙල්ලමක් කරන්න. දරුවව කරේ තියාගෙන ගේ වටේ රවුමක් යන්න. ඒ වගේ මිහිරි මතක ඔබේ ජීවිතේ අනිවාර්යයෙන් තියෙනවා ඇති. මම මේ කතාව කියද්දී ඔබට මතක් වෙනවා අති ඔබේ තාත්තත් එක්ක ඔබේ අම්මත් එක්ක කොච්චර ලස්සන කාලයක් ගත කරාද කියලා. හැබැයි ඒත් එක්කම ඔබ, ඔබේ හිතෙන් අහලා බලන්න ඒ ලස්සන කාලය ඔබ, ඔබේ දරුවන්ට දෙනවද කියලා. ගොඩක් වෙලාවට කොන්ක‍්‍රීට් තාප්පවලින් වට වෙච්ච ගෙදරක, අම්මා තාත්තා දරුවා විතරක් ඉන්න නිවසක, අම්මා තාත්තා තමන්ගේ අනිකුත් කාර්යයන් සමග කාර්යබහුල වුනහම දරුවෝ නිවෙස් ඇතුළේ හිරකාරයෝ වෙනවා. ඔවුන්ගේ සිතුවිලි කියාගන්න බැරුව ඔවුන් කුඩා කාලයේම ආතතියට පත් වෙනවා. ඉතින් මෙන්න මේ වගේ මානසිකත්වයේ ඉන්න දරුවෝ බොහෝවිට අඩු වයසේදීම වැරදි සම්බන්ධතාවලට යොමු වෙනවා. මොකද නිවසින් ආදරය හම්බවෙන්නේ නැති වෙද්දි නිවසින් තමන් පිළිබඳව සොයන්නේ නැති වෙද්දි, කාගෙන්වත් කාලය ඔහු/ඇය වෙනුවෙන් වෙන් වෙන්නේ නැති වෙද්දි ඒ කාලය ලැබේ යැයි සිතෙන පවුලෙන් පිටස්තර පරිබාහිර අයෙකුගෙන් ඒ කාලය,ආදරය සොයන්න ඒ දරුවා පෙළඹෙනවා. 

අම්මා/තාත්තා විදියට ඔබට පුළුවන් නම්,

• දරුවා ගැන සොයා බලන්න
• දරුවාගේ ජීවිතයට ළංවන්න
• දරුවාට ඇහුම්කන් දෙන්න
• සතියකට වරක්වත් දරුවට බත් කටක් කවන්න
• දරුවව උකුලේ තියාගෙන ටිකක් හුරතල් කරන්න
• දරුවගේ අධ්‍යාපන වැඩ කටයුතුවලට පොඩ්ඩක් සහය වෙන්න
• පාසැල ඇරිලා එන දරුවා එක්ක එක විනාඩි 10 ක් කතා කරන්න

ඇත්තටම මේ සිදුවීම දරුවෙකුට මහමෙරක් තරම් බව අමතක කරන්න එපා. 

අම්මා/තාත්තා විදියට ඔබ,

• නිවසට ආව වෙලාවේ ඉදලා දරුවා හෙට දවසට සූදානම් කරනවා නම්
• දරුවගේ අඩු පාඩු ගැන පමණක් කතා කරනවා නම්
• ඔබට තියෙන වෙනත් ව්‍යාපාර වෙත යොමු වෙලා සිටිනවා නම් 

ඔබේ නිවස සුපිරි නිවසක් වුණත් කිසිදු සුන්දරත්වයක් නැහැ. ඒ නිවස සතුටුදායක තැනක් වෙන්නේ නැහැ. මොකද අම්මා/තාත්තාගේ එකම වස්තුව වන දරුවා ඒ නිවසට පැමිණෙන්න, නිවසේ කාලය ගත කරන්න ආසාවක් නැහැ. අසතුටෙන් සිටින දරුවෙකු සිටිද්දී මොන සැප සම්පත් තිබුණත් ඔබ අසාර්ථක දෙමාපියන් බව අමතක කරන්න එපා.

අම්මා/තාත්තා විදියට ඔබට ලොකු වගකීමක් තියෙනවා ඔබේ දරුවට කාලය දෙන්න. ඒ වගේම ඇහුම් කන්දෙන්න, ඒ වගේම ඔහු සමග කාලය ගත කරමින් සුන්දර මතක ගොඩනඟන්න. ඔබ ඒ දේ කළොත්, ඔබේ දරුවා ඔහුගේ/ඇයගේ දරුවට ඒ දේ දෙයි. අවවාදයට වඩා ආදර්ශය උතුම් බව ඔබ අසා ඇති. 

”මට ඔයා මේ ලෝකය තරම් වටිනවා” කියලා, ඒ වටිනාකම අපි දරුවට පෙන්නන්නේ නැත්නම්, ඒ ආදරය වෙනුවෙන් ඔබ කාලය වෙන් කරන්නේ නැත්නම් ඔබ උපයන මුදලේ වටිනාකමක් නැහැ. 

අපේ දරුවෝ හැමදාමත් මේ පොඩි වයසේ ඉන්නේ නැහැ. දෙමාපියන් වන අපිත් හැමදාම මේ වගේ ශක්ති සම්පන්නව ඉන්නේ නැහැ. අපේ දරුවෝ එන්න එන්න වයසින් මුහුකුරා යනවා. අපි එන්න එන්න වයසට යනවා. එතකොට කුඩා කාලයේ අපිට දරුවොත් එක්ක කරන්න පුළුවන් දේවල් දරුවොත් එක්ක ලොකු වුනාම කරන්න බැහැ. කුඩා කාලයේ දරුවොත් එක්ක අපි ගත කරන ලස්සන ජීවිතේ මතක වැඩිවියට පත් දරුවන්ට ලබාදෙන්න අපිට බැහැ. ඔබ අද ඔබේ දරුවා එක්ක කාලය ගත නොකරනවා නම් අනාගතයේ අනිවාර්යයෙන්ම ඔබටත් ඔබේ දරුවන් සමග කාලය ගත කරන්න අවස්ථාවක් නොලැබ්වී. ඔබේ දරුවන්ට දෙමව්පියන්ගේ වටිනාකම, දෙමව්පියොත් සමග කාලය ගත කරන්න ඕන කියන අවබෝධය ලැබෙන්නේ කුඩාවියේ සිටයි. ඒ ඔබ හරහායි. ඔබ, ඔබේ දරුවාව ඔබේ ජීවිතයෙන් යම් කිසි දුරකට ඈත් කර තියනවාද ඒ තරමටම අනාගතයේ ඔබට මහලු නිවාසයක රැඳන්න තියෙන අවස්ථාව අනිවාර්යයෙන්ම එයට සමානුපාතිකව ලැබේවී. බොහෝ දුරට ඔවුන් හැම වෙලේම ජීවිතයේ වටිනාකම් පිළිබඳව ඉගෙන ගන්නේ ඔබෙන්. ඒක නිසා අද ඉඳන්ම මුදල් පසුපස හඹා යන අම්මෙක් තාත්තෙක් නොවී දරුවෝ වෙනුවෙන්, ජීවිතය වෙනුවෙන් දරුවොන්ගේ ජීවිත ලස්සන කරන්නට කැපවෙන ආදරණීය අම්මෙක්, ආදරණීය තාත්තෙක් වෙන්න. එය අපේ ජීවිත වගේම අපේ දරුවන්ගේ ජීවිතත් ලස්සන කරනවා. 

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

කථන සහ භාෂා ව්‍යාදිවේදී ආචාර්ය නිමීර වීරරත්න මහතා

අපේ දරුවන්ගේ අධ්‍යාපන කටයුතු වෙනුවෙන් දෙමව්පියෝ විදියට අපි කොහොමද සහයෝගය දෙන්නේ? ඒ වගේම දරුවන්ගේ අධ්‍යාපන කටයුතු වැඩි දියුණු කරගැනීමට අපිට කරන්න පුළුවන් මොනවද? පියවරෙන් පියවර අපි මේ ගැන සාකච්ඡා කරමු.

• කාල සටහන

ඔබ දරුවා වෙනුවෙන් කාල සටහන සකසන්න. කාල සටහනක් මගින් යම් කාලයක් තුළ යම් කාර්යයක නිරත වීම පහසු වෙනවා. අන්න ඒ නිසා ඔබට පුළුවන් නම් දරුවත් එක්ක එකතු වෙලා දවසකට එහෙම නැත්නම් සතියකට දරුවාගේ අධ්‍යාපන කටයුතු වෙනුවෙන් කාල සටහනක් සැලසුම් කරන්න. ඒත් ඔබ හිතන්න එපා එහි ඇතුළත් විය යුත්තේ විෂය ක්‍රියාකාරකම් පමණක් බව. එම කාල සටහන තුළ දරුවාට සෙල්ලම් කරන්න ඉඩක් රූපවාහිනිය නැරඹීමට ඉඩක් වගේම පොත්පත් කියවන්න ඉඩක් වෙන් කළ යුතුමයි. දරුවා ප්‍රිය කරන විවිධ වූ ක්‍රියාකාරකම් අන්තර්ගත කළ විට අධ්‍යාපනයට වගේම ඔබේ දරුවාට අනෙකුත් ක්‍රියාකාරම්වලටත් කාලය හිමිවෙනවා. 

මෙතැනදී ඔබට පුළුවන් දරුවාට මේ හරහා ඉලක්ක කරා යොමු කරන්න. ඒ හරහා දෙමාපියන් වන ඔබට දරුවාගේ අධ්‍යාපන කටයුතු වෙනුවෙන් සහයෝගය දැක්වීමට හැකියාව හිමිවෙනවා. උදාහරණයක් ලෙස මේ සතිය තුළ මේ මාසය තුළ දරුවා කළ යුතු වැඩ පිළිවෙළ කුමක්ද යන්න පිළිබඳව කල්තියා දරුවා දැනුවත් කිරීමෙන් ඔබට පුළුවන් දරුවාට ඔබේත් කාල කල් තියා වෙන් කරගනිමින් ඒ සඳහා සහය දක්වන්න.

• බාධා අඩු කරමු

ඒවගේම අපිට කරන්න පුළුවන් තවත් වැදගත් දෙයක් තමයි දරුවා පාඩම් කරන වෙලාවෙදී දරුවාගේ වටපිටාවේ ඇති බාධක ඉවත් කරන්න. ඇතැම් අම්මලා තාත්තලා රෑපවාහිනය නරඹන ගමන් දරුවට ගිහින් පාඩම් කරන්න කියනවා. ඒත් ඔබ හිතන්න, නිවසේ රූපවාහිනිය ක්‍රියාත්මක වෙද්දී පුංචි හිත් නිතැතින්ම දුවන්නේ රූපවාහිනියට. ඉතින් අපට පුළුවන් නම් දරුවා පාඩම් කරන වෙලාවෙදී අන්න ඒ වගේ බාධා කිරීම් නොකර ඉන්න දරුවට පොතට යොමුවන්නට පුළුවන් අවකාශය ඉතාම වැඩියි. ඉතිං ඔබට හිතෙයි දරුවෝ වෙනුවෙන් හැමදේම කරද්දි අපිට ටිකක් රූපවාහිනියවත් බලන්න බෑ නේද කියලත්. නැහැ, ඔබ එහෙම හිතන්න එපා. ඔබේ දරුවා පාඩම් වැඩ කරනවා නම් ඔබටත් පුළුවන් රූපවාහිනිය ක්‍රියා විරහිත කරලා දරුවත් එක්කම එකට වාඩි වෙලා පොතක් පත්තරයක් කියවන්න. නැත්නම් ඔබේ කාර්යාලයේ කුමක් හෝ කටයුත්තක නියැලෙන්න. 

• මසකට වරක්වත් ගුරුතුමිය හමුවෙන්න

දරුවා පාසලට යන හැම මොහොතකම පාසලට යන්න බැරි වුණත් ඔබට පුළුවන්කමක් තියෙනව නම් බලන්න අඩුම තරමේ මාසයකට සැරයක්වත් ඔබේ දරුවගේ පන්තිභාර ගුරුතුමාට ගුරුතුමියට කතා කරන්න. දරුවා‍ගේ දුර්වලතා ඇය/ඔහු හරහා හඳුනාගන්න ඔබට පුළුවන්. එමගින් දරුවාට අවශ්‍ය සහයෝගය උපරිමව ලබා දීමට දෙමාපියන් වශයෙන් ඔබට පුළුවන්. විශේෂයෙන්ම කිව යුතුයි පාසල් යන දරුවෝ ගොඩක් කැමතියි දෙමව්පියෝ තමන්ගේ ගුරුවරුත් එක්ක කතා කරනවට. ඒ වගේම තමන්ව ගුරුවරුන් සමග අගය කරනවට. ඉතින් ඒක නිසා ඔබ ගුරුතුමා/ගුරුතුමිය හමුවන වෙලාවෙදී මතක තියාගන්න දරුවා නිවසේදී කරන හොඳ ක‍්‍රියාකාරකම් අනිවාර්යයෙන්ම ගුරුතුමිය/ගුරුතුමා සමග අගය කරන්නට. එය දරුවාගේ අධ්‍යාපන කටයුතු වලට යොමු වීමට සහ ඒ පිළිබඳව කැමත්ත වැඩි දියුණු කරගැනීමට අනිවාර්යයෙන්ම මහත් පිටුබලයක් ලබාදෙනවා. 

• ඉගෙනුම් විලාසය (learning style)

ඔබ, ඔබේ දරුවාගේ ඉගෙනුම් විලාසය පිළිබඳව සැලකිලිමත් වීම ඉතාම වැදත් වෙනවා. එක් එක් දරුවා විවිධ විවිධ ඉගෙනුම් විලාස යොදාගන්නවා. වැඩිහිටියන් ලෙස අපි දරුවාගේ ඉගෙනුම් විලාසයට බාධා නොකළ යුතුයි. එයට සහය විය යුතුයි. ඇතැම් දරුවෝ ක‍්‍රියාකාරකම් තුළින් ඉගෙන ගන්නවා. තවත් දරුවෝ පොත පත ඇසුරේම ඉගෙනීම සිදුකරනවා. ක්‍රියාකාරකම් එක්ක ඉගෙනුම සුදු කරන දරුවෙකුට පුස්තකාලයට ගොස් පොතක් පතක් කියවන්නට ඔබ බල කලොත් එය අසාර්ථකයි. ඒ වගේ දරුවෙකුට අපි දෙන්න  ඕන ප‍්‍රායෝගික ක‍්‍රියාකාරකම් ඔස්සේ පාඩම් අවබෝධ කරගැනීමට අවස්ථාවයි. ඔබේ දරුවා දෘශ්‍ය ඉගෙනුම් (visual learner) විලාසය අනුගමනය කරන අයෙක් නම් ඒ දරුවා රූප සටහන්, කෙටි සටහන් වැනි දේ හරහා ඉගෙනීම කෙරේ යොමු කිරීමට ඔබට පුළුවන්. තවත් දරුවෙක් සවන් දීමෙන් තම ඉගෙනුම කළ හැකියි. මෙන්න මේ විදියට දරුවාගෙන් දරුවාට ඉගෙනුම් විලාසය වෙනස් වෙනවා. මෙතැනදී දරුවාට අවශ්‍ය ආකාරයට ඔබේ අධීක්ෂණය යටතේ සහයෝගය ලබා දීම මගින් දරුවා‍ ස්වකැමැත්තෙන්ම අධ්‍යාපන කටයුතු කෙරේ නැඹුරු කරවීමේ හැකියාව ඔබට ලැබෙනවා. ඒ වගේම එය දරුවාට රුකුලක් වෙනවා. දරුවාට පවුල තුළ මෙසේ තමාට රිසි සේ අධ්‍යාපන කටයුතු සිදු කිරීමට නිදහස ලැබෙන විට ඔබත් සමග මේ ගත කරන කාලය මිහිරි මතක ගොඩක් එකතු කළ හැකි කාල සීමාවක් වෙනවා. 

• තරවටු කිරීම්, දඩුවම් කිරිම් එපා

දරුවත් එක්ක අධ්‍යාපන කටයුතු යොමු වෙලා සිටින කාලයේදී දරුවට තරවටු කිරීම, දඩුවම් කිරීම වෙනුවට ළඟට රන් ආදරෙන් අවබෝධ කරවන්න. එය දරුවෙක් හීලෑ කරගන්න සුදුසුම ක්‍රමයක්. දරුවෝ ගොඩක් වෙලාවට අපට ඇහුම්කන් දෙනවා. නමුත් ඔබ මහා හඬින් අයියෝ පුතා,  ඕක ඔහොම නෙමෙයිනේ කරන්නේ. දැන් ඔයාට කී පාරක් කිව්වද? ඔයාට අපි කියන දේ අහන්න බැරිද? ඔහොම නම්  ඕක හරියන්නේ නෑ කියලා ඝෝෂා කළොත් සාර්ථක ප්‍රතිඵල ලැබෙන්නේ නැහැ. ඒත් වචන දෙක තුනකින් පුතා මෙතෙන්ට එන්න. දැන් බලන්න ඔයා මේ ඔක්කොම දේවල් හොඳට කරලා තියෙනවනේ, අපි මේකත් ඒ විදියට කරමුද? එතකොට ලස්සනයි. අන්න ඒ විදියට ඔබට ඔබේ දරුවාට ඒ දෙය සන්සුන්ව කිව හැකි නම් දරුවා බොහොම සතුටින් අද්‍යාපන කටයුතුවලට යොමු වේවි. ගොඩක් වෙලාවට නිවසේ අධ්‍යාපන කටයුතු වලට යොමු වන කාලය එහෙම නැත්නම් ඒ මොහොත ටිකක් අප‍්‍රසන්න අමිහිරි වුණොත් ගොඩක් වෙලාවට දරුවෝ නිවස තුලදී අධ්‍යාපන කටයුතුවලට යොමු වෙන්න මැලිකමක් දක්වන බව අමතක කරන්න එපා. 

• දරුවා එක්ක කතා කරන්න වේලාව වෙන්කරන්න

පාසැලේ සිට නිවසට එන දරුවා සමග ගත කරන්න යම් කාලයක් වෙන් කළ යුතු බව පෙර ලිපිවලදීත් සඳහන් කළ බව ඔබට මතක ඇති. අද දවස තුළ මොනවද කළේ, අද දවස ගෙවුනේ කොහොමද කියන කාරණාව සම්බන්ධයෙන්. එහිදී ඔබට අවබෝධ කරගන්න පුළුවන් වෙනවා මොන මොන විෂය කාරණාද දරුවට අපහසු වෙන්නේ කියලත්. ඒ වගේම දරුවාගේ පසුබෑම් මොනවාද කියලා අවබෝධ කරගන්නත් ඔබට හැකියාව ලැබෙනවා. නමුත් මේ ගත කරන කාලය තුළ ඔබ ඔබේ දරුවාට බැණ වැදීම් නොකළ යුතුයි.ඒ වගේම දරුවා විනිශ්චය නොකළ නොකළ යුතුයි. යම් හෙයකින් දරුවට තේරුණොත් මේ කතා බහ තුළ මව/පියා තමා ගැන යම් විනිශ්චයකට එළැඹෙන බව දරුවාට වැටහුණොත් දරුවාට ඔබ කෙරේ ඇති විශ්වාසය බිඳ වැටෙන්න පුළුවන්. දරුවාට ඕනෑම දෙයක් තම මව/පියා සමග කතා කළ හැකිය යන විශ්වාසය ගොඩ නැංවීම ඉතාමත් වැදගත්. මෙවැනි අවස්ථාවකදී ඔබ දරුවාට අවබෝධ කළ යුතු තවත් වැදගත් කරුණක් වන්නේ ජීවිතයේ/අධ්‍යාප‍නයේ යම් යම් පසුබෑම් ඇති වුවත් ඒ දේවල් අතදැකීම් කරගනිමින් ඉදිරිය සාර්ථක කර ගත හැකි බවයි. 

තෝමස් අල්වා එඩිසන් විදුලි බල්බය සොයා ගන්නට කලින් 99 වාරයක් උත්සහ කරලාත් එය අසාර්ථක වෙනවා. නමුත් ඔහු කිසිම අවස්ථාවක පසුගාමී වෙන්නේ නැහැ. ඔහු එය හඳුන්වන්නේ විදුලි බල්බයක් නිෂ්පාදනය කරන්නට බැරි ක‍්‍රම 99 ක් ලෙසටයි. 100 වෙනි වතාවෙදී ඔහු සාර්ථක වෙනවා. 

මෙන්න මෙවැනි උදාහරණ දරුවන්ගේ ජීවිතයට එකතු කරන්න. යමක් අසාර්ථක වූ විට දරුවාගේ සිතට අපි ඇතුළු කළ යුත්තේ ඒ ක්‍රමය අසාර්ථක ක්‍රමයක් බව සනාථ වූ නිසා අපි වෙනත් සාර්ථක ක්‍රමයක් සොයා ගැනීමට වෙහෙසිය යුතු බවයි. මව/පියා/වැඩිහිටියන් ලෙස අපේ වගකීම විය යුත්තේ දරුවා කඩා වැටෙන මොහොතේ බැන වැදීම/ මන්දෝත්සාහී කිරීම නොව දරුවාට අත්වැලක් සැපයීමයි. සහයෝගය ලබාදීමයි. මෙන්න මේ විදිය මව්පියන් ලෙස ඔබ ඔබේ දරුවා වෙනුවෙන් කාලය වෙන් කරමින් දරුවාට ඇහුම් කන් දෙමින් දරුවන් නවනුවෙන් වූ වගකීම් ඉටුකරනවා නම් අපේ සමාජය අදට වඩා හෙට ගොඩක් ලස්සන වේවී.

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

කථන සහ භාෂා ව්‍යාදිවේදී ආචාර්ය නිමීර වීරරත්න මහතා