වැඩිහිටියන්ට දරුවන් නොසලකන සිදුවීම් ගැන අපි නිතරම කතා කරමු.ඒ ගැන දරුවන්ට චෝදනා එල්ල කිරීමත් සිදු වෙනවා. ඒ වගේම දරුවන්ගේ ආදර සැලකිලි නොමැතිව වැඩිහිටි නිවාසයන්හි දැවෙන තැවෙන වැඩිහිටියන් ගැන අපි නිතරම සංවේදීව කතා කරනවා.

වැඩිහිටියන් බවට පත්වීම සාමාන්‍ය සංසිද්ධියක්

අද දරුවා හෙට වැඩිහිටියෙකු බවට පත් වීම ස්වභාවික ජීව විද්‍යාත්මක සංසිද්ධියක්.මෙම වියපත් වීම සමග සම්බන්ධව තිබෙන තවත් අතිරේක හේතු කාරනා කීපයක් තිබෙනවා.

• වියපත් වීම සමග කායික ශක්තිය පිරිහීම.
• විශේෂයෙන් බෝනොවන රෝගවල ගොදුරක් බවට පත් වීම.
• දරුවන් ස්වාධීන ජීවිත ආරම්භ කිරීම නිසා දෙමව්පියන් හුදෙකලා වීම.
• ආර්ථික ගැටළු හෙවත් ආදායම් මාර්ග නැති වීම
• සමාජ සම්බන්ධතාවයන් අඩු වීම

දරුවනුත් වැඩිහිටියන් බවට පත් වෙනවා…

කාලය සමග ඔබේ තුරුලේ සිටි දරුවන් නොදැනීම වැඩිහිටි දරුවන් බවට පත් වෙලා ඔවුන්ගේ ජීවිතයේ විවිධ වෙනස්කම් ඇති වෙනවා.

• දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය සහ රැකියාවන්හි නිරත වීම.
• විවාහ වීම.
• දරුවන් ලබා ඔවුන්ගේ ජීවිත ගොඩ නගා ගැනීම.
• සමාජ සම්බන්ධතාවයන් නිසා දරුවන් කාර්ය බහුල වීම.

එහෙමනම් දෙමව්පියන් වියපත්වම සහ දරුවන් ස්වාධීන ජීවිතයක් ආරම්භ කිරීම අතර ඇති හිදැස පුරවන්නේ කොහොමද…?

උස් මහත් වෙලා දීග තල ගිහින් තමන්ගේම දරුවන් හදා වඩා ගෙන ජීවිතය පටන් ගත් දූ දරුවන්ට තමන්ගේ දෙමව්පියන් ගැන සොයන්න බලන්න වෙලාවක් නැති තරම් කාර්යබහුලයි කියන එකකාර ගීතයක් තිබෙනවා. මේ නිසා අද දෙමව්පියන් මහගෙදර තනි වෙන රටාව නොවැලැක්විය හැකි සාධාරණ හේතුවක් විදිහට අර්ථකථනය කරනවා.

නමුත් මෙය නිදහසට කරුණක් නොවෙයි..

අතීතයේදී දෙමව්පියන් දරුවන් දහ දොළොස් දෙනා හදා වඩා ගත්තේ මුවින් එක වචනයක්වත් නොකියා. ඔවුන්ට ඇත්තටම දරුවන් බරක් වුනෙත් නැහැ. ඔවුන්ගේ දෙමව්පියන් බරක් වුනෙත් නැහැ.

මෙතැන පුංචි වෙනසක් තිබෙනවා…

අතීතයේදී දෙමව්පියන්ගේ ජීවන රටාව බොහොම සරලයි.ඒ නිසා ඔවුන්ගේ කාලය ඉතිරියි. මේ සරල පැවැත්ම නිසා තමන්ගේ දරුවන් වගේම දෙමව්පියන්ද රැක බලා ගැනීම කිසිම විදිහකින් ගැටළුවක් වුනේ නැහැ. අද දෙමව්පියන්ගේ එකම අරමුණ තමන්ගේ දරුවන් වෙනුවන් අනාගතය සූදානම් කිරීමයි. ඒ මතම වෙහෙසෙන ඔවුන් තමන්ග් දෙමව්පියන්ට සලකන්න, රැකබලාගන්න වෙලාවක් නැතැයි කියමින් තමන් සාධාරණ කර ගන්නවා.

ලෝකය විවෘත වීම නිසාත් දෙමව්පියන් අසරණ වෙනවා..

අද හැම දරුවෙක්ම බාල කාලයේ පටන් තමන්ගේ අනාගත සිහිනය ගොඩ නගා ගන්නේ විදේශයක ජීවත් වීමයි. පුද්ගල අරමුණු වෙනුවෙන් බාධා කරන්නත් බැහැ.දරුවන් විදේශගත වුනත් දෙමව්පියන් තමන්ග් උපන් ගම රට දමා යන්න කැමැත්තක් නැහැ.ඒ නිසාම ඇතැම් දෙමව්පියන්ගේ අවසාන කටයුතු වෙනුවෙන්වත් දරුවන්ට සම්බන්ධ වෙන්න අවස්ථාවක් ලැබෙන්නේ නැහැ.

ලෝකයේ කොහේ හිටියත් දෙමව්පියන් වෙනුවෙන් අවධානයක් දැක්වීම අවශ්‍ය වෙනවා..

දරුවන් කොතැනක හිටියත් දෙමව්පියන් හදවතින් තනි කිරීම කිසිසේත්ම සුදුසු නැහැ. අද අපි මහපොළව මත පය ගසා සිටිනවා නම් ඒ ගෞරවය අත් වෙන්නේ දෙමව්පියන්ට බව සහතිකම ඇත්ත.

දෙමව්පියන්ගේ පැත්තෙන් පුංචි ඉවසීමක්..

දරුවන්ගේ ජීවන රටාව සමග තමන්ගේ ආරක්ෂාව සලසා ගැනීමට නම් දෙමව්පියන්ගේ පාර්ශවයෙනුත් පුංචි ඉවසීමක් අවශ්‍ය වෙනවා. ඇතැම් දෙමව්පියන් තමන්ගේම මතයේ සිටිනු විනා කිසිසේත්ම නම්‍යශීලි නොවන තැනුත් නැතුවාම නොවෙයි. දරුවන් සමග රැඳෙන්නට අසනීප තත්වයකදීවත්සූදානම් නොවන දෙමව්පියන්ද සිටිනවා. මේ මුරන්ඩු ගති පැවැතුම් නිසා දරුවන්ද අපහසුතාවයට පත් වෙන බවත් දෙමව්පියන් අමතක කරනවා.

අතීතය පාදක කර ගෙන නැගෙන චෝදනා හරිම දරුණුයි..

බොහොමයක් දරුවන් උස් මහත් වී තමන්ගේ ජීවිත ගොඩ නගා ගත් දිනට දෙමව්පියන් වෙනුවෙන් චෝදනා නගන්නට ආයුධ කීපයක් සූදානම් කරනවා..

• අපිට පුංචි කාලයේ කිසිම සැපක් තිබුනේ නැහැ.
• ඉඩම් පංගුවේ වැඩි කොටස දුන්නේ අයියාට..
• අපි මේ තැනට ආවේ අපේම උත්සාහයෙන්…

මේ සියල්ලම ඇත්ත විය හැකියි. නමුත් මේ දරුණු ආයුධ වලින් දෙමව්පියන්ගේ හදවතට පහර දිය යුතු නැහැ.මේ කරුණු සාධාරණ කරමින් දෙමව්පියන්ට නොසලකා සිටින දරුවන් වෙනුවෙන්නම් කිසිම සමාවක් දිය යුතු නැහැ.

ඔබේ හෙට දවස..

අද දෙමව්පියන් ලෙසින් කාලය ගෙවන හෙට දවසේ ඔබත් වියපත් වෙනවා. එවිට ඔබේ දරුව්නගේ ආරක්ෂාව,රැකවරණය ඔබට අවශ්‍ය වෙනවා. ඒ ආදරය, ආරක්ෂාව ලබා ගැනීමට නම් ඔබ අද දවසේ ඔබේ දෙමව්පියන්ට සලකන රටාවෙන් දරුවන් අත්දැකීම් උපයා ගන්නවා.

මේ වෙනුවෙන් වූ ඇති ආදර්ශ කතාවක් ඔබටත් මතක ඇති. තමන්ගේ පියාට නිවසේ තිබෙන බෙලෙක් තැටියක ආහාරපාන දෙන අමුසැමියන් යුවලක් සිටි අතර එක් දිනක් පියාගේ බෙලෙක් තැටිය සොයා ගැනීමට නොහැකි වුණා. අම්මා සහ තාත්තා දෙන්නාම එකතුව පියාගේ පිගාන සොයන විට පුංචි පුතු පිලිතුරු දුන්නේ

”තාත්තා වයසට ගියාම බත් දෙන්න මම සීයාගේ පිගාන අරගෙන තිබ්බා…”

මෙහි වරදක් නැහැ.දරුවා ඉදිරියේ ඔබ දෙමව්පියන්ට සලකන ආකාරය ඔස්සේ  ඇති සිතුවමෙන් ඔහු තමාගේ අනාගතය ගොඩ නගා ගන්නවා. ඒ නිසාම දරුවන් ඔබට හෙට දවසේ සලකන ආකරයත් අද ඔබේ දෙමව්පියන්ට  ඔබ සලකන ආකරය මත රදා පවතිනු ඇත.

ඇහේ මුහුණේ තියාගෙන හැදුව දරුවන් අද ඇහැක් ඇරලා බලන්නේ නැහැ..

අපි සාමාන්‍යයෙන් කියන්නේ දරුවන්ට දෙමව්පියන්ගේ ආදරය,ආරක්ෂාව ලැබුන විට ඔවුන් අනාගතයේදී දෙමව්පියන් සමග හොඳ සම්බන්ධතාවයක් ගොඩ නගා ගන්නා බවයි. එහෙත් දෙමව්පියන් මේ සියල්ල ලබා දුන්නත් අනාගතයේදී දෙමව්පියන්ට නොසලකන දරුවන් බිහි නොවෙනවාමත් නොවෙයි ඒ වෙනුවෙන් හේතු කීපයක් බලපානව.

• නරක ආශ්‍රය
• අයහපත් ආදර්ශ
• සාරධර්ම නොමැති වීම
• ජනමාධ්‍ය මගින් මවන මව්පිය  දූ දරුවන්ගේ ගැටුම්

එසේ නම් ඔබත් හෙට දවසේ වියපත් වැඩිහිටියෙක් බවට පත් වෙනු ඇත. ඔබේ දරුවන්ද  ස්වාධීන ජීවිත ගොඩ නගා ගනු ඇත. මේ තත්වය කිසිසේත්ම වලක්වා ගත නොහැකි සංසිද්ධියක්. එහෙත්.. මේ වෙනුවෙන් දරුවන්ට දොස් නොනගන සහ දෙමව්පියන් මානසිකව කම්පනයට පත් නොවන හෙට දවසක් ගොඩ නැගීමට නම් ඒ වෙනුවෙන් අද දවස සැලසුම් කර ගත යුතුයි.එවිට හෙට දවස ඉතාම යහපත් වෙනු ඇත.

“ජෝන්ට ලතින් ඉගැන්වීමට පෙරාතුව ගුරුවරයා ජෝන් ගැන උගත යුතුයි….”

මේ ඇඩම්ස් ස්මිත් නැමැති ශ්‍රේෂ්ඨ අධ්‍යාපනඥයෙකුගේ කියමනක්.එය අපේ දෙමව්පියන් වෙනුවෙනුත් බොහොම සාධාරණ අදහසක් විය හැකියි. එක පැත්තකින් දරුවාගේ මුල්ම ගුරුවරයා වෙන්නෙත් දෙමව්පියන්. ඒ නිසා ලතින් නොව ජීවිතය කියවන්න දරුවාට උගැන්වීමට පෙරාතුව අම්මා තාත්තා විසින් දරුවා ගැන උගත යුතු දේ බොහොමයක් තිබෙනවා.

හැම දරුවෙකුම එක වගේ නැහැ

අතේ ඇඟිලි පහ වගේම දරුවන් අතරත් එක සමානකම් නැහැ. එකම අම්මාගේ තාත්තාගේ වුනත් දරුවන් අතර තිබෙන්නේ වෙනස් ගතිපැවතුම් බැව් අමතක කරන්න එපා.සමහර විට ඔබ මේ විදිහට දරුවන්ට චෝදනා නගනු ඇති

”අයියා වගේ නොවෙයි මේ ළමයා හරිම මුරණ්ඩුයි..කාගේ ගතියක්ද දන්නේ නැහැ..එකම බඩවැල කඩා උපන් දරුවන් අතර මේ අන්දමේ වෙනස්කම් තිබිය හැකියි.

 ඒ නිසා මව්පියන් ලෙස ඔබ දරුවාගේ ගති පැවැතුම් තේරුම් ගත යුතුයි. එය හරියට ජෝන්ට ලතින් ඉගැන්වීමට පෙරාතුව ජෝන් තේරුම් ගැනීමට සමානයි.

දරුවා තේරුම් ගන්නේ ඇයි?

හැම අම්මා තාත්තා කෙනෙකුගේම එකම බලාපොරොත්තුව තමන්ගේ දරුවා තමන්ගේ හැකියාවේ උපරිම ධෛර්යෙන් ඔවුන් තැබිය හැකි ඉහළම තැනක සමාජගත කිරීමයි. මේ වෑයම නිසාම දෙමව්පියන් විදිහට ඔබ උදේ හවස වෙහෙසන බව සැබෑව.දරුවා යහමගට ගැනීම වෙනුවෙන් ඇප කැප වීමේ සීමාවක් නැහැ.නමුත් අවසානයේදී ඔබට පාලනය කළ නොහැකි තැනකට දරුවා පත් වුනොත් ඔබේ සමස්ත වෙහෙසම නිරර්ථක උත්සාහයක් බවට පත් වේවි.

එකම රටාවත් බැහැ

ඔබ දරුවන් දෙතුන් දෙනෙක් සිටින දෙමව්පියන් නම්…එහෙම නැත්නම් බාල කාලයේදී සහෝදර පිරිසක් සමග කාලය ගෙව්වා නම් මොහොතක් හිතන්න.ඔබේ දරුවන්ට එකම අවවාදය එකම අන්දමින් ප්‍රතිචාර දක්වයිද…?ඒ ගැන ඔබටම අත්දැකීම් ඇති.විටෙක ඔබ ඉතා කාරුණික අවවාද කිරීමෙන් දරුවාගේ වැරදි කටයුතු වෙනස් කළ හැකියි. හොඳින් කියා නොහැකි තැනදි සමහර විට ඒ වෙනුවෙන් දඬුවම් ලබා දී ඇති.

හොඳින් කිව්වා….ආයේ කියන්න ඉඩ තියන්න එපා. මේ දෙවැනි අවවාදයට අවනත වෙන දරුවනුත් ඇති. ඒ අවස්ථා දෙකම වෙනුවට දඬුවමින් පමණක් මෙල්ල වෙන දරුවන්ද ඔබේ පවුලේම සිටිය හැකියි.ඒ නිසා දරුවාට අවවාද ලබා දෙන විට ඒ වෙනුවෙන් දරුවා දක්වන ප්‍රතිචාර ගැන අවබෝධයක් දෙමව්පියන් ලබා සිටීම ඉතාම වැදගත්.

හැම වේලාවේම කෝටුව අවශ්‍යද…?

ඇතැම් දෙමව්පියන් හැම වරදක් වෙනුවෙන්ම කෝටුව පෙරට ගන්නා අවස්තා තිබෙනවා. ඒත් කෝටුව නොමැතිව බොහොම මෘදු ස්වරයෙන් අවවාද ලබා දී දරුවාගේ වැරදි නිවරැදි කර ගැනීමත් පහසුයි. ඒ සියල්ල පසෙක තබා කෝටුව පමණක් පෙරට ගැනීමට හේතුව වී තිබෙන්නේ දෙමව්පියන් විසින් දරුවා ස්වභාවය ගැන තවමත් දැණුවත් වී නැති නිසාම නොවන්නේද…?

කෝටුවටත් බය නැති වෙන දවසක් එනවා.

ඕනෑ දෙයටත්,එපා දෙයටත් කෝටුවෙන් ලබා දෙන පහර නිසා පසුකාලයකදී දරුවා කෝටු පාරටත් බිය නැති වෙනවා.නමුත් අවවාදයෙන් බැරිම තැනකදී කෝටුවෙන් සංග්‍රහයක් ලැබෙද්දී නම් දරුවාගේ හිත කෝටු පහරේ වේදනාව සිහියට නැගෙන නිසා වැරැද්දෙන් දුරස් වෙන්න උත්සාහ ගන්නවා.දරුවා ගැන නිසි අවබෝධයක් ඇති දෙමව්පියන් කෝටුව නිතරම ඉස්සර කිරීමට සූදානම් නැහැ.

දඬුවමත් දරුවාගේ ස්වභාවය අනුවයි.

දඬුවම් ලබා දෙන විටත් දරුවාගේ මානසික තත්වය තේරුම් ගන්න. ආවේගශීලී දරුවෙකුට දඬුවම් කරද්දී ඔබත් ආවේගශීලී නොවන්න.ඔබ දරුවාගේ මව,පියා බව ඇත්ත වුනත් දරුවාගේ මානසිකත්වයේ බලපෑම දෙමව්පියන්ගේ ස්ථානය අභිභවා යන බව අමතක කරන්න එපා.එවැනි අවස්ථාවකදී ඔබ සන්සුන් වී අවවාද ලබා දීම ඉතාම වැදගත්.

දරුවන්ට යටත් වෙන්න පුලුවනෑ

මේ ගැන වරදවා හිතන්න එපා. එය දරුවාට යටත් වීමක් නොවේ. ඔබ දරුවා තේරුම් ගැනීම පමණි.ඔබ දරුවාගේ පූර්ව ගුරුවරයාය.ජීවිතය නැමැති තක්සලාවෙන් දරුවා බොහෝ දේ අනාගතයේදී උගත යුතුය. ඒ වෙනුවෙන් වූ ශික්ෂනය, සංවරය ගොඩ නගන්නේ ඔබය. ඒ ඔබ දරුවාගේ ගුරුවරයා නිසාය.

දරුවා කරන වැරැද්ද නොව වැරැද්දට හේතුව දැන ගන්න.

රෝගයක නිදානය සොයා ගන්නා වෛද්‍යවරයෙකු මෙන් දෙමව්පියන් ලෙසින් ඔබද දරුවා විසින් සිදු කරන වරද නොව වරදට හේතුව සොයා ගන්න. පාසල් යන්නට නොහැකි යැයි හඩන දරුවාට පාසල් නොයන නිසා දඬුවම් කිරීම වෙනුවට පාසල් නොයන්නට හේතුව සොයා ගන්න. දරුවාගේ පැත්තෙන් ඒ වෙනුවෙන් හේතු සාධක බොහොමයක් තිබෙන්නට හැකියි. සාර්ථක දෙමව්පියන් විසින් මුලින්ම ගත යුතු පියවර වන්නේ දරුවාගේ ප්‍රතික්ෂෙප වීමට බලපාන පරිසර සාධක හදුනා ගැනීමයි.

මව්පිය,දූ දරු ගැටුම් ඇයි..?

අද බොහෝ විට ඇසෙන දරුවන් සහ දෙමව්පියන්ගේ ගැටුම් වෙනුවෙන් වූ පරිසරයක් ගොඩ නැගී ඇත්තේ ඇයි? සැබැවින්ම ගැටෙන්නට දෙයක් නැත. ගැටීමට හේතුව මෙම දෙපාර්ශවය අතර ඇති අනවබෝධය පමණි.දරුවන් ඔබේ ලෙයින් මසින් උපන් බැව් සැබෑය.එහෙත් කාලය සමග ඔවුන්ගේ මනස සිතුවිලි හැසිරෙන අන්දම ගැන දෙමව්පියන්ට අවබෝධයක් තිබීම ඉතාම වැදගත් වේ. ඒ නිසා හැම දෙයක් වෙනුවෙන්ම ”මම අම්මා…මම තාත්තා…” යන ආයුධය පෙරට නොගන්න. එයින් ඔබ්බට ගොස් දරුවාගේ  හිත හැසිරෙන රටාව දැන හඳුනන දෙමව්පියෙකුගේ තැනට පත් වෙන්න.

පුංචි පැටව් කියන්නේ ඇත්තටම මල් වගේ බොහොම මුදු සුමුදු යස්තුවක් කිව්වත් නිවරැදියි. මේ පුංචි මල්වලට අපි කවුරුත් ආදරෙයි. ඒ ආදරය සෑම දරුවෙකුටම එක හා සමානව ලැබෙන්නේ නැහැ. අම්මලා,තාත්තලාගේ ගති පැවැතුම් අනුව මේ තත්වය එකිනෙකාට වෙනස් වෙනවා.

ආදරය ලබා දෙන්න මිළ මුදල් අවශ්‍ය නැහැ..

දරුවන්ට ආදරයයි කියන්නේ ඔවුන් ඉල්ලන හැම දෙයම ඉල්ලන පමාවෙන් ලබා දීම නම් නොවේ. නමුත් ඉල්ලන දෙය ප්‍රතික්ෂෙප කරන රටාවක් තිබෙනවා. යමක් ඉල්ලු සැනින්ම ඒ ගැන දොස් නගමින් දරුවාට කඩා පනින්න එපා. දරුවාගේ ඉල්ලීම ඉටු කිරීමට නොහැකි හේතු ගැන කාරුණිකව ඔවුන්ට පහදා දෙන්න. ඒ අතර මේ වගේ හේතු ඇති.

• අම්මා තාත්තා ළඟ දැන්  මුදල් නැහැ.
• මේ මුදල වියදම් කිරීම අද දවසේ හැටිය අපහසුයි.
• මුදල් ලැබුන දිනක අරගෙන දෙන්න උත්සාහ කරන්නම්.
• පුතාට මේ දෙය අරගෙන ඕනමද කියලා තව වතාවක් හිතන්න

මේ විදිහට කරුණු කාරණා පහදා දුන්නොත් දරුවා විසින්ම එය තමාට අනවශ්‍ය බවට වූ තීරණය ගනු ඇති. එහෙම නැතුව ”කොහෙ තියෙන සල්ලිද..? මෙහෙ එනවා යන්න කියමින් දරුවාගේ කණෙන් ඇදගෙන යෑම නම් කිසිසේත්ම අනුමත කළ යුතු නැහැ.

තාත්තා කෙනෙක් නම් දුවත් එක්ක කථා කරන්න…පුතා සමග සෙල්ලම් කරන්න..එහෙම නැති වුනොත්…?

බොහෝ තාත්තලා තමන්ගේ දියණිවරුන් සමග කතාව අම්මාට පවරා නිහඬ වෙනවා. දූගේ ප්‍රශ්න අම්මාට කිව්වත් තාත්තාගේ කතා බහ දූටත් අවශ්‍යයි. දූවරුන්ගේ මල්වරවීම සහ එයින් පසුව ඇති වෙන මාසික ඔසප්වීම වැනි කටයුතු පියවරුන් සමග කථා කිරීමට නොහැකි වුනත් එදිනෙදා ජීවිතයේදී තමන්ගේ දියණිය සමග කතා බහට තාත්තාගෙන් අවස්ථාවක් ලැබීමත් ඉතා වැදගත්. 

ඒ වගේම පුතා සමග සෙල්ලම් කිරීමටත් තාත්තාට වේලාවක් තිබෙනවා නම් තාත්තා සහ පුතා අතර බොහොම සමීප සම්බන්ධතාවයක් ඇති වෙනවා. අද සමහර නිවෙස්වල පුතා සහ තාත්තා අතරත් ඇත්තේ බොහොම දුරස් බවක්.කන්න දෙනවා..අඳින්න දෙනවා..ඉගෙන ගන්න වියදම් කරනවා..තවත් මොනවාද..? තාත්තා කෙනෙක් විදිහට ඔබ එහෙම හිතුවත් දරුවන්ගේ හදවත ස්පර්ශ කිරීමට මුලින් කී කිසිම දෙයකින් නොහැකි බැව් හිතන්න.දරුවාගේ වැඩීමට ආහාරපාන අවශ්‍ය බව ඇත්ත. එහෙත්..දරුවාගේ හිතට සතුට, සැනසිල්ල, ආරක්ෂාව ඇති වීමට නම් තාත්තා යන චරිතයත් සමීපව සම්බන්ධව සිටීම ඉතාමත් වැදගත්.

දරුවා යනු කුඩා කරන ලද වැඩිහිටියෙකු  නොවේ.

සැබවින්ම දරුවෙකු යනු වැඩිහිටියෙතුගේ ප්‍රමානයෙන් ශාරිරිකව වෙහෙසවිය හැකි සහ වගකීම් දරණ පුද්ගලයෙකුගේ මට්ටමට ලා සැලකිය හැකි තැනැත්තෙක් නොවේ.ඔවුන්ගේ ලෝකය බොහොම සුන්දරයි. නමුත් ඒ සුන්දරත්වය අත්විදින්න අවසරය වැඩිහිටියන් වෙතින් ලැබිය යුතුය. දරුවාගේ ළමා ලෝකයම විනාශ කරන දෙමව්පියන්ද නැතුවාම නොවේ. ඇතැම් දෙමව්පියන් විසින් දරුවාට දැරීමට අපහසු තරම් වැඩකටයුතු පවරන අවස්ථාවන් තිබේ. මේ නිසාම ජලය,ගින්දර වැනි දෙයින් දරුවන් අනතුරු ලබන අවස්ථාවන් එමටය. ඒ නිසා ස්වයං ආරක්ෂාව ගැන දරුවාට අවබෝධයක් ලබා දීම මිසක අනවශ්‍ය අන්දමින් අවදානම් කටයුතු වෙනුවෙන් යොමු කිරීම ආදරණීය දෙමව්පියන් විසින් කිසිම දිනක සිදු කරන කාර්යක් නම් නොවේ.

දෙමව්පියන් දරුවන්ට නොසලකන්නේ ඇයි..?

නොදැණුවත්බව

අද ලෝකය පුංචි ගම්මානයක් බව ඇත්ත.ඒත් මේ ගම්මානයේදී දෙමව්පියකරණය හෙවත් දරුවන් හදා වඩා ගැනීම මුල් කර ගෙන පවත්නා සංවාදයන්,සන්නිවේදනයන් ඇත්තේම නැති තරම් කිව්වොත් නිවරැදිය. මෑතබාගයේ පටන් ගර්භණී මාතාවන්ගේ පටන් දෙමව්පියකරණය ගැබිණි සායනයන්හිදී අම්මාට වගේම තාත්තාටත් ලලබා දීම නම් සතුටට කරුණක්.

ආර්ථික ගැටළු

වතුර ගලන්නේ මිටි තැනින් කියන්නා සේ දෙමව්පියන්ගේ ආර්ථික ගැටළුවලින් නිතරම පීඩා විදින්නේ දරුවන්ය. ඇතැම් තාත්තලාට දරුවාගේ කිරි පැකැට්ටුවට මුදල් නොමැති වුනත් දුම්වැටියට, අරක්කු බෝතලයට ලෝබ නැතුව ලැබෙන මුදල වැය කරන අවස්ථාවන් ඇත. නමුත් මේ පියවරුන් දරුවන්ගේ ඒනෑ එපාකම් සියල්ලම මුදල් නැහැ…යන පොදු වගන්තියෙන්ම කප්පාදු කිරීමට තරම් ගොරෝසු හිත් ඇත්තන් බැව් කිව යුතුමය.

කාලය

කාලටය හැල්මේ ගෙවෙද්දී ඒ සමග පොර බදින අම්මා තාත්තාටත් දරුවන්ගේ ලෝකයට සම්බන්ධ වීමට අවස්ථාවන් නැති බවත් ඇත්ත. එහෙත් වෙලාව යනු අවශ්‍යතාවය ඇත්නම් නොදැනීම උපයා ගත හැකි දෙයක් බැව් නොරහසකි. ඒ වෙනුවෙන් ඇත්තේ එකම සාධකයකි. එනම් දරුවන් අපේම වස්තුවක් බව සිතීම පමණි. රැකියාව, අතිකාල ඉපැයීම,සමාජ සම්බන්ධතාවයන් හමුවේ දරුවා සමගත් කාලය ගෙවීමට දවස් නැතැත් පැය ගණනින් හෝ කාලය උපයා ගැනීම දයාබර දෙමව්පියන්ගේ කාර්යක් විය යුතුය.

ඔබ ආදරණීය අම්මෙක්..තාත්තෙක් නම්..දරුවා ගැන දරුවෙකු ලෙස සිතනවා නම් ඉහත දැක්වෙන අන්දමින් ඔබ දැනටමත් කටයුතු කරන බව ඔබටම තේරුම් යනු ඇති.

ලෝකයේ සියළු නපුරෙන් මා රකිමින් හොඳම දේ මට පෙරා දුන් මගේ අම්මා ලෝකයේ හොඳම අම්මාය. මට අපැහැදිලි සහ අසීරු සෑම ගැටළුවකදීම මට පෙනුන එකම පැහැදිලි පිළිතුර වූයේ මගේ අම්මාය ( all knowing mom-ness).

කඳුළේ ලුණු රසකදීද , අසරණකමේ අඳුරු පත්ලේදීද, ඒ අසමාන ලෙස  උණුසුම් උරහිස මා වෙනුවෙන් විසිහතර පැයේම දරා සිටියේ මගේ අම්මාය. හිස අත ගෑ සැනින් බොහෝ වේදනාවන් ගෙන් මා මුදාහළ මායාකාරී ස්පර්ශන් හිමි මගේ අම්මාටය ( gentle touch ). ඇයට මම ආදරේය.

කාශ්ඨක අව්වේද, ගිනිලන පොළවකද, සැඩදිය පහරකද අප්‍රතිහත දෛර්‍යවන්තභාවයෙන් නැඟී සිටිය හැකි කෙනෙක් වේද , ඒ  නම් මගේ අම්මාය. ජීවිතයේ ආර්ථිකමය පරිහාණින්වලට වලට නොපැකිළව නමුත් තාර්කිකව මුහුණ දුන්නේ මගේ අම්මාය.(ability to rationalize and work through  any tough situation ) යසද,  අයසද සමව විදින්න ඉගැන්වූයේ අම්මාය.  මම ඇයට ආදරේය.

දසමසක් මා වෙනුවෙන් ඇගේ සියුමැලි නාරි දේහයම කැපකර ඉන් බිඳකුදු  නොනැවතී, ලේ බිංදුව පවා කිරි වලට පරිවර්තනය කරන්නට නිර්ලෝභී වී, ඉනික්බිති ජීවිතයම පවුල වෙනුවෙන් දිය කර හරින්න තරම් අයෝමය කැපකීරිමක් කළේ  අම්මාය ( generosity ). මම ඇයට  ආදරේය.

මා වෙනුවෙන් ආශා කල බොහෝ දේද, සුව නින්දද, සැපවත් ජීව්තයද, සැනසුම්දායක දවස් ගණනාවක්ද අහිමි කරගත් ඇය, ඒ සියල්ල එක මුදු සිනහවකින් අමතක කරදමා මගේ ආදර චුම්බනයකින් , මගේ සිනහවකින් පමණක් සැනසෙන්නට දන්නීය. ඒ මගේ අම්මාය. ( selflessness ) මම ඇයට ආදරේය.

රතුබත් කන්නටද, කොළකැද බොන්නටද, එළවලු කන්නටද ඇවිටිලි කරමින් දවස පුරා මා පීඩාවට පත් කරන්නී ඇයය. කුඩා පෝච්චි වල වස විස නැති එළවලු වවමින් සියුමැලි දෑත් වල කරගැට එනතුරු ඒවාට සාත්තු කළේ මගේ අම්මාය. ඒ සියක් ආයු ඇයට නොව මට ලබා දෙන්නටය. ( health conscious ) ඒ මගේ අම්මාය. මම ඇයට ආදරේය. 

එහෙමත් දවසකදී හැදෙන අමතර කෑමක් ටිකක් වැඩිපුරද , බත්පතට වැඩිපුර මාළුපිණිද, වැඩිපුර බිත්තරයක්ද  මගේ යහලුවන් වෙනුවෙන් එකතුකල ලෝකයේ ප්‍රණීතම රසමසවුළු පිසින්නියද, අන් දරුවන් කෙරෙහි අපිරිමිත දයාවෙන්ද බැලූ ( empathy) උදාර ගැහැණිය වන්නීද මගේ අම්මාය. මම ඇයට ආදරේය.

නවීන ජංගමයා හසුවරන්නට කොතෙක් කියාදුන්නද, මාගේ මිතුරන්ට හිටි අඩියේ අහේතුකව  happy birthday එමොජි සහ ස්ටිකර් යවමින් ඔවුන්ව සිනහගන්වන්නීද,  මගේ ඇමතුමකදී, I’m at a meeting.pls call me later කියා කුස්සියේ සිට පණිවිඩ එවමින් මා කෝප ගන්වන්නීද ඇයය.  හවස් කාලයේ මේ සියලු වීරක්‍රියා සිහිකරමින් කිරිදරුවෙකු සේ සිනා නඟන්නීද ඇයය. ( silly sense of humor) ඇය මගේ අම්මාය. ඇයට මම ආදරේය.

ෆීනික්ස් කිරිල්ලියක් මෙන් අළුද දූළිද මතින් නැගී සිටීමින් එහි  මූලික පාඩම කියා දුන්නේ ඇයය. තාත්තාද අපවද ආදරයෙන් රඳවාගෙනවුන් ආදරයේ බන්ධනය ඇයය. බිඳුණු හදවත් සීරුවෙන් සුවපත් කළ, විසිරෙන පවුල එකට එකතු කළ, කළ නොහැක්කක් නොමැති ගැහැණිය මගේ අම්මාය ( dedication to the family ). මම ඇයට ආදරේය. 

තවත් වැඩිපුර නිදන්නට ඇස ඉල්ලන මිනිත්තු දෙකක කාලයෙන් මා මුදවමින් අවදිවන්නට බලකල සොදුරු ආඥාදායකයත්වය ඇයගේය. ඉර එළියට පෙර මගේ කාමරය දීප්තියෙන් දැල්වූ ඒ අසිරිමත් දෑස්ද, ආදරණීයම ඇමතීමද ඇයගේය ( lighting up my room with her smile and eyes ) ඈ මගේ අම්මාය. මම ඇයට ආදරේය.

සුළු සෙම්ප්‍රතිශ්‍යාවක සිට අසීරු රෝගයක් දක්වාම සහනය සළසන සුකුමාර වැළදගැනීම ඇත්තේ ඇගේ පපුතලයේය. සුවපත්බවේත්,  මානව දයාවේත් උත්තම චුම්භනයන් අයිති ඇයටය. මම කැමතිම හාදු ඇත්තේ ඈ ළගය ( comforting hugs) ඈ මගේ අම්මාය. මම ඇයට ආදරේය. 

” චූටි දුව ” ලෙස මා ඇමතිය හැකි ලෝකයේ ලාලිත්‍යවත්ම හඬ ඇත්තේ ඇයටය. අතිශය ආවේගකාරී, ප්‍රකෝපකාරි මොහොතක පවා මා වළක්වාලන අමෘතමය වචනද සන්සුන් පැහැබර මුහුණද ඇත්තේ ඇයටය ( calming presence ). ඇය මගේ අම්මාය.  ඇයට මම ආදරේය. 

යන්න බැරි බව කියා නවතන, දැන් අතැර දැමිය යුතු බව සිතන, බොහෝ කාරණා වලදී මා අල්වාගෙන සිටින, පැටලුම් ලෙහමින් මා අස්වස්සාලන, නවත්තන්නට සැරසුන ඒ බොහෝ දේ අවසානය හා ජයග්‍රහණය දක්වාම කැන්දාගෙන යන රූපරම්‍යාව ඇයය ( stuck with me through  thick and thin ).  ඇය මගේ අම්මාය. මම ඇයට ආදරේය. 

මගේ හිතුවක්කාරකම් සීතළ කදුළකින් දරමින්ද, තාත්තාගේ කුඩා දඩුවමින් මා මුදවමින්ද, එකටෙක කියූ එහෙමත් නරක නපුරු දවසක මෘදුව රවමින්ද, මා සනසන්නට මා කැමතිම රසකැවිල්ලක් සඟවාගෙන අවුත් දුන් නොහිම් ආදරය ඇයගේය ( unwavering love) . ඈ  මගේ  අම්මාය. 

ලෝකයේ හොඳම, ආදරණීයම අරක්කැමියා ඇයය ( amazing cooking skills ). සියලුම කුළුබඩු සමඟ ඇය මුසු කරන ඇයගේ ආදරයේ තුනපහ මිශ්‍රණය ලොවේ අන් කිසි තැනක ඔබට සොයා ගැනීමට නොහැකිය. එය ඇත්තේ ඇය ළඟම පමණය. ඒ මගේ අම්මා ළගය. මම ඇයට ආදරේය. 

සෙවණැල්ල වුව ඇතැර යන එහෙමට දුෂ්කර දිනවලදී තාත්තාට සෙවණැල්ල වෙමින්, දුකද, සැපද සමසිතින් දරමින්, මරණයට පවා වෙන් නොකළ හැකි ලෙස කොන්දේසි විරහිතව රැදි හිදින්නී ඇයය. තාත්තාගේ පරම්පරාව ගෙන යෑම ප්‍රාණ  පරිත්‍යාගයෙන් දරුවන් වැදූයේද හැදූයේද ඇයය. කිසිදු ප්‍රතිලාභයක් නොපතා ආදරයම බෙදන, ආදරයේ විසල් වෘක්ෂය ඇයය ( unconditional love for my father ). ඒ මගේ අම්මාය. ඇයට මම ආදරේය.  

අසමසම ලෙස දුක නිවාරණය  කරන, අසාධාරණ ලෙස ඕනෑම කෙනෙක්ට  සමාව දෙන බවට අපෙන් චෝදනා ලබන ප්‍රශස්‍ය හදවත හිමි ඇයටය  ( epic capacity for forgiveness ). ලෝකයේ අසමසම කෙනෙක් ඇත්තම් මට, ඒ මගේ අම්මාය. මම ඇයට ආදරේය.

හේතුකව හෝ අහේතුකව මම ඇයට බැඳෙමි. ආදරය කරමි. ඇය ඉගැන්වූ මාර්ග වල යමි. ඇගේ කිරට හැරවුන ලේ වල අයිතිය සුරකිමි. “අම්මා” , අප්‍රතිහත කැපකිරීම් වල පර්‍යාය පදයක් බව අදහමි. හේතු දහසක්, දසදහසක් හෝ බිලියනයක් සොයාගෙන ඇයව අගයමි. අම්මා අසමසම නිර්මාණයක් බව විශ්වාස කරමි. මගේ අම්මාට මම ආදරේ කරමි.

මගේ අම්මාටද ලෝකයේ සියලු අම්මලාටද ආදරයෙනි. 

වෙන් වෙන් වශයෙන් තම මාර්ගයන් වල ගමන් කල ස්වාධීන ගැහැණියක් සහ මිනිසෙක් පළමුව දෑසින්ද , දෙවනුව හදවතින්ද බැඳී , දැන් ඉතින් එකට දිවිමඟ යන්නට ඕනෑයි තීරණය කළ අතීත ජනවාරියක ඔවුන්නොවුන්ගේ දෑගිළි එකම රන්හුයකින් බැඳෙන්නට ඉඩ හළේය. ඒ අය නමින් ජනනි සහ සුසාර වන්නෝය. 

මේ අද ඔබට පිරිනැමෙන ජනනිගේ දිනපොතේ පිටු කිහිපයයි…

ඒ තුළ ඔබට ඔබ හෝ, මට මා හෝ, අපිට අප හෝ හමු වනු ඇත.

ජනනිගේ දිනපොත 02 

පෙබරවාරි 24: 

මේ ලෝකේ හැමදේම එකම පිළිවලකට වෙනවා නම් හොදයි කියලා මට හැමවෙලාවෙම හිතෙනවා. සුසාර පවුලේ එකම ළමයා වෙච්චි එක කොච්චර හොඳද කියලා අපේ අම්මලා කල්පනා කරේ එයාට ලැබෙන යම් දේපල උරුමයක් ගැන හිතලා වෙන්න ඕන. සුසාර කියන්නේ මනුස්සයෙක් විදිහට පුදුම තරමේ හොඳ කෙනෙක්. එයා හොඳම ප්‍රේමවන්තයෙක්. ආදරණීය කෙනෙක්. ඒත් ගෙදරදි එයා හුරතල් පොඩි බබෙක්. අම්මාගේ සහය නැතුව කිසි දෙයක් කරගන්න බැරි කෙනෙක්. ඇදන් ඉන්න කලිසමත් ගස්බඩ ගාපු මනුස්සයාගේ වළල්ල වගේ ගලවන්නේ කොතනද? ආන් එතන බිමට දානවා. Towel එකට කරන්නෙත් ඒ සන්තෑසියම තමයි. මම දැන් කීපදවසක්ම ඔය තැන් තැන් වල රෙදි ගළවලා දාන්න එපා කියලා සුසාරට කිව්වම , සුසාර කිව්වේ “අනේ බබාහ් අම්මා අස්කරල වැලට දායි.. ඔයා නිදහසේ ඇදගන්නකෝ” කියලයි. අම්මා කොහොමටත් තේ උස්සගෙනයි, අතොරක් නැති හේතු හදාගෙනයි අපේ නිදන කාමරේ ගාව හිටන් ඉන්න එක මන් ආපු දා ඉදලා කරනවා. 

කාමරේට දොරක් තියෙන්නෙ හොඳ වෙලාවට. දවසක් රෑ party එකකට යන්න තිබ්බ නිසා අපි දෙන්න දවල් පොඩි නින්දක් දැම්මා. මට දවල්ට ලොකුවට නින්ද යන්නෙ නැහැ. පැය බාගයක් ඇහැ පියවෙන්න ඇති. මට bathroom යන්න ඕනා නිසාත් සුසාරට ඇහැරුනොත් පව්නේ drive කරන්නත් තියෙනවනේ මම සද්ද නොනැගෙන විදිහට අඩිය තියලා ගිහින් එකපාරට දොර ඇරියා. බුදු අම්මෝ ! අම්මා දොරලඟ. ඒ පට්ට දවාලෙත් මම හොඳටම බය වුනා. “ඇයි අම්මේ ?” කියන එක නොවුනත් මම අහන්න ඕන ප්‍රශ්නේ මම ඇයි කියලා ඇහුවා. 

” ආ.. අහ් … මේ සද්දක් නැත්තේ මොකද බලන්න ආවා.. පුතාට තේකක් ඕනද දන්නෙ නෑනේ “

මේවට උත්තර විදිහට මොනවා දෙන්නද? මම “තේ එපා එයා නිදි අම්මේ කිව්වා”. මටයි අක්කටයි වෙනම කාමර අපේ තාත්තා දීලා තිබ්බා. තට්ටු නොකර කෙල්ලන්ගේ කාමර වලට යන්නෙපා කියලා තාත්තා අම්මටත් නීති දැම්මේ අපිට අවුරුදු 16,17 වෙනකොට. මට මේ ජීවිතේ හරි අමුතුයි. හැමදේටම කළබලවෙන්න එපා කියලා ඉගැන්නුවත් තාත්තාමනේ. තව ටිකක් බලනවා. සුසාරගේ අම්මා ඇත්තක් කිව්වා වෙන්න පුලුවන්නේ.

පෙබරවාරි 27:

මට premenstrual symptoms එන්න පටන් අරන්ද කොහෙද. ඇඟේ වෙහෙසයි, තරහා යන එකෙයි, ඇඩෙන එකෙයි නම් කිසි අඩුපාඩුවක් නෑ. මටම මාව control නැති ගතියක් දැනෙනවා. හිස කැක්කුම ඊට හපන්. හෙටවත් මේක හැදුනොත් හොඳයි. කෑම පිරියත් නිකම් තියෙනවා නැති ගානයි. මේ දවස් වල නම් අම්මා දොර ළගද? උයනවද ? කනවද? බොනවද? මම කිසිදෙයක් හෙව්වේ  නෑ. මට වෙහෙසයි. වැඩට යනවා නෙමේ යැවෙනවා. මොකද ජනනිට ? කියලා සාලේ පැත්තෙන් අහනවා මට ඇහුනා.  සුසාර මොනවද කිව්වා. මම නිකම්ම නින්දට වැටුනා. කබඩි තරඟෙට ගියා වගේ මගේ ඇඟ. 

පෙබරවාරි 28::

නිවාඩු දාන්නම හිතෙනවා. ගිය මාසෙ wedding එක ගත්ත නිසා නිවාඩු ඉල්ලන්නත් බෑ  වගේ. අද සිකුරාදනේ ඔන්න ඔහේ අදත් අදිනවා. හෙටම rest එකක් ගන්නවා. මීට වඩා අමාරුවක් ආවොත් ගන්නත් නිවාඩු එපෑ. අනික මේ පෙබරවාරිනේ තාම. 

ගෙදර එනකොට අම්මා bedsheets මාරු කරලා තිබ්බා ඇදේ. අනේ මන්දා…එක්කෝ කමක් නෑ මට ඇඟට අමාරු එකේ ඔන්න ඔහේ නිදා ගන්න විතරනේ තියෙන්නේ. අද නම් ගෙදර කෑම එපා ! කොත්තුවක් සැරට කන්න තිබ්බා නම් හොඳයි. මම සුසාරගේ number එක dial කළා.

සුසාර ගෙට ගොඩ වෙද්දි හතට කිට්ටුයි. මම හිටියේ නින්දයි නොනින්දයි අතර. වාහනේ සද්දෙට ඇහැරුනත්, මාව ඇදෙන් බැස්සෙව්වේ කොත්තු සුවඳ. 

” ඊයා මේ මොන ජරාවල්ද? අපි නම් ගෙවල් හරියේ ගෙනල්ල කාල නෑ පිටි ගොඩවල්… අපේ පුතා කාලත් නෑනේ.. මේවා කොහොම හදනවද ? කවුද  දන්නේ ජරාව..” අම්මා කියෙව්වේ මම ඉවසිල්ලක් නැතුව කොත්තුව ලෙහාගෙන පිස්සෙක් වගේ කන්න පටන් ගත්තම. ” අම්මේ කොත්තුව ගෙනාවෙ මට.. මට මේවා කාල හොඳට පුරුදුයි… සුසාරට ඔයා උයපු දෙයක් බෙදලා දෙන්නකෝ” කියල කියන ගමන්  ” අනේ මළසමයං අපි බඳින්න කළින් ඉදන්ම මාවත් ඇදගෙන කොත්තු කන්න කඩවලට රින්ගුවේ ඔයාගේ පුතා තමා කියලා” හිතින් හිතුවා. මොකද සමහර වචන කටින් පිටකරලා වැඩක් නෑ.  ඒක නියම කොත්තුවක් ….

ලබන සතියේත් හමුවෙමු.

කියවන සැමට ආදරයෙනි.

එක්තරා ගමක ලස්සන පුංචි පාසලක් තිබුනා. මේ පාසලේ එක යාලුවෙක් තමයි නෙහාරා. එයා බොහොම සංවිධානාත්මක ඉවසිල්ලෙන් පිළිවෙළට වැඩ කරන ළමයෙක්. එයාගේ හොඳම යාළුවා යි තෙනුජ. එයා බොහොම ඉක්මනට තරහා යන අවේගශීලි  අයෙක්. ඉතින් නෙහාරා බොහොම පිළිවෙළට ඉවසීමෙන් වැඩ කරන හින්දා එයාට නිතරම ලැබුනේ ප්‍රශංසා සහ තෑගි. තෙනුජ බොහොම අවේගශීලිව අපිළිවෙළට වැඩකරන හින්දා එයාට නිතරම බැනුම් රණ්ඩුවීම් සහ කරදර ඇතිවුණා.

ඉතින් පන්තියේ ගුරුතුමියගේ නම තමයි කාන්ති. එයා දරුවන්ට හරිම ආදරේ කරන අකුරු සහ ඉලක්කම්වලට වැඩිය දෙයක් පාසලෙන් ලබාදෙන්න ඕන කියලා හිතන ඉතාමත් බුද්ධිමත් ගුරුවරියක්. ඉතින් මේ එක යාලුවෙක් බොහොම පිළිවෙලට පැහැදිලිව වැඩ කරන්නත් අනික් යාලුවා බොහොම අවේගශීලි වෙන්නත් හේතුව මොකක්ද කියලා ගුරුතුමිය කල්පනා කළා. ඇයට ඒක ලොකු ප්‍රශ්නයක් වුණා. ඉතින් මේ ගුරුතුමිය තෙනුජ ගැන විස්තර හොයනකොට එයා දැනගත්තා තෙනුජට සතියේ හැම දවසකම ටියුෂන් පන්ති තියනවා කියලා. එයාට සෙල්ලම් කරන්න, සින්දුවක් කියන්න, චිත්‍රයක් අඳින්න වේලාවක් නෑ. එයාගේ අම්මයි තාත්තයි දෙන්නම රැකියාවල නිරතත වෙන නිසා ගෙදර එනකොට ගොඩක් රෑ වෙනවා. එතකන් තෙනුජ කරන්නේ වීඩියෝ ගේම් ගහන එකයි ටීවී බලන එකයි. 

ඉතින් මේ කාන්ති කියන ආදරණීය ගුරුතුමිය එයා අඳුනන ළමා මනෝවෛද්‍යවරකට කතා කරලා මේ දෙන්නගේ මේ වෙනසට හේතුව ඇහුවා. එතකොට මේ මනොවෛද්‍යවරයා ඇයට කිව්වා අපේ මොළයේ ඉතාමත් වැදගත් කොටස් දෙකක් තියනවා.

1. සිතුවිලි මොළය

සිතුවිලි මොළයෙන් තමයි අපිට බොහොම සාමකාමිව සන්සුන්ව හිතලා බලලා හොඳ තීරණ ගන්න පුළුවන්.

2. හැඟීම් මොළය

හැඟීම් මොළයෙන් තමයි අපේ අවේගශීලි බව, තරහව සහ රණ්ඩුවීම් ඇති කරන්න පෙළඹවන්නේ. 

ඉතින් නෙහාරායි තෙනුජයි ගත්තම කොහොමද මේ හැඟීම් මොළයයි සිතුවිලි මොළයයි ඒගොල්ලන්ගේ වැඩ කරන්නේ?

තෙනුජගේ හැඟීම්  මොළය බොහොම ප්‍රබලයි. සිතුවිලි මොළය ප්‍රබලතාවය අඩුයි. ඉතින් එයාට ඉක්මනටම දුක හිතෙනවා. කව්රුහරි එයාට නමක් කිව්වොත්, හිරිහැරයක් කළොත් ඉක්මනටම එයාට දුක හිතිලා තරහා වෙනවා. නෙහාරට අනෙත් අය හිරිහැර කළත්, කොන්ඩෙන් ඇද්දත් එයාගේ සිතුවිලි මොළය ප්‍රබල හින්දා ඉක්මනට තරහා යන්නේ නෑ. එයා තරහා ගියත් ඉවසලා අනෙත් අයට ඒකට ප්‍රතිචාර නොදක්වා ඉන්නවා. 

එතකොට තෙනුජ ඉක්මනටම රණ්ඩුවලට පැටලෙන්න අවස්ථාව වැඩියි. මොකද කව්රුහරි එයාව තල්ලු කළොත් එයාගේ හැඟීම් මොළය ප්‍රබල හින්දා එයාට ඉවසගෙන ඉන්න අමාරුයි. එයා ඉක්මනටම ප්‍රතිචාර දක්වනවා. ඒත් නෙහාරා අනෙත් අයගෙන් හිරිහැර ආවත් ප්‍රතිචාර දක්වන්නේ සන්සුන්ව බොහොම හිතලා බලලා. එයා හැමවිටම එයාගේ සිතුවිලි මොලයෙන් අනෙත් අයගේ හැඟීම් ගැන සැළකිලිමත් වෙනවා. ඉතින් ගුරුතුමිය ළමා මනෝවෛද්‍ය විශේෂඥගෙන් අහනකොට එයා තමයි කිව්වේ තෙනුජගේ හැඟීම් මොළය ඉතාමත්ම ප්‍රබලයි. එයා මොළය වර්ධනය වෙනකොටත් තම ප්‍රාථමික අවධියක තමයි පසුවෙන්නේ. එයාගෙම වයසේ එයාගෙම හොඳම යාලුවා වුන නෙහාරගේ දැන් සිතුවිලි මොළය කෙමෙන් ප්‍රබල වෙමින් පසුවෙන්නේ. එයා බොහොම සංසුන්ව, සංවිධානාත්මකව තීරණ ගන්න හේතුව තමයි එයාගේ හැඟීම් මොළයට වැඩිය සිතුවිලි මොළය ප්‍රබල වීම.

ළමා මනෝවෛදවරයා පැවසූ විදියට අපේ ජිවිතයේ සාර්ථකත්වයට අපිට ඉගැනීම පිලිබඳ බුද්ධිය, අපේ IQ එක ඉලක්කම් සහ අකුරු පිලිබඳ බුද්ධියට අමතරව ඉතාම වැදගත් වන දෙයක් තමයි අපේ පෞරුෂත්වය. ඊටත් වැඩියෙන් අපිට ඉක්මනින්ම වෙනස් කරගන්න පුළුවන් දෙයක් තමයි අපේ EQ එක එහෙමත් නැත්නම් හැඟීම් පිළිබඳව තියන බුද්ධිය. අපේ හැඟීම් අවබෝධ කරගැනීම, අනෙත් අයගේ හැඟීම් අවබෝධ කරගැනීම ඊට සුදුසු පරිදි ප්‍රතිචාර දැක්වීම තමයි හැඟීම් පිලිබඳ බුද්ධිය කියන්නේ. 

ඉතින් නෙහාරා හොඳම හැඟීම් පිලිබඳ බුද්ධියක් ඇති දරුවෙක්. ඉතින් මේ විදිහට අවේගශීලිව ඉක්මනට තරහා යන තෙනුජත්, සංසුන්ව සංවිධානාත්මකව කටයුතු කෙරන නෙහාරාත් අනාගතයේ මොනවගේ පුරවැසියෝ වෙයිද?

සමහරවිට බොහොම අවේගශීලි, මාර්ග නීති පිළිපදින්නේ නැති, බැංකුවක පෝලිමේ ඉන්න අමාරු කෙනෙක් වෙයිද? එහෙම නැත්නම් බොහොම පිළිවෙලට වැඩ කරන අනෙක් අයට ගෞරව කරන බොහොම සහකම්පනය සහිත පුරවැසියෙක් වෙයිද? ඉතිං මේ අවස්ථාවේදී ළමා මනෝවෛද්‍ය උපදෙස් මගින් ජිවිතේ වෙනස් කරගන්න හැටි ගුරුතුමිය හොඳටම ඉගන ගත්තා. 

ඔබේ දරුවාටත් මෙවැනි ගැටලුකාරී තත්ත්වයක් ඇත්නම් ඒ පිළිබදව සැලකිලිමත් වෙමින් අවශ්‍ය මනෝ වෛද්‍ය උපදෙස් ලබාගෙන දරුවා නිසි මගට යොමු කිරීම සමාජය ඉදිරියේ දරුවා පත්වන අපහසුතා මෙන්ම සහකම්පනය සහිත දරුවෙකු දැයට දායාද කිරීමට ඔබට ඉවහල් වනු ඇත.

විශේෂඥ මතය, අදහස සහ මූලික සටහන:

විශේෂඥ වෛද්‍ය මියුරු චන්ද්‍රදාස
ළමා සහ යොවුන් මනස පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍ය – රාගම ශික්ෂණ රෝහල / ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය – කැලණිය විශ්වවිද්‍යාලය

වෙන් වෙන් වශයෙන් තම මාර්ගයන් වල ගමන් කල ස්වාධීන ගැහැණියක්  සහ මිනිසෙක් පළමුව දෑසින්ද , දෙවනුව හදවතින්ද බැඳී , දැන් ඉතින් එකට දිවිමඟ යන්නට ඕනෑයි තීරණය කළ අතීත ජනවාරියක ඔවුන්නොවුන්ගේ දෑගිළි එකම රන්හුයකින් බැඳෙන්නට ඉඩ හළේය. ඒ අය නමින් ජනනි සහ සුසාර වන්නෝය. අද පටන් parenting.lk හීදී සතියකට දවසක් , ජීවන ගීතයේ ජනනය වන විවිධ ස්වර ඔවුන් විසින් සුසර කරනු ඇත. 

ඒ තුළ ඔබට ඔබ හෝ, මට මා හෝ, අපිට අප හෝ හමු වනු ඇත.

ජනනිගේ දිනපොත 1

පෙබරවාරි 20:

සුසාරයි, මායි කසාඳ බැදලා අදට හරියටම මාසයයි. තාම ඉතින් නෑදෑ ගෙවල් වල යෑමයි, යාලුවන්ගේ ගෙවල් වල යෑමෙයි ඉවරයක් නෑ. හැම සතියෙම දවස් හතේම ගමනෙමයි. ඔෆිස් යෑමක් නොතිබුනා නම් මේක හරිම ජොලි වැඩක් වෙන්න තිබ්බා.

ඒත් ඇඟපත තලල දාල වගේ. මාර වෙහෙසක් දැනෙනවා. “මේ ළමයි ගමනෙමයි ” කියලා සුසාරගේ අම්මා මූණ එල්ලගන්න පටන් අරන් දැන් දවස් හත අටක් වෙනවා. එයාටත් අපිව ඉස්සරකරන් නෑදෑ ගෙදරක යනකොට කිසි හිතට අමාරුවක් නෑ. අපි යාලුවෙක්ගේ ගෙදර එයාල නැතිව ගියොත් ඔන්න මූණ එල්ලෙන්න පටන් ගන්නවා. ඒ ලෙඩේ නම් අම්මට හැදිලා වැඩි දවසක් නෑ. මම ඇවිල්ලත් මොකෝ මහ කාලයක් ගියායෑ.

පෙබරවාරි 21:

ඊයේ අමාලිලාත් එක්ක dinner out එකක්. මාත් ඉතින් යුතුකමනේ කියලා, කැරට් කිරට උයලා, මෝර කරවල යහමින් කෑලි මිරිස්, ලූණු එක්ක තෙල් දාලා, කොළපාටට මොකුත් නෑ වගේනේ කියලා බෝංචි ටිකකුත් යන්තම් මිටි කිරෙන් මළවලා පොඩ්ඩක් තෙම්පරාදු කරලා, බතකුත් rice cooker එකේ ගැහුවේ සුසාරගේ අම්මට පහසුවෙන්නත් එක්කයි. අනෙක එයා මම ආවා නාවා, උදේට කෑම හදනවා අපිට ඔෆිස් ගෙනියන්නත් එක්කම. කොහොමත් එයාට උදේම කන්නත් ඕනනේ. මේ මට මළා වගේ නින්ද ගිය දවස් අතෑරියම පහුගිය මාසෙටම මම උදේට  උයන්න නැඟිට්ටෙත් දවස් දෙකයි තමයි ඉතිං. මහන්සීනේ. 

ඊයේ එනකොට රෑ දෙකයි. ඇවිල්ලා මහසෝනා ගැහුව වගේ ඇදේ දපල බුදියගත්තේ, මොකද ඉතිං ඉරිදා රෑ වෙනකම් party දැම්මා කියල boss සඳුදට වැඩට එන්න එපා කියල කියන එකක්යැ. පහමාරේ එලාම් එකට bathroom දිව්වේ සුසාරට කලින් bathroom යන්න. අපේ සුසා bathroom එක අස්සට ගියාම වරුවකට එලියට එන්නෙ නෑ පැළවෙනවා. මම සාරිය ඇඳගන්නත් එපෑ.” 

වළං වලට අත තියලවත් නෑ. කෑම එහෙමමයි. පිලුණු ගඳ එන්නේ මේ කැරට් හට්ටියෙන්. මම කෝප්පෙට වතුර එකක් පුරව ගත්තා.

” ඇයි අම්මේ මේ කෑම ? ” ගොඩ වෙලාවක් මගේ දිවඅග දහාට පාලිය නටපු වචන ටික ඔන්න එළියට පැන්නා.

” මේවා කන්න පුලුවන්ද? තාත්තාට සීනී, මට අක්මාවේ තෙල් නිසා ඔය තෙල් පෑදුන එව්ව කන්න හොඳ නෑ. ඉතින් අපි බඩගින්නේ නිදාගත්තා.. කෝ එහාට  වෙන්න මේ කේතලේට වතුර පුරවන්න. පුතා නැඟිටලත් ඇති..තේ හදන්න එපෑ”. අම්මා කිව්වේ මගේ මූණ මඟ ඇරලා.

“අනේ මළසමයං ! වෙනදට ඔය කිරට , මිරිසට ,තෙලට හැම ජාතියටම අඩව් අල්ලපු එළවලු,  මස් මාළු අපේ බත් එකේ තියෙන්නේ” කියලා කටට ආපූ වචන කුණු කෙළ එක්කම ගිළලා මම bathroom  එකට රින්ග ගත්තා.

පෙබරවාරි 22:

අනේ අපේ office වල ඉන්න කලිසම් යටින් චීත්ත පටලන් ඉන්න පිරිමි සෙට් එක.  මම බැන්ඳ දා ඉදලා උන්ට මම බබා ගේනකම් හදිස්සියි. මොකෝ පෝරුවෙදි ready made ළමයෙක් අතට දෙනවද?  එක දවසක් දෙකක්ද? මළවිකාර. තැනේදියි නොතැනදියි හරිම joke එක ඒක. මට පෙරේදා ඉදන් හරිම ඔලුවේ කැක්කුමයි. තේ බොන ගමන් මම ඔලුව තියන් හිටියා. මං හිතන්නේ migraineද කොහෙද?  ඔන්න හැදුනා අර සෙට් එකට ලෙඩේ. ” පාන් කරවෙන්න කලින් බාගන්න ඕන ජනනි…… ඒවට පළපුරුද්ද ඕන… සුසාරයට තාම පුරුදු නැතුව ඇති.. රේන් කෝට් කියන්නෙත් තෙමෙන්නෙ නැති ක්‍රමයක්” 

අපෝ ඒ චීත්ත පිරිමි සෙට් එක. තේ කෝප්පේ නෙමේ,  තේ ජොග්ගුවම ඔලුව ඉදන් යන්න හලන්න තිබ්බේ මට.  උන්ට එපා වෙන්නෙ නැද්ද මන්දා, 

” ඔයාලගේ පියාණන්වරු පාන් කර වෙන්න කලින් බාන සාත්තරේ දැනන් ඉදල නැති වෙන්න ඕන. දැනන් හිටියා නම් උපුලුත් නෑ කවිඳුත් නෑ.. නැද්ද මන් අහන්නේ” මම කිව්වේ බැරිම තැන. 

පෙබරවාරි 23:

ඔලුවේ කැක්කුම තාම අඩුවක් නෑ. අද නම් උදේම ඇහැරුනා මට. ඇත්තටම හරියකට නින්ද ගියේ නෑ. සුසාර කිව්වේ හවසට බෙහෙත් ටිකක් අරන් එමු කියලයි. මට හිතෙනවා තව ටිකක් බලන්න. එහෙම උනොත් සති අන්තේ යනවා. Personal files කරනවා කියන එක ලේසි වැඩක් නෙමෙයි. මට එපා වෙලා තියෙන්නේ. සමහර මිනිස්සුන්ට විශ්‍රාම  යනකම් මතක් වෙන්නෙ නෑනේ තමන්ගේ file එක සම්පූර්ණ කරගන්න. අරක අඩුයි. මේක අඩුයි. ඒ මදිවට නම් වලත් වෙනස්කම්. ඒවට දිවුරුම් පෙත්සමුයි. මේ රටේ මිනිස්සු කොහොමත් අනෙක් අය ගැන හෙන උනන්දුයි තමන්ගේ ඒවට වඩා. 

සුසාරල ඉන්නේ එයාගෙ සීයා, සුසාරගේ තාත්තලාටයි, බාප්පලාටයි බෙදලා දීපූ ඉඩමක. ගේ වටේම නෑයෝ පදිංචි කරන එක කොටින්ම කිව්වොත් සීයගේ ප්ලෑනක්. මගේ අම්මේ! ගෙවල් වටේ නෑයෝ ඉදීමේ රඟ දැනෙන්න නම් එහෙම තැනක පදිංචි වෙලාම බලන්න ඕන. සුසාරලගේ ගෙවල් වලට පිටිපස්සෙ ගෙදර එයාලගේ මද්දු බාප්පගේ , ඒ කියන්නේ තාත්තාගේ දෙවනි මල්ලි. එයාට  දුවලම තුන් දෙනෙක්, දෙන්නෙක් ස්කෝලේ ගිහින් ඉවරයි. එක්කෙනෙක් රූපලාවණ්‍යය ඉගනගන්නයි, අනෙක් එක්කෙනා කළමණාකාර සහකාර විභාගෙට ඉගන ගන්නයි කියල පන්ති යනවා. බාලම දුව තාම ස්කෝලේ දහයේ වසරේ කිව්වා. ඔය තුන් දෙනා මෙහෙමයි වැඩි හරියක් ඉන්නේ. බාප්පල වැඩට යනකොට කෙල්ලො තුන්දෙනා බලල දීල තියෙන්නේ සුසාරගේ  ආච්චියි, සුසාරගේ අම්මයිලු. ඒකලු ඔය මෙහෙටම වෙලා ඉන්නේ. 

කතාවේ රසවත්ම කෑල්ල ඒක නෙමෙයි.  එක දවසක් මම හදිස්සියේ short leave එකක් දාල ගෙදර එනකොට දෙවනි ගෑනු ළමයා මගේ අල්මාරිය ඇරගෙන අදිනවා. සුසාරගේ අම්මා හිටියේ නෑ. එයා නානවා. එයා හිටියත් ලොකු වෙනසක් නැති වෙයි. තාම පුංචි කෙල්ලො කියලනේ අම්මා හුරතල් කරන්නේ. මම එක පාරටම කාමරේට එයි කියල මධූ හිතුවේ නෑ. දෙවනි ගෑනු ළමයා මධුවන්ති.  “මධූ” කිව්වම ගැස්සිලා ගිහින් එයාගේ ලොකු අම්මාගේ  අල්මාරියෙන් පරණ සාරියක් හෙව්වා කියලා නිදහසට කරුණු කිව්වත්, මීට මාසෙකට කලින් මාත් එක්ක මේ ගෙදරට ආපු අල්මාරියට එයාගේ ලොකු අම්මාගේ සාරි එර්දියෙන් වැඩ්ඩද කියල මම ඇහුවේ නෑ. සුසාර කිව්වෙ යතුර දොරේම තියල ගිය එක මගේ වැරැද්ද කියලා. කොහොමත් වැටයි නියරයි නම් ගොයම් කන්නේ… කාට කියන්නද ඉතිං ඒ අමාරුව නැද්ද මන් අහන්නේ?.

ජනනිගේ දිනපොතෙන් ලබන සතියේ හමුවෙමු..

කියවන සැමට ආදරයෙනි.